Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Tadeusz Nowak, Sędziowie sędzia WSA Izabela Ostrowska, sędzia WSA Tomasz Stawecki (spr.), po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 10 stycznia 2017 r. sprawy ze skargi R. S. na bezczynność Dyrektora Izby Celnej w [...] oddala skargę

W dniu 16 września 2016 r. R. S. (zwany dalej także "skarżącym") wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Dyrektora Izby Celnej w W. w sprawie wniosku z dnia 26 października 2015 r. o zwrot kosztów parkowania samochodu, usuniętego z drogi na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (zwanej dalej "p.r.d.") i umieszczonego na parkingu strzeżonym w okresie od dnia 9 czerwca 2009 r. do dnia 9 maja 2013 r.

Zaskarżona decyzja została wydana w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Pojazd [...] nr [...], nr rej. [...], został zatrzymany (w terminologii art. 130a ust. 1 pkt 6 p.r.d.: "zabezpieczony") w dniu 9 czerwca 2009 r. przez funkcjonariuszy Komendy Powiatowej Policji w P. Przyczyną usunięcia pojazdu był brak wykupionego obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Usunięcia zatrzymanego pojazdu według dyspozycji funkcjonariusza policji oraz przyjęcia pojazdu na przechowywanie na parkingu strzeżonym dokonał skarżący w ramach działalności gospodarczej prowadzonej pod firmą "Parking Depozytowy [...] R.S.", z siedzibą w K.

Policja ustaliła, że posiadaczem ww. pojazdu był A. K. przebywający uprzednio w ośrodku dla uchodźców, który następnie wyprowadził się w bliżej nieustalone miejsce.

W dniu 11 stycznia 2011 r. Komenda Powiatowa Policji w P. przesłała do Starostwa Powiatowego w P. materiały dotyczące usunięcia w dniu 9 czerwca 2009 r. ww. pojazdu, celem wykonania kompetencji starosty do wystąpienia z wnioskiem do sądu o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, stosownie do art. 130a ust. 10 p.r.d.

Starostwo Powiatowe w P., Wydział Komunikacji i Transportu, prowadziło postępowanie zmierzające do ustalenia miejsca przebywania właściciela przedmiotowego samochodu, w celu wezwania go do odbioru samochodu i pokrycia kosztów przechowywania. Postępowanie to okazało się bezskuteczne.

Pismem z dnia 12 grudnia 2012 r. Starostwo Powiatowe w P. przesłało materiały do Urzędu Celnego I w W., uznając, że zabezpieczony pojazd stanowi towar celny. W dniu 12 kwietnia 2013 r., po uzupełnieniu informacji o pochodzeniu pojazdu spoza Unii Europejskiej, całość materiałów została przekazana Urzędowi Celnemu wraz ze wskazaniem miejsca parkowania pojazdu.

W dniu 10 maja 2013 r. Naczelnik Urzędu Celnego I w W., właściwy z uwagi na miejsce ujawnienia pojazdu, wszczął z urzędu postępowanie celne i podatkowe w sprawie uregulowania sytuacji towaru w postaci samochodu osobowego marki [...], nr rej. [...]. Przedmiotowy samochód został wydany organowi celnemu przez skarżącego w dniu 10 lipca 2013 r., po czym organ dokonał jego zajęcia dla potrzeb postępowania celno-podatkowego.

Postanowieniem z dnia [...] czerwca 2014 r., sygn. akt [...], Sąd Rejonowy w P. w sprawie z wniosku organów celnych orzekł przepadek ww. samochodu na rzecz Skarbu Państwa.

W związku z ww. orzeczeniem przepadku organ celny uregulował na rzecz skarżącego należność wynikającą z faktury nr [...] z dnia [...] lipca 2013 r. na kwotę 2.177,10 zł z tytułu parkowania samochodu marki [...] nr rej. [...] w okresie od dnia 10 maja 2013 r. do dnia 8 lipca 2013 r., tj. za okres, w którym pojazd zabezpieczony na ww. parkingu znajdował się w dyspozycji organów celnych.

