drukuj    zapisz    Powrót do listy

6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Zagospodarowanie przestrzenne, Rada Miasta, Stwierdzono nieważność uchwały w części, IV SA/Wa 465/20 - Wyrok WSA w Warszawie z 2020-08-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wa 465/20 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2020-08-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-02-28
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Agnieszka Wójcik /przewodniczący sprawozdawca/
Joanna Borkowska
Paweł Dańczak
Symbol z opisem
6150 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Zagospodarowanie przestrzenne
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Stwierdzono nieważność uchwały w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 147 § 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wójcik (spr.), Sędziowie sędzia WSA Joanna Borkowska, asesor WSA Paweł Dańczak, Protokolant ref. Natalia Berkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 sierpnia 2020 r. sprawy ze skargi P. P. na uchwałę Rady [...] z dnia [...] września 2009 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego plan zagospodarowania przestrzennego stwierdza nieważność załącznika nr 1 do zaskarżonej uchwały – rysunek planu, w części w jakiej wyznacza obowiązującą linię zabudowy dla działki o nr ewidencyjnym [...], wzdłuż działki [...], na terenie oznaczonym w planie symbolem 10.1 MW

Uzasadnienie

W rozpoznawanej sprawie Pan P. P. -zwany dalej "skarżącym", reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł skargę na uchwałę nr [...] Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [...].09.2009 r. zatwierdzającej miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego [...] - część l, (Dz. Urz. Woj. [...] Nr 156, poz. [...]31) - w części określającej obowiązującą linię zabudowy na działce nr ew. [...] obr. [...] w kierunku działki nr ew. [...].

Zaskarżaonej uchwale zarzucono:

1/ naruszenie art. 3 ust. 1 oraz 4 ust. 1 ustawy z dnia 27.03.2003 r. o p.z.p - polegające na przekroczeniu granic władztwa planistycznego gminy,

2/ wewnętrzną sprzeczność w/w planu miejscowego - pomiędzy treścią przepisu §9 ust. 1 pkt 4 ustalającego obowiązującą linię zabudowy zgodnie z rysunkiem planu na terenach enumeratywnie wymienionych w tym przepisie, a rysunkiem planu przedstawiającym linię zabudowy dla działki nr ew. [...] w obr. [...] usytuowanej poza wymienionymi terenami, co uniemożliwia właściwą wykładnię i zastosowanie planu w odniesieniu do zabudowy działki,

3/ naruszenie interesu prawnego skarżącego wyrażające się w ograniczeniu możliwości zabudowy jego działki nr [...] obr. [...] - poprzez wyznaczenie obowiązującej linii zabudowy oddalonej od granicy działki od strony działki nr ew. [...].

Skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności w/w uchwały w części oznaczającej na rysunku planu obowiązującą linię zabudowy dla działki nr ew. [...] przy ul. [...] w kierunku działki nr ew. [...] - na terenie oznaczonym w planie symbolem [...].

W uzasadnieniu skargi, Skarżący wyjaśnił, że jest właścicielem działki nr [...] w obr. [...] przy ul. [...], położonej na terenie objętym zaskarżoną uchwałą.

W §9 ust. 1 pkt 4 lit. "b" w Rozdziale 1 w/w plan ustala dla nowej zabudowy obowiązujące linię zabudowy - "zgodnie z rysunkiem planu", wymieniając enumeratywnie jednostki terenowe, których dotyczy to ustalenie, tj. : [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...], [...]. Oznacza to, że dla jednostki terenowej [...], której obszar obejmuje działkę skarżącego, plan nie wyznacza obowiązującej linii zabudowy.

Powyższy przepis zawarty w "Ustaleniach ogólnych" w ocenie skarżącego powinien zostać uwzględniony w Rozdziale 2 "Ustalenia szczegółowe dla terenów", jednak dla jednostki terenowej 10 (obejmującej m.in. jednostkę terenową [...]) - w §24 planu stwierdzono, że linie obowiązujące "zgodnie z rysunkiem planu" dotyczą także obszaru tej jednostki, pomimo nie wymienienia jej wśród jednostek terenowych określonych w §9 ust. 1 pkt 4 planu.

