drukuj    zapisz    Powrót do listy

6272 Wizy, zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, na osiedlenie się, wydalenie z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej 659, Przewlekłość postępowania, Wojewoda, Oddalono skargę kasacyjną, II OSK 2382/19 - Wyrok NSA z 2019-11-13, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 2382/19 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2019-11-13 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2019-07-29
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Anna Szymańska
Małgorzata Miron /przewodniczący sprawozdawca/
Zdzisław Kostka
Symbol z opisem
6272 Wizy, zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, na osiedlenie się, wydalenie z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
659
Hasła tematyczne
Przewlekłość postępowania
Sygn. powiązane
III SAB/Kr 16/19 - Wyrok WSA w Krakowie z 2019-04-09
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 149 § 1a, art. 149 § 2, art. 154 § 6, art. 184
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Miron (spr.) Sędziowie sędzia NSA Zdzisław Kostka sędzia del. WSA Anna Szymańska po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 kwietnia 2019 r., sygn. akt III SAB/Kr 16/19 w sprawie ze skargi N. B. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] w przedmiocie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę na terytorium RP 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Wojewody [...] na rzecz N. B. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2019 r., sygn. akt III SAB/Kr 16/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu skargi N. B. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę na terytorium RP: 1) zobowiązał Wojewodę [...] do rozpoznania wniosku skarżącej z dnia 3 kwietnia 2017 r. o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w terminie 7 dni od dnia zwrócenia akt administracyjnych; 2) stwierdził, że Wojewoda [...] dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania z wniosku skarżącej z dnia 3 kwietnia 2017 r. i przewlekłość miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 3) przyznał od Wojewody [...] na rzecz skarżącej sumę pieniężną w wysokości 2000 zł; 4) zasądził od Wojewody [...] na rzecz skarżącej kwotę 697 zł (słownie: sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Podejmując powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji miał na względzie, że od chwili złożenia przez N. B. w [...] Urzędzie Wojewódzkim w [...] w dniu 3 kwietnia 2017 r. wniosku o udzielenie jej zezwolenia na pobyt czasowy minęły dwa lata, w czasie których wniosek nie został rozstrzygnięty. Sąd stwierdził jednocześnie, że Wojewoda [...] nie wydając rozstrzygnięcia w ciągu dwóch lat od złożenia wniosku dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania i przewlekłość ta miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Wskazał przy tym, że maksymalny, wynikający z art. 35 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm., zwana dalej: "k.p.a."), termin do rozpoznania wniosku upływał 3 czerwca 2017 r. Tymczasem przez rok (12 miesięcy) działania organu należało uznać za pozorne, gdyż organ wezwał skarżącą do przedłożenia dokumentu, który złożyła wraz z wnioskiem i przedłużał termin załatwienia sprawy bez żadnego uzasadnienia. Podkreślił, że dopiero po roku od wpływu wniosku, organ powziął informację, że pracodawczyni skarżącej O. G. została skazana za kilka przestępstw, co mogło wiązać się z pewnymi trudnościami w załatwieniu sprawy, czego jednak w żaden sposób nie wyjaśnił. Sąd przyznał rację skarżącej, iż postępowanie w jej sprawie nie było skomplikowane, gdyż przedłożyła wszystkie niezbędne dokumenty w terminie, a ponadto był to jej kolejny wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, a zatem była już sprawdzana przez odpowiednie organy i wymagane było tylko potwierdzenie danych wcześniej uzyskanych. Oznacza to, że w sytuacji niezwłocznego podjęcia przez organ czynności, wniosek skarżącej mógł być rozpoznany w ciągu 1 miesiąca od jego złożenia, a najpóźniej w ciągu 2 miesięcy, a więc zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Sąd I instancji zauważył, że powyższej oceny nie mogą zmienić argumenty organu podniesione w odpowiedzi na skargę, tj. trudności organizacyjne i braki kadrowe spowodowane wpływem dużej ilości spraw dotyczących legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców. Stwierdził, że braki kadrowe i problemy wewnętrzne organu mogą być wprawdzie od niego niezależne, jednak nie mogą rodzić negatywnych skutków dla strony i wpływać na ograniczenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki, w postępowaniu prowadzonym w sposób wnikliwy i szybki.

