Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Mierzejewska Sędziowie WSA Jacek Fronczyk Olga Żurawska-Matusiak (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lutego 2014 r. sprawy ze skargi T. K. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie przetwarzania danych osobowych 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z [...] października 2011 r.; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości; 3. zasądza od Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na rzecz skarżącego T. K. kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych decyzją nr [...] z [...] lutego 2012 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., art. 12 pkt 2, art. 22 i art. 43 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.), po ponownym rozpatrzeniu sprawy, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję własną nr [...] z [...] października 2011 r., umarzającą postępowanie w sprawie przetwarzania danych osobowych T. K. przez Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w [...] .

W uzasadnieniu podał, że T. K., (dalej jako skarżący) w dniu 30 maja 2011 r. skierował do Proboszcza Parafii w [...] pismo zawierające oświadczenie o wystąpieniu z Kościoła Katolickiego z wnioskiem o uaktualnienie jego danych osobowych w Księdze Chrztów na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 6 ustawy o ochronie danych osobowych poprzez naniesienie adnotacji o wystąpieniu z Kościoła Katolickiego oraz przesłanie odpisu aktu chrztu z powyższym sprostowaniem.

Wobec braku odpowiedzi od proboszcza, skarżący wystąpił do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o wydanie decyzji administracyjnej zobowiązującej proboszcza J. L. do sprostowania jego nieaktualnych danych osobowych na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 6 i art. 12 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych.

Organ wskazał również, że Kuria Metropolitalna w [...] w piśmie

z 2 września 2011 r. wyjaśniła, że T. K. został ochrzczony w [...] , a obecnie mieszka na terenie parafii P.

Podał nadto, iż akt apostazji skarżący złożył przed proboszczem w [...] , który jednak zgodnie z Instrukcją Konferencji Episkopatu Polski "Zasady postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła" z dnia [...] września 2008 r., nie jest właściwy do przyjęcia tego aktu. Skarżący winien złożyć akt apostazji w parafii swojego miejsca zamieszkania.

Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych podniósł, iż zgodnie z przepisem art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, w odniesieniu do zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3 oraz zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 1a, przetwarzanych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne, Generalnemu Inspektorowi nie przysługują uprawnienia określone w art. 12 pkt 2, art. 14 pkt 1 i 3-5 oraz art. 15-18. Przepis art. 43 ust. 1 pkt 3 stanowi zaś, że z obowiązku rejestracji zbioru danych zwolnieni są administratorzy danych dotyczących osób należących do kościoła lub innego związku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego kościoła lub związku wyznaniowego. Zatem Generalny Inspektor nie ma prawa wydawania decyzji administracyjnych ani rozpatrywania skarg w sprawach wykonywania przez powyższe instytucje przepisów o ochronie danych osobowych.

Organ podkreślił, że Kościół Rzymskokatolicki niewątpliwie należy do instytucji o uregulowanej sytuacji prawnej, bowiem jego funkcjonowanie zostało unormowane w Konstytucji RP, w umowie międzynarodowej jaką jest Konkordat oraz w ustawach, w stosunku do których umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo.

Wskazał na przepis art. 25 Konstytucji RP, zgodnie z którym kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione (ust. 1). Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym (ust. 2).

Stosunki między państwem a kościołem i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego (ust. 3.). Stosunki między Rzeczpospolitą Polską, a Kościołem Katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy (ust. 4). Stosunki między Rzeczpospolitą Polską, a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami (ust. 5).

Generalny Inspektor stwierdził również, że ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 ze zm.) w przepisie art. 2 stanowi, iż Kościół rządzi się w swych sprawach własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchową i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami.

Ustawa powyższa określa zasady stosunku Państwa do Kościoła, w tym jego sytuację prawną i majątkową (art. 3 ust. 1). W sprawach odnoszących się do Kościoła, nieuregulowanych niniejszą ustawą, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa, o ile nie są sprzeczne z wynikającymi z niej zasadami (art. 3 ust. 2).

Organ w konkluzji podniósł, że z analizy powyższych przepisów wynika niezależność Kościoła Katolickiego oraz innych związków wyznaniowych o uregulowanej sytuacji prawnej w zakresie swojej działalności oraz posługiwania się swoim wewnętrznym prawem przy wykonywaniu władzy duchowej. Natomiast w związku z treścią art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, Generalny Inspektor nie może prowadzić postępowania ukierunkowanego na wydanie merytorycznej decyzji administracyjnej ani też przeprowadzić czynności kontrolnych, z wyłączeniem prawa żądania złożenia pisemnych lub ustnych wyjaśnień oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego.

