Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Bociąga (spr.) Sędziowie WSA Janusz Kasprzycki WSA Ewa Michna Protokolant sekretarz sądowy Renata Nowak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 marca 2017 r. sprawy ze skargi M. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 20 października 2016 r. nr [....] w przedmiocie zasiłku stałego skargę oddala

Przedmiotem skargi, wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie przez M. B., jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 20 października 2016 r., którą to po rozpatrzeniu odwołania M. B. od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] 2016 w sprawie zmiany decyzji z dnia [...] 2016r. znak: [...] w części dotyczącej wysokości świadczenia, w ten sposób, że wysokość zasiłku stałego ustala się: na miesiąc wrzesień 2016 r. w wysokości 328 zł, a od miesiąca października 2016r. w kwocie 242,10 zł miesięcznie, - Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy.

Wniesienie skargi poprzedziło postępowanie o następującym przebiegu. Decyzją z dnia [...] 2016 r. znak: [...] MOPS przyznał M. B. zasiłek stały dla osoby samotnie gospodarującej od dnia 07.07.2016 do 31.12.2020 ustalając wysokość świadczenia: na miesiąc lipiec 2016 r. na kwotę 487,10 zł, a od sierpnia 2016r. w kwocie 604 zł miesięcznie. Następnie decyzją z dnia [...] 2016 r. nr [...] przyznał M. B. zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł na okres od 1 lipca 2016r. do 31 grudnia 2020r.

Następnie decyzją z dnia [...] 2016 r. nr [...] przyznał M. B. dodatek mieszkaniowy w wysokości 238,90 zł na okres od 01.09.2016r. do 28.02.2017r.

W tych okolicznościach MOPS pismem z dnia 29 sierpnia 2016 r. zawiadomił Stronę o wszczęciu z urzędu sprawy zmiany wysokości zasiłku stałego przyznanego decyzją z dnia [...] 2016r. znak: [...]. W wyniku przeprowadzonego postępowania MOPS decyzją z dnia [...] 2016 r. znak: [...] zmienił decyzję z dnia [...] 2016r. znak: [...] w części dotyczącej wysokości świadczenia, w ten sposób, że wysokość zasiłku stałego przyznanego M. B. ustalił: na miesiąc wrzesień 2016 r. w wysokości 328 zł, a od miesiąca października 2016r. w kwocie 242,10 zł miesięcznie. Decyzji nadał rygor natychmiastowej wykonalności. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał art. 106 ust.4 i 5 w zw. z art. 37ust.2 pkt 1 oraz art. 8 ust. 12 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 930), § 1 pkt 1 lit.a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1058 ).

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł M. B. W uzasadnieniu odwołania podniósł, że decyzja jest niesprawiedliwa, niezgodna i naruszająca prawo. Zarzucił, że została ona antydatowana, gdyż w dniu 12 września 2016r. wypłacono mu kwotę 328 zł bez wręczenia jakiejkolwiek decyzji o zmianie wysokości zasiłku. Jego zdaniem nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności nie spełnia wymogów art. 108, gdyż trudno w obniżeniu kwoty zasiłku dostrzec wyjątkowo ważny interes strony. Wniósł o pozbawienie zaskarżonej decyzji klauzuli natychmiastowej wykonalności do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia odwołania, uchylenie decyzji i skierowanie do ponownego rozpatrzenia sprawy oraz wypłacenie kwoty wyrównania do 604 zł.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze rozpoznając odwołanie stwierdziło, że uzyskanie zasiłku stałego uzależnione jest, zatem od spełnienia warunków szczegółowo wymienionych w przepisach, tj. pełnoletność osoby wnioskującej o zasiłek, niezdolność do pracy z powodu wieku lub całkowita niezdolność do pracy (spowodowana niepełnosprawnością) oraz uzyskiwanie dochodu nieprzekraczającego kryterium dochodowego. W odniesieniu do osób samotnie gospodarujących kryterium to wynosi 634 zł, w przypadku osób pozostających w rodzinie - 514 zł na osobę w rodzinie (art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy w związku z § 1 pkt 1 lit. a i b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U z 2015 r. poz. 1058).

Z kolei za dochód - zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy - uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1) -miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2) -składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach

opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia

społeczne określone w odrębnych przepisach;

3) -kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:

-jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;

-zasiłku celowego;

3) -pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej

na podstawie przepisów o systemie oświaty;

4) -wartości świadczenia w naturze;

5) -świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o

promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie

użytecznych;

5a) świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. poz. 693 i 1220);

-dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;

świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195), oraz dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575);

świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z 7 września 2007

r. o Karcie Polaka (Dz.U. z 2014 r. poz. 1187, z 2015 r. poz. 1274 oraz z 2016 r. poz.

753). (art. 8 ust. 4)

W przypadku uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód, (art. 8 ust. 12)

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że na podstawie art. 106 ust. 5 ustawy, decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody.

Regulacje w zakresie zasiłku stałego są zatem jednoznaczne i nie przewidują w kwestii przyznania tego świadczenia, jak również określenia jego wysokości, uznania administracyjnego. Są to, więc świadczenia o charakterze obligatoryjnym, co oznacza, że tylko spełnienie łącznie wszystkich kryteriów, od których cytowana ustawa uzależnia przyznanie zasiłku stałego, stwarza gwarancję jego przyznawania, w ściśle określonej wysokości.

Samorządowego Kolegium odwoławczego, podzieliło w całości stanowisko organu l instancji, bowiem decyzją z dnia [...] 2016 decyzją nr [...] odwołującemu się przyznano również zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł na okres od 1 lipca 2016r. do 31 grudnia 2020r. i decyzją z dnia [...] 2016 r. nr [...] odwołujący uzyskał dodatek mieszkaniowy w wysokości 238,90 zł na okres od 01.09.2016r. do 28.02.2017r. zatem zmieniła się jego sytuacja dochodowa w stosunku do daty przyznania zasiłku stałego. Wysokości zasiłku stałego decyduje różnica między kryterium dochodowym a faktycznym dochodem danej osoby, co oznacza, że istotną kwestią w sprawie jest rozstrzygnięcie, czy do owych dochodów należy zaliczać kwotę uzyskiwanego zasiłku pielęgnacyjnego. Z przepisów art. 8 ust. 3 i 4 u.p.s. wynika, że ustawodawca, po*

pierwsze, jednoznacznie zdefiniował pojęcie dochodu (zaliczając do niego każdego rodzaju dochód - bez względu na tytuł i źródło jego uzyskania) a po drugie, taksatywnie wymienił składniki, których się do niego nie wlicza. Katalog obciążeń pomniejszających dochód, jak i katalog przychodów odliczanych od dochodu jest na gruncie u.p.s. zamknięty.

Zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego słusznie organ uznał, iż skoro zasiłek pielęgnacyjny i dodatek mieszkaniowy nie zostały wymienione wśród przychodów wymienionych w art. 8 ust. 4 u.p.s., to także kwotę tych świadczeń należy uznać za "dochód", którego wartość, zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 1 u.p.s, należy odjąć od kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej - w celu ustalenia wysokości zasiłku stałego należnego danej osobie.

W wyżej opisanych okolicznościach sprawy M. B. w miesiącu sierpniu 2016 r. uzyskała wyrównanie zasiłku pielęgnacyjnego za miesiąc lipiec 2016 r. Zgodnie z art. 8 ust. 12 ustawy o pomocy społecznej kwotę tego dochodu należało uwzględnić w dochodzie przez okres, za który uzyskano ten dochód. Oznacza to, że w sierpniu b.r. dochód Strony wynosił 306 zł (świadczenie bieżące wraz z wyrównaniem). Natomiast od miesiąca września 2016 r. dochód jest równy kwocie bieżąco wypłacanych kwot zasiłków pielęgnacyjnych oraz dodatku mieszkaniowego (153 zł + 238,90 zł = 391,90 zł).

Wobec tego uwzględniając, iż kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej w chwili orzekania przez organ wynosiło 634 zł, zgodnie z prawem doszło do zmiany decyzji przyznającej skarżącemu zasiłek stały w ten sposób, że wysokość zasiłku stałego za miesiąc wrzesień 2016 r. została określona, jako różnica pomiędzy 634 zł i 306 zł, tj. w kwocie 328 zł, zaś od miesiąca października, jako różnica

pomiędzy 634 zł i 391,90 zł, tj. w kwocie 242,10 zł.

A zatem żądanie odwołującego wyrównania zasiłku stałego w w/w okresach do kwoty 604 zł nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze powyższe Kolegium utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

M. B. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na tą decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 20 października 2016 r., podnosząc w treści skargi zarzuty niewłaściwej interpretacji przepisów ustawy o pomocy społecznej, w szczególności z zakresie pojęć: dochód, przychód i zasiłek.

W szczególności zakwestionował wliczenie mu do dochodu otrzymanego zasiłku pielęgnacyjnego oraz dodatku mieszkaniowego, stwierdzając, że nie ma uzasadnionych podstaw zabieg, który polega na przyznaniu mu zasiłku z pomocy społecznej z powodu braku środków, a następnie obniżenie go po przyznaniu innego zasiłku. Podkreślił, że zasiłek pielęgnacyjny, dodatki mieszkaniowe oraz zasiłki celowe posiadają różne funkcje i nie mogą być od siebie zależne. Zwłaszcza dodatek mieszkaniowy, którego nie dostaje do ręki.

W dalszej części skargi opisał trudną sytuację finansową i permanentny brak środków na życie, zwłaszcza na lekarstwa. Uważa, że żyje na skraju ubóstwa. Zwrócił uwagę, że wypłacono mu obniżoną kwotę zasiłku bez nadania decyzji klauzuli prawomocności. Wniósł o przywrócenie mu kwoty pierwotnie ustalonej.

W odpowiedzi na skargę decyzję Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Z kolei, odnosząc się do zarzutu skargi, Kolegium podkreśliło, że w przedmiotowej sprawie wystąpiła przesłanka zmiany sytuacji dochodowej strony, wymieniona w art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, co zadecydowało o wysokości przyznanego zasiłku stałego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Stosownie zaś do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm., zwanej dalej P.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Z wymienionych przepisów wynika, że Sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, a więc czy jest ona zgodna z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tego aktu. Nie może natomiast rozpoznać sprawy, kierując się kryteriami słuszności czy sprawiedliwości społecznej.

Przeprowadzona przez Sąd, w granicach tak określonej kognicji, kontrola legalności zaskarżonej decyzji, a także - z mocy art. 135 P.p.s.a. - decyzji organu pierwszej instancji wykazała, że decyzje te nie naruszają prawa. Sąd nie stwierdził nieprawidłowości zarówno co do ustalenia stanu faktycznego sprawy, jak i w zakresie zastosowania do niego przepisów prawa materialnego.

Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). W myśl art. 2 ust. 1 powołanej ustawy pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Przepis ten przewiduje zastosowanie pomocy społecznej przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek: występowanie trudnej sytuacji życiowej i niemożliwości jej samodzielnego przezwyciężenia. Najczęstsze powody powstania tych sytuacji określa art. 7 cyt. ustawy. Ocena trudnej sytuacji należy do pracowników organów pomocy społecznej, którzy zajmują się ukierunkowaniem wsparcia. Natomiast druga przesłanka przyznania pomocy, wynikająca z zasady subsydiarności, odnosi się do niemożliwości samodzielnego przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej. W art. 4 w/w ustawy ustawodawca zastrzegł jednak, iż osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Uzupełnienie tego przepisu stanowi art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, że brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny, o którym mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych lub prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną, mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Pomoc społeczna jest więc nienależna wówczas, gdy jednostka (rodzina) nie wykorzystuje własnych uprawnień, zasobów i możliwości, gdy nie chce zrobić z nich użytku. Bierność potencjalnego świadczeniobiorcy w wykorzystywaniu własnych możliwości i uprawnień może stanowić przesłankę odmowy przyznania pomocy.

Należy podkreślić, że zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 7 omawianej ustawy, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Natomiast rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Potrzeby zaś osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, o ile odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach instytucji pomocy społecznej. Stosownie natomiast do art. 106 ust. 5 decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody.

W przedmiotowej sprawie organy administracyjne za podstawę zastosowania art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej uznały zmianę sytuacji dochodowej skarżącego z uwagi na uzyskiwanie na wniosek skarżącego dochodów z innych tytułów.

Podkreślić w tym miejscu należy, że możliwość zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej przewidują oprócz art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej również inne przepisy, w szczególności zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego takie jak: art. 155, art. 161 lub art. 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267), dalej k.p.a. Wskazane tryby zmiany lub uchylenia decyzji stanowią odstępstwo od fundamentalnej zasady ochrony praw nabytych oraz od zasady trwałości decyzji administracyjnych. Przepis art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej jest zatem lex specialis (przepisem specjalnym) w stosunku do uregulowań zawartych w Kodeksie postępowania administracyjnego, dopuszczającym przełamanie zasady ochrony praw nabytych na zasadach innych niż ustanowione w przepisach postępowania administracyjnego. Ustawodawca w redakcji art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej konsekwentnie posługuje się pojęciami: "zmienia" i "uchyla" decyzję. Oznacza to, że zarówno zmiana decyzji pierwotnej przyznającej świadczenie z pomocy społecznej, jak i jej uchylenie mają charakter konstytutywny, bo tworzy, zmienia lub uchyla stosunki prawne, przy czym ta zmiana konkretnej sytuacji prawnej następuje z mocy samej decyzji (por. M. Kotulski w: Zmiana lub uchylenie decyzji z zakresu pomocy społecznej; Samorząd Terytorialny nr 3/2008).

Konstytutywny charakter decyzji z art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej przesądza więc, że tego rodzaju decyzja może wywierać tylko skutki ex nunc, tj. na przyszłość (podobnie jak decyzje z artykułów 155 i 161 k.p.a.).

W ocenie Sądu, postępowanie wyjaśniające zostało przeprowadzone prawidłowo, ustalenia organów nie pozostawiają wątpliwości, a ocena dokonana na podstawie przyjętych ustaleń znajduje umocowanie w zgromadzonym materiale dowodowym. Z tego powodu Sąd uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa, a skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do przedmiotu kontroli wskazać należy, że zaskarżoną decyzją zmieniono przyznany skarżącemu na mocy decyzji z dnia [...] 2016r wysokość zasiłku stałego. W niniejszej sprawie organ obniżył przyznany stronie zasiłek stały. Jako podstawę prawną organ powołał art. 106 ust. 5, art. 37ust.2 pkt 1 oraz art. 8 u ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, 41, 53a, 78 i 91, przysługuje: osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 634,00 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej"; osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 514,00 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym na osobę w rodzinie"; rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej "kryterium dochodowym rodziny", przy jednoczesnym wystąpieniu, co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

Stosownie do treści art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej - za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszając o:

1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki

zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne

określone w odrębnych przepisach;

3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

W myśl natomiast ust. 4 art. 8 ustawy, do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:

1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;

2) zasiłku celowego;

3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;

4) wartości świadczenia w naturze;

5) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;

5a) świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. poz. 693 i 1220);

dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;

świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195), oraz dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575).

Według postanowień art. 37 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek stały przysługuje: pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Zgodnie z treścią art. 37 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek stały ustala się w wysokości: w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy miedzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604,00 zł miesięcznie; w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Podnieść należy, iż na zasadzie art. 163 K.p.a., organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych

przypadkach oraz na innych zasadach niż określone w rozdziale 13 Kodeksu, o ile przewidują to przepisy szczególne. W rozpoznawanej sprawie takim przepisem szczególnym, jak trafnie wywodziły organy obu instancji, jest art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także, jeśli wystąpiły przesłanki z art. 11, art. 12, art. 107 ust. 5 tej ustawy, przy czym zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody. Zaakcentować również wypada, że postępowanie administracyjne w sprawie wzruszenia ostatecznej decyzji na podstawie art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, jest postępowaniem nowym w stosunku do tego, w którym wydano decyzję podlegającą wzruszeniu, a decyzja wydana w tym trybie - jako konstytutywna -kształtować może na nowo sytuację prawną strony. Każda z przesłanek wymienionych w art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej stanowi samodzielną, odrębną podstawę uchylenia lub zmiany decyzji, a zakresy tych podstaw są rozłączne. Z powyższego przepisu wynika również, że każda zmiana sytuacji materialnej czy osobistej może powodować zmianę lub uchylenie decyzji, z tym że chodzi tu o zmiany, jakie nastąpiły po wydaniu decyzji przyznającej określone świadczenie.

W tej materii, w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, że stwierdzenie przez organ administracyjny wystąpienia przesłanek określonych w art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, wiąże się z wydaniem decyzji uchylającej lub zmieniającej decyzję pierwotną ze skutkiem, co do zasady, na przyszłość (wyrok NSA z dnia 11 sierpnia 2010 r., sygn. akt l OSK 654/10.

W niniejszej sprawie, w świetle przedstawionych wyżej rozważań prawnych stwierdzić należy, iż okolicznością bezsporną jest, że zmieniła się sytuacja dochodowa skarżącego z uwagi na przyznanie skarżącemu świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 153 zł od 1 sierpnia 2016 r. oraz dodatku mieszkaniowego w wysokości 238,90 zł. od 25 sierpnia 2016 r. W tym stanie rzeczy zgodzić się należy z organami, że w przedmiotowej sprawie wystąpiła przesłanka wymieniona w art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, albowiem osiągnięty dodatkowo dochód, na który składa się zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł. i dodatek mieszkaniowy w wysokości 238,90 zł. zmieniają wysokość osiąganego przez skarżącego dochodu. Powstała zatem konieczność nowego określenia wysokości uprzednio przyznanego zasiłku stałego. Jak już wyżej wskazano, w przypadku osoby samotnie gospodarującej - stosownie do art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy - wysokość zasiłku ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, tj. kwotą 634 zł a dochodem tej osoby, w przedmiotowej sprawie sumą kwoty 153 zł. i kwoty 238,90 zł. Powyższe przesądza o trafności ustalenia przez organy zasiłku stałego w wysokości na miesiąc wrzesień 2016 r. w wysokości 328 zł, a października 2016r. w kwocie 242,10 zł miesięcznie.

Z tego względu, w ocenie Sądu, należało uznać, że organ odwoławczy dokonał prawidłowej interpretacji przepisu art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej.

W kontekście zarzutu skargi zauważyć również trzeba, że przytoczone wyżej przepisy ustawy o pomocy społecznej, nie pozwalają na niezaliczenie do dochodu osoby uprawnionej do przyznania świadczenia z pomocy społecznej zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku mieszkaniowego. Ustawodawca bowiem enumeratywnie wyliczył przychody, które na potrzeby ustalenia spełnienia kryterium dochodowego nie podlegają zaliczeniu do dochodu ustalonego zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Katalog włączeń zwarty w art. 8 ust. 4 tej ustawy ma charakter zamknięty i co stanowisko takie wielokrotnie prezentowane było w orzecznictwie sądów administracyjnych.

W ocenie Sądu, argumentacja przedstawiona w ww. wyrokach jest aktualna także w sytuacjach, gdy powstaje konieczność zmiany wysokości przyznanego już wcześniej świadczenia, wobec zmienionej sytuacji finansowej osoby ubiegającej się o pomoc. Należy zatem przyjąć, że wolą ustawodawcy jest, by przychód z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego uznać za dochód, od którego uzależnione jest zarówno istnienie prawa do zasiłku stałego, jak i rozmiar tego prawa.

W realiach niniejszej sprawy zmiana decyzji z dnia [...] 2016r r,znak: [...], przyznającej skarżącemu zasiłek stały była konieczna i zgodna z prawem, skoro od 1 sierpnia .2016 r. skarżącemu przysługiwał także zasiłek pielęgnacyjny i od 25 sierpnia 2016 r. dodatek mieszkaniowy, a kwoty tych świadczeń nie zostały uwzględnione w dochodzie skarżącego przy ustalaniu wówczas wysokości zasiłku stałego. Przepis art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej stanowi bowiem szczególną regulację, obligującą organ administracji publicznej do dokonania zmiany lub uchylenia decyzji w przypadku wystąpienia jednej z okoliczności w nim wymienionych, nawet bez zgody strony. Jak wskazano wyżej, przedstawiony katalog przesłanek uzasadniających zmianę lub uchylenie decyzji, wynikający z tego przepisu ma charakter zamknięty. W przypadku wystąpienia jednej ze wskazanych w art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej okoliczności, do których należy również zmiana sytuacji dochodowej strony, organ pomocy społecznej jest zobowiązany do uruchomienia przewidzianego prawem postępowania i podjęcia stosownej decyzji. W związku z powyższym, obowiązkiem organów orzekających w tej sprawie było wydanie zaskarżonych decyzji, które - w ocenie Sądu - uznać należało za prawidłowe.

Podniesiony fakt przez skarżącego, że w przypadku wynajmu lokalu mieszkalnego z zasobów Gminy nie uwzględnia się do dochodu zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku mieszkaniowego nie ma znaczenia dla przedmiotowej sprawy gdyż dotyczy to innej materii odmiennie uregulowanej przepisami prawa.

Reasumując stwierdzić przyjdzie, że postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie przeprowadzone zostało zgodnie prawem i doprowadziło do dokładnego ustalenia stanu faktycznego niezbędnego do podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia, a jego trafne motywy zostały przedstawione w uzasadnieniu wydanych decyzji.

W tym stanie rzeczy, ponieważ podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, a jednocześnie brak jest okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod rozwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie orzekł jak w sentencji na podstawie art. 151 P.p.s.a.