Ponadto, Sąd I instancji, mimo iż skarżąca wniosła o wymierzenie grzywny organowi w kwocie 10.000 zł, wobec treści art. 149 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm., zwana dalej: "p.p.s.a."), przyznał stronie sumę pieniężną w wysokości 2000 zł, uznając, że ten rodzaj dolegliwości będzie właściwszy dla organu. Określając wysokość należnej kwoty Sąd miał na uwadze z jednej strony krzywdę, jaka spotkała skarżącą - przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejsce przez okres ponad dwóch lat, w czasie których funkcjonowanie skarżącej było znacznie utrudnione - a z drugiej strony niewątpliwie trudną sytuację organu - który zobowiązany jest do załatwienia dużej ilości tego rodzaju spraw spowodowanych nagłym napływem do Polski cudzoziemców.

W tym stanie rzeczy Sąd I instancji, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 i pkt 3, art. 149 § 1a, art. 149 § 2 zd. 2 w zw. z art. 154 § 6 oraz art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Wojewoda [...], zaskarżając go w punkcie 2 i 3.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił, na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a., naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 149 § 1a p.p.s.a., polegające na nieuzasadnionym przyjęciu, że przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa, podczas gdy występowały szczególne okoliczności uzasadniające przyjęcie stanowiska, że rażące naruszenie prawa nie miało miejsca,

- art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., poprzez uznanie za uzasadnione przyznanie skarżącej od organu sumy pieniężnej,

- art.151 p.p.s.a., poprzez uwzględnienie skargi w zakresie żądanego stwierdzenia rażącego naruszenia prawa i przyznania od organu na rzecz skarżącej sumy pieniężnej.

Mając na względzie powyższe zarzuty wniesiono o: uchylenie punktu 2 zaskarżonego wyroku w zakresie stwierdzenia rażącego naruszenia prawa i zmianę treści tego punktu, poprzez orzeczenie, że przewlekłość postępowania nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz uchylenie punktu 3 zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi w zakresie żądania skarżącej rozstrzygniętego w tym punkcie, ewentualnie o uchylenie punktu 2 zaskarżonego wyroku w zakresie stwierdzenia rażącego naruszenia prawa oraz punktu 3 zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w tym zakresie Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący organ podniósł, że stwierdzenie na podstawie art. 149 § 1a p.p.s.a. rażącego naruszenia prawa nie jest zasadne, gdyż pomija okoliczności występujące w sprawie, na wystąpienie których organ nie miał wpływu. Stanowisko Sądu I instancji nie uwzględnia sytuacji imigracyjnej na terenie województwa [...], które jest wiodącym w skali kraju obszarem imigracyjnym, nakładającej na organ zwiększoną liczbę obowiązków oraz konieczność sprostania oczekiwaniom cudzoziemców, przy zachowaniu należytej staranności w zakresie zapewnienia ochrony i porządku publicznego. Organ zauważył, że: w 2016 r. ilość spraw dotyczących legalizacji pobytu cudzoziemców wynosiła - 13337; w 2017 r. do organu wpłynęło - 18327 nowych podań cudzoziemców o legalizacje pobytu w RP; w 2018 r. liczba nowych podań cudzoziemców dotyczących legalizacji pobytu wynosiła - 18242. Podkreślił także, że struktura organizacyjna Urzędu była na bieżąco dostosowywana do zmian legislacyjnych. Natomiast zasoby kadrowe oraz środki finansowe, które Urząd otrzymywał na ten cel były niewystarczające, co znacznie utrudniało terminową realizację zadań. Pomimo dokonywania zmian w polityce zatrudnienia nie udało się trwale poprawić trudnej sytuacji ani w zakresie kadrowym ani lokalowym.

