Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Kacprzak Sędziowie NSA Jan Bała (spr.) Rafał Batorowicz Protokolant Aleksandra Kuc po rozpoznaniu w dniu 7 stycznia 2005 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej P.H. "J." Spółki z o.o. w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2004 r. sygn. akt 6 II SA 2550/02 w sprawie ze skargi P.H. "J." Spółki z o.o. w P. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 września 1999 r. Nr [...] w przedmiocie uznania prawa z rejestracji znaku towarowego za wygasłe oddala skargę kasacyjną

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 16 marca 2004 r. sygn. akt 6 II SA 2550/02 oddalił skargę P.H. "J." Spółki z o.o. w P. na decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia 30 września 1999 r. , którą to decyzją - wydaną na podstawie art. 25 pkt 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) - oddalono wniosek P.H. "J." w P. o uznaniu prawa z rejestracji znaku towarowego "Jubiler" za wygasłe.

W motywach wyroku Sąd podał, iż decyzją z dnia 15 lipca 1986 r. Urząd Patentowy RP dokonał rejestracji znaku towarowego słownego "Jubiler" na rzecz P.H.-U. "J." - W., za numerem R-60833.

Postanowieniem z dnia 5 listopada 1996 r. Urząd Patentowy dokonał zmiany w rejestrze znaków towarowych pod nr R-60833, wpisując jako uprawnionego - P.H.-U. "J." Sp. z o.o. w W.

Z wnioskiem o uznanie za wygasłe prawo z rejestracji przedmiotowego znaku towarowego "Jubiler" z powodu zaprzestania przez uprawnionego prowadzenia działalności gospodarczej wystąpiło w dniu 20 stycznia 1998 r. P.H. "J." Spółka z o.o. w P.

Wnioskodawca uzasadniał, że uprawnionym z rejestracji przedmiotowego znaku było przedsiębiorstwo państwowe, które uległo podziałowi na cztery samodzielne przedsiębiorstwa, w tym na P.H.-U. "J." w W. i P.P.H.-U. "J." w P. Zatem uprawniony z rejestracji - przedsiębiorstwo państwowe - zaprzestało działalności gospodarczej z dniem l listopada 1991 r., tzn. z chwilą wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych (zarządzenie Nr [...] Ministra Przemysłu i Handlu). Przed dokonaniem podziału uprawniony z rejestracji znaku towarowego nie dokonał jego przeniesienia na rzecz żadnego konkretnego podmiotu i to same przedsiębiorstwa zobowiązane zostały do wypracowania zasad współpracy w zakresie ochrony przedmiotowego znaku towarowego. Do tego jednak nie doszło i żaden z sukcesorów uniwersalnych podzielonego przedsiębiorstwa nie został wpisany do rejestru znaków towarowych jako następca prawny podmiotu uprawnionego z rejestracji.

W odpowiedzi na wniosek, P.H.-U. "J." Sp. z o.o. w W. wniosło o oddalenie wniosku, podnosząc, że wszystkie cztery powstałe przedsiębiorstwa miały prawo do znaku towarowego "Jubiler", ale jedynie P.H.-U. z W. złożyło wniosek o przedłużenie prawa z rejestracji na okres następnych 10 lat. Następnie umową przeniesienia prawa z rejestracji przedmiotowego znaku przeniosło prawo z rejestracji na obecnie uprawnionego, tj. spółkę "J." z W. Dodatkowo spółka zaznaczyła, że o wygaśnięciu prawa z rejestracji nie mogą decydować okoliczności, które nie dotyczą podmiotu aktualnie uprawnionego z rejestracji.

Decyzją z dnia 30 września 1999 r. [...] Urząd Patentowy, po rozpoznaniu wniosku P.H. "J." z P. o uznanie prawa z rejestracji znaku towarowego "Jubiler" za wygasłe na podstawie art. 25 pkt 3 ustawy o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5 z 1985 r. poz. 17), orzekł o oddaleniu wniosku.

W uzasadnieniu tej decyzji Urząd Patentowy stwierdził między innymi, że wniosek o wszczęcie postępowania spornego o wygaśnięcie prawa z rejestracji znaku towarowego na podstawie art. 25 pkt 5 ustawy o znakach towarowych oparty został na przesłance zaprzestania działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwo, które zostało już wykreślone z rejestru znaków towarowych. W świetle aktualnego zapisu w rejestrze znaków towarowych uprawnionym z rejestracji znaku towarowego "Jubiler" jest P.H.-U. "J." Spółka z o.o. z W., która postanowieniem Urzędu Patentowego z dnia 5 listopada 1996 r. Nr R-60833 została wpisana w miejsce uprzednio uprawnionego P.H.-U. "J." w W.

Postanowienie powyższe, ustalające zakres podmiotowy prawa z rejestracji znaku towarowego, posiada walor prawomocności. W świetle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 1994 r. sygn. akt I PRN 46/94 postanowienie Urzędu ustala aktualną treść prawa do znaku towarowego i nie może być pominięte w postępowaniu dotyczącym wygaśnięcia prawa z rejestracji znaku towarowego.

Stąd też nie może być uwzględniony wniosek o wygaśnięcie prawa z rejestracji znaku towarowego, gdyż stosownie do aktualnie ustalonego stanu rejestracji uprawnionym jest podmiot, który nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

P.H. "J." Spółka z o.o. w P. w odwołaniu od powyższej decyzji domagało się jej uchylenia i wydania nowej decyzji, uznającej prawo z rejestracji znaku towarowego za wygasłe, względnie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny, biorąc pod uwagę zmiany dotyczące ustrojów sądów administracyjnych, rozpoznał odwołanie jako skargę kwestionującą legalność decyzji i uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Według ustaleń Sądu, P.H.-U. "J." Spółka z o. o. w P., występując z wnioskiem o uznanie za wygasłe prawa z rejestracji znaku towarowego "Jubiler", podało, że P.H.-U. "J." w W., będące uprawnionym z rejestracji przedmiotowego znaku, zaprzestało działalności gospodarczej z dniem l listopada 1991 r. Tymczasem w rejestrze znaków towarowych jako uprawniony do znaku towarowego "Jubiler" od 5 listopada 1996 r. figuruje P.H.-U. "J." Spółka z o.o. w W. Wobec powyższego, zdaniem Sądu, wnioskodawca wniósł o wygaszenie prawa do znaku w stosunku do podmiotu, który w chwili wniesienia wniosku nie tylko nie był uprawnionym, ale nawet nie istniał z uwagi na wykreślenie go z rejestru przedsiębiorstw postanowieniem Sądu z dnia 13 lipca 1992 r.

Zgodnie z art. 25 pkt 5 ustawy o znakach towarowych, prawo z rejestracji znaku towarowego wygasa wskutek zaprzestania przez uprawnionego z tytułu rejestracji znaku towarowego działalności gospodarczej. Ujawnione w rejestrze jako uprawniony z rejestracji P.H.-U. "J." Sp. z o.o. w W. nie tylko nie zaprzestało działalności gospodarczej, ale nadal ją kontynuuje i rozwija.

Również zarzut skarżącego dotyczący naruszenia przez Urząd Patentowy RP art. 7 k.p.a. poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego nie zasługuje - zdaniem Sądu - na uwzględnienie. Urząd Patentowy RP prawidłowo zbadał i ocenił stan faktyczny w powyższej sprawie. Kwestie związane z przekształceniami P.H.-U. "J." w W. nie mogły być zdaniem Sądu badane i oceniane przez Urząd Patentowy w powyższym postępowaniu, gdyż zgodnie z prawomocnym postanowieniem Urzędu Patentowego RP z dnia 5 listopada 1996 r. uprawnionym z rejestracji jest P.H.-U. "J." Sp. z o.o., a nie P.H.-U. "J." w W. P.H.-U. "J." Sp. z o.o. nie ulegało żadnym przekształceniom, a więc kwestia dotycząca przekształceń P.H.-U. "J." w W. nie mogła być przedmiotem badania w niniejszej sprawie.

Sąd zwrócił uwagę na nieprawidłowości przy wydaniu postanowienia z dnia 5 listopada 1996 r. o zmianie uprawnionego z tytułu rejestracji znaku towarowego "Jubiler".

W aktach Urzędu Patentowego znajduje się bowiem pismo z dnia 18 grudnia 1995 r. mogące wskazywać na te nieprawidłowości, a mimo to Urząd Patentowy dokonując zmiany w rejestrze nie zbadał dokładnie okoliczności przeniesienia znaku ani umowy przeniesienia prawa z rejestracji znaku towarowego, do czego był zobowiązany. Nie sprawdził zatem, czy to rzeczywiście uprawniony z rejestracji dokonuje zbycia znaku.

Z uwagi na to, że postanowienie to nie było przedmiotem postępowania, kwestię tę Sąd potraktował jedynie jako sygnalizację.

P.H. "J." Spółka z o.o. w P. wniosło od tego wyroku skargę kasacyjną, zarzucając temu wyrokowi naruszenie art. 25 pkt 5 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) przez błędną wykładnię tego przepisu oraz naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 135 w związku z art. 134 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W uzasadnieniu skargi skarżące Przedsiębiorstwo podniosło m.in., iż postępowanie przed Urzędem Patentowym RP stanowiące przedmiot kontroli sądowoadministracyjnej zostało wszczęte na wniosek skarżącego oparty o przepis prawa materialnego, a mianowicie art. 25 pkt 5 ustawy z 1985 r. o znakach towarowych. Zgodnie z tym przepisem - "prawo z rejestracji znaku towarowego wygasa wskutek... zaprzestania przez uprawnionego z tytułu rejestracji znaku towarowego działalności gospodarczej". Zdaniem skarżącego - przesłanka zaprzestania działalności gospodarczej przez uprawnionego ma charakter konstytutywny, natomiast decyzja Urzędu Patentowego podejmowana w trybie art. 49 ust. l pkt 2 in fine ma charakter deklaratywny. Taki charakter decyzji Urzędu Patentowego potwierdza treść art. 49 ust. l pkt 2 ustawy o znakach towarowych, który wyraźnie stanowi o "uznaniu prawa z rejestracji znaku towarowego za wygasłe w razie... zaprzestania przez uprawnionego z tytułu rejestracji działalności gospodarczej". Skoro tak - to skutek konstytutywny wygaśnięcia prawa z rejestracji znaku towarowego R-60833 nastąpił z chwilą wykreślenia z Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych uprawnionego P.H.-U. "J." w W., co miało miejsce w dniu 13.07.1992 r. Przed wykreśleniem z rejestru uprawniony nie dokonał cesji przysługującego mu prawa na rzecz żadnego konkretnie oznaczonego podmiotu.

Nie ma zatem istotnego znaczenia, że w dniu 27.01.1997 r. zostało wpisane, jako kolejny uprawniony - P.H.-U. "J." Sp. z o.o. w W., skoro w tej dacie prawo z rejestracji było już, z mocy ustawy - wygasłe. Dla bytu prawa podmiotowego konieczne jest istnienie podmiotu prawa. We wskazanej wyżej dacie (27.01.1997 r.) podmiot prawa już nie istniał - został skutecznie wykreślony z Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych.

Poza tym, skoro Sąd dopatrzył się nieprawidłowości przy wydaniu postanowienia z dnia 5 listopada 1996 r. o zmianie uprawnionego z tytułu rejestracji znaku towarowego "Jubiler", to uzasadniony jest zarzut naruszenia przez Sąd art. 135 oraz 134 § l ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Powołany art. 135 nakazuje sądowi zastosowanie przewidzianych ustawą środków w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia. Sąd winien się zachować w sposób wyżej opisany niezależnie od tego, czy powyższe akty względnie czynności objęte były zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § l ww. ustawy).

P.H.-U. "J." Spółka z o.o. z siedzibą w W. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie, powołując się na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, że nie jest możliwe uwzględnienie wniosku o wygaśnięcie prawa z powodu braku stosowania, skoro uprawnionym do znaku jest prawidłowo wpisany do rejestru podmiot prowadzący działalność w sposób nieprzerwany.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Na wstępie należy rozważyć zarzut naruszenia tych przepisów postępowania, które zdaniem strony skarżącej miały znaczenie dla ustaleń faktycznych. Dla oceny zasadności zarzutu naruszenia prawa materialnego mają bowiem znaczenie ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego orzeczenia. Za nieuzasadniony należy uznać zarzut naruszenia przez Sąd art. 135 w związku z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W świetle art. 135 tej ustawy, Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Nałożenie w tym przepisie na Sąd obowiązku wyjścia poza granice skargi nie oznacza jednak, iż Sąd nie jest związany granicami sprawy, w której skarga została wniesiona. Nie może zatem podejmować przewidzianych ustawą środków i "wkraczać" w sprawę nową w stosunku do tej, która była albo powinna być przedmiotem postępowania przed organem administracji i wydawanych w tym postępowaniu aktów. Granice tej bowiem sprawy administracyjnej wyznacza zakres sądowej kontroli wykonywania administracji publicznej, o której stanowi art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269). Stąd też w przedmiotowej sprawie ze skargi złożonej w kwestii wygaśnięcia prawa z rejestracji znaku towarowego Sąd nie mógł badać i stosować przewidzianych ustawą środków w innej sprawie, a mianowicie dotyczącej umowy przeniesienia prawa z rejestracji znaku towarowego.

Z kolei, jeżeli chodzi o zarzut naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 25 pkt 5 ustawy o znakach towarowych, to stwierdzić należy, iż naruszenie tego prawa przejawiające się w jego wykładni polega na mylnym zrozumieniu, a więc wadliwej interpretacji treści normy prawnej wynikającej z przepisu objętego zarzutem naruszenia. Nieodzownym elementem uzasadnienia podstawy kasacyjnej, obejmującej zarzut błędnej wykładni prawa materialnego dokonanej przez Sąd, jest więc wyraźne wskazanie, na czym polega wadliwa interpretacja dokonana przez tenże Sąd, a także wyjaśnienie jak - zdaniem strony skarżącej - przepis ten powinien być rozumiany. W przedmiotowej sprawie strona skarżąca tych okoliczności nie wykazała. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego dokonana przez Sąd I instancji wykładnia art. 25 pkt 3 ustawy o znakach towarowych jest zgodna z literalną treścią tego przepisu. W sprawie było bezsporne, że uprawniony z tytułu rejestracji znaku towarowego - P.H.-U. "J." Spółka z o.o. w W. używało spornego znaku towarowego. Nie można zatem mówić o wygaśnięciu prawa z rejestracji tego znaku wskutek jego nieużywania w rozumieniu art. 25 pkt 3 omawianej ustawy o znakach towarowych.

Okoliczności zaś dotyczące używania tegoż znaku towarowego przez poprzednika obecnie uprawnionego oraz przeniesienia praw do tego znaku, nie mogły być badane przez Sąd w niniejszym postępowaniu, gdyż przepis art. 25 pkt 3 ustawy o znakach towarowych dotyczy nieużywania znaku towarowego przez aktualnie uprawnionego, a nie przez jego poprzedników.

W konsekwencji nie zachodzi potrzeba ustosunkowania się do zarzutów skargi dotyczących charakteru prawnego decyzji Urzędu Patentowego wydawanych na podstawie art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy o znakach towarowych.

Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w wyroku, na mocy art. 183 § 1 i art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.