Wnioskiem z dnia 26 października 2015 r. skarżący zwrócił się do Naczelnika Urzędu Celnego I w W. z wnioskiem o rozliczenie kosztów oraz wynagrodzenie za parkowanie pojazdu za okres od 9 czerwca 2009 r. do 9 maja 2013 r. (w wysokości 33 zł dziennie) i wypłatę wynagrodzenia związanego z usunięciem z drogi ww. samochodu (w wysokości 300 zł). Podstawą wniosku był art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r., Nr 110, poz. 968 ze zm., zwanej dalej "u.p.e.a.").

W dniu 14 grudnia 2015 r. Dyrektor Izby Celnej w W. uznał wniosek za niezasadny, wskazując, że w zakresie swojej odpowiedzialności organy celne zapłaciły wynagrodzenie prowadzącemu parking za okres, w którym pojazd pozostawał w dyspozycji tych organów. W odpowiedzi skarżący wezwał organ do rozstrzygnięcia wniosku zgodnie z obowiązującym prawem. W piśmie z dnia 21 grudnia 2015 r. (doręczonym w dniu 29 grudnia 2015 r.) zatytułowanym "Wezwanie do zaniechania naruszeń w sprawie wniosku z 26 października 2015 r." skarżący wskazał, że jego żądanie wynika ze stosunku administracyjnego, nie zaś cywilnoprawnego, a w konsekwencji domaga się wydania rozstrzygnięcia co do wniosku, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego.

W dniu 4 kwietnia 2016 r. Dyrektor Izby Celnej w W. odpowiedział na wezwanie skarżącego. Powołując się na art. 102 § 2 u.p.e.a. w zw. z art. 101 § 1 u.p.e.a., organ odmówił zapłaty żądanej przez skarżącego kwoty.

W dniu 6 maja 2016 r. R.S. skierował do Ministerstwa Finansów zażalenie na bezczynność Dyrektora Izby Celnej w W. w związku z wnioskiem skarżącego z dnia 26 października 2015 r.

Skarżący, jako podstawę do wypłaty żądanej kwoty za parkowanie przedmiotowego samochodu, wskazał art. 102 § 2 u.p.e.a. w związku z § 4 ust. 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 50, poz. 449). W ocenie wnioskodawcy w związku z tym, że powyższy organ przeprowadził egzekucję, to zgodnie z treścią art. 102 § 2 u.p.e.a. zobowiązany jest w imieniu Skarbu Państwa do wypłaty całości kosztów jego parkowania.

Skarżący wskazał ponadto, że organ odmawiając zapłaty zgodnie z żądaniem, rozstrzygnął niezgodnie z art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.), zwanej "k.p.a.". W piśmie brak było m.in. podstawy i uzasadnienia prawnego odmowy wypłaty dalszych kwot. Dodatkowo organ nie zamieścił jakiegokolwiek pouczenia o przysługującemu wnioskodawcy odwołaniu. W szczególności skarżący zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 17 § 1 u.p.e.a., o ile przepisy tej ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzygnięcie i zajmowane przez organ egzekucyjny stanowisko w sprawach dotyczących postępowania egzekucyjnego następuje w formie postanowienia, na które zgodnie z art. 102 § 4 u.p.e.a. przysługuje zażalenie.

Po rozpoznaniu zażalenia, Minister Finansów uznał je za nieuzasadnione, o czym powiadomił skarżącego pismem z dnia 9 czerwca 2016 r.

Za podstawę odpowiedzi na zażalenie organ uznał art. 18 u.p.e.a. oraz art. 37 § 1 k.p.a. Organ wyjaśnił przy tym, że w okresie, którego żądanie skarżącego ww. pojazd znajdował się w dyspozycji Komendy Policji w P.oraz Starosty Powiatowego w P. Pojazd znajdował się w dyspozycji organów celnych dopiero od dnia 10 maja 2013 r. Za okres od dnia odebrania pojazdu z parkingu skarżącego organ celny zapłacił kwotę wynagrodzenia, zgodnie z wystawioną przez skarżącego fakturą nr [...] z dnia [...] lipca 2013 r. Zgodnie z prawem, faktura została zapłacona dopiero po orzeczeniu w dniu [...] czerwca 2014 r. przez Sąd Rejonowy w P. przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa.