Organ stwierdził, że wniosek skarżącej został złożony w okresie ogromnego obciążenia sprawami każdego z pracowników, wszczętymi w latach poprzednich oraz w roku 2017, prowadzonymi w warunkach ich spiętrzenia, co miało wpływ na terminowość podjętych czynności.

Wojewoda uznał, że przyznanie skarżącej określonej sumy pieniężnej było niezasadne, w sytuacji w jakiej znalazł organ, a także wobec tego, iż skarżąca nie żądała przyznania jej od organu, jak również nie uprawdopodobniła ujemnych następstw oczekiwania na rozpatrzenie sprawy (miała możliwość legalnego zatrudnienia na terytorium RP w okresie od 17 lipca 2017 r. do 10 lipca 2019 r.).

W odpowiedzi na skargę kasacyjną cudzoziemka wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od organu na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 182 § 2 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, gdy strona, która ją wniosła, zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy. Ponieważ w rozpoznawanej sprawie strona skarżąca kasacyjnie złożyła stosowny wniosek, któremu pozostałe strony nie sprzeciwiły się, Sąd rozpoznał kasację poza rozprawą.

Stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Jeżeli w sprawie nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 powołanej ustawy, a taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie, to Sąd rozpoznający sprawę związany jest granicami kasacji.

Rozpoznając w powyższych granicach wniesioną skargę kasacyjną należało uznać, że nie zawiera ona usprawiedliwionych podstaw.

Wbrew zarzutom skargi kasacyjnej Sąd I instancji zasadnie stwierdził, że Wojewoda [...] dopuścił się przewlekłego prowadzenia postępowania z wniosku skarżącej z dnia 3 kwietnia 2019 r. i przewlekłość miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Podkreślić należy, że przez pojęcie "przewlekłe prowadzenie postępowania" należy rozumieć sytuację prowadzenia postępowania w sposób nieefektywny poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu bądź wykonywaniu czynności pozornych, powodujących, że formalnie organ nie jest bezczynny, ewentualnie mnożenie przez organ czynności dowodowych ponad potrzebę wynikającą z istoty sprawy. Przewlekłość postępowania obejmować będzie zatem opieszałe, niesprawne i nieskuteczne działanie organu, w sytuacji gdy sprawa mogła być załatwiona w terminie krótszym, jak również nieuzasadnione przedłużanie terminu załatwienia sprawy. O przewlekłości postępowania można mówić, gdy czas jego trwania przekracza rozsądne granice, przy uwzględnieniu terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez organ, a także stopnia zawiłości sprawy i postawy samej strony. Przewlekłość w prowadzeniu postępowania wystąpi wówczas, gdy organ nie załatwia sprawy w terminie, nie pozostając jednocześnie w bezczynności, a podejmowane przez niego czynności procesowe nie charakteryzują się koncentracją niezbędną w świetle zasady szybkości postępowania (art. 12 k.p.a.), względnie mają charakter czynności pozornych, nie istotnych dla merytorycznego załatwienia sprawy. Przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ zaistnieje zatem wówczas, gdy będzie mu można skutecznie przedstawić zarzut niedochowania należytej staranności w takim zorganizowaniu postępowania administracyjnego, aby zakończyło się ono w rozsądnym terminie, względnie zarzut prowadzenia czynności (w tym dowodowych) pozbawionych dla sprawy jakiegokolwiek znaczenia (zob. wyroki NSA z dnia 26 października 2012 r., sygn. II OSK 1956/12; z dnia 10 lipca 2019 r., sygn. akt II OSK 578/19).

