drukuj    zapisz    Powrót do listy

6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, II SA/Ol 796/18 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2018-12-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Ol 796/18 - Wyrok WSA w Olsztynie

Data orzeczenia
2018-12-11 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-11-16
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Sędziowie
Adam Matuszak /przewodniczący/
Katarzyna Matczak
Marzenna Glabas /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6322 Usługi opiekuńcze, w tym skierowanie do domu pomocy społecznej
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 1769 art. 61 ust. 1, ust. 2 pkt 2, art. 64
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jedn.
Dz.U. 2017 poz 1257 art. 7, art. 145 § 1 pkt 4
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Adam Matuszak Sędziowie sędzia WSA Katarzyna Matczak sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Marta Kudła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2018 r. sprawy ze skargi E. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji.

Uzasadnienie

Decyzją nr "[...]" z dnia "[...]" r. Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, działając z urzędu, na podstawie art. 59 ust. 1 w zw. z art. 60 ust. 1, art. 61 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1769 ze zm.), dalej jako: "u.p.s.", ustalił odpłatność E. L. (dalej jako: "skarżąca") za pobyt jej ojca T. P. w Domu Pomocy Społecznej od 1 maja 2018 r. do 30 września 2018 r. w wysokości 536,32 zł miesięcznie. Jednocześnie organ I instancji zwolnił skarżącą z opłaty w części stanowiącej kwotę 268,16 zł.

W uzasadnieniu organ I instancji wyjaśnił, że ojciec skarżącej przebywa w DPS. Średni koszt utrzymania mieszkańca w tym DPS wynosi od dnia

1 kwietnia 2018 r. - 4.075 zł. Organ I instancji ustalił, że dochód na osobę

w czteroosobowej rodzinie skarżącej przekracza 300 % kryterium dochodowego na osobę w rodzinie o kwotę 134,08 zł. W związku z tym skarżąca winna wnosić opłatę

w wysokości 536,32 zł miesięcznie (4 x 134,08 zł). Organ I instancji rozważył przy tym argumenty skarżącej, która domagała się zwolnienia z opłaty i deklarowała możliwość wnoszenia opłaty w kwocie 100 zł miesięcznie. Uznał, że sytuacja rodziny, w tym ponoszone koszty utrzymania i nauki syna i córki, opłaty bieżące oraz wydatki na leki

i leczenie uzasadniają zwolnienie skarżącej z opłaty we wskazanej części. Organ

I instancji wyjaśnił, że przy ustalaniu sytuacji finansowej rodziny nie mógł przyjąć wszystkich wydatków wskazanych przez stronę, bowiem wydatki związane z bieżącym prowadzeniem gospodarstwa domowego, odpłatne zajęcia pozalekcyjne, nie stanowią sytuacji nadzwyczajnej powodującej konieczność zastosowania ulgi w opłacie za pobyt członka rodziny w DPS i nie mogą stanowić przesłanki przemawiającej za przeniesieniem wydatków na Gminę, która dysponuje i odpowiada za ograniczone środki publiczne.

W odwołaniu od tej decyzji skarżąca zarzuciła, że organ I instancji zaniechał pełnego postępowania administracyjnego, gdyż nie uwzględnił jej sytuacji materialnej

i życiowej, a także pominął jej wyjaśnienia dotyczące udziału w opiece nad ojcem, uczestniczenia w jego dochodach i wydatkach pozostałych członków rodziny oraz zarządzania majątkiem ojca. Domagała się obciążenia odpłatnością za pobyt ojca

w DPS pozostałych jego dzieci: córki K. C. i syna A. P.