Z tych względów z uwagi na bezprzedmiotowość postępowania, zaistniała przesłanka do jego umorzenia na podstawie art. 105 § 1 K.p.a.

W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie T. K., zarzucając jej naruszenie art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, wniósł o jej uchylenie w całości.

W uzasadnieniu wskazał, że pomimo dołączenia przez niego do skargi skierowanej do GIODO, dowodu wystąpienia z Kościoła Katolickiego – oświadczenia woli z [...] maja 2011 r. odebranego przez proboszcza J. L. w dniu 31 maja 2011 r. – postępowanie zostało umorzone w sytuacji, kiedy winna być wydana merytoryczna decyzja.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko faktyczne oraz prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 6 czerwca 2012 r.,

II SA/Wa 644/12, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: "P.p.s.a.", oddalił skargę T. K. na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z [...] lutego 2012 r. nr [...] .

W uzasadnieniu wyroku Sąd podał, że ustawowe uprawnienia Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, określone w art. 12 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, nie mają charakteru bezwzględnego i podlegają ograniczeniu bądź nawet wyłączeniu w określonych sytuacjach. Wyłączenie takie przewiduje m.in. art. 43 ust. 2 powołanej ustawy, zgodnie z którym w odniesieniu do zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3 oraz zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 1a przetwarzanych przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego oraz Centralne Biuro Antykorupcyjne, Generalnemu Inspektorowi nie przysługują uprawnienia określone w art. 12 pkt 2, art. 14 pkt 1 i 3-5 oraz art. 15-18. Natomiast zbiory, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3, to zbiory osób należących do kościoła lub innego związku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego kościoła lub związku wyznaniowego, które zwolnione są z obowiązku ich rejestracji.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy –w ocenie Sądu- bezsporna okoliczność, że skarżący wystąpił do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z żądaniem wydania decyzji administracyjnej, zobowiązującej Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej p.w. [...] w [...] , jako administratora jego danych osobowych, do ich uaktualnienia poprzez naniesienie w Księdze Chrztów adnotacji o treści: "Dnia [...].V.2011 formalnym aktem wystąpił z Kościoła Katolickiego". Jego żądanie dotyczyło więc zbioru, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych, w którym dane przetwarzane są na potrzeby Kościoła katolickiego. Niewątpliwe jest również, że Kościół katolicki należy do instytucji o uregulowanej sytuacji prawnej, której funkcjonowanie zostało uregulowane w Konstytucji RP, umowie międzynarodowej – Konkordacie podpisanym w dniu 28 lipca 1993 r. między stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) oraz ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Kościół katolicki posiada autonomię w zakresie wykonywania władzy duchownej i jurysdykcyjnej oraz zarządza swoimi sprawami. Zatem zasadnie Generalny Inspektor uznał, iż z uwagi na treść art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, nie był uprawniony do wydania w przedmiotowej sprawie decyzji administracyjnej rozstrzygającej ją co do istoty, czy też przeprowadzenia czynności kontrolnych. Mógł jedynie żądać złożenia pisemnych lub ustnych wyjaśnień oraz wzywać i przesłuchiwać osoby w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego i takie działanie w niniejszej sprawie podjął. W okolicznościach rozpatrywanej sprawy prawidłowe było zatem wydanie przez organ decyzji o umorzeniu postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. wobec jego bezprzedmiotowości. Przepis ten daje bowiem podstawę do umorzenia postępowania w sytuacji, gdy w świetle przepisów prawa materialnego i ustalonego stanu faktycznego, brak jest sprawy administracyjnej mogącej być przedmiotem postępowania. Sprawa administracyjna jest konsekwencją istnienia stosunku administracyjnoprawnego, czyli takiej sytuacji prawnej, w której strona ma prawo żądać od organu administracyjnego skonkretyzowania jej indywidualnych uprawnień wynikających z prawa materialnego.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego T. K., zaskarżając go w całości i zarzucając Sądowi I instancji naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

‒ art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) – dalej P.u.s.a., w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 7, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 oraz w zw. z art. 105 § 1 K.p.a., polegające na oddaleniu skargi oraz nieuchyleniu decyzji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych w obu instancjach, pomimo iż decyzje te zostały wydane bez zebrania i rozpatrzenia pełnego materiału dowodowego, co skutkowało niewskazaniem w uzasadnieniach obu decyzji na jakich dowodach oparł się organ ustalając stan faktyczny sprawy,