Kwalifikacja naruszenia prawa jako rażącego musi zaś posiadać pewne dodatkowe cechy w stosunku do stanu określanego jako naruszenie, bądź zwykłe naruszenie. Ocena czy mamy do czynienia z naruszeniem rażącym, powinna być dokonywana w powiązaniu z okolicznościami danej sprawy, rozpatrywanej indywidualnie, wyznaczonej przez wiele elementów zmiennych. Rażącym naruszeniem prawa będzie stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można stwierdzić, że naruszono prawo w sposób oczywisty. W orzecznictwie wskazano, że rażące naruszenie prawa w rozumieniu przepisu art. 149 § 1a p.p.s.a. dotyczyć może w szczególności zawartych w k.p.a. przepisów o terminach załatwienia sprawy administracyjnej (zob. wyroki NSA z dnia 2 kwietnia 2019 r., sygn. akt II OSK 20/19; z dnia 18 lipca 2019 r., sygn. akt II OSK 533/19).

Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 12 § 1 k.p.a., organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia i realizując jednocześnie obowiązek wszechstronnego zbadania stanu faktycznego sprawy. Wyrażona w tym przepisie zasada szybkości i wnikliwości postępowania została skonkretyzowana w art. 35 k.p.a., którego § 1 stanowi, że organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Z treści art. 35 § 3 k.p.a. wynika natomiast, że załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Do terminów tych nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu (art. 35 § 5 k.p.a.). Brzmienie tego przepisu pozwala stwierdzić, że ewentualne przedłużenie postępowania spowodowane koniecznością przeprowadzenia uzgodnień z innymi organami może uwolnić organ od zarzutu bezczynności (przewlekłości), nawet jeśli doszło do przekroczenia terminu określonego w art. 35 k.p.a., ale tylko w sytuacji, jeżeli organ wykaże się określoną aktywnością w zakresie tych uzgodnień. Z kolei art. 36 § 1 w zw. z § 2 k.p.a. stanowi, że o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych, także z przyczyn niezależnych od organu, organ ten jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.

W niniejszej sprawie, jak wskazał Sąd I instancji, wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę na terytorium RP skarżąca złożyła w dniu 3 kwietnia 2017 r. Oznacza to, że maksymalny, wynikający z art. 35 § 3 k.p.a., termin do rozpoznania wniosku upływał 3 czerwca 2017 r. Tymczasem przez rok (12 miesięcy), organ nie tylko nie zakończył postępowania wydaniem stosownego rozstrzygnięcia (stan ten trwał co najmniej do dnia wyrokowania Sądu I instancji – 9 kwietnia 2019 r.), ale działania przez niego podjęte w tym okresie należy uznać za pozorne (poza koniecznym wystąpieniem do odpowiednich służb z zapytaniem w trybie art. 109 ustawy o cudzoziemcach – pismem z dnia 8 maja 2017 r.). Organ wezwał skarżącą jedynie do przedłożenia dokumentu (załącznik nr 1 do wniosku), który złożyła wraz z wnioskiem i przedłużał termin załatwienia sprawy bez żadnego konkretnego uzasadnienia, zasłaniając się ogólnie trwającym postępowaniem dowodowym. Uprawnione było twierdzenie Sądu I instancji, że postępowanie w tej sprawie nie było skomplikowane, gdyż cudzoziemka przedłożyła wszystkie niezbędne dokumenty w terminie, a ponadto był to jej kolejny wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, a zatem była już sprawdzana przez odpowiednie organy i wymagane było tylko potwierdzenie danych wcześniej uzyskanych. Sprawa zatem mogła być zakończona w ustawowym terminie wnikającym z Kodeksu postępowania administracyjnego. Zaniechanie jej rozpoznania przez organ, w powyższym okresie świadczy już o przewlekłym prowadzeniu postępowania, któremu należy przypisać cechy rażącego naruszenia prawa. Ponadto, jak wyżej wskazano, wniosek skarżącej nie został w dalszym ciągu rozpoznany. Wprawdzie w toku dalszego procedowania przez organ pojawiły się dodatkowe okoliczności w sprawie (pracodawczyni skarżącej O. G. została skazana za kilka przestępstw), jednakże nie mogły one wpłynąć na odmienną ocenę tego, iż Wojewoda [...] przewlekle prowadził postępowanie w sprawie. Tym bardziej, że organ nie wyjaśnił, jaki wpływ na możliwość zakończenia postępowania one miały. Podkreślić także należy, że nie przez cały okres, w którym organ prowadził postępowanie, informował on stronę o nowym terminie załatwienia sprawy, do czego był zobowiązany mocą art. 36 k.p.a. Sytuacja, w której strona czeka tak długo, jak w rozpoznawanej sprawie, na rozstrzygnięcie organu administracji publicznej nie da się pogodzić z regułami demokratycznego państwa prawa i jednoznacznie wskazuje na rażące naruszenie prawa. Zachowanie organu nie zasługuje na aprobatę i w sposób oczywisty podważa zaufanie jednostki do organów administracji publicznej.