W wyniku rozpatrzenia odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze

, decyzją z dnia "[...]" r., nr "[...]", utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Organ II instancji podał, że decyzją z dnia "[...]" r. ojciec skarżącej został skierowany do DPS i decyzją z tego samego dnia ustalona została odpłatność za pobyt w DPS. Opłatę za pobyt w DPS w wysokości 70% swojego dochodu ponosi beneficjent (art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Różnicę pomiędzy kosztem utrzymana w DPS a odpłatnością pensjonariusza od 2010 r. ponosiła Gmina, od dnia 1 kwietnia 2018 r. różnica ta wynosi 3.252,29 zł. W dniu 10 maja 2018 r. organ I instancji wszczął z urzędu postępowanie dotyczące ustalenia odpłatności za pobyt ojca w stosunku do córek: E. L. i K. C. oraz syna A. P. Decyzją z dnia "[...]" r., nr "[...]", organ I instancji ustalił brak odpłatności K. C. za pobyt ojca w DPS od dnia 1 maja 2018 r., natomiast w stosunku do A. P. postępowanie w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt ojca w DPS toczy się przed organem I instancji. Skarżącej została ustalona odpłatność za pobyt ojca w DPS w kwocie 536,32 zł, którą, biorąc pod uwagę strukturę i charakter wydatków ponoszonych przez rodzinę, organ zmniejszył (o 50%) do kwoty 268,16 zł. Organ odwoławczy podzielił ustalenia i stanowisko organu I instancji co do prawidłowości obliczonej opłaty i motywów częściowego zwolnienia skarżącej z jej ponoszenia. Wskazał, że zgodnie z art. 64 u.p.s. organ nie ma obowiązku przyznania zwolnienia

z odpłatności, kwestia ta pozostawiona jest uznaniu organu. Orzeczenie o zwolnieniu

z odpłatności zależne jest od sytuacji materialnej i rodzinnej osób zobowiązanych do opłat, a przypadki uprawniające do zwolnień zostały wymienione jedynie przykładowo. Podkreślono, że całkowite zwolnienie z odpłatności może nastąpić wyłącznie

w przypadku zaistnienia szczególnych okoliczności, tj. w sytuacjach zupełnie wyjątkowych. Kolegium uwzględniło, że skarżąca prowadzi czteroosobowe gospodarstwo domowe. Źródłem utrzymania są wynagrodzenia za pracę skarżącej oraz jej męża w łącznej wysokości 6.704,32 zł. Rodzina ponosi standardowe wydatki związane z utrzymaniem mieszkania (czynsz, energia, telefon, Internet). Wydatki związane z leczeniem nie czynią tej sytuacji szczególnie trudną, a sytuacja finansowa strony w porównaniu do rodzin korzystających z pomocy społecznej jest dobra. Zdaniem Kolegium argumentacja podniesiona w uzasadnieniu decyzji organu I instancji jest oparta na rzetelnej analizie stanu faktycznego i jego ocenie.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżąca wniosła

o uchylenie decyzji wydanych w obu instancjach, zarzucając naruszenie:

1. prawa materialnego: art. 59, 61 i 64 u.p.s., poprzez ustalenie opłaty za pobyt ojca bez wszechstronnego rozważenia sytuacji majątkowej i finansowej wszystkich zobowiązanych do alimentacji członków rodziny;

2. przepisów postępowania administracyjnego mających istotny wpływ na wynik postępowania, poprzez oparcie się na cząstkowych informacjach ustalonych przez pracowników MOPS, w tym:

- nieobciążenie solidarnie odpłatnością pozostałych członków rodziny: córki K. C., która zarządzała mieniem i finansami ojca; syna A. P. zamieszkałego w G., który prowadzi działalność gospodarczą i w ocenie skarżącej posiada środki na zaspokojenie ww. płatności,

- nieuwzględnienie sytuacji materialnej i życiowej skarżącej oraz pozostałych członków rodziny,

- pominięcie wyjaśnień skarżącej, a w szczególności udziału w opiece nad ojcem, uczestniczenia w jego dochodach i wydatkach pozostałych członków rodziny oraz zarządzania majątkiem ojca.

W uzasadnieniu skargi skarżąca wyszczególniła ponoszone wydatki. Wyraziła niezrozumienie, że jej rodzina musi przeżyć za 1.584 zł na osobę za miesiąc, a koszt pobytu ojca w DPS został wyceniony na kwotę 4.075 zł miesięcznie. Argumentowała, że ma na utrzymaniu dwoje dzieci, które się uczą. Nie otrzymuje żadnych świadczeń rodzinnych. W związku z tym nie jest w stanie płacić więcej niż 100 zł miesięcznie. Większe obciążenie znacząco obniży standard życia jej rodziny. Zdaniem skarżącej

w niniejszej sprawie naruszone zostały prawa wynikające z Konstytucji RP, gdyż wszyscy członkowie rodziny nie zostali ocenieni równo oraz nie wskazano, co K. C. poczęła z majątkiem i finansami ojca.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U z 2018 r. poz. 2107) kontrola działalności administracji publicznej przeprowadzana jest pod względem zgodności

z prawem. Sąd administracyjny może wzruszyć zaskarżoną decyzję jedynie wówczas, gdy narusza ona przepisy prawa materialnego lub przepisy postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy (art. 3 § 1 w zw. z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej jako: "p.p.s.a."). Ponadto sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowym podlega prawidłowość zastosowania przez organy administracji publicznej przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność zastosowanej wykładni tych przepisów, ustalonych na dzień wydania zaskarżonej decyzji. W myśl art. 133 § 1 p.p.s.a. sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy.

Rozpatrując stan faktyczny i prawny niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie z przyczyn formalnych.

Stosownie do treści art. 61 § 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U z 2017 r. poz. 1257 ze zm., dalej jako: "k.p.a.") o wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. W myśl art. 28 k.p.a. stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Na podstawie art. 10 § 1 organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Na zasadzie tych przepisów obowiązkiem organu administracji publicznej, jest przed wydaniem decyzji ustalenie wszystkich podmiotów postępowania mających w tym postępowaniu interes prawny, zawiadomienie ich o toczącym się postępowaniu

i zapewnienie im udziału w tym postępowaniu, w celu obrony ich praw. Brak zapewnienia stronie udziału w postępowaniu stanowi przesłankę do wznowienia postępowania, określoną w art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. Na podstawie zaś art. 145 § 1 pkt 1 lit. b) p.p.s.a sąd administracyjny uwzględnia skargę na decyzję i uchyla decyzję, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego.

W rozpatrywanej sprawie uwzględnić należało, że art. 61 ust. 1 u.p.s. określa krąg podmiotów zobowiązanych do wnoszenia opłaty za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej, którzy powinni być uznani za strony niniejszego postępowania.