‒ art. 151 w zw. z art. 141 § 4 P.p.s.a. wobec nieprzedstawienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku takich ustaleń i dowodów, jakie mogłyby przemawiać za oddaleniem skargi oraz wobec całkowicie dowolnego ustalenia, że skarżący poprzez złożone w dniu [...] czerwca 2012 r. oświadczenie woli na gruncie prawa cywilnego nie wystąpił skutecznie z Kościoła katolickiego,

‒ art. 1 § 1 i 2 P.u.s.a. w zw. z art. 3 § 2 pkt. 1 P.p.s.a. i w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. b i c P.p.s.a. przez nieuwzględnienie skargi, mimo naruszenia w toku postępowania przed organem administracji przepisów art. 6, art. 8 i art. 9 K.p.a. oraz art. 141 § 4 P.p.s.a. w zw. z art. 153 P.p.s.a., poprzez niepełne przedstawienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stanu faktycznego i prawnego, przedstawienie oceny prawnej niespójnej oraz brak precyzyjnych wskazań co do dalszego postępowania.

Ponadto zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

‒ art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43. ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych poprzez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że spod kognicji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wyjęte są zbiory danych osób, jedynie w oparciu o fakt prowadzenia takich zbiorów przez kościoły i związki wyznaniowe o uregulowanym stanie prawnym, bez względu na objęte takimi zbiorami dane osobowe, a w konsekwencji niewłaściwe jego zastosowanie,

‒ art. 60 kc w zw. z art. 2 pkt 2a i 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. z 2005 Nr 231, poz. 1965 ze zm.) poprzez nieuznanie za skuteczne wystąpienia z Kościoła Katolickiego na gruncie powszechnie obowiązującego prawa w Polsce i wskazania na wewnętrzne regulacje Kościoła katolickiego jako podstawę do wystąpienia, co prowadzi do naruszenia art. 53 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, które przyznają obywatelowi wolność wyznawania i przyjmowania religii według własnego wyboru.

Wyrokiem z 18 października 2013 r. I OSK 2541/12 Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 P.p.s.a., uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania oraz zasądził na rzecz skarżącego od Generalnego Inspektora koszty postępowania kasacyjnego.

Sąd II instancji jako zasadny uznał zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. W rozpoznawanej sprawie nie ustalono bowiem okoliczności istotnych z punktu widzenia przepisów prawa materialnego, tj. przesłanek określonych w art. 32 ust. 1 pkt 6 oraz art. 43 ust. 2 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych, a mianowicie kwestii przynależności do Kościoła Katolickiego T. K., domagającego się od Generalnego Inspektora zapewnienia ochrony jego danych osobowych, przetwarzanych na potrzeby tego Kościoła. W przypadku bowiem stwierdzenia, że wystąpił on z Kościoła Katolickiego, a więc jest osobą do niego nienależącą, nie miałoby zastosowania wyłączenie uprawnień władczych organu, o których mowa w art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych.

Sąd kasacyjny zauważył, iż w świetle art. 43 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych Generalnemu Inspektorowi nie przysługują uprawnienia określone w art. 12 pkt 2, w odniesieniu do zbiorów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, czyli danych dotyczących osób należących do kościoła. Tak zdefiniowany zbiór nie zawiera zatem danych dotyczących osób nienależących do kościoła. Dane osób nienależących do kościoła tworzą zbiór odrębny, nawet jeśli dane są przetwarzane na potrzeby kościoła i jeśli są zgromadzone na materialnych nośnikach danych zawierających zarówno dane osób należących, jak i osób nienależących do kościoła. Okolicznością przesądzającą o zakwalifikowaniu danych do jednego ze zbiorów jest rzeczywista przynależność lub brak przynależności osoby, o której dane chodzi, do kościoła.

W ocenie NSA, ustalenie przynależności do kościoła nie może być oderwane od chwili rozstrzygania sprawy w przedmiocie ochrony danych osobowych. Każdy organ administracji publicznej, a więc także Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, załatwiający sprawę w formie przewidzianej w art. 104 § 1 K.p.a. w związku z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych, ma obowiązek wydania decyzji w oparciu o stan faktyczny i prawny z daty orzekania. W tym zakresie przepisy art. 32 ust. 1 pkt 6 oraz art. 43 ust. 2 w związku z art. 43 ust.1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych nie wprowadzają odmiennej regulacji. W konsekwencji oznacza to, że Generalnemu Inspektorowi nie przysługują uprawnienia określone w art. 12 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych jedynie w odniesieniu do osób należących do kościoła. Natomiast uprawnienia te przysługują mu w odniesieniu do tej części zbiorów prowadzonych przez kościół, która dotyczy osób nienależących do kościoła.

Sąd II instancji wskazał również na przepisy regulujące stosunki państwa i kościoła zawarte w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. W Dziale II tej ustawy, określającym stosunek państwa do kościołów i związków wyznaniowych, stwierdza się m.in., że kościoły i inne związki wyznaniowe w Polsce działają w konstytucyjnych ramach ustrojowych Rzeczypospolitej Polskiej; ich sytuację prawną i majątkową regulują przepisy rangi ustawowej (art. 8). Stosunek państwa do wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych opiera się na poszanowaniu wolności sumienia i wyznania. Gwarancjami wolności sumienia i wyznania w stosunkach państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są: oddzielenie kościołów i innych związków wyznaniowych od państwa; swoboda wypełniania przez kościoły i inne związki wyznaniowe funkcji religijnych; równouprawnienie wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych, bez względu na formę uregulowania ich sytuacji prawnej (art. 9). Rzeczypospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań (art. 10 ust. 1). Kościoły i inne związki wyznaniowe są niezależne od państwa przy wykonywaniu swoich funkcji religijnych (art. 11 ust. 1). Uprawnienia obywateli korzystających z wolności sumienia i wyznania są określone w Dziale I, w szczególności w art. 2 pkt 1-12 tej ustawy. Stosownie do treści art. 2 pkt 1, korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą tworzyć wspólnoty religijne, zwane dalej "kościołami i innymi związkami wyznaniowymi", zakładane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, posiadające własny ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe. Zgodnie z art. 2 pkt 2a cyt. ustawy, obywatele mogą należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych.

Dalej NSA wskazał, iż przedmiotem sporu w rozpatrywanej sprawie jest przetwarzanie danych osobowych na potrzeby Kościoła Katolickiego. Stosunki między Rzeczpospolitą Polską a Kościołem Katolickim określają umowa międzynarodowa i ustawy. Ratyfikowana ustawą z dnia 8 stycznia 1998 r. o ratyfikacji Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską (Dz. U. Nr 12, poz. 42), umowa międzynarodowa – Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, podpisana w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318), w przepisie art. 1 stanowi, że Państwo i Kościół każde w swojej dziedzinie są niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego. W art. 5, przestrzegając prawa do wolności religijnej, Państwo zapewnia Kościołowi Katolickiemu, bez względu na obrządek, swobodne i publiczne pełnienie jego misji, łącznie z wykonywaniem jurysdykcji oraz zarządzaniem i administrowaniem jego sprawami na podstawie prawa kanonicznego.

Z kolei w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej art. 3 stanowi, że ustawa określa zasady stosunku Państwa do Kościoła, w tym jego sytuację prawną i majątkową. W sprawach odnoszących się do Kościoła, nieuregulowanych niniejszą ustawą, stosuje się powszechnie obowiązujące przepisy prawa, o ile nie są sprzeczne z wynikającymi z niej zasadami. Zgodnie z art. 2 tej ustawy, Kościół rządzi się w swych sprawach własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy NSA wskazał, iż w odniesieniu do danych skarżącego, zawartych w Księdze Chrztów, są one przetwarzane w rozumieniu art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych (przechowywanie). Księga ta stanowi zbiór ewidencyjny, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie danych osobowych Sąd pierwszej instancji uznał, że w sprawie jest niesporne, iż dane skarżącego są umieszczone w zbiorze określonym w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych, a więc zbiorze osób należących do kościoła, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego kościoła. W tej mierze w pełni zaaprobował stanowisko Generalnego Inspektora oparte na wyjaśnieniu Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej pod wezwaniem [...] w [...] , w którym stwierdził on niezachowanie przez skarżącego procedury wystąpienia z Kościoła Katolickiego. Skutkowało to przyjęciem, że skarżący nadal jest osobą należącą do tego kościoła, w związku z tym organ w tej sprawie nie jest uprawniony do wydania merytorycznej decyzji administracyjnej. Sąd I instancji nie dostrzegł, że w tej mierze organ nie określił, jakie były podstawy prawne wystąpienia skarżącego z Kościoła Katolickiego.