Analiza skargi kasacyjnej prowadzi do wniosku, iż skarżący organ upatruje usprawiedliwienia swojej przewlekłości w takich okolicznościach jak: zwiększająca się liczba wniosków cudzoziemców o legalizację pobytu i udzielenie zezwolenia na pracę, problemy kadrowe (znaczna ilość spraw przypadająca na pracownika, fluktuacja pracowników), problemy lokalowe, konieczność wnikliwiej weryfikacji wniosków. Zgodnie już z ugruntowanym orzecznictwem sądowoadministracyjnym nie stanowią one jednak wytłumaczenia dla bierności organu w załatwieniu sprawy. Okoliczności te wiążą się z niedochowaniem przez organ należytej staranności w zabezpieczeniu dostatecznej obsady kadrowej zapewniającej terminowe załatwianie spraw administracyjnych i odpowiedniego zorganizowania postępowania administracyjnego, obejmującego również egzekwowanie od pracowników obowiązków w takim okresie, aby wydanie decyzji kończącej postępowanie prowadzone przez organ nastąpiło w rozsądnym terminie. Skutków zaniedbań w tym zakresie nie można przerzucać na stronę (zob. wyroki NSA: z dnia 17 lipca 2018 r., sygn. akt I OSK 2542/16; z dnia 21 kwietnia 2017 r., sygn. akt II OSK 521/16; z dnia 1 sierpnia 2017 r., sygn. akt II OSK 2614/16; z dnia 27 czerwca 2019 r., sygn. akt II OSK 1009/19; z dnia 25 lipca 2019 r., sygn. akt II OSK 123/19). Ponadto, sprawy o udzielenie zgody cudzoziemcowi na pobyt czasowy i pracę nie są na tyle skomplikowane, aby wyłączone były w stosunku do nich regulacje Kodeksu postępowania administracyjnego odnośnie terminów załatwiania spraw. Gdyby taki stan występował, to niewątpliwie obowiązywałyby w tych sprawach regulacje szczególne co do terminu ich załatwienia, jak to ma miejsce w przypadku rozpatrywania spraw o udzielenie zezwolenia na pobyt stały (art. 210 ustawy o cudzoziemcach), czy o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa (art. 139i ustawy o cudzoziemcach).

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma zatem podstaw do uznania, że Sąd I instancji naruszył przepis art. 149 § 1a p.p.s.a.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nieusprawiedliwiony okazał się także zarzut naruszenia art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a., poprzez uznanie za zasadne przyznanie od organu na rzecz skarżącej sumy pieniężnej. Zauważyć należy, że przesłanką warunkującą zarówno wymierzenie przez sąd organowi grzywny, jak i przyznanie od organu na rzecz skarżącego sumy pieniężnej, na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a, jest stwierdzenie w wyroku, że bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Natomiast rozstrzyganie, który z tych środków, czy też oba z nich, ma zostać zastosowany i w jakiej wysokości zostało pozostawione uznaniu sądu. Wskazany przepis nie zawiera żadnych przesłanek, którymi miałby kierować się sąd ustalając wysokość sumy pieniężnej, czy grzywny. Kryteria jakimi powinien się kierować sąd przy orzekaniu w powyższym zakresie zostały wypracowane w orzecznictwie sądowoadministracyjnym.