Ze względu na to, że tekst planu miejscowego stanowi treść uchwały Rady jako aktu prawnego, zaś rysunek planu będący załącznikiem do uchwały obowiązuje w takim zakresie, w jakim tekst planu odsyła do ustaleń wyrażonych graficznie na rysunku, dla prawidłowego stosowania prawa nie jest możliwe istnienie sprzeczności zarówno w samej treści planu w zakresie określenia linii zabudowy, jak też sprzeczności planu z oznaczeniem graficznym na rysunku planu.

Wewnętrzna sprzeczność pomiędzy treścią omówionych wyżej przepisów §9 i §24 w ocenie skarżącego uniemożliwia uznanie oznaczenia linii zabudowy dla nowej zabudowy na działce nr [...] - jako obowiązującej.

Dodatkowo skarżący wskazał, że występował do Urzędu m. [...] z prośbą o wyjaśnienie użytych w treści planu pojęć "obowiązującej linii zabudowy" i "nieprzekraczalnej linii zabudowy", lecz Wydział Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy [...] uznał za wystarczające stwierdzenie, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego [...] - część I, pojęcia te są dokładnie objaśnione (w załączeniu - odpis pisma z dnia 25.07.2017 r.).

Podkreślono, że w uzasadnionym interesie skarżącego pozostaje nie tylko ustalenie prawidłowości wyznaczenia obowiązującej linii zabudowy na terenie jego działki, ale także ochrona przed nadmiernym ograniczeniem prawa do zabudowania działki stanowiącej jego własność.

W ocenie skarżącego, Rada m. [...] nadużyła swoich uprawnień przy wyznaczaniu linii zabudowy dla nowej zabudowy na działce nr [...] z obr. [...] przy ul. [...], która to linia odsuwa projektowaną zabudowę od północnej granicy działki na odległość ok. 2 m., pozostawiając jedynie do zabudowy część działki o szerokości ok. 4 m. (całkowita szerokość działki od ul. [...] ok. 6 m.).

Skarżący wyjaśnił również, że wskazana w piśmie Wydziału Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy [...] z dnia 25.07.2017 r. odległość 10 m. od ściany budynku na działce nr [...] przy ul. [...], wbrew twierdzeniu organu - nie wynika z treści planu miejscowego (wypisu z dnia 29.01.2019 r. doręczonego skarżącemu). Wymagane odległości między budynkami są przedmiotem prawa budowlanego (regulowane warunkami technicznymi), wobec czego nie mogą przemawiać za ograniczeniem w planie miejscowym prawa skarżącego do zabudowy jego działki. Żadne inne argumenty mające przemawiać za określeniem linii zabudowy jako obowiązującej nie zostały przedstawione, co jedynie potwierdza nadmierną ingerencją Rady m. [...] w przysługujące Skarżącemu prawo.

W konsekwencji - Skarżący twierdzi, że jego interes prawny został naruszony poprzez wyznaczenie w planie obowiązującej linii zabudowy od strony północnej jego działki, zaś przy wyznaczeniu tej linii przekroczone zostało tzw. "władztwo planistyczne gminy", oraz naruszone przepisy prawa przytoczone w treści niniejszej skargi.

Skarżący wskazał, że z uwagi na wymóg art. 53 ust. 1 ustawy p.p.s.a. oraz art. 101 ust. 1 u.s.g sprzed daty ich nowelizacji, pismem z 13.05.2019 r. wezwał Radę m. [...] do usunięcia naruszenia prawa, jednak organ nie udzielił odpowiedzi w terminie 30 dni od doręczenia pisma.

W odpowiedzi na skargę Rada m. [...] wniosła o jej odrzucenie - z uwagi na wniesienie po terminie, ewentualnie oddalenie.

Odnosząc się do zarzutów skargi wskazano, że zaskarżona uchwała jest w pełni zgodna z prawem oraz sporządzona w zgodzie z zasadami oraz trybem sporządzania planu miejscowego. Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru [...] - część I sporządzony był na mocy uchwał:

- Nr XLV/l083/2005 Rady m. [...] z dnia 20 stycznia 2005 roku o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru [...],

- Nr XLIII/1342/2008 Rady m. [...] z dnia 13 listopada 2008 roku zmieniającej uchwałę XLV/1083/2005 Rady m. [...] z dnia 20 stycznia 2005 roku o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru [...] (uchwała dzieląca plan na II części),

- Nr [...] Rady m. [...] z dnia [...] lutego 2009 roku w sprawie sprostowania błędu w załączniku graficznym do uchwały [...] Rady m. [...] z dnia [...] listopada 2008 roku.