Art. 61 ust. 2 pkt 1-3 u.p.s. określa w jakiej wysokości wnoszą opłaty kolejno mieszkaniec domu, małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina. Mieszkaniec domu obowiązkowo wnosi opłatę w wysokości 70 % swojego dochodu. Różnicę pomiędzy kosztem utrzymania beneficjenta, a wniesioną przez niego opłatą powinni pokryć członkowie jego rodziny, wymienieni w art. 61 ust. 1 pkt 2 u.p.s., gdyż na nich ciąży obowiązek alimentacyjny polegający na dostarczaniu środków utrzymania (art. 128, art. 129, art. 130 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, tekst jedn. Dz. U z 2017 r. poz. 682 ze zm.). Granicę obowiązku wnoszenia opłat przez zobowiązanych do alimentacji wyznaczają przepisy art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. a) i b) u.p.s., określające kryterium dochodowe. Z akt sprawy wynika, że mieszkaniec domu ma troje dzieci. Zstępni mają obowiązek partycypowania w opłacie, jeżeli ich dochód przekracza 300% kryterium dochodowego, do wysokości należnej opłaty za pobyt członka rodziny w DPS, z zastrzeżeniem, że po wniesieniu opłaty musi im pozostać 300 % kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Przepis ten zabezpiecza zstępnych, zapewniając pozostawienie im środków koniecznych do utrzymania. Ramy przyjętego przez ustawodawcę 300% kryterium dochodowego obejmują co do zasady koszty utrzymania zwyczajowo przyjęte. Dlatego opłaty za mieszkanie czy media nie mogą już uzasadniać zwolnienia z opłaty. Zwolnienie z opłaty może dotyczyć tylko wyjątkowych, nadzwyczajnych sytuacji określonych w art. 64 u.p.s. Ponieważ przepis ten ustanawia wyjątki od obowiązku ponoszenia opłaty, to nie może być interpretowany rozszerzająco. Dlatego nie może zasługiwać na akceptację argument, że zobowiązanemu do alimentacji obniży się standard dotychczasowego życia w związku z koniecznością ponoszenia opłaty za pobyt członka rodziny w DPS. W pierwszej kolejności musi bowiem wywiązać się on z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Z treści art. 62 ust. 2 pkt 2 u.p.s. wynika, że w przypadku zwolnienia z opłaty chociażby jednego ze zstępnych, może to wiązać się ze wzrostem obciążenia dla pozostałych zobowiązanych do alimentacji, jeżeli mają wystarczająco wysokie dochody. Dlatego każdy ze zstępnych powinien mieć zapewniony udział w postępowaniu dotyczącym ustalenia opłaty w celu realizacji prawa do weryfikacji ustaleń względem pozostałych zobowiązanych do wnoszenia opłaty.

W rozpoznawanej sprawie bezpodstawnie pominięto udział pozostałych zobowiązanych do ponoszenia opłaty. Jak wynika z akt administracyjnych sprawy, organ I instancji prowadził i prowadzi odrębne postępowania wobec beneficjenta i każdego ze zstępnych, i tylko z udziałem tego konkretnego zobowiązanego. Działanie takie jest sprzeczne z normą art. 7 k.p.a., który nakazuje organom administracji publicznej stać na straży praworządności i dochodzić prawdy materialnej, czyli zgodnej z rzeczywistością, w celu ochrony interesu publicznego i słusznego interesu obywateli. Wyrywkowe ustalenie opłaty względem każdego zobowiązanego odrębnie

i niedopuszczenie do takiego postępowania pozostałych zobowiązanych z mocy ustawy, uniemożliwia rzetelne rozważenie stanu faktycznego i prawnego sprawy. Koszt utrzymania beneficjenta w DPS wymaga ustalenia jednej opłaty, która powinna zostać rozstrzygnięta całościowo jedną decyzją, co pozwoliłoby na zbadanie wszystkich elementów warunkujących wysokość należnej opłaty, w tym nałożonej na poszczególnych zobowiązanych. Natomiast w sytuacji prowadzenia odrębnych postępowań pozostali zobowiązani do alimentacji powinni mieć status strony w tych postępowaniach. Organ powinien uwzględniać dochody i możliwości majątkowe wszystkich zobowiązanych oraz obowiązujący średni miesięczny koszt utrzymania w DPS. Wówczas skarżąca mogłaby kwestionować ustalenia co do sytuacji finansowej, czy bytowej pozostałych zobowiązanych, co mogłoby mieć wpływ na wynik sprawy, gdyż członek rodziny może dysponować wiedzą, która może zaważyć na ocenie zdolności finansowej innego zobowiązanego z mocy prawa. Ograniczenie niniejszego postępowania tylko do sytuacji finansowo-bytowej rodziny skarżącej uniemożliwia odniesienie się do większości podniesionych w skardze zarzutów. Wobec braku rozważenia przez organy podnoszonych przez skarżącą w toku postępowania administracyjnego argumentów, że ojciec miał majątek i jej siostra nim zarządzała, Sąd nie może ocenić tej okoliczności, która niewątpliwie może mieć znaczenie dla rozłożenia ciężaru opłaty na zobowiązanych, gdyby jakiś majątek rzeczywiście istniał, gdyż Sąd nie rozstrzyga sprawy, a jedynie kontroluje legalność stanowiska organów orzekających.

Podkreślić należy, że organ powinien dążyć do równomiernego obciążenia zstępnych opłatą za pobyt ojca w DPS. Każdy bowiem z nich ma taki sam obowiązek ponoszenia tych opłat, a jedynie różnicować je może wykazana przez każdego ze zstępnych sytuacja dochodowa lub majątkowa (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 30 maja 2017r., poz. II SA/Bk 259/17 i powołane w nim orzecznictwo, publ. w CBOSA). Za takim stanowiskiem przemawia art. 60 ust. 1 u.p.s. oraz 61 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.s., które obligują zstępnych do wnoszenia opłat za pobyt w DPS. Kwestia ta nie jest zatem pozostawiona uznaniu i dobrej woli zstępnego. Organ nie może arbitralnie dokonać wyboru osoby spośród zstępnych, którą jego zdaniem stać na uiszczenie wymaganej części opłaty, bez należytego rozważenia możliwości finansowych pozostały zstępnych, a nawet samego mieszkańca DPS. Brak obowiązku odpłatności może dotyczyć tylko osoby, która wykaże w sposób niebudzący wątpliwości, że jej dochód nie przekracza kryterium dochodowego. Natomiast zwolnienie jednego ze zstępnych z opłaty, czy jej części, może dotyczyć sytuacji wyjątkowych. W wyroku z dnia 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt I OSK 20/15 Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że dochodem w rozumieniu art. 8 ust. 3 u.p.s. mogą być także oszczędności zgromadzone na lokacie terminowej. Ponadto uwzględnić należy, że w świetle art. 12 u.p.s., zgodnie z którym w przypadku posiadania znacznych zasobów finansowych, wartościowych przedmiotów majątkowych lub nieruchomości, można odmówić przyznania świadczenia, zgromadzone oszczędności mogą uzasadniać ustalenie pełnej odpłatności po stronie mieszkańca domu. Przepis art. 12 u.p.s. należy także odpowiednio odnosić do sytuacji majątkowej zstępnych.

Podnieść należy, że wydanie decyzji ustalającej opłatę za pobyt w DPS jest obligatoryjne, co wynika jednoznacznie z treści art. 59 ust. 1 u.p.s. Przepis ten nakazuje wydanie decyzji konkretyzującej obowiązek wynikający z mocy prawa, wobec podmiotów wymienionych w art. 61 ust. 1 u.p.s. w związku ze ziszczeniem się przesłanek z art. 61 ust. 2 pkt 2 u.p.s. W orzecznictwie sądów administracyjnych nie jest kwestionowane, że decyzja ta ma charakter konstytutywny, rozbieżnie natomiast oceniana była możliwość działania jej z mocą wsteczną, tj. ustalenie odpłatności za okres poprzedzający wydanie decyzji ustalającej odpłatność. Skład orzekający podziela prezentowane w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym decyzja o ustaleniu odpłatności ma konkretyzować datę powstania obowiązku i może wywierać skutki

z mocą wsteczną (por. wyrok NSA z dnia 22 września 2017r., sygn. akt I OSK 704/17

i powołane w nim orzecznictwo, także wyrok NSA z dnia 14 października 2016r., sygn. akt I OSK 410/15, z dnia 19 lutego 2016r., sygn. akt I OSK 1449/14, publ w CBOSA). Ponadto należy mieć na uwadze, że na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 16 u.p.s., do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu. Jedną

z zasad ustawy o pomocy społecznej jest zasada finansowania pomocy społecznej ze środków publicznych. Państwo i samorządy terytorialne nie tylko mają obowiązek wykonywania zadań pomocy społecznej, ale muszą również ponosić związane z tym obciążenia finansowe. Uzupełnieniem powyższej zasady jest zasada odpłatności, określająca udział beneficjentów w pokrywaniu kosztów świadczeń pomocy społecznej. Świadczenia mogą być udzielane odpłatnie i nieodpłatnie, a część z nich może podlegać zwrotowi. W zakresie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej konkretyzację tych zasad stanowią przepisy art. 61 ust. 2 pkt 1-3 oraz art. 61 ust. 3 u.p.s. Z przepisów tych wynika, że po pierwsze gmina musi wnosić opłatę w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2 u.p.s., a więc jeżeli mieszkańca, małżonka, zstępnych przed wstępnymi nie stać na ponoszenie opłat

w ogóle lub w części, co musi zostać stwierdzone w decyzji ustalającej odpłatność. Obowiązek wnoszenia przez gminę tej części opłat nie jest uzależniony od wywiązywania się osób, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2 z obowiązku. Odmienne jest uregulowanie art. 61 ust. 3 zdanie pierwsze u.p.s. Wynika z niego obowiązek ponoszenia przez gminę opłat zastępczych w przypadku niewywiązywania się osób, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. W takiej sytuacji gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków. Zatem gmina może dochodzić zwrotu tylko opłat uiszczonych zastępczo, czyli opłat ustalonych uprzednio decyzją wiążącą osoby,

o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2 u.p.s.

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale podjętej w składzie 7 sędziów z dnia 11 czerwca 2018r. (I OPS 7/17) potwierdził, że obowiązek wnoszenia, przez osoby wskazane w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r., poz. 1769 ze zm.), opłat za pobyt w domu pomocy społecznej umieszczonej w nim osoby, a w konsekwencji wydanie decyzji o zwrocie kosztów poniesionych zastępczo przez gminę na podstawie art. 104 ust. 3 w związku z art. 61 ust. 3 tej ustawy, wymaga uprzedniego skonkretyzowania i zindywidualizowania tego obowiązku począwszy od dnia jego powstania w stosunku do każdej ze zobowiązanych osób w decyzji administracyjnej o ustaleniu opłaty wydanej na podstawie art. 59 ust. 1

w związku z art. 61 ust. 1 i 2 tej ustawy lub w drodze umowy zawartej na podstawie art. 103 ust. 2 w związku z art. 61 ust. 1 i 2 oraz art. 64 ustawy o pomocy społecznej.

W uzasadnieniu do tej uchwały NSA zwracał uwagę, że adresatem decyzji ustalającej opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej, a więc osoby zobowiązanej do ponoszenia tej opłaty może być osoba skierowana do domu pomocy społecznej, a także osoba (bądź osoby) z kręgu podmiotów wymienionych w art. 61 ust. 1 ustawy. To w decyzji,

o której mowa w art. 59 ust. 1 następuje ustalenie zarówno osoby zobowiązanej do wnoszenia opłaty jak i ustalenie wysokości opłaty za pobyt w konkretnym domu pomocy społecznej, a także ustalenie jaka kwota opłaty (jaka część opłaty) przypada na poszczególne osoby zobowiązane do jej wnoszenia.

Powyższe przekonuje o konieczności rozstrzygania jedną decyzją w całości

o opłacie należnej na pokrycie kosztów utrzymania mieszkańca DPS, jest to bowiem jedna opłata.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uchylił zaskarżoną decyzję organu II instancji

i utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i lit. b) p.p.s.a w zw. z art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a. Oznacza to, że organy administracji zobowiązane są ponownie rozpatrzyć sprawę z udziałem wszystkich stron postępowania. Wskazania co do dalszego postępowania organów administracji wynikają wprost z treści powyższych rozważań.

Dostrzeżone naruszenie procedury administracyjnej, uniemożliwia Sądowi odniesienie się do merytorycznych zarzutów podniesionych w skardze.



Powered by SoftProdukt