I tak, na przykład, przyjmuje się, że przyznanie od organu na rzecz skarżącego sumy pieniężnej ma przede wszystkim na celu danie stronie swoistego zadośćuczynienia za ignorowanie jej uzasadnionego interesu w terminowym załatwieniu sprawy (zob. wyrok NSA z dnia 22 listopada 2017 r., sygn. akt I OSK 1905/16). Środek ten stanowi dodatkowe wzmocnienie ochrony interesów skarżącego. Pełni nie tylko funkcję prewencyjno-represyjną, z uwagi na groźbę konieczności wydatkowania określonej kwoty ze środków publicznych na rzecz strony postępowania, a tym samym wzmacnia gwarancję terminowego załatwiania spraw, ale przede wszystkim funkcję kompensacyjną. Przyznanie stronie sumy pieniężnej pozostaje bez wpływu na przysługujące jej od organu odszkodowanie. Ma być on natomiast swego rodzaju zadośćuczynieniem za wszelkiego rodzaju dolegliwości i niedogodności, jakich strona doznała na skutek opieszałego i przewlekłego sposobu rozpoznawania jej sprawy przez organ (zob. wyroki NSA: z dnia 11 maja 2018 r., sygn. akt I OSK 2230/17; z dnia 1 sierpnia 2018 r., II OSK 1216/18; z dnia 4 grudnia 2018 r., sygn. akt II GSK 1551/18). Z kolei w postanowieniu z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt II OPP 23/13, zapadłym na gruncie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. nr 179, poz. 1843 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny podniósł i wskazania w nim zawarte można odnieść do niniejszej sprawy, że określając wysokość sumy pieniężnej z tytułu przewlekłości postępowania, należy mieć na uwadze czas trwania postępowania, rodzaj sprawy, w której nastąpiła przewlekłość, jej znaczenie dla strony skarżącej. Dodatkowo, należy również przywołać pogląd prezentowany przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 stycznia 2006 r., sygn. akt III SPP 154/05, zgodnie z którym, przyznanie odpowiedniej sumy pieniężnej stanowi rekompensatę dla skarżącego za krzywdę moralną spowodowaną przewlekłością postępowania.

Mając na uwadze, że w sprawie zaistniały podstawy do uznania, iż Wojewoda [...] prowadził postępowanie w sposób przewlekły noszący cechy rażącego naruszenia prawa, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji prawidłowo przyznał skarżącej sumę pieniężną w kwocie 2000 zł, która jednocześnie stanowiła zadośćuczynienie za krzywdę, jakiej doznała skarżąca w związku z naruszeniem jej prawa do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki. Nie sposób też przyjąć, aby zasądzona kwota była zbyt wygórowana, mając na względzie 2 letnie oczekiwanie przez stronę na rozstrzygnięcie jej sprawy, która w dalszym ciągu nie została przez organ rozpatrzona, o czym świadczy zobowiązanie w wyroku organu do rozpoznania wniosku N. B. Zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2018 r. (M.P. z 2019 r. poz. 154) przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2018 r. wyniosło 4 585,03 zł, co oznacza, iż górna granica sumy pieniężnej możliwej do zasądzenia na rzecz skarżącej wynosiła 22 925,15 zł. Sąd I instancji "miarkując" wysokość przyznanej skarżącej sumy pieniężnej uwzględnił także trudną sytuację kadrową w jakiej znalazł się organ w związku ze znacznym napływem spraw cudzoziemców.

Wobec stwierdzenia, że zarzuty skargi kasacyjnej nie zasługują na uwzględnienie, skargę kasacyjną należało oddalić.

Mając powyższe na uwadze, działając w oparciu o art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji. O zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 204 pkt 2 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt