Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Ewa Partyka /spr./ Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk SO del. Elżbieta Mazur-Selwa Protokolant Sylwia Pacześniak po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 listopada 2013 r. sprawy ze skargi T. G. i J. G. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji I. zobowiązuje Samorządowe Kolegium Odwoławcze do rozpatrzenia wniosku J. G. i T. G. z dnia 2 października 2012 r. od dnia zwrotu akt administracyjnych wraz z odpisem wyroku ze stwierdzeniem prawomocności; II. stwierdza, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; III. wymierza Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu grzywnę w kwocie 2000 zł; IV. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących T. G. i J. G. solidarnie kwotę 200 zł /słownie: dwieście złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Przedmiotem skargi J. G. oraz T. G. jest bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dalej SKO, Kolegium) w sprawie rozpoznania podania.

W oparciu o przesłane do Sądu dokumenty ustalono, że J. G. oraz T. G., reprezentowani przez K. G. w dniu 3 października 2012 r. zwrócili się do SKO

z pismem zatytułowanym jako skarga, w którym żądali unieważnienia, stwierdzenia niezgodności ze stanem prawnym, faktycznym oraz stwierdzenia braków formalnych szeregu aktów podjętych przez Burmistrza [...] w sprawach, których sygnatury zostały wymienione w piśmie z dnia 15 października 2012 r. Burmistrz [...] pismem z dnia 30 października 2012 r. w odpowiedzi na wezwanie SKO o przesłanie dokumentacji z rozgraniczenia nieruchomości nr 1449 położonej w U., stanowiącej własność T. i J. G., poinformował, że całość dokumentacji została przesłana do Sądu Rejonowego [...], "w związku ze złożonym sprzeciwem w zakresie zatwierdzenia rozgraniczenia nieruchomości przez państwa G.". Zawiadomieniem z dnia

5 listopada 2012 r. SKO poinformowało strony, że z uwagi na brak akt sprawy, ich podanie nie może zostać rozpoznane w ustawowym terminie. Jednocześnie Kolegium wskazało, że aktualnie brak jest możliwości wskazania orientacyjnego terminu załatwienia sprawy. Nadto SKO zobowiązało Burmistrza do przesłania całości żądanej dokumentacji po jej zwrocie z Sądu oraz poinformowanie Kolegium o wyniku postępowania sądowego. Pismem z dnia 25 marca 2013 r. wnioskodawcy poinformowali SKO, że postępowanie rozgraniczeniowe, prowadzone przez Sąd zakończyło się w dniu 21 marca 2013 r. W związku z tym zwrócili się o dokonanie niezbędnych czynności do kontynuowania postępowania dotyczącego stwierdzenia nieważności decyzji. Kolejno pismem z dnia 17 lipca 2013 r. w/w zwrócili się do SKO z analogicznym żądaniem jak wyżej i dodali, aby zawiadomić ich o terminie załatwienia sprawy. Podjęte przez Burmistrza oraz SKO próby pozyskania przedmiotowych akt administracyjnych z Sądu nie odniosły zamierzonego skutku. Pismem z dnia 18 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy [...] poinformował SKO, że akta o sygn. [...] nie mogą zostać przesłane, gdyż zostały podjęte do sprawy o sygn. [...], która to sprawa nie została prawomocnie zakończona. Pismem z dnia 19 lipca 2013 r. SKO poinformowało strony, że rozpoznanie podania nie jest aktualnie możliwe z uwagi na ciągły brak akt administracyjnych związanych z tym postępowaniem.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Rzeszowie J. G. oraz T. G., reprezentowani przez K. G. zarzucili SKO bezczynność polegającą na znaczącym przekroczeniu terminów do załatwienia sprawy, formułując wniosek o:

1) zobowiązanie SKO do wykonania niezbędnych czynności wraz z określeniem terminu wykonania zobowiązania,

2) obciążenie organu kosztami postępowania według norm przepisanych.

Skarżący podnieśli, że SKO miało dostatecznie dużo czasu aby skutecznie uzyskać dostęp do akt postępowania rozgraniczeniowego. Zwrócili uwagę, że Kolegium jako organ wyższego stopnia posiada także środki i uprawnienia do uzyskania takiego dostępu. Powinno również wymagać od Burmistrza ścisłego przestrzegania zapisów kodeksu postępowania administracyjnego. W ocenie skarżących jest to o tyle istotne, że z zaskarżonym postępowaniem wiążą się liczne nadużycia popełnione przez Burmistrza oraz Radę Miejską [...] (uchwała Rady Miejskiej [...] z dnia [...] listopada 2011 r., nr [...]) i jest prawdopodobne, że Burmistrz celowo utrudnia prowadzenie sprawy. Skarżący podnieśli, że SKO w pismach z dnia 5 listopada i 19 lipca 2013 r., dokonało w sposób nieprecyzyjny oznaczenia terminu zakończenia postępowania, który nie spełnia wymagań z art. 36 § 1 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie. Odnosząc się do argumentacji skargi, stwierdziło, że jest ona nie zasadna. Podniosło, że brak akt sprawy, których podanie dotyczy, uniemożliwia merytoryczne jego rozpoznanie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje;

Stosownie do treści art. 1 § 1 oraz art. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują, w zakresie swej właściwości, kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Zakres właściwości rzeczowej jest wyznaczony przez katalog określonych form działania organów administracji publicznej (tzw. przedmiot zaskarżenia). Zostały one wymienione w art. 3 § 2 p.p.s.a. oraz w innych ustawach, do których odsyła art. 3 § 3 P.p.s.a.

Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1. decyzje administracyjne;

2. postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3. postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4. inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach;

5. akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6. akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7. akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8. bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a.

Na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej P.p.s.a. mnożna więc wnieść skargę na bezczynność organów w wypadkach przewidzianych w pkt 1 – 4a. Skarga ta przysługuje zatem tylko w sprawach, w których są wydawane decyzje i postanowienia oraz w tych sprawach, w których mogą być wydawane akty lub podejmowane czynności określone w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.

W literaturze przyjmuje się, że bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ nie podejmuje żadnych czynności w sprawie, lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w spawie, jednakże – mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem stosownego aktu lub nie podjął czynności (zob. T. Woś [w:] T. Woś, H. Knysiak – Molczyk, M. Romańska – Postępowanie..., Wydanie z 2010 r., str. 70). Naczelny Sąd Administracyjny wskazuje, iż z punktu widzenia dopuszczalności skargi na bezczynność organu administracji obojętne jest, czy organ ten nie wydał decyzji z powodu opieszałości w załatwieniu sprawy czy wobec uznania, że występują negatywne przesłanki załatwienia sprawy (zob. uzasadnienie wyroku NSA z dnia 5 listopada 187 r., sygn. akt SAB 23/87 – ONSA 1988, nr 1, poz. 13).

Z przepisu art. 35 § 4 k.p.a. wynika, że terminy załatwienia spraw określają czas efektywny, jakim dysponuje organ administracji publicznej załatwiający sprawę na jej rozpatrzenie i podjęcie decyzji. Do terminów tych nie zalicza się:

1. terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności;

2. okresów zawieszenia postępowania;

3. okresów opóźnień powstałych z przyczyn powstałych z winy strony;

4. okresów opóźnień powstałych z przyczyn niezależnych od organu.

