Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 18 lipca 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Kosewska Sędziowie WSA Ireneusz Fornalik WSA Mirella Ławniczak (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Sławomir Rajczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lipca 2018 roku przy udziale sprawy ze skargi Gminy B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] marca 2018r., nr [...] w przedmiocie wydania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzeń infrastruktury technicznej i określenia wysokości opłaty za zajęcie pasa drogowego I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Powiatowego Zarządu Dróg w [...] z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...] w punkcie 2 i 3, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] na rzecz skarżącej kwotę [...],- ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych

W dniu [...] grudnia 2017 roku Gmina [...] złożyła do Powiatowego Zarządu Dróg w [...] wniosek o wydanie zezwolenia na czasowe umieszczenie urządzenia infrastruktury technicznej w pasie drogowym.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2017r. o nr [...] Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich w [...] orzekł w pkt. 1 o zezwoleniu Gminie [...] na umieszczenie urządzeń infrastruktury technicznej tj. elementów energetycznej linii oświetleniowej w drodze powiatowej nr [...] w miejscowości [...] gm. [...]. W pkt. 2 ustalono opłatę za umieszczenie urządzeń obcych w drodze powiatowej w 2017r. w kwocie [...] zł. W pkt. 3 ustalono opłaty roczne za umieszczenie urządzeń obcych w drodze powiatowej płatne od roku 2018 w kwocie [...] zł.

Strona złożyła odwołanie od powyższej decyzji. Wniosła o uchylenie pkt. 2 i 3 decyzji, bowiem zdaniem gminy linia oświetlenia ulicznego służy potrzebom ruchu drogowego tj. zapewnieniu bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego.

Decyzją z dnia [...] marca 2018r. o nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] orzekło o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z art. 40 ust.1 ustawy Prawo o drogach publicznych zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi. Natomiast, zgodnie z art. 40 ust. 2 pkt 2 zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 dotyczy umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Uzasadniono wysokość nałożonej opłaty i jej termin. Wskazano też, że o ile zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych można uznać za urządzenia techniczne związane z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu słupy oświetleniowe, to położenie samej linii kablowej nie spełnia warunków infrastruktury technicznej pasa drogowego, o której mowa w § 140 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie .

Strona skorzystała z prawa skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

W skardze podniosła naruszenie przepisów postępowania poprzez niewskazanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia oraz naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 40 ust. 2 pkt 5 ustawy Prawo o drogach publicznych. W uzasadnieniu wskazano, że błędnym jest twierdzenie organu jakoby słupy i lampy, a nie przewody doprowadzające prąd do tych lamp były wyłącznie elementami infrastruktury technicznej określonymi w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki. W ocenie skarżącej montaż samego słupa pozbawionego zasilania traci sens, skoro urządzenia oświetleniowe zostały zaliczone do wyposażenia technicznego dróg i nie są wyłączone w ramach urządzeń niezwiązanych z drogą. To oznacza że budowle oświetlenia dróg stanowią element składowy drogi jako urządzenie techniczne służące bezpieczeństwu ruchu na drogach.

Organ w odpowiedzi na skargę podtrzymał swoje stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115) zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej. Zezwolenie to dotyczy między innymi umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego (art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy), ale również prowadzenie robót w pasie drogowym (art. 40 ust.2 pkt 1). Przez pas drogowy należy rozumieć wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą (art. 4 pkt 1 ustawy). Oznacza to, że zajęcie pasa drogowego następuje również przez umieszczenie pod jej powierzchnią urządzeń infrastruktury technicznej. Za zajęcie w ten sposób pasa drogowego zarządca drogi pobiera opłatę, którą uprzednio ustala w drodze decyzji administracyjnej jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy urządzenia i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego pobieranej za każdy rok umieszczenia urządzenia w pasie drogowym, przy czym za umieszczenie urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim przez okres krótszy niż rok opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni umieszczenia urządzenia w pasie drogowym lub na drogowym obiekcie inżynierskim (art. 40 ust. 5 i 11 ustawy).

Istota sporu sprowadza się do ustalenia, czy linia kablowa dostarczająca prąd do słupów oświetleniowych jest urządzeniem technicznym niezwiązanym z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. Podkreślenia wymaga, że art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o drogach publicznych dotyczy urządzeń niezwiązanych z "utrzymaniem i ochroną dróg" oraz "potrzebami zarządzania drogami". Przy czym w przepisach tych chodzi o potrzeby sieci dróg rozumianych jako budowle wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami stanowiące całość techniczno-użytkową (art. 4 pkt 2 ustawy). Sąd w składzie orzekającym stoi na stanowisku, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (Dz. U. 2017r. poz. 1529 ze zm.) – budowla zlokalizowana w pasie drogowym to droga wraz obiektami inżynierskimi, urządzeniami i instalacjami. Elementy tworzą całość techniczno - użytkową w celu prowadzenia ruchu drogowego. W tym miejscu odnieść się należy do przepisów rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999r. - W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne (Dz. U. 2016r. poz.124), a konkretnie § 109, który to przepis wskazuje katalog sytuacji, w których droga powinna być oświetlona, przy czym jest to katalog przykładowy, który może służyć ocenie dyspozycji przepisu art. 40 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo o drogach publicznych, tj. pojęcia "potrzebami ruchu drogowego", a także określonego w art. 40 ust.1 pojęcia "ochrona drogi". Analiza treści tych przepisów pozwala przyjąć, że umieszczenie w pasie drogowym elementów infrastruktury technicznej służących zasileniu oświetlenia drogowego wyczerpuje pojęcie "związania z potrzebami ruchu drogowego" w rozumieniu art. 40 ust.1 i ust. 2 pkt 2, ale także "ochrony drogi" w rozumieniu art. 40 ust. 1. W konsekwencji przyjąć należy, że oświetlenie drogowe w sposób bezpośredni i nierozerwalny jest związane z drogą jako budowlą, a jego zasadniczą funkcją jest zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym również warunków jego niepogorszenia. Organ nie był więc uprawniony do naliczenia opłaty za zajęcie pasa drogowego, skoro umieszczona w pasie drogowym linia zasilająca związana była z potrzebami ruchu drogowego, jak również ochrony drogi. Nie było natomiast koniecznym uchylenie rozstrzygnięcia w zakresie już udzielonego zezwolenia, bowiem z warunków zezwolenia nie wynikają jakiekolwiek ograniczenia czasowe bądź przedmiotowe dla tego przedsięwzięcia, natomiast strona zobligowana będzie i tak do uzyskania zezwolenia na prowadzenie robót w pasie drogowym.

W tym stanie rzeczy przyjąć należy, że w niniejszej sprawie organy dopuściły się naruszenia art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 w zw. z ust.3 ustawy o drogach publicznych i dlatego w oparciu o art.145 § 1 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2017r, poz. 1369 ze zm.), dalej p.p.s.a. orzeczono o uchyleniu decyzji obu instancji, przy czym decyzji organu I instancji w pkt. 2 i 3.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 200 p.p.s.a.

| |