W sprawie, na podstawie przepisów prawa powszechnego powinien zostać oceniony dowód w postaci pisemnego oświadczenia skarżącego o wystąpieniu z Kościoła Katolickiego. Niezbędne było również wyjaśnienie, jakie warunki musi spełnić osoba chcąca wystąpić z Kościoła Katolickiego. W świetle art. 53 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, każdy obywatel ma prawo wyboru religii i rezygnacji z jej wyznawania. Korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą w szczególności (...) należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych (art. 2 pkt 2a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania).

W świetle powyższego, zdaniem NSA, uprawnione jest stanowisko, że w sprawie nie dokonano najistotniejszego ustalenia z punktu widzenia art. 43 ust. 2 w związku z art. 43 ust.1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych tj. czy w chwili rozstrzygania przez Generalnego Inspektora T. K. należał do Kościoła Katolickiego, co czyniło zasadną skargę kasacyjną w odnośnym zakresie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 190 P.p.s.a. sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

W rozpoznawanej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że dane osób nienależących do kościoła tworzą odrębny zbiór od zbioru danych dotyczących osób należących do kościoła, nawet jeśli dane są przetwarzane na potrzeby kościoła i jeśli są zgromadzone na materialnych nośnikach danych zawierających zarówno dane osób należących, jak i osób nienależących do kościoła. Okolicznością przesądzającą o zakwalifikowaniu danych do jednego ze zbiorów jest rzeczywista przynależność lub brak przynależności osoby, o której dane chodzi, do kościoła. Jednocześnie przesądził, iż Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych nie przysługują uprawnienia określone w art. 12 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych jedynie w odniesieniu do osób należących do kościoła. Natomiast uprawnienia te przysługują mu w odniesieniu do tej części zbiorów prowadzonych przez kościół, która dotyczy osób nienależących do kościoła.

W sprawie nie jest sporne, iż dane skarżącego, zawarte w Księdze Chrztów, są przetwarzane w rozumieniu art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych (przechowywanie). Nie jest też sporne, że skarżący [...] maja 2011 r. skierował do Proboszcza Parafii w [...] pismo zawierające oświadczenie o wystąpieniu z Kościoła katolickiego z wnioskiem o uaktualnienie jego danych osobowych w Księdze Chrztu na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 6 ustawy o ochronie danych osobowych.

W rozpoznawanej sprawie, z naruszeniem art. 7 i 77 § 1 K.p.a. nie dokonano ustalenia okoliczności istotnych z punktu widzenia przepisów prawa materialnego, tj. przesłanek określonych w art. 32 ust. 1 pkt 6 oraz art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych. Nie ustalono bowiem, czy w chwili rozstrzygnięcia przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych skarżący należał do Kościoła katolickiego w rozumieniu wskazanych przepisów ustawy o ochronie danych osobowych. Organ nie określił, jakie były podstawy prawne wystąpienia skarżącego z Kościoła katolickiego.

Powinnością organu, ustalającego stan faktyczny sprawy, było zatem dokonane oceny dowodu w postaci powyższego oświadczenia. O ile bowiem organ administracji nie jest uprawniony do oceny statusu skarżącego w rozumieniu wewnętrznych unormowań Kościoła katolickiego, o tyle jest zobowiązany do oceny skutków prawnych tego oświadczenia w świetle przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Zakres stosowania norm prawa powszechnego wobec skarżącego nie jest bowiem reglamentowany wewnętrznymi normami kościołów i związków wyznaniowych. W świetle art. 53 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, każdy bowiem obywatel ma prawo wyboru religii i rezygnacji z jej wyznawania. Korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą w szczególności (...) należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych (art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania).

Rozpoznając ponownie sprawę organ jest zatem zobowiązany dokonać wyczerpujących ustaleń okoliczności faktycznych sprawy, istotnych z punktu widzenia norm prawa materialnego mających w niej zastosowanie i ocenić je przy uwzględnieniu oceny prawnej wyłożonej szczegółowo w powołanym wcześniej orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 października 2013 r.

Mając wszystkie powyższe względy na uwadze, uwzględniając zasadę związane wykładnią dokonaną w sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie w kwestii wykonalności zostało wydane w oparciu o art. 152 P.p.s.a., a o zwrocie kosztów postępowania Sąd orzekł w myśl art. 200 P.p.s.a.