Zbieranie wniosków do miejscowego planu obszaru [...] odbyło się w terminie od 18 kwietnia do 18 maja 2005 roku.

Procedura planistyczna była przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.).

Projekt powyższego planu miejscowego został wyłożony do wglądu publicznego (w siedzibie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego oraz w siedzibie Urzędu Dzielnicy [...]) w dniach od 14 grudnia 2007 roku do dnia 16 stycznia 2008 roku.

Zgłaszanie uwag do projektu w/w planu miejscowego trwało do dnia 3 lutego 2008 roku, a ich rozpatrzenie przez Prezydenta m. [...] nastąpiło 25 lutego 2008 roku.

Uchwałą Nr [...] z dnia 17 września 2009 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru [...] - część I został uchwalony przez Radę m. [...] i ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa [...] Nr 156, poz. [...] 31 z dnia [...] października 2009 roku.

Na etapie zbierania uwag do projektu miejscowego planu obszaru [...], jak również na wcześniejszych etapach sporządzania projektu powyższego planu (tj. w trakcie zbierania wniosków) nie wpłynęła żadna uwaga ani żaden wniosek od skarzącego, jak również żaden wniosek ani uwaga nie odnosiła się do działki ew. nr [...] z obrębu [...].

Stosownie do ustaleń mpzp osiedla [...] - część I nieruchomość objęta skargą znajduje się w granicach terenu oznaczonego symbolem [...] o przeznaczeniu podstawowym pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną.

Zgodnie z definicją zawartą w § 2 ust 1 pkt 19 poprzez zabudowę mieszkaniową wielorodzinną należy rozumieć jeden budynek mieszkalny wielorodzinny, zawierający więcej niż dwa lokale mieszkalne lub zespół takich budynków wraz z niezbędną infrastrukturą i zagospodarowaniem terenu przeznaczonym dla potrzeb mieszkańców, tj.: dojazdami, dojściami, miejscami parkingowymi, miejscami do gromadzenia odpadów stałych, terenami zieleni urządzonej, miejscami rekreacji itp.;

Dla jednostki terenowej [...], zgodnie z § 24 obowiązują m.in. następujące zasady zagospodarowania: "linie zabudowy: obowiązujące: zgodnie z rysunkiem planu".

Wskaźniki zabudowy ustalone w ww. planie miejscowych dla poszczególnych jednostek terenowych, w tym wysokość zabudowy, powierzchnia biologicznie czynna czy linie zabudowy, zostały tak ukształtowane aby istniejąca i przyszła zabudowa tworzyła harmonijną całość. Dążąc do zachowania ładu przestrzennego należy zapewnić kształtowanie zabudowy z uwzględnieniem m.in. istniejącego otoczenia i planowanej nowej zabudowy w danym terenie i na sąsiednich działkach.

Poprzez wyznaczone w planie obowiązujące linie zabudowy ukształtowano pierzeję od stronu ul. [...]. W planie uwzględniono fakt, że działka ew. nr [...] jest działką narożną w kwartale. Wskazano możliwość zabudowy na części działki przylegającej do działki ew. nr [...] w celu stworzenia pierzei zabudowy wzdłuż ul. [...]. Na działce ew. Nr [...] z obrębu [...], zlokalizowanej w jednostce terenowej [...], która sąsiaduje bezpośrednio z działką ew. nr [...] z obrębu [...], w trakcie sporządzania planu miejscowego znajdował się budynek wielorodzinny VII kondygnacyjny, natomiast na działce ew. nr [...] z obrębu [...] istniał ciąg pieszy. Z uwagi na istniejące zagospodarowanie działek sąsiednich, w tym bliskie sąsiedztwo budynku wielorodzinnego, obowiązujące linie zabudowy na działce ew. nr [...] z obrębu [...] zostały ustalone w sposób zapewniający zachowanie istniejącego ciągu pieszego oraz oddalone od linii rozgraniczającej terenu [...] w odległości 10 m, w celu zapewnienia odpowiedniego nasłonecznienia zarówno dla budynku istniejącego jak i budynku, który mógłby powstać na działce ew. nr [...].

Podkreślono, że w § 2 ust 1 pkt 16) przedmiotowego obowiązującego planu miejscowego została określona definicja obowiązujących linii zabudowy tj. "należy przez to rozumieć wyznaczone na rysunku planu linie określające usytuowanie zewnętrznej ściany zabudowy (nad poziomem terenu i pod poziomem terenu)".

Dodatkowo w § 3 ust 1 jest zapis mówiący, że "następujące oznaczenia graficzne na

rysunku planu są obowiązującymi jego ustaleniami", i dalej, zgodnie z punktem 1 lit. f "linie zabudowy: obowiązujące linie zabudowy,".

W związku z powyższym, zawarte ustalenia w tekście dotyczące obowiązującej linii zabudowy odwołują się do rysunku planu. Nie jest możliwe ustalenie w tekście, za pomocą jedynie opisu, przebiegu obowiązujących linii zabudowy w planie miejscowym. Rysunek planu jest jego integralną częścią.

Przywołane w skardze zapisy § 9 ust 1 pkt 4 planu miejscowego odnoszą się do ustalenia w planie miejscowym parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy, w tym obowiązujących linii zabudowy, zgodnie z rysunkiem planu. Dodatkowo, zawarta jest w tym punkcie informacja odnośnie m.in. lokalizowania nowej zabudowy. Wymienionych zostało kilka terenów, dla których wskazano odległości obowiązującej linii zabudowy w sposób opisowy (dot. to głównie odległości tych terenów od dróg). Jak już wspomniano, nie dla każdego terenu w sposób opisowy jest możliwość wskazania konkretnej odległości. Przykładem może być wyznaczona na rysunku planu obowiązująca linia zabudowy w terenie [...] wrysowana wzdłuż ulicy [...]. Jej przebieg jest zmienny w stosunku do linii rozgraniczającej terenu, w związku z czym w tekście odwołano się do rysunku planu. Plan miejscowy został sporządzony w skali 1: 1 000, w związku z czym z rysunku planu można odczytać poszczególne odległości. Dlatego też, dla jednostki terenowej [...], zgodnie z § 24 plan miejscowy, w zakresie ustalenia obowiązującej linii zabudowy odwołuje się do rysunku planu.

Mylne zdaniem organu jest więc twierdzenie skarżącego, że w zapisach planu miejscowego zachodzi sprzeczność pomiędzy ustaleniami § 9 ust 1 pkt 4 a § 24.

Dodatkowo organ wskazał, że skarżący 19 stycznia 2015 r. otrzymał decyzję Prezydenta m. [...] o pozwoleniu na budowę nr [...]. Na działce ew. nr [...] z obrębu [...], został jednak zrealizowany budynek (stan surowy) w granicach całej działki tj. niezgodnie z ustaleniami obowiązującego planu miejscowego oraz wydanym pozwoleniem na budowę. Zabudowa powstała na działce ew. nr [...] z obrębu [...], w związku z usytuowaniem poza wyznaczonymi w planie obowiązującymi liniami zabudowy tj. w bliższej odległości do budynku wielorodzinnego, zlokalizowanego na działce ew. nr 10 z obrębu [...], powoduje jego zacienianie. W związku powyższym domniemywać należy, że skarżący poprzez uchylenie ustaleń planu miejscowego, w części określającej obowiązującą liniię zabudowy na działce nr ew. [...] z obrębu [...], chciałby zalegalizować samowolę budowlaną powstałą na przedmiotowej działce.

Podkreślono, że zgodnie z przyjętym orzecznictwem procedura określona, w art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, jest trybem kontroli legalności działań organu, natomiast trybu tego nie można postrzegać jako narzędzia do weryfikacji postanowień uchwalonego planu pod kątem maksymalizacji ich użyteczności, czy też racjonalności (to uzyskaniu takiej właśnie maksymalizacji służą instytucje uwag do planu i zarzutów do projektu planu). Tryb ten pozostaje bowiem wyłącznie instrumentem do eliminowania z obrotu prawnego takich postanowień planu, którym da się przypisać cechę niezgodności z prawem. (vide: wyrok NSA Z dnia 9 lutego 2018 r., sygn. akt II OSK 1469/17)

Tymczasem jak wskazano powyżej, w zaistniałej sytuacji nie sposób uznać, aby określenie przedmiotowych obowiązujących linii zabudowy było naruszeniem prawa.

Jak wskazano powyżej, ich określenie było w pełni uzasadnione i racjonalne. Mieściło się tym samym w granicach tzw. władztwa planistycznego gminy. Zarówno obowiązujące, jak i nieprzekraczalne linie zabudowy są jednoznacznie zdefiniowane w treści zaskarżonego planu, jak również zostały wskazane na rysunku planu stanowiącym integralną część uchwały. Cześć tekstowa zaskarżonego planu jednoznacznie wskazuje, że plan wprowadza obowiązujące linie zabudowy również w odniesieniu do jednostki terenowej [...] .

Postanowieniem z 18 września 2019r. Sąd odrzucił skargę. Postanowienie to zostało uchylone przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 11 grudnia 2019r. Sygn.akt II OZ 1107/19.

Dnia 8 lipca 2020r. do Sądu wpłynęło pismo pełnomocnika skarżącego, prostujące m.in. zapisy skargi w zakresie błędnego życia skrótu ustawy z 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym- p.p.s.a- zamiast p.z.p.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Z uwagi na datę uchwalenie zaskarżonej uchwały, skarga złożona została w trybie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.), według którego każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

W pierwszej kolejności należy zatem rozważyć dopuszczalność złożenia skargi w kontekście spełnienia kryteriów określonych w powołanym art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, a więc czy zaskarżona uchwała jest aktem z zakresu administracji publicznej i czy narusza interes prawny lub uprawnienie strony skarżącej, a także, czy skarżący wyczerpał ustawowy wymóg dopuszczalności złożenia skargi tj. czy przed jej wniesieniem wezwał Radę m. [...] do usunięcia naruszenia prawa przedmiotową uchwałą.

Zaskarżona uchwała nr [...] Rady Miasta [...] z dnia 17.09.2009 r. dotyczy uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego będącego aktem prawa miejscowego, co w konsekwencji przesądza, iż stanowi akt z zakresu administracji publicznej.

Przed wniesieniem skargi skarżący wezwał Radę m. [...] do usunięcia naruszenia prawa zaskarżoną uchwałą i w ustawowym terminie w związku z brakiem odpowiedzi Rady na to wezwanie, wniósł skargę do Sądu, zgodnie z art. 53 §2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 2016, poz. 718 ze zm. zwanej w dalszej części p.p.s.a.).

Do ustalenia pozostaje zatem, czy powołana uchwała Rady m. [...] z dnia 22 czerwca 2006 r. dotyczy interesu prawnego skarżącego, czy narusza ten interes prawny i czy naruszenie to, jeżeli ma miejsce, jest uprawnione obowiązującymi przepisami prawa..

Skarżący wywodzi swój interes prawny z faktu przysługiwania mu prawa własności do działki gruntu o nr [...] przy ul. [...] w [...] objętego ustaleniami zaskarżonej uchwały, które to prawo nabył w drodze darowizny 17 stycznia 2012r, tj. już po uchwaleniu m.p.z.p. Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu, zaskarżona uchwała dotyczy interesu prawnego skarżącego, jako wynikającego z przysługiwania mu prawa własności do przedmiotowej działki.

Do ustalenia postaje zatem stwierdzenie, czy uchwała ta narusza interes prawny skarżącego i czy naruszenie to, jeżeli ma miejsce, jest uprawnione obowiązującymi przepisami prawa.

W ocenie strony skarżącej naruszenie jej interesu prawnego polega na ograniczeniu możliwości zabudowy jego działki nr [...] obr. [...] - poprzez wyznaczenie obowiązującej linii zabudowy od strony działki nr ew. [...].