Do terminów załatwienia spraw nie wlicza się określonych w przepisach szczególnych i w przepisach kodeksu terminów dla dokonania określonych czynności przez organ prowadzący postępowanie, inny organ (np. art. 106 k.p.a.) oraz strony i uczestników postępowania. W razie gdy czynność procesowa została dokonana przed upływem wyznaczonego terminu, od terminu załatwienia sprawy odlicza się okres, jaki upłynął do dnia dokonania czynności, a nie okres wyznaczony do jej dokonania. Do terminów załatwiania spraw nie wlicza się okresów zawieszenia postępowania, bowiem zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w kodeksie (art. 103), w tym także terminów określonych w art. 35 § 3 i 4. Jednakże zawieszenie postępowania, mimo oczywistego braku przyczyny określonej w art. 97 § 1, nie przerywa biegu terminów ustalonych dla załatwienia sprawy przez wydanie decyzji administracyjnej (wyrok NSA z dnia 23 września 1986 r., IV SAB 12/88, GAP 1987, nr 7). Do terminów tych nie wlicza się opóźnień powstałych z winy strony (uczestników postępowania), co należy wiązać z przekroczeniem przez stronę terminów dokonania czynności określonych w przepisach prawa lub wyznaczonych przez organ prowadzący postępowanie. Okresy opóźnień powstałych z przyczyn niezależnych od organu, których nie wlicza się do terminów załatwiania spraw, to opóźnienia inne niż powstałe z winy strony, spowodowane działaniem czynników, na które organ nie miał wpływu. Mogą to być zarówno działania sił przyrody, jak i działania lub zaniechania innych organów, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Do terminów załatwienia spraw wlicza się jednak opóźnienia powstałe z winy organu prowadzącego postępowanie (w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 marca 1988 r., SAB/Gd 14/87, ONSA 1988, nr 1, poz. 41, NSA uznał, że "zasięganie przez organ administracji u władz zwierzchnich porady co do sposobu załatwienia sprawy nie usprawiedliwia przekroczenia terminu jej załatwienia (...), nie można przyjąć, aby w takiej sytuacji niezałatwienie sprawy w terminie następowało z przyczyny niezależnej od organu w rozumieniu art. 36 § 2 lub z przyczyny uzasadnionej w rozumieniu art. 38 k.p.a."). "Do przyczyn niezależnych od organu, o których mowa w art. 35 § 5 k.p.a., należy zaliczyć brak akt sprawy, które zostały przekazane do sądu administracyjnego" - wyrok NSA z dnia 16 listopada 2011 r., I OSK 1364/11, LEX nr 1149161(por. jednak postanowienie NSA z dnia 25 stycznia 2011 r., I OSK 48/11, LEX nr 741648: "Okres pozostawania akt w sądzie powszechnym nie zwalnia organu administracji publicznej od obowiązku dołożenia starań w kierunku podjęcia wymaganego rozstrzygnięcia albo podjęcia czynności zmierzających do pozyskania wymaganej do rozpoznania sprawy dokumentacji w postaci uzyskania kopii niezbędnych dokumentów. To organ jest dysponentem akt i to na nim ciąży powinność podjęcia czynności zmierzających do uzyskania wymaganej w sprawie dokumentacji").

Działający w niniejszej sprawie w imieniu skarżących pełnomocnik pismem z dnia 2 października 2012 r., które wpłynęło do Kolegium następnego dnia, sprecyzowanym na wezwanie organu pismem z dnia 17 października 2012 r. wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji i postanowień Burmistrza szczegółowo wymienionych ze wskazaniem ich dat i sygnatur akt. Jako podstawy żądania wskazane zostały przepisy art. 156 § 2 i 7 k.p.a. Wcześniej przy okazji wezwania SKO wyjaśniło, iż nie ma kompetencji do rozpoznania żądań z pkt 5, 10, 13 i 14 pierwotnego pisma.

Pismem z dnia 19 października 2012 r. Kolegium wezwało Burmistrza [...] do przedłożenia akt wyszczególnionych w załączonym piśmie skarżących z dnia

15 października 2012 r. w terminie 3 dni.

W odpowiedzi na to pismo Zastępca Burmistrza poinformował, iż całość dokumentacji została przesłana do Sądu Rejonowego [...], "w związku ze złożonym sprzeciwem Państwa G.". Z pisma tego wynika, że wezwanie SKO Burmistrz potraktował jako "dotyczące przesłania dokumentacji z rozgraniczenia nieruchomości 1449 położonej w U.". W/w odpowiedź wpłynęła do SKO w dniu 31 października 2012 r..

Zawiadomieniem z dnia 5 listopada 2012 r. Kolegium powiadomiło pełnomocnika skarżących, że ich wniosek dotyczący stwierdzenia nieważności aktów administracyjnych podjętych w związku z prowadzonymi czynnościami rozgraniczeniowymi nie może zostać rozpatrzony w ustawowym terminie. Zwłoka w załatwieniu sprawy wynika z przyczyny niezależnej od organu w związku z przekazaniem przez Burmistrza [...] całości akt administracyjnych związanych

z przedmiotowym rozgraniczeniem do Sądu Rejonowego [...]. SKO podało, iż wniosek zostanie rozpatrzony niezwłocznie po otrzymaniu całości dokumentacji.

Z uwagi na powyższe brak możliwości wskazania orientacyjnego terminu załatwienia sprawy. Jednocześnie Kolegium zobowiązało Burmistrza do przesłania całości żądanej dokumentacji po jej zwrocie z Sądu oraz poinformowania o wyniku postępowania sądowego.

Następnie pismem z dnia 25 marca 2013 r., które wpłynęło do Kolegium w dniu 28 marca 2013 r. pełnomocnik skarżących poinformował SKO, iż postępowanie rozgraniczeniowe prowadzone przez Sąd Rejonowy [...] zakończyło się w dniu 21 marca 2013 r. Poprosił o dokonanie czynności niezbędnych do kontynuowania postępowania dotyczącego stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnych.

Pismem z dnia 2 kwietnia 2013 r. Kolegium ponownie zwróciło się do Burmistrza [...] o zrealizowanie wezwania z pisma z dnia 5 listopada 2012 r.

W odpowiedzi na powyższe Burmistrz przekazał otrzymaną z Sądu kopię wypisu z protokołu rozprawy, która odbyła się w dniu 21 marca 2013 r. w sprawie sygn. akt [...], w trakcie której strony postępowania nieprocesowego o rozgraniczenie zawarły ugodę, a także pismo, którym Burmistrz zwracał się do w/w Sądu

o potwierdzenie faktu zakończenia sprawy rozgraniczeniowej i odesłanie całości akt sprawy przesłanych dnia 31 maja 2011 r., nr [...].

Następnie pismem z dnia 11 lipca 2013 r. SKO zwróciło się do Sądu Rejonowego [...] – jak podało – w związku ze złożeniem przez J. G. i T. G. podania o stwierdzenie nieważności szeregu aktów administracyjnych podjętych przez Burmistrza [...] w toku postępowania rozgraniczeniowego nieruchomości o numerach ewidencyjnych 1449 i 1450 w U., zakończonego decyzją tegoż organu z dnia [...] maja 2011 r., znak [...], zwrócił się o przekazanie całości akt administracyjnych oraz informacji o sądowym sposobie zakończenia tej sprawy, zaznaczono, że akta po służbowym wykorzystaniu zostaną Sądowi zwrócone.

Pismem, które wpłynęło do SKO w dniu 19 lipca 2013 r. pełnomocnik skarżącej poprosił o bezzwłoczne podjęcie czynności w postępowaniu zainicjowanym wnioskiem z dnia 3 października 2012 r. dotyczącym m.in. stwierdzenia nieważności decyzji Burmistrza [...] o odmowie dokonania rozgraniczenia.

W odpowiedzi na powyższe SKO poinformowało pełnomocnika, iż rozpoznanie podania o stwierdzenie nieważności szeregu aktów podjętych przez Burmistrza, nie jest aktualnie możliwe z uwagi na ciągły brak akt administracyjnych związanych z tym postępowaniem. Organ przypomniał, że zawiadomieniem z dnia

5 listopada 2012 r. pełnomocnik został poinformowany, iż rozpoznanie podania nastąpi po otrzymaniu całości akt przedmiotowej sprawy. Do dnia 19 lipca 2012 r. akta nie zostały Kolegium przedłożone. Jednocześnie poinformowano, iż Kolegium wystąpiło do Sądu Rejonowego [...] o wypożyczenie tych akt celem rozpoznania podania. O podejmowanych czynnościach procesowych strony zostaną powiadomione.

Odpowiadając na pismo SKO Przewodniczący Wydziału Cywilnego w Sądzie Rejonowym [...] poinformował, że akta sprawy [...] z wniosku J. i T. G.

o rozgraniczenie nie mogą zostać przesłane, gdyż zostały podjęte do sprawy [...], która to sprawa nie została prawomocnie zakończona.

Skarga na bezczynność Kolegium została złożona w dniu 25 lipca 2013 r. (data stempla pocztowego).

W ocenie Sądu pismo pełnomocnika skarżących z dnia 17 lipca 2013 r., które wpłynęło do SKO w dniu 19 lipca 2013 r. spełnia wymogi wezwania do usunięcia naruszenia prawa, skoro poproszono w nim o bezzwłoczne podjęcie czynności w sprawie.

Jak wynika z odpowiedzi na skargę Kolegium w wyżej przedstawionym stanie faktycznym traktuje brak akt administracyjnych w sprawie zakończonej decyzją Burmistrza [...] z dnia [...] maja 2011 r. nr [...] jako przyczynę obiektywną, niezależną od tego organu uniemożliwiającą rozpoznanie podania skarżących o stwierdzenie nieważności szeregu aktów wymienionych w ostatecznie sprecyzowanym podaniu. Według SKO podjęte przez ten organ czynności skierowane na uzyskanie dostępu do tych akt i przesłane pełnomocnikowi informacje czynią skargę na bezczynność bezzasadną.

Jednakże w ocenie Sądu takie stanowisko nie jest zasadne.

Faktem bezspornym jest, iż w chwili wydania wyroku upłynął ponad rok od chwili złożenia przez skarżących podania o stwierdzenie nieważności szeregu aktów wydanych przez Burmistrza [...]. W tym czasie Kolegium, po usunięciu braków podania wystosowało dwa pisma do Burmistrza i jedno do Sądu Rejonowego [...] –

o przedłożenie akt.

Zauważyć należy, że orzecznictwo sądowe nie traktuje okresu pozostawania akt w sądzie powszechnym jako przyczynę zwalniającą organ administracji publicznej od obowiązku dołożenia starań w kierunku podjęcia wymaganego rozstrzygnięcia albo podjęcia czynności zmierzających do pozyskania wymaganej do rozpoznania sprawy dokumentacji w postaci choćby kopii niezbędnych dokumentów (zob. m.in. uzasadnienia postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2011 r., sygn. akt I OSK 48/11 – Lex nr 741648, czy wyroku NSA z dnia 8 grudnia 1999 r., sygn. akt I SAB 155/99, Lex nr 47244). Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela wyżej przedstawione stanowisko, a konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, iż Kolegium nie dołożyło należytych starań w celu uzyskania akt, których dotyczy podanie o stwierdzenie nieważności.

Nie ulega wątpliwości, że sprawa (sprawy), której (których) dotyczy podanie skarżących powinna być rozstrzygnięta decyzją administracyjną. Podstawy, w oparciu o które skarżący domagają się stwierdzenia nieważności wymienionych przez siebie aktów to przepisy art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. – decyzja została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa oraz pkt 7 – decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa. Jak się podkreśla w doktrynie i orzecznictwie, to na organie ciąży powinność podjęcia czynności zmierzających do uzyskania wymaganej w sprawie dokumentacji. W niniejszej sprawie wyżej przedstawione sporadyczne działania organu ukierunkowane na pozyskanie akt, w których zostały podjęte akty, których dotyczy podanie trudno uznać za wystarczające, a co za tym idzie, że niedotrzymanie określonych w art. 35 k.p.a. terminów jest wywołane przyczynami niezależnymi od organu. Zauważyć należy, iż wszczęte postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji o rozgraniczeniu, po której strona zażądała przekazania sprawy do sądu jest uznawane za przyczynę zawieszenia postępowania rozgraniczeniowego przed sądem powszechnym. Ewentualna wada dająca podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji tkwi bowiem w samej decyzji i ma skutek ex tunc – a więc od momentu jej wydania (zob. uzasadnienie wyroku NSA z dnia 22 maja 2003 r., sygn. akt II SA 2678/1 – Lex nr 148847). Oczywistym jest, że SKO nie posiada instrumentów prawnych, które mogą wpływać na bieg postępowania sądowego w sprawie o rozgraniczenie. Jednakże w niniejszej sprawie nie wyczerpało możliwości, aby uzyskać dostęp do akt, w których zapadły kwestionowane orzeczenia Burmistrza [...]. Mogło bowiem wezwać Burmistrza do uzyskania i przedłożenia stosownie potwierdzonych odpisów z tych akt, mogło prosić Sąd o udostępnienie akt na krótki okres czasu, bądź w siedzibie Sądu, wreszcie mogło wykorzystać nadzór administracyjny Prezesa Sądu Rejonowego [...] interweniując u niego w celu uzyskania akt i wskazując na zaistniałą praktykę dołączania akt sprawy administracyjnej przedłożonych do konkretnej sprawy, która została prawomocnie zakończona przez ten Sąd do innej sprawy cywilnej będącej w toku, mimo że zostało wszczęte postępowanie nadzwyczajne dotyczące stwierdzenia nieważności postanowień i decyzji wydanych w sprawie rozgraniczenia nieruchomości. Kolegium nie zwróciło nawet uwagi na okoliczność, że organ ten sam zwracał się do Sądu Rejonowego [...] o nadesłanie konkretnych akt administracyjnych, a otrzymał odpowiedź o niemożności udostępnienia akt sprawy sądowej o sygn. [...], do której zostały przedstawione.

Wobec bezspornej kwestii, że do czasu rozstrzygnięcia przez tut. Sąd niniejszej sprawy bezczynności podanie skarżących o stwierdzenie nieważności szeregu aktów wydanych przez Burmistrza [...] nie zostało rozpatrzone mimo upływu ustawowych terminów załatwienia sprawy, a wobec niewyczerpania przez organ możliwości pozyskania akt administracyjnych sprawy (spraw), których to podanie dotyczy, nie sposób uznać, aby opóźnienie w załatwieniu sprawy zostało spowodowane przyczynami niezależnymi od organu. Za przyczynę niezależną w rozumieniu art. 36 § 5 k.p.a. można byłoby bowiem uznać sytuację, w której organ dołożyłby wszelkich starań i wyczerpał dostępne możliwości przezwyciężenia ewentualnych przeszkód w prowadzeniu postępowania. Wydaje się, iż nawet przybliżenie i wyjaśnienie Sądowi Rejonowemu [...] okoliczności sprawy, która została wszczęta, ewentualnych skutków związanych z brakiem akt administracyjnych, mogłoby wpłynąć na kwestię udostępnienia tych materiałów SKO lub Burmistrzowi, skoro są techniczne możliwości sporządzenia odpisów z tych akt a materiał dowodowy zgromadzony na etapie administracyjnego postępowania rozgraniczeniowego ma jedynie walory dowodowe w toczących się postępowaniach cywilnych.

Jak wyżej wskazano – dwa pisma z wezwaniem o przedłożenie akt do Burmistrza i jedna – lakoniczna prośba – do Sądu i to już po zakończeniu sądowego etapu postępowania rozgraniczeniowego na przestrzeni ponad roku od daty wpływu podania o stwierdzenie nieważności trudno uznać za wyczerpanie możliwości uzyskania akt, których dotyczy podanie. Dlatego w ocenie Sądu Kolegium pozostaje w bezczynności, ponieważ nie załatwiło sprawy z przyczyn, za które po części musi ponosić odpowiedzialność i których, w okolicznościach sprawy nie można obiektywnie uznać za niezależne od organu.

W ocenie Sądu termin miesięczny od daty zwrotu akt niniejszej sprawy przez tut. Sąd jest terminem realnym, umożliwiającym organowi podjęcie niezbędnych czynności i działań skierowanych na uzyskanie akt sprawy (spraw), której (których) dotyczy podanie.

Zgodnie z art. 149 § 1 P.p.s.a. należało ocenić, czy stwierdzona bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. W orzecznictwie przyjmuje się, iż rażącym naruszeniem prawa jest stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można stwierdzić, bez potrzeby odwoływania się do szczegółowej oceny okoliczności sprawy, że naruszono prawo w sposób oczywisty. Nie wystarczy samo językowe wyjaśnienie tego pojęcia, gdyż musi zostać ono osadzone w kontekście okoliczności sprawy, w której do naruszenia prawa doszło (zob. uzasadnienie wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 675/12 – Lex nr 1218894).

W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie SKO w sposób oczywisty przez wiele miesięcy po otrzymaniu informacji od Burmistrza [...] o przekazaniu akt do Sądu Rejonowego [...] nie podejmowało żadnych czynności mających na celu pozyskanie tych akt w celu rozpatrzenia sprawy (spraw) o stwierdzenie nieważności decyzji i postanowień, których weryfikacji domagają się skarżący. Na moment wyrokowania przez Sąd sprawa (sprawy) pozostaje bez rozstrzygnięcia a organ nie wyczerpał możliwości w celu uzyskania dostępu do akt administracyjnych, sporządzenia odpisów, pozyskania kopii, wreszcie – po uzgodnieniach z osobami upoważnionymi do dysponowania aktami lub w razie potrzeby z ich przełożonymi z Sądu Rejonowego [...] – we współdziałaniu z Burmistrzem – wymiana oryginalnych akt na akta z odpowiednio potwierdzonymi kopiami dokumentów. Organ zadowolił się ogólnikowymi pismami. Wbrew stanowisku organu nie jest tak, że SKO nie ma wpływu na to, kiedy otrzyma akta, których dotyczy podanie. Ta oczywistość naruszenia kodeksowych terminów załatwienia sprawy przesądziła, że w ocenie Sądu okoliczności tej sprawy wypełniają przesłanki dla orzeczenia, iż bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Pismo zaś z informacją, że sprawa zostanie załatwiona po zwrocie akt przez Sąd nie spełnia wymogu wskazania terminu załatwienia sprawy, o którym mowa w art. 36 § 1 k.p.a., bo termin jest niekonkretny. Takie jego określenie spowodowało, iż przez dłuższy okres czasu Kolegium w ogóle nie podejmowało jakichkolwiek działań w celu uzyskania akt, których dotyczy podanie.

Powyższe zdecydowało też o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości 2 000 zł. Kwota ta jest niższa niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w roku 2012, ale w ocenie Sądu adekwatna o tej konkretnej sytuacji. Powinna też zmotywować SKO do podjęcia bardziej zdecydowanych działań w celu pozyskania akt.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 200 P.p.s.a. zasądzając na rzecz skarżących uiszczony przez nich wpis od skargi.