Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś–Dębecka (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Zbigniew Rudnicki Sędzia WSA Grażyna Śliwińska Protokolant ref. staż. Anna Owczarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 września 2015 r. sprawy ze skargi W. S. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej oddala skargę w całości

Zaskarżoną decyzją z [...] grudnia 2014 r. Głównego Inspektora Transportu Drogowego (dalej GITD) utrzymał w mocy swoją poprzednią decyzję z [...] sierpnia 2014 r., którą nałożył na W. S. (dalej skarżący) karę pieniężną 3.000 złotych za nieuiszczenie opłaty elektronicznej. Jako podstawę materialnoprawną skarżonej decyzji wskazano art. 13 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 13k ust. 1 pkt 1 i art. 13k ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 260 ze zm.), dalej u.d.p. oraz załącznik nr 2 pkt 3 lit. f do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie dróg krajowych lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną oraz wysokości stawek opłaty elektronicznej (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 1263 ze zm.), dalej rozporządzenie o drogach, a także art. 50 pkt 1 lit. j i art. 51 ust. 6 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 1414 ze zm.), dalej u.t.d.

Do powyższych rozstrzygnięć doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Dnia [...] sierpnia 2014 r. inspektor Inspekcji Transportu Drogowego na drodze krajowej nr [...] - na odcinku granica miasta K. – M. (połączenie z drogą ekspresową S[...]), zatrzymał do kontroli mobilnej zespół pojazdów, składający się z samochodu o nr rej. [...] i przyczepy o nr rej. [...], którym kierował skarżący. W czasie kontroli ustalono, że:

1. dopuszczalna masa całkowita kontrolowanego zespołu pojazdów wynosiła powyżej 3,5 t – a to w oparciu o dowody rejestracyjne okazane przez skarżącego do kontroli;

2. ww. pojazd nie został wyposażony w urządzenie pokładowe viaBox służące do naliczania i pobierania opłat elektronicznych;

3. za przedmiotowy przejazd nie została uiszczona opłata elektroniczna, ponieważ w pojeździe nie znajdowało się ww. urządzenie viaBox, co w dniu [...] sierpnia 2014 r. o godzinie [...] zarejestrowało urządzenie kontrolne nr [...].

Powyższe ustalenia zostały zapisane w protokole kontroli, który skarżący podpisał bez uwag.

Ponieważ ww. odcinek drogi krajowej nr [...], po którym ustalono poruszanie się kontrolowanego zespołu pojazdów został wyszczególniony w załączniku nr 2 pkt 3 lit. f do rozporządzenia o drogach GITD wszczął wobec skarżącego postępowanie. Wynikiem tego postępowania organ nałożył na skarżącego karę 3.000 złotych, tj. za korzystanie przez niego z drogi publicznej bez uiszczenia za to wymaganej opłaty, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3 u.d.p. Jednocześnie organ wskazał, że ww. droga była prawidłowo oznakowania znakiem E-15c z tabliczką T-34, tj. informacją, że odcinek drogi krajowej DK[...], po której skarżący się poruszał był objęty poborem opłat w systemie elektronicznym.

Skarżący z zachowaniem terminu wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy wskazując, że już w toku kontroli, a potem na etapie postępowania podnosił, że konieczność przejazdu po drodze krajowej nr [...] nie była spowodowana jego złą wolą, lecz wynikała z zaistniałego stanu wyższej konieczności - ze względu na ratowanie życia chorego konia. Na dowód skarżący do wniosku dołączył oświadczenie lekarza weterynarii oraz ponownie wniósł na tą okoliczność o przesłuchanie w charakterze świadków E. S. oraz J. S. Jednocześnie zarzucił, że organ pomijając zgłoszone przez niego ww. wnioski dowodowe oraz wniosek o sprostowanie treści protokołu kontroli naruszył art. 7 i art. 77 k.p.a. oraz naczelne zasady postępowania administracyjnego wyrażone w art. 6, art. 7, art. 8 i art. 11 k.p.a. W jego ocenie uzasadnienie decyzji nie spełnia wymogów określonych w art. 107 § 3 k.p.a.