W ocenie Sądu powyższy zarzut skargi dotyczący naruszenia zaskarżoną uchwałą prawa własności w odniesieniu do działki skarżącego, ustaleniem zawartym w m.p.z.p w zakresie sposobu w jaki wyznacza on w załączniku groficznym nr 1 tj. na rysunku planu obowiązującą linię zabudowy od strony działki nr ew. [...], zasługuje na uwzględnienie.

Wskazać należy, że według art. 1 ust. 2 pkt. 7 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w brzmieniu obowiązującym w dacie uchwalenia planu, w planowaniu przestrzennym uwzględnia się m.in. prawo własności, i według art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 tej ustawy, ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości, przy czym każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich.

W rozpoznawanej sprawie w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż zapisy planu, w zakresie sposobu w jaki wyznaczono w nim od strony dz. 46 obowiązującą dla działki skarżącego linię zabudowy naruszają jego interes prawny, bowiem ingerują nadmiernie w sposób wykonywania przez niego prawa własności. Należy zatem rozważyć, czy naruszenie to jest uprawnione, tj., czy wynika z ustawowych uprawnień planistycznych gminy.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy "w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza: wymagania ładu przestrzennego", w tym urbanistyki i architektury. W art. 2 pkt 1 przedmiotowej ustawy pojęcie ładu przestrzennego zostało zdefiniowane tj. "należy przez to rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne". Oczywistym jest zatem, iż plan miejscowy ustalając zasady zabudowy i zagospodarowania na danym terenie powinien wyznaczać wskaźniki zabudowy dla poszczególnych jednostek terenowych, w tym wysokość zabudowy, powierzchnię biologicznie czynną czy linie zabudowy, tak aby istniejąca i przyszła zabudowa tworzyła harmonijną całość. Dążąc do zachowania ładu przestrzennego należy więc zapewnić kształtowanie zabudowy dla poszczególnych nieruchomości z uwzględnieniem m.in. istniejącego otoczenia i planowanej nowej zabudowy w danym terenie i na sąsiednich działkach.

Jak wynika ze stanowiska organu w niniejszej sprawie poprzez wyznaczone w planie obowiązujące linie zabudowy ukształtowano pierzeję od stronu ul. [...]. W planie uwzględniono bowiem fakt, że działka ew. nr [...] jest działką narożną w kwartale. Wskazano możliwość zabudowy na części działki przylegającej do działki ew. nr [...] w celu stworzenia pierzei zabudowy wzdłuż ul. [...]. Na działce ew. nr [...] z obrębu [...], zlokalizowanej w jednostce terenowej [...], która sąsiaduje bezpośrednio z działką ew. nr [...] z obrębu [...], w trakcie sporządzania planu miejscowego znajdował się budynek wielorodzinny VII kondygnacyjny, natomiast na działce ew. nr [...] z obrębu [...] istniał ciąg pieszy. Z uwagi na istniejące zagospodarowanie działek sąsiednich, w tym bliskie sąsiedztwo budynku wielorodzinnego, obowiązujące linie zabudowy na działce ew. nr [...] z obrębu [...] zostały ustalone w sposób zapewniający zachowanie istniejącego ciągu pieszego oraz oddalone od linii rozgraniczającej terenu [...] w odległości 10 m, w celu zapewnienia odpowiedniego nasłonecznienia zarówno dla budynku istniejącego jak i budynku, który mógłby powstać na działce ew. nr [...].

W ocenie Sądu ma rację skarżący wywodząc, iż w niniejszej sprawie Rada m. [...] nadużyła swoich uprawnień przy określeniu przebiegu linii zabudowy dla nowej zabudowy na działce nr [...] z obr. [...] przy ul. [...].

Jak wynika z akt sprawy działka należąca do skarżącego jest małą działką - 160 m2, z uwagi na to, że organ zdecydował się na wyznaczenie końca terenu [...] na tej działce, wyznaczono dla niej linie zabudowy aż ze 3 stron ( wzchód, zachód i północ), przez co znacznie ograniczono możliwość jej zagospodarowania. Skarżący kwestionuję najdłuższą linię zabudowy tj. od strony działki [...], która to linia odsuwa projektowaną zabudowę od północnej granicy działki na odległość ok. 2 m., do zabudowy pozostaje zaś, jak wskazuje skarżący jedynie część działki o szerokości ok. 4 m. (całkowita szerokość działki od ul. [...] to ok. 6 m.). Wskazać w tym miejscu należy, że Sąd nie podważa uprawnienia- obowiazku organu do wyznaczenia w miejscowym planie linii zabudowy, niemniej jednak wyznaczając linie organ musi uwzględnić zasady ładu przestrzennego, interesy stron i przede wszystkim umieć uzasadnić dlaczego i czym kierował się ustalając określony jej przebieg, zwłasza w sytuacji gdy dochodzi tj. w niniejszym przypadku do istotnej ingerencji w prawo własności właściciela działki, poprzez znaczne ograniczenie możliwości zagospodarowania działki.

