Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Grzegorz Rudnicki, Sędziowie sędzia WSA Bogusław Cieśla, sędzia WSA Krystyna Tomaszewska (spr.), po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 21 lutego 2020 r. sprawy ze skargi P. P. na postanowienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] lipca 2019 r. znak [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji; II. zasądza od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz P. P. kwotę 597 (pięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Przedmiotem skargi P. P. (dalej: skarżący) jest postanowienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (dalej: Minister) z [...] lipca 2019 r., znak[...], wydane w sprawie dotyczącej uzgodnienia zrealizowanych prac budowlanych w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Pismem z [...] marca 2019 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla [...](dalej: PINB) zwrócił się do [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków [...] Delegatura w [...] (dalej: [...] WKZ) z wnioskiem o zajęcie stanowiska w sprawie wykonania otworu o średnicy ok. 6-8 cm w ścianie zewnętrznej budynku przy ul. C. w W. od strony ul. C., służącego doprowadzeniu poprzez rurę powietrza zewnętrznego do kotła gazowego dwufunkcyjnego, usytuowanego w lokalu nr [...].

PINB wskazał, że ww. budynek jest objęty ochroną konserwatorską z uwagi na treść miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulicy B.– ulicy K. w W..

Postanowieniem nr [...] z [...] kwietnia 2019 r., wydanym na podstawie art.105 § 1 w zw. z art. 126 i art. 105 § 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, dalej: k.p.a.) [...] WKZ umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie w sprawie inwestycji polegającej na wykonaniu instalacji sanitarnych, obejmujących instalacje wod.-kan., gazową, montaż kotła gazowego dwufunkcyjnego z zamkniętą komorą spalania, termokominka w lokalu mieszkalnym nr [...], w budynku przy ul. C. w W. (dz. nr [...], obr. nr [...] N.) – prowadzonych w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę – w części dotyczącej otworu o średnicy 6-8 cm, w ścianie zewnętrznej budynku przy ul. C. w W.

W wyniku wniesienia zażalenia przez skarżącego Minister wydał na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. opisane na wstępie postanowienie, którym utrzymał w mocy rozstrzygnięcie [...] WKZ.

W uzasadnieniu organ wskazał, że zgodnie z art. 51 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1186, dalej: Prawo budowlane) organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję, w której: 1) nakazuje zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego albo 2) nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania, albo 3) w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę – nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz – w razie potrzeby – wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem.

Zdaniem Ministra, decyzje wydawane w oparciu o art. 51 Prawa budowlanego nie podlegają uzgodnieniu z organem konserwatorskim. Postępowanie uzgodnieniowe prowadzone w niniejszej sprawie winno zatem zostać umorzone jako bezprzedmiotowe, zgodnie z art. 105 k.p.a. A zatem organ pierwszej instancji słusznie umorzył postępowanie uzgodnieniowe prowadzone na wniosek PINB z [...] marca 2019 r.

Skargę na ww. postanowienie Ministra wniósł P. P., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zarzucając:

1/ naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 39 ust. 3 oraz art. 51 Prawa budowlanego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez uznanie, że brak jest przepisów prawnych, które nakazywałyby uzgadnianie z organem konserwatorskim decyzji wydawanych w oparciu o art. 51 Prawa budowlanego,

2/ naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez utrzymanie w mocy wadliwego postanowienia organu I instancji, pomimo że istniały podstawy do uzgodnienia w formie postanowienia decyzji w postępowaniu administracyjnym, prowadzonym przez PINB.

Podnosząc powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz postanowienia je poprzedzającego, a także o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skarżący podkreślił, że na mocy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulicy B.– K. w W., przyjętego [...] lutego 2015 r. Uchwałą Nr [...] Rady Miejskiej [...] (§ 6 ust. 1 pkt d), budynek położony przy ul. C. w W. został objęty jedną z form ochrony konserwatorskiej. W konsekwencji wszelkie prace planowane do przeprowadzenia w obrębie bryły ww. budynku, jego elewacji, formy i pokrycia dachu, stolarki okiennej i drzwiowej zewnętrznej winny zostać uzgodnione z właściwym organem ochrony zabytków. Bez znaczenia powinien pozostawać tryb w jakim prowadzone jest postępowanie administracyjne, tym bardziej, że celem postępowania naprawczego prowadzonego w oparciu o art. 51 Prawa budowlanego jest doprowadzenie wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem.

W odpowiedzi na skargę Minister podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie, bowiem zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji naruszają przepisy prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 51 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

W rozpatrywanej sprawie bezsporne jest, że skarżący będący inwestorem wykonał samowolnie roboty budowlane polegające na wykuciu w ścianie zewnętrznej budynku otworu o średnicy ok. 6-8 cm służącego doprowadzeniu poprzez rurę powietrza zewnętrznego do kotła gazowego dwufunkcyjnego, usytuowanego w lokalu nr [...] przy ul. C. w W. od strony ul. C..

Przedmiotowy budynek położony jest na nieruchomości objętej ochroną konserwatorską na mocy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulicy B.– ulicy K. w W.

Ze względu na to, że obiekt budowlany, którego dotyczą wykonane przez inwestora prace, znajduje się na nieruchomości objętej ochroną konserwatorską, zachodzi konieczność współstosowania dwóch równorzędnych ustaw, tj. ustawy Prawo budowlane i ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, co oznacza, że wydając decyzje w niniejszej sprawie, organy winny mieć na uwadze, iż do obiektów budowlanych objętych ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami stosuje się zarówno przepisy tej ustawy, jak i przepisy ustawy Prawo budowlane.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru wymaga pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Stosownie zaś do art. 39 ust. 1 Prawa budowlanego, prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Z wyżej wymienionego przepisu Prawa budowlanego i współstosowanego przepisu ustawy o ochronie zabytków wynika, że aby uzyskać pozwolenie na prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym na obszarze objętym ochroną konserwatorską należy uzyskać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Skoro zatem inwestor chcąc legalnie przystąpić do prac budowlanych przy obiekcie znajdującym się na obszarze objętym ochroną musi przedstawić organowi nadzoru budowlanego decyzję wojewódzkiego konserwatora zabytków udzielającą zgody na prowadzenie takich prac, to tym bardziej uzyskanie zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków będzie obligatoryjne w przypadku prowadzenia postępowania związanego z legalizacją robót budowlanych. Pozbawione podstaw byłoby bowiem różnicowanie sytuacji inwestora, który ubiegając się o wydanie pozwolenia na prowadzenie prac przy obiekcie budowlanym znajdującym się na obszarze objętym ochroną konserwatorską jest zobligowany przedstawić decyzję wojewódzkiego konserwatora zabytków i inwestora, wobec którego prowadzone jest postępowanie zmierzające do zalegalizowania samowolnie wykonanych robót budowlanych. Należy podkreślić, że postępowanie regulowane przepisem art. 51 Prawa budowlanego ma charakter naprawczy. Wobec tego sposób doprowadzenia obiektu budowlanego, objętego ochrona konserwatorską, do stanu zgodnego z prawem zależy od stanowiska wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie kwestii możliwości doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, czyli także z uregulowaniami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wymagało uzyskania stanowiska Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w formie postanowienia, na które służy zażalenie w trybie art 106 k.p.a.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 lit. a oraz art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) orzekł, jak w sentencji wyroku. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 oraz 205 § 2 tej ustawy, a także § 14 ust. 1 pkt 1 lit. C rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).