Skarżący stanął na stanowisku, że odpowiedzialność z art. 13 ust 1 pkt. 3 u.d.p. nie ma charakteru absolutnego. Oznacza to, że możliwe są przypadki, w których przypisanie odpowiedzialności, a tym samym nałożenie na obywatela kary, jest bezpodstawne i narusza zasady ogólne prawa administracyjnego, w szczególności zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa wyrażoną w art. 8 k.p.a. Zdaniem skarżącego dokonywanie wykładni przepisów prawa, w wyniku której wywodzi się dopuszczalność nakładania na obywatela kary pieniężnej bez względu na okoliczność tego czynu, jest niezgodne z art. 64 ust. 1 i ust. 3 w zw. z art. 13 ust. 3 Konstytucji RP. Jednocześnie zarzucił, że na odcinku drogi krajowej nr 7 nie było umieszczonego znaku T- 34, informującego o obowiązku wnoszenia opłaty elektronicznej.

Główny Inspektor Transportu Drogowego w uzasadnieniu skarżonej decyzji stwierdził, że w sprawie prawidłowo ustalono stan faktyczny, który w pełni potwierdza zgromadzony w aktach materiał dowodowy. Po pierwsze uznał, że nie ma wątpliwości, iż ww. skontrolowany zespół pojazdów nie został wyposażony w urządzenie viaBox, a mimo to w dniu kontroli poruszał się po odcinku drogi wyszczególnionej w załączniku nr 2 pkt 3 lit. f do rozporządzenia o drogach bez uiszczenia opłaty, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3 u.d.p. W ocenie organu także strona niniejszego postępowania została ustalona prawidłowo, gdyż jest nią skarżący, który to w dniu kontroli kierował skontrolowanym zespołem pojazdów.

GITD wyjaśnił, że kierujący pojazdami samochodowymi mają obowiązek znać podstawowy zakres przepisów dotyczących dróg publicznych i je przestrzegać. Brak zaś wiedzy, czy świadomości w tym zakresie, nie usprawiedliwia naruszeń. Odnosząc się do wyjaśnień skarżącego organ wskazał, że powoływanie się przez niego na stan wyższej konieczności nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, gdyż ustawa o drogach publicznych nie przewiduje okoliczności wyłączających odpowiedzialność strony za powstałe naruszenie. Cel dokonywanego przejazdu nie ma wpływu na ustalenie odpowiedzialności skarżącego, a więc nie jest okolicznością istotną dla rozstrzygnięcia, że przejazd był wykonywany w ramach ratowania życia chorego konia. Stosownie bowiem do treści art. 13k ust. 1 pkt 1 u.d.p. za przejazd po drodze krajowej kierującemu pojazdem samochodowym, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3, za który pobiera się opłatę elektroniczną: bez uiszczenia tej opłaty - wymierza się karę pieniężną w wysokości 3 000 złotych. Z tego zapisu wynika, że ustawodawca nie uzależnił obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej od celu wykonywanego przejazdu, czy motywacji kierowcy wjeżdżającego na płatny odcinek drogi.

GITD wskazał, że wysokość nakładanych kar pieniężnych za konkretne naruszenia jest wyraźnie oznaczona w art. 13k ust. 1 i 2 u.d.p. i nie ma możliwości miarkowania kary ze względu na okoliczność sprawy, czy sytuację materialną strony. Taryfikator w sposób ścisły wskazuje wysokość kary administracyjnej za dane naruszenie. W tej sytuacji organ odmówił przeprowadzenia zawnioskowanych przez skarżącego dowodów z przesłuchania świadków. Wyjaśnił, że przeprowadzenie owych dowodów nie miałoby istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.

Odnosząc się do wniosku o sprostowanie treści protokołu kontroli organ poinformował, że podczas czynności kontrolnych skarżący miał prawo wnieść uwagi co do jego zapisów, ale tego nie uczynił – podpisał protokół bez uwag, zatem należało uznać, iż zgodził się z ustaleniami dokonanymi w trakcie kontroli drogowej.

Odpierając zarzut naruszenia przepisów Konstytucji RP organ zaznaczył, że wysokość nakładanych kar pieniężnych za konkretne naruszenia jest wyraźnie oznaczona w art. 13k ust. 1 i 2 u.d.p. i nie ma możliwości dowolnego kształtowania ich wysokości ze względu na okoliczność sprawy czy sytuację materialną strony. Ponadto obowiązek posiadania urządzenia służącego do poboru opłaty elektronicznej jest obowiązkiem o charakterze bezwzględnym, gdyż obecnie nie jest możliwe uiszczenie opłaty elektronicznej w inny sposób. W konsekwencji wina, czy stopień ewentualnego zawinienia nie są przesłankami odpowiedzialności administracyjnej i okoliczności stanowiące przyczynę powstania naruszenia nie mają znaczenia dla jej rozstrzygnięcia.

Niezależnie od powyższych wyjaśnień GITD stwierdził, że to tylko w ocenie skarżącego stwierdzone naruszenie nastąpiło z przyczyn obiektywnych – niezależnych od niego. Z analizy materiału dowodowego wynika bowiem, że nastąpiło ono w wyniku braku urządzenia służącego do poboru opłaty elektronicznej, a więc w skutek okoliczności, na którą skarżący miał wpływ.

W ocenie GITD w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia zarzucanych przepisów postępowania oraz Konstytucji RP. Decyzja została wydana bowiem w oparciu o prawidłowo zgromadzony materiał dowodowy, który potwierdzał przedmiotowe naruszenie, za które wymierzono właściwą karę skarżącemu jako kierującemu skontrolowanym zespołem pojazdów. W ocenie organu uzasadnienie decyzji zawierało wszystkie wymagane przez art. 107 § 1 i § 3 k.p.a. elementy.

Odnośnie zarzutu skarżącego dotyczącego się oznaczenia ww. drogi jako płatnej – tj., że nie umieszczono na niej znaku T- 34 GITD wskazał, że o zaliczeniu danej drogi do kategorii drogi, za przejazd po której pobiera się opłatę elektroniczną, rozstrzygają wyłącznie przepisy ustawy o drogach publicznych i rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie zaś znak drogowy. Znaki drogowe, na które powołał się skarżący mają bowiem jedynie charakter znaków informujących, a nie znaków zakazu lub nakazu. Dodatkowo organ wskazał, że za właściwe ustawienie znaków drogowych odpowiada zarządca drogi, nie zaś Inspekcja Transportu Drogowego, której zadaniem jest tylko kontrola przestrzegania obowiązujących przepisów. Skoro więc obowiązek uiszczania opłaty elektronicznej wynika z przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym, a znaki drogowe, na które powołuje się skarżący, mają jedynie charakter informacyjny, to GITD musiał stosować się do przepisów o charakterze powszechnie obowiązującym. Decyzje wydawane w oparciu o przepis art. 13k u.d.p. mają bowiem charakter decyzji związanych, a więc organ w przypadku ustalenia nieuiszczenia opłaty elektronicznej ma ustawowy obowiązek wymierzenia - w drodze decyzji administracyjnej, kary pieniężnej kierującemu pojazdem.

Jednocześnie organ przypomniał, że ustaleń odnośnie oznaczenia przedmiotowej drogi dokonał w oparciu o pismo informacyjne Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (Oddział w [...]) z [...] stycznia 2014 r. Ponadto wskazał, że kontrole przeprowadzane przez zarządcę drogi co 6 miesięcy także nie wykazały nieprawidłowości w oznakowaniu drogi krajowej nr [...] tablicami T-34. Mając to na uwadze GITD stwierdził, że w niniejszej sprawie w dniu kontroli na odcinku granica miasta K. – M. (połączenie z drogą ekspresową S[...]) były umieszczone tabliczki informacyjne T-34 informujące o konieczności dokonania opłaty elektronicznej za wykonywany przejazd.

Na koniec organ powołując się na art. 55 w zw. z art. 64 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) pouczył skarżącego o możliwości umorzenia w całości albo w części lub odroczenia spłaty przedmiotowej kary, ewentualnie rozłożenia jej na raty.

Skarżący z zachowaniem terminu złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę, w której wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji zarzucając jej naruszenie:

1. art. 6 k.p.a. poprzez nałożenie sankcji o charakterze kary pieniężnej w sytuacji zaistnienia stanu wyższej konieczności, za zachowanie polegające na ratowaniu ciężko chorego i cierpiącego zwierzęcia;

2. art. 7 oraz 77 § 1 k.p.a. poprzez nie ustalenie w sposób prawidłowy stanu faktycznego sprawy;

3. art. 78 § 1 k.p.a. poprzez nie uwzględnienie wniosków dowodowych mających na celu ustalenie okoliczności istotnych dla sprawy;

4. art. 107 § 3 k.p.a. poprzez zbyt skrótowe i niejasne sformułowanie uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia;

5. art. 138 § 1 pkt 1 poprzez utrzymanie w mocy błędnego rozstrzygnięcia pierwotnej decyzji administracyjnej, zamiast jego uchylenia.

W uzasadnieniu skargi skarżący podtrzymał swoje stanowisko, że odpowiedzialność z art. 13 ust. 1 pkt 3 u.d.p. nie ma charakteru absolutnego, co oznacza, że możliwe są przypadki (np. ratowanie życia chorego i cierpiącego zwierzęcia), w których przypisanie odpowiedzialności, a tym samym nałożenie na obywatela kary jest bezpodstawne i narusza zasady ogólne prawa administracyjnego, w szczególności zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa wyrażoną w art. 8 k.p.a.