Dodatkowo, Dyrektor Izby Celnej w W. opłacając fakturę wystawioną przez skarżącego nie czynił tego w drodze orzeczenia administracyjnego. Działanie to nie spotkało się również z dezaprobatą skarżącego i nie domagał się on wydania stosownego postanowienia. Tym samym Dyrektor Izby Celnej uznawał, że rozliczenie ze skarżącym ma charakter czynności technicznych, a nie jest sprawą z zakresu administracji publicznej.

Zdaniem Ministra Finansów, dopiero skierowanie przez skarżącego do Izby Celnej wniosku z dnia 26 października 2015 r. sugerowało nadało działaniom organów charakter sprawy administracyjnej, która powinna być załatwiona w trybie administracyjnym. W opinii organu, skarżący poza sformułowaniem żądania zapłaty wynagrodzenia, "nie wskazał na żaden aspekt sprawy", który mógłby przesądzać, że skarżącego łączył z organem administracji stosunek prawny uzasadniający żądanie zapłaty wynagrodzenia z okres poprzedzający znalezienie się przedmiotowego pojazdu w dyspozycji organów celnych.

Minister Finansów podkreślił też, że pojazd został "zabezpieczony" na podstawie art. 129 ust. 5 p.r.d. oraz art. 308 § 1 w związku z art. 217 § 1 kodeksu postępowania karnego (zatrzymanie rzeczy konieczne dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa). W tych okolicznościach oraz na podstawie wykładni ścisłej 35 i 36 k.p.a., Dyrektor Izby Celnej w W. miał podstawy uznać, iż nie ponosi odpowiedzialności finansowej za zdarzenia mające miejsce przed 10 maja 2013 r. W związku z tym zarzut bezczynności organu nie jest uzasadniony.

Nie godząc się z powyższym stanowiskiem Ministra Finansów, skarżący w dniu 16 września 2016 r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Izby Celnej w W. w sprawie wniosku z dnia 26 października 2015 r. o zwrot kosztów oraz przyznania wynagrodzenia za dozór usuniętego z drogi pojazdu, wnosząc o:

zobowiązanie organu do wydania w terminie 30 dni aktu w sprawie wniosku skarżącego z dnia 26 października 2015 r.,

stwierdzenie, że bezczynność organu miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa,

wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 154 § 6 p.p.s.a.,

przyznanie od organu na rzecz skarżącego na podstawie 154 § 7 p.p.s.a. sumy pieniężnej do wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a. ,

zasądzenie od organu na rzecz Skarżącego kosztów postępowania według norm przypisanych,

rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 4 p.p.s.a.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że w przedmiotowej sprawie organ nie przeprowadził postępowania w określonym przepisami zakresie i nie zachował warunków formalnych przewidzianych przez prawo.

Ponadto skarżący podniósł, że zgodnie z art. 65 § 1 k.p.a., jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie. Zawiadomienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie.

W odpowiedzi na skargę z dnia 19 października 2016 r. Dyrektor Izby Celnej w W. wniósł o jej oddalenie, jako bezzasadną.

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ podniósł następujące argumenty. Po pierwsze, żądanie skarżącego zapłaty kosztów parkowania pojazdu za okres 9 czerwca 2009 r. – 9 maja 2013 r. dotyczy okresu, gdy opisany we wniosku pojazd nie znajdował się w dyspozycji organów celnych. Organy celne nie widzą więc podstawy, aby ponosić odpowiedzialność za zdarzenia mające miejsce wcześniej.

Po drugie, zapłaty wynagrodzenia za parkowanie samochodu w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji może żądać tylko podmiot wyznaczony przez starostę do wykonywania niektórych zadań administracji publicznej z zakresu kompetencji starosty. Podmiot taki musi jednak wykazać, że z organami działającymi za Skarb Państwa łączy go stosunek administracyjny. Tymczasem skarżący, poza sformułowaniem żądania, nie wykazał takiej okoliczności.

Po trzecie, do usunięcia pojazdu z drogi publicznej doszło na podstawie art. 129 ust. 5 p.r.d. oraz przepisów kodeksy postępowania karnego. W takim przypadku nie znajdują zastosowania zasady wyrażone w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 listopada 2010 r., sygn. akt I OPS 1/10. Uchwała ta dotyczy bowiem ponoszenia kosztów dozoru nad pojazdem usuniętym z drogi w trybie art. 130a p.r.d., a nie pokrytych przez dotychczasowego właściciela pojazdu.

Po czwarte, w odniesieniu do zarzutu nieprzekazania sprawy organowi właściwemu, Dyrektor Izby Celnej w W. wskazał, że przedmiotem regulacji art. 65 k.p.a. jest kwestia właściwości organów administracji do załatwienia sprawy administracyjnej. Tymczasem we wniosku skarżącego nie wykazano takiego charakteru żądania zapłaty wynagrodzenia. Dyrektor Izby Celnej w W. nie miał wiedzy o charakterze stosunków łączących Komendę Powiatową Policji w P.i Starostwo Powiatowe w P. ze skarżącym, w szczególności, czy były to relacje umowne, czy też o charakterze administracyjnym. Organ uznał więc, że nie miał danych do przesądzania o właściwości lub braku właściwości innych organów administracji, a zatem nie miał obowiązku stosowania art. 65 k.p.a.

W świetle powyższego, Dyrektor Izby Celnej w W. uznał, że nie miał podstaw do zastosowania przepisów postępowania administracyjnego. Z tego względu zarzut pozostawania w bezczynności należało zdaniem organu uznać za nieuzasadniony.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na wstępie Sąd orzekający w niniejszej sprawie podkreśla, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1647 z późn. zm.) zadaniem Sądu jest dokonanie kontroli zaskarżonego aktu administracyjnego pod względem zgodności z prawem, czyli prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni.

Równocześnie, zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; zwanej dalej "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Natomiast zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. sąd administracyjny orzeka w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4a art. 3 § 2 p.p.s.a. Dotyczy to zatem spraw, w których złożona jest skarga na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.) oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw;

4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach.

Z powyższej regulacji wynika, że skarga na bezczynność dotyczy niepodejmowania przez organy administracji publicznej aktów lub czynności w sprawach indywidualnych, a więc takich, które odnoszą się do konkretnego podmiotu i regulujących jego sytuację prawną. Zatem z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale - mimo ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub innego aktu, albo nie podjął stosownej czynności (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 października 2016 r., sygn. akt III SAB/Kr 58/16, LEX nr 2 141 584).

Należy też podkreślić, że dla uwzględnienia skargi na bezczynność konieczne jest zatem uprzednie ustalenie, że istnieje określony przepis prawa, który zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub podjęcia czynności. Celem wprowadzenia przez ustawodawcę do systemu polskiego prawa instytucji skargi na bezczynność była bowiem właśnie potrzeba ochrony uprawnienia jednostki do żądania od organu zachowania gwarantowanego jednostce przez przepis prawa.

Konsekwentnie, sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1 p.p.s.a.).

Należy przy tym podkreślić, że postępowanie wywołane skargą na bezczynność organu cechuje specyfika polegająca na tym, że rozpoznając tego rodzaju skargę, sąd nie wnika w merytoryczną lub procesową poprawność wydanego przez organ aktu, a bierze pod uwagę jedynie sam fakt, czy w danej sprawie zostało wydane orzeczenie, lub czy z innych powodów organowi nie można zarzucić stanu bezczynności. W rozumieniu art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a., nie stanowi o bezczynności organu administracji to, że strona nie zgadzając się z rozstrzygnięciem lub ze stanowiskiem organu administracji publicznej, powołuje się na nieprawidłową podstawę prawną lub nieprawidłową formę rozstrzygnięcia zastosowaną przez organ. Strona ma odpowiednie środki procesowe do ewentualnego wzruszenia orzeczenia, które w jej ocenie jest nieprawidłowe, lecz nie w formie skargi na bezczynność organu (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 stycznia 2016 r., sygn. akt VI SAB/Wa 47/15, LEX nr 2 001 555).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpatrywanej sprawy, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie wystąpiły opisane powyżej przesłanki do uznania, iż zachodzą podstawy do wydania orzeczenia zgodnie z art. 149 ustawy p.p.s.a.

W niniejszej sprawie zarzucana organowi bezczynność dotyczy zwrotu kosztów oraz przyznania wynagrodzenia za dozór usuniętego z drogi pojazdu. Kwestia ta bez wątpienia podlega kognicji sądów administracyjnych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 października 2016 r., sygn. akt VII SA/Wa 2337/15, LEX nr 2 159 941 czy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 sierpnia 2009 r., sygn. akt I OSK 1214/08, LEX nr 513 111).

Warunkami zaktualizowania się prawa do wynagrodzenia podmiotu przechowującego pojazd mechaniczny jest wykazanie, że pojazd został usunięty z drogi ze względu na wystąpienie którejś z okoliczności wskazanej w art. 130a ust. 1 - 2 p.r.d., a także że pojazd został umieszczony się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie.

Dodatkowo, na podstawie art. 130a ust. 10 i 10e p.r.d. starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie trzech miesięcy od dnia jego usunięcia. Wykonanie orzeczenia sądu o przepadku pojazdu następuje w trybie i na zasadach określonych w u.p.e.a., zaś do wykonania orzeczenia jest obowiązany starosta (prezydent miasta na prawach powiatu), co wynika z art. 130a ust. 10f p.r.d. Koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu, powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania, ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 10d i 10i. Decyzję o zapłacie tych kosztów wydaje starosta (art. 130a ust. 10h p.r.d.).

W niniejszej sprawie wiele okoliczności nie odpowiadało, a przynajmniej uzasadniało uznanie, że nie odpowiada wskazanym wyżej warunkom powstania obowiązku zapłaty wynagrodzenia na rzecz podmiotu sprawującego dozór nad przedmiotowym pojazdem.

Przede wszystkim z policyjnej "Dyspozycji usunięcia pojazdu" zawartej w aktach przekazanych Dyrektorowi Urzędu Celnego I w W. wynikało, że pojazd został "zabezpieczony" w trybie art. 129 ust. 5 p.r.d. oraz art. 308 § 1 w związku z art. 217 § 1 kodeksu postępowania karnego (zatrzymanie rzeczy konieczne dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa) (patrz: protokół usunięcia pojazdu, k. 18 akt admin.).

Powołanie art. 129 ust. 5 p.r.d. nie obowiązującego już w dniu 12 grudnia 2012 r., gdy Starosta Powiatu P. przekazał do organu celnego materiały dotyczące pojazdu marki [...] o numerze rej. [...], mogło sugerować odrębny tryb "zabezpieczenia" pojazdu niż przewidziany w art. 130a p.r.d.

Dokumentacja przekazana organowi celnemu wskazywała też, że przyczyną przekazania sprawy organom celnym przez starostę było naruszenie przepisów celnym przez przywóz na polski obszar celny towaru (pojazdu) spoza Unii Europejskiej. Dlatego też zgodnie z art. 130a ust. 10b p.r.d. pojazd przekazano właściwemu miejscowo organowi celnemu, a nie pozostawiając w dyspozycji starosty. Z tego też powodu, to organ celny, a nie starosta, tak jak przewiduje art. 130a ust. 10 p.r.d., wystąpił do sądu powszechnego o orzeczenie przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa (a nie na rzecz powiatu).

Wyłączną właściwość organu celnego i swoiste "oderwanie" obowiązków organów celnych od działań Starosty Powiatu P., mogły też sugerować inne przepisy obowiązujące w chwili wszczęcia postępowania celnego, tj. w dniu 10 maja 2013 r. i później.

Przede wszystkim, zgodnie z § 4 ust.1 pkt 1a oraz 1c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2011 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2011 r., Nr 46, poz. 237 z późn. zm.) w wyniku wyroku sądowego, którym orzeczono o przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa, organem egzekucyjnym został Dyrektor Izby Celnej w W. Stał się on właściwy rzeczowo, gdyż był wyznaczony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w zakresie przechowywania i likwidacji ruchomości, które (między innymi):

1) zostały przejęte na własność Skarbu Państwa na podstawie rozstrzygnięć wydanych w postępowaniu w sprawach celnych lub w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe albo w postępowaniu dotyczącym likwidacji niepodjętych depozytów, a znajdujących się w dyspozycji organów Służby Celnej, oraz

2) znajdują się w dyspozycji organów celnych i podlegają likwidacji na podstawie przepisów o postępowaniu karnym i prawa karnego wykonawczego, prawa karnego skarbowego, prawa celnego oraz przepisów o likwidacji niepodjętych depozytów.