Zdaniem Sądu, wbrew stanowiku zaprezentowanemu przez organ uzasadnieniem dla wyznaczenia linii zabudowy nie może być okoliczność, iż cyt. "z uwagi na istniejące zagospodarowanie działek sąsiednich, w tym bliskie

sąsiedztwo budynku wielorodzinnego, obowiązujące linie zabudowy na działce ew. nr [...] z obrębu [...] zostały ustalone w sposób zapewniający zachowanie istniejącego ciągu pieszego oraz oddalone od linii rozgraniczającej terenu [...] w odległości 10 m, w celu zapewnienia odpowiedniego nasłonecznienia zarówno dla budynku istniejącego jak i budynku, który mógłby powstać na działce ew. nr [...]."

Kwestia nasłonecznienia, zacieniania budynków leży w gestii organów architektonicznych. To na etapie pozwolenia na budowę, a nie uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego organy uprawnione są do badania powyższych parametrów. Tym samym ustalanie w planie miejscowym linii zabudowy z uwagi na ewentualne zacienianie sąsiednich budynków w ocenie Sądu stanowi nadmierną i nieuprawnioną ingerencję organów planistycznych. Wymagane odległości między budynkami są przedmiotem prawa budowlanego (regulowane warunkami technicznymi w tym m.in. § 12 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich uzytuowanie), wobec czego nie mogą przemawiać za ograniczeniem w planie miejscowym prawa Skarżącego do zabudowy jego działki.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy, również argumnet, iż w planie uwzględniono fakt, że działka ew. nr [...] jest działką narożną w kwartale i wskazano możliwość zabudowy na części działki przylegającej do działki ew. nr [...] w celu stworzenia pierzei zabudowy wzdłuż ul. [...], trudno również uznać za przekonujący. Zgodnie z definicją języka polskiego PWN słowo "pierzeja" oznacza frontową ścianę zabudowy ulicy lub placu. W niniejszej sprawie nie rozważamy zaś zasadności utworzenia pierzei zabudowy wzdłuż ul. [...], gdyż linia zabudowy od jej strony nie jest kwestionowana przez skarżącego. Spór dotyczy linii wyznaczonej od strony działki nr [...], na której usytuowany jest ciąg pieszy a nie droga, czy plac.

Żadne inne argumenty mające przemawiać za określeniem linii zabudowy jako obowiązującej od strony dz. 46 nie zostały przedstawione, co jedynie potwierdza nadmierną ingerencją Rady m. [...] z w przysługujące skarżącemu prawo.

Za dopuszczalne naruszenie prawa własności można zaś uznać jedynie takie naruszenie, które pozostaje w zgodzie z zasadą proporcjonalności. Wymóg proporcjonalności, z której wynika zakaz nadmiernej ingerencji, oznacza konieczność zachowania proporcji pomiędzy ograniczeniem danego konstytucyjnego prawa, a zamierzonym celem danej regulacji prawnej. Konkretyzacja ochrony prawa własności następuje w toku procedury planistycznej w związku z treścią art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, jak również art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27.03.2003 r. o p.z.p.

Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji, ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Nawiązując do w/w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9.09.2008 r. w sprawie II OSK 135/08 stwierdził, że "ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, w tym prawa własności, mogą być ustanawiane w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku prawnego, dla ochrony zdrowia i moralności publicznej albo wolności innych osób. Ingerencja w sferę prawa własności musi pozostawać w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do wskazanych wyżej celów, dla osiqgnięcia których ustanawia się określone ograniczenia" .