W związku z powyższym skarżący powtórzył także zarzut naruszenia przez organ art. 64 ust. 1 i ust. 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Dodatkowo stwierdził, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 1 lipca 2014 r., sygn. akt SK 6/12, zakwestionował konstytucyjność przepisów, które - podobnie jak wskazany w niniejszej sprawie art. 13k ust. 1 pkt 3 u.d.p., nakładały na obywatela obowiązek zapłaty kary bez względu na okoliczność tego czynu. To zdaniem skarżącego dowodzi, że w tej sprawie organ winien był wziąć pod uwagę jego wyjaśnienia powodu, dla którego wjechał na drogę płatną.

Skarżący powołał się również na przepis ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. (j.t. Dz. U z 2013 r., poz. 856), w którym zapisano, że: "Zwierze, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę" i stwierdził, że sytuacji konfliktu dwóch niedających się przynajmniej pozornie ze sobą pogodzić norm prawnych, stanowi sytuację kontratypową - nadzwyczajną, która wymaga od organu administracji publicznej wnikliwego ustalenia motywów zachowania obywatela, które wbrew stanowisku zaprezentowanym w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji muszą stanowić element stanu faktycznego sprawy administracyjnej.

Skarżący ponownie zakwestionował ustalenie organu, że przedmiotowa droga nr [...] była prawidłowo oznaczona.

Zdaniem skarżącego z uwagi na te okoliczności w sprawie doszło do naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. i naczelnych zasad postępowania administracyjnego, gwarantujących mu działanie organu na podstawie przepisów prawa, dokładne wyjaśnienie sprawy, a zwłaszcza statuujących obowiązek wyjaśnienia zasadności przesłanek podjętego rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153 z 2002 r. poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słusznościowych.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. - art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.- dalej jako: p.p.s.a.).

W ocenie Sądu, analizowana pod tym kątem skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżone decyzje nie naruszają prawa.

Materialnoprawną podstawę wydanych w sprawie decyzji stanowiły przepisy art. 13 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 13k ust. 1 pkt 1 oraz art. 13k ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Z przepisu art. 13 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o drogach publicznych wynika dla korzystających z dróg publicznych obowiązek ponoszenia opłat za przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych, za które uważa się także zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej. Opłata ta, w myśl art. 13ha ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych, jest pobierana za przejazd po drogach krajowych lub ich odcinkach, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6 tego przepisu, tj. w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie dróg krajowych lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną, oraz wysokości stawek opłaty elektronicznej.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy o drogach publicznych przewidują możliwość uiszczenia opłaty elektronicznej jedynie w systemie elektronicznego poboru opłat, zgodnie z art. 13i ww. ustawy o drogach publicznych (art. 13hc ust. 1). Zasadą jest, że uiszczenie opłaty następuje poprzez urządzenie służące do poboru tych opłat, instalowane w pojeździe samochodowym.

Zgodnie z treścią art. 13k ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o drogach publicznych, za przejazd po drodze krajowej kierującemu pojazdem samochodowym, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3, za który pobiera się opłatę elektroniczną, bez uiszczenia tej opłaty - wymierza się karę pieniężną w wysokości 3.000 zł. Kary pieniężne, o których mowa w ust. 1 i 2, nakładają, w drodze decyzji administracyjnej, uprawnieni do kontroli, o których mowa w art. 131 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych (art. 13k ust. 4). W myśl art. 131 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o drogach publicznych, do kontroli prawidłowości uiszczenia opłaty elektronicznej, w tym kontroli używanego w pojeździe urządzenia, o którym mowa w art. 13i ust. 3, jeżeli jest ono wymagane, oraz nałożenia i pobierania kar pieniężnych, o których mowa w art. 13k, są uprawnieni inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego.

Przeprowadzone postępowanie administracyjne wykazało, że skarżący dokonał przejazdu w dniu [...] sierpnia 2014 r. po odcinku drogi krajowej nr [...] objętym obowiązkiem uiszczenia opłaty elektronicznej, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o drogach publicznych, pojazdem samochodowym, w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t. j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.). Korzystał zatem z drogi krajowej, poruszając się po niej zespołem pojazdów, tj. pojazdem wraz z przyczepą, których dopuszczalna masa całkowita przekraczała 3,5 tony. Nie jest spornym, że przejazd odbywał się bez uiszczenia wymaganej opłaty elektronicznej. Przeprowadzona kontrola wykazała bowiem