Jednocześnie stan faktyczny uzasadniał przyjęcie przez organ celny, że w stosunku do przedmiotowego pojazdu nie miał zastosowania § 4 ust.1 pkt 2b wymienionego rozporządzenia Rady Ministrów. Przepis ten stanowi, że w zakresie likwidacji ruchomości, które zostały przejęte na rzecz powiatu (!) na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.), organem egzekucyjnym jest starosta. Skoro jednak egzekucję prowadził organ celny, a nie Starosta Powiatu P., to może oznaczać, że do przedmiotowego pojazdu nie mają zastosowania przepisy Prawa o ruchu drogowym dotyczące usuwania pojazdów, a w szczególności art. 130a p.r.d. nakładający na organ egzekucyjny obowiązek wypłaty wynagrodzenia dla podmiotu sprawującego dozór nad przedmiotowym pojazdem.

Tym samym uzasadnione było przekonanie, że nie ma przepisu prawa, który nakładałby na organ celny obowiązek pokrywania kosztów usunięcia pojazdu z drogi oraz kosztów przechowania pojazdu w trybie art. 130a ust. 10 p.r.d.

Co więcej, przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym nie regulują bezpośrednio skutków przekazania organowi celnemu pojazdu w trybie art. 130a ust. 10b p.r.d. Jednocześnie nadal obowiązuje (od dnia 19 października 2012 r.) art. 130a ust. 5f, według którego usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonywanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych. Wykładnia systemowa sugeruje zatem, że odpowiedzialność za przechowanie pojazdu usuniętego z drogi publicznej spoczywa wyłącznie na staroście, a organy celne przejmują tę odpowiedzialność dopiero od dnia przejęcia pojazdu i co ważniejsze, wyłącznie za okres od dnia przejęcia pojazdu.

Konsekwentnie, kiedy do organu celnego wpłynęła wystawiona przez skarżącego faktura nr [...] z dnia [...] lipca 2013 r., opiewająca na kwotę 2.177,10 zł z tytułu parkowania samochodu marki [...] nr rej. [...] w okresie od dnia 10 maja 2013 r. do dnia 8 lipca 2013 r., tj. za okres, w którym pojazd zabezpieczony na ww. parkingu znajdował się w dyspozycji organów celnych, organ celny uregulował należność. Wskazana faktura nie dotyczyła wcześniejszego okresu dozoru nad pojazdem, a sam skarżący takiej odpowiedzialności organu celnego bezpośrednio nie sugerował.

Wniosek skarżącego w sprawie wynagrodzenia za parkowanie pojazdu w okresie od dnia 9 czerwca 2009 r. do dnia 9 maja 2013 r. wpłynął do organu celnego dopiero w dniu 26 października 2015 r., czyli po kilku (kilkunastu) miesiącach od zapłacenia faktury nr [...]. Likwidacja pojazdu nastąpiła bowiem w dniu 2 grudnia 2014 r. (k. 91 akt adm.). Z akt nie wynika natomiast data zapłacenia faktury, choć biorąc pod uwagę przepisy o zasadach rozliczenia podatku VAT faktura ta mogła być zapłacona już w lipcu lub sierpniu 2013 r. tej kwestii skarżący nie podnosi we wniosku z dnia 26 października 2015 r. Domaga się tylko rozliczenia kosztów przechowania pojazdu i wynagrodzenia za parkowanie pojazdu za okres od dnia 9 czerwca 2009 r. do dnia 9 maja 2013 r. Takie zachowanie (a właściwie zaniechanie) skarżącego uzasadniało per facta concludentia przekonanie organu celnego, że nie ponosi on odpowiedzialności za przechowywanie pojazdu przed dniem przejęcia go na podstawie art. 130a ust 10b p.r.d.

Dodatkowo, argumentacją pełnomocnika skarżącego zawartą we wniosku z dnia 26 października 2015 r., sugerującą, że organ celny powinien ponosić koszty przechowania pojazdu od momentu wcześniejszego niż wszczęcie postępowania celnego, trudno uznać za jasną. We wniosku wskazuje się bowiem z jednej strony, że ww. obowiązek powstaje z chwilą upływu sześciomiesięcznego terminu od dnia usunięcia pojazdu z drogi, a z drugiej strony uznaje się rozstrzygnięcie organu państwa o przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa za mającą charakter konstytutywny. Dodatkowo obowiązek pokrycia kosztów przechowania opiera się na art. 130a ust. 10 p.r.d. (wskazującym starostę jako adresata), a nie art. 130a ust. 10 p.r.d. regulującym zadania organów celnych (k. 96-98 akt adm.).

Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę nie rozstrzyga, czy powyższe rozumowanie przyjęte przez organy celne jest prawidłowe. Postępowanie sądowoadministracyjne toczy się bowiem ze skargi na bezczynność organu – Dyrektora Izby Celnej w W. Sąd ma zatem obowiązek oceny przede wszystkim, czy zgodnie z obowiązującymi przepisami doszło do sytuacji, że w prawnie ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie i mimo ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub innego aktu, albo nie podjął stosownej czynności.

Zdaniem Sądu, rozpatrując żądanie skargi w świetle przedstawionego kryterium stwierdzenia bezczynności należy wziąć pod uwagę niejednoznaczność przepisów prawa odnoszących się do obowiązków organów celnych wynikających z art. 130 ust. 10b p.r.d. oraz milczenie skarżącego w okresie od lipca 2013 r. do października 2015 r. W tym stanie rzeczy organ miał podstawy przyjąć, że nie ciąży na nim obowiązek pokrycia kosztów przechowywania pojazdu powstałych za okres przed przejęciem przedmiotowego pojazdu. Z tego względu odpowiedzią na wniosek skarżącego z dnia 26 października 2015 r. było pismo Izby Celnej z dnia 14 grudnia 2015 r. Z uwagi na szczegółowe uregulowanie stawek opłat za przechowywanie pojazdów, zarówno w odniesieniu do stawek maksymalnych (art. 130a ust. 6 – 6d p.r.d.), jak i stosowania stawek przyjętych przez radę Powiatu [...], dopuszczalne było przyjęcie, że wyjaśnienie bezzasadności żądania skarżącego, a także przedawnienia roszczenia, mogło być wyrażone zgodnie art. 9 k.p.a. w piśmie organu do skarżącego, a nie w formalnym akcie, tj. postanowieniu. W świetle przedstawionych przepisów, organ mógł przyjąć, że obliczenie należności za przechowywanie pojazdu jest czynnością techniczną i nie wymaga formalnego aktu.

Analogicznie, odpowiedzią na złożone w dniu 21 grudnia 2015 r. wezwanie skarżącego do zaniechania naruszeń prawa w związku z wnioskiem z dnia 26 października 2015 r. stało się pismo organu (Izby Celnej w W.) z dnia 4 kwietnia 2016 r. W tym wypadku termin odpowiedzi wykroczył nieco poza okresy ustalone w art. 35 § 3 k.p.a. Uwzględniając przekonanie organu (Izby Celnej) o bezzasadności żądania skarżącego Minister Finansów uznał jednak zażalenie na bezczynność organu złożone przez skarżącego za nieuzasadnione. Skoro nie istniała podstawa do wydania aktu administracyjnego (postanowienia) w przedmiocie wysokości wynagrodzenia ani podstawa, aby stwierdzić taką należność przysługującą skarżącemu, to konsekwentnie także zarzuty bezczynności należało uznać za nieuzasadnione.

Sąd podzielił stanowisko organu w tym zakresie. Mając na względzie specyfikę postępowania w przedmiocie stwierdzenia bezczynności organu, należy uznać, że organowi celnemu nie można było zarzucić bezczynności. Organ, odpowiadając na pisma składane przez skarżącego, podjął te działania, które wydawały się niezbędne dla załatwienia sprawy zainicjowanej wnioskiem skarżącego.

Wobec braku merytorycznych przesłanek stwierdzenia bezczynności, Sąd uznał, że niezasadne jest również wymierzenie Dyrektorowi Izby Celnej w W. grzywny, zgodnie z postanowieniami art. 149 § 2 p.p.s.a. ani przyznanie skarżącemu sumy pieniężnej na podstawie art. 154 § 7 p.p.s.a. Byłoby to dopuszczalne i uzasadnione tylko wtedy, gdyby Sąd stwierdził bezczynność organu.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 powoływanej wyżej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku. Rozpatrzenie sprawy w trybie uproszczonym nastąpiło, zgodnie z wnioskiem skarżącego, na podstawie art. 119 pkt 4 w związku z art. 120 wskazanej ustawy.