Zatem - pomimo, że ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 3 ust. 1 i art. 4 ust. 1 upoważniła gminę do uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego, które mogą wkraczać w sferę wykonywania prawa własności, samodzielność gminy w zakresie wykonywania zadań planistycznych nie jest nie ograniczona, a władztwa swojego w tym zakresie gminy nie mogą nadużywać.

W konsekwencji - skarżący słusznie twierdzi, że jego interes prawny został naruszony poprzez sposób w jaki wyznaczono w planie obowiązującą linię zabudowy od strony działki nr [...], bowiem przy wyznaczeniu tej linii przekroczone zostało tzw. "władztwo planistyczne gminy". Podkreślić w tym miejscu należy, że Sąd nie neguje faktu ustalenia w planie linii zabudowy, lecz sposób w jaki organ dokonał jej wyznaczenia. Jej przebieg nie został bowiem uzasadniony ani zasadami ładu przestrzennego, ani przepisami prawa.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów skargi w ocenie Sądu nie mogły mieć one wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Sąd nie podzielił bowiem stanowiska skarżącego, co do braku zdefiniowania w planie pojęcia obowiązującej i nieprzekraczalnej linii zabudowy. W § 2 ust 1 pkt 16 przedmiotowego planu została określona definicja obowiązujących linii zabudowy tj. "należy przez to rozumieć wyznaczone na rysunku planu linie określające usytuowanie zewnętrznej ściany zabudowy (nad poziomem terenu i pod poziomem terenu)". Z kolei w § 2 ust 1 pkt 17 znajduje się definicja nieprzekraczalnych linii zabudowy.

Mylne zdaniem Sądu jest też twierdzenie skarżącego, że w zapisach planu miejscowego zachodzi sprzeczność pomiędzy ustaleniami § 9 ust 1 pkt 4 a § 24. Wskazać należy, że w § 3 ust 1 jest zapis mówiący, że "następujące oznaczenia graficzne na rysunku planu są obowiązującymi jego ustaleniami", i dalej, zgodnie z punktem 1 lit. f "linie zabudowy: obowiązujące linie zabudowy,". W związku z powyższym, zawarte ustalenia w tekście dotyczące obowiązującej linii zabudowy odwołują się do rysunku planu. Nie jest możliwe ustalenie w tekście, za pomocą jedynie opisu, przebiegu obowiązujących linii zabudowy w planie miejscowym. Rysunek planu jest jego integralną częścią. Przywołane w skardze zapisy § 9 ust 1 pkt 4 planu miejscowego odnoszą się do ustalenia w planie miejscowym parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy, w tym obowiązujących linii zabudowy, zgodnie z rysunkiem planu. Dodatkowo, zawarta jest w tym punkcie informacja odnośnie m.in. -tak bowiem należy odczytywać sformułowanie - "w tym", lokalizowania nowej zabudowy. W przepisie tym wymienionych zostało kilka terenów, dla których wskazano odległości obowiązującej linii zabudowy w sposób opisowy (dot. to głównie odległości tych terenów od dróg). Jak słusznie wskazała organ w ospowiedzi na sakrgę, przy uchwaleniu planu, nie dla każdego terenu w sposób opisowy jest bowiem możliwość wskazania konkretnej odległości. Dlatego też, dla jednostki terenowej [...], zgodnie z § 24 plan miejscowy, w zakresie ustalenia obowiązującej linii zabudowy odwołuje się do rysunku planu.

Dodatkowo na gruncie rozpoznawanej sprawy należy podkreślić, że okoliczność, iż skarżący 19 stycznia 2015 r. otrzymał decyzję Prezydenta m.st. Warszawy o pozwoleniu na budowę i wybudował budynek (stan surowy) w granicach całej działki nr [...] tj., jak wskazuje organ "niezgodnie z ustaleniami obowiązującego planu miejscowego oraz wydanym pozwoleniem na budowę", nie ma znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy. Kwestia ewentualnej legalizacji samowoli budowalnej należy do uprawnionego w tym względzie organu, który wyda stosowne rozstrzygnięcie w oparaciu o obowiązujące przepisy prawa.

W związku z powyższym, uwzględniając skargę - w odniesieniu do działki skarżącego na podstawie art. 147 §1 ustawy p.p.s.a, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt