Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2015 r., sygn. akt II SO/Wa 158/15 wymierzające Krajowej Reprezentacji Doktorantów grzywnę za nieprzekazanie Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie skargi z dnia 6 lipca 2015 r. na bezczynność Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów w przedmiocie wniosku z dnia 26 czerwca 2015 r. o udostępnienie informacji publicznej, wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę postanawia: oddalić zażalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 9 października 2015 r., na podstawie art. 55 § 1 w związku z art. 154 § 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. – dalej "p.p.s.a."), wymierzył Krajowej Reprezentacji Doktorantów grzywnę w wysokości 200 zł za nieprzekazanie Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie skargi J. M. z dnia 6 lipca 2015 r. na bezczynność Zarządu Krajowej Reprezentacji Doktorantów w przedmiocie wniosku z dnia 26 czerwca 2015 r. o udostępnienie informacji publicznej, wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.

Sąd wskazał, że obowiązek przekazania Sądowi skargi istnieje niezależnie od tego, czy organ uznaje, że skarga nie należy do kognicji sądu administracyjnego. To dopiero bowiem Sąd w toku postępowania zainicjowanego skargą zobowiązany jest dokonać oceny wniosku i ustalić, czy skarga mieści się w zakresie właściwości sądów administracyjnych, czy żądane informacje były informacją publiczną oraz, czy adresat wniosku o udzielenie informacji zobowiązany był do rozpoznania wniosku stosownie do przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Sąd podkreślił, że nawet uzasadnione przekonanie, że skarga nie jest dopuszczalna ze względu na brak właściwości sądu administracyjnego, nie zwalnia organu od obowiązku przekazania tej skargi wraz z odpowiedzią na skargę do sądu administracyjnego. Natomiast przewidziana w art. 55 § 1 p.p.s.a. instytucja wymierzenia grzywny ma na celu przede wszystkim wyegzekwowanie od organu wypełnienia przezeń obowiązków procesowych, o jakich mowa w art. 54 § 2 p.p.s.a.

Sąd wskazał przy tym, że zgodnie z art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z tym, że przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi.

Sąd I instancji wskazał, że w niniejszej sprawie Krajowa Reprezentacja Doktorantów uchybiła obowiązkowi, o którym mowa w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Skarga z dnia 6 lipca 2015 r. została wniesiona w dniu 10 lipca 2015 r. i do dnia wydania przedmiotowego postanowienia nie została przekazana do Sądu. Wobec tego Sąd postanowił o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości 200 zł za niedopełnienie tego obowiązku.

Na powyższe postanowienie J. M. złożył zażalenie, wnosząc o jego zmianę poprzez korektę określenia terminu na przekazanie skargi wraz z odpowiedzią organu do sądu administracyjnego oraz o zwiększenie wysokości kary grzywny.

W uzasadnieniu wskazano, że o dacie nadania skargi decyduje data stempla pocztowego, a nie data wpłynięcia pisma do organu. Podano, że Sąd określając datę wysłania skargi błędnie oparł się na dacie stempla pocztowego ze zwrotnego potwierdzenia odbioru skargi, z którego wynikało, że została ona doręczona przez Pocztę Polską S.A. do Krajowej Reprezentacji Doktorantów w dniu 10 lipca 2015 r. Skarżący podkreślił, że wniesienie skargi nastąpiło w dniu 6 lipca 2015 r. Wskazano, że – mając na uwadze art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej – 15 dniowy termin do wniesienia skargi upłynął w dniu 21 lipca 2015 r. W ocenie skarżącego fakt, że skarga została dostarczona organowi w dniu 10 lipca 2015 r. nie stanowi usprawiedliwienia dla organu, ani nie wpływa na zmianę terminu, o którym mowa powyżej.

W odniesieniu do wymierzonej grzywny podniesiono, że jej wysokość jest symboliczna, co powoduje, że zatraca ona swój dyscyplinująco – restrykcyjny charakter. Zdaniem skarżącego, mając na uwadze butę i ignorancję, jaką wykazał organ zarówno przed wszczęciem postępowania sądowoadministracyjnego, jak i już po wniesieniu skargi, wymierzona grzywna nie stanowi dolegliwości dla organu i nie jest proporcjonalna do negatywnych konsekwencji, jakich skarżący doświadczył w toku postępowania przed organem oraz poprzez niewypełnienie przez organ ustawowego obowiązku. Podkreślono, że w skład organu wchodzi liczna grupa osób o wykształceniu prawniczym.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, do skarg rozpatrywanych w postępowaniach o udostępnienie informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z tym, że przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi.

Stosownie do treści art. 54 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. W myśl art. 54 § 2 p.p.s.a., organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni. W świetle natomiast art. 55 § 1 p.p.s.a., w razie niezastosowania się do tego obowiązku, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 ustawy, a więc do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Powołane wyżej przepisy przewidują wyłącznie dwa warunki, których spełnienie pozwala sądowi na wymierzenie grzywny, tj. stwierdzenie uchybienia przez organ terminowi do przekazania sądowi skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę oraz złożenie przez stronę wniosku o wymierzenie grzywny. Oznacza to, że przesłanką do wymierzenia grzywny jest sam fakt nieprzekazania skargi sądowi administracyjnemu, bez względu na powody takiego stanu rzeczy. To, jakie przyczyny spowodowały nieprzekazanie skargi sądowi, pozostaje bez znaczenia w sprawie samego wymierzenia grzywny, może mieć jedynie wpływ na jej wysokość.

Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podziela pogląd przyjęty w orzecznictwie, że grzywna, o jakiej mowa w art. 55 § 1 p.p.s.a. ma charakter mieszany, tj. dyscyplinująco – restrykcyjny, a wyłączną materialnoprawną przesłanką wymierzenia grzywny jest niewypełnienie obowiązków określonych w art. 54 § 2 p.p.s.a. Nie można także pominąć prewencyjnego działania zastosowania omawianej instytucji.

W sprawie niniejszej bezsporne jest, że skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie za pośrednictwem Krajowej Reprezentacji Doktorantów na bezczynność tego organu w przedmiocie udzielenia informacji publicznej. Stosownie zatem do art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, podmiot ten miał obowiązek przekazać Sądowi skargę wraz z odpowiedzią na nią i aktami sprawy w terminie 15 dni. Poza sporem jest, że w ustawowym 15 – dniowym terminie organ nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku, tj. nie przekazał Sądowi skargi wraz z odpowiedzią na skargę i aktami sprawy. Tym samym wystąpiły w sprawie przesłanki do wymierzenia grzywny z powodu niewykonania obowiązku ciążącego na organie zgodnie z art. 54 § 2 p.p.s.a. Niezależnie od tego, że okoliczność ta pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, nie można podzielić wyrażonego w zażaleniu poglądu co do daty, od której winien być liczony bieg terminu na wykonanie przez organ obowiązku określonego w art. 54 § 2 p.p.s.a. Wskazana przez skarżącego data nadania skargi, uwzględniająca treść art. 83 § 2 p.p.s.a., jest miarodajna dla oceny czy skarga została wniesiona w terminie określonym w ustawie. Natomiast rozważając czy organ wykonał swoje obowiązki w terminie określonym w art. 54 § 2 p.p.s.a. (lub jak w sprawie niniejszej w terminie wskazanym w art. 21 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej) należy mieć na uwadze datę, w jakiej skarga ta wpłynęła do organu. Oczywistym bowiem jest, że dopiero po otrzymaniu skargi organ może jej nadać właściwy bieg. Wszelkie wątpliwości w tym względzie usuwa brzmienie art. 54 § 2 p.p.s.a. obowiązujące od dnia 15 sierpnia 2015 r.: "Organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania".

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego w okolicznościach niniejszej sprawy brak jest dostatecznych przesłanek, by uznać, że wymierzona organowi grzywna nie jest adekwatna do stopnia zaniedbania obowiązku przekazania w ustawowym terminie skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 p.p.s.a. postanowił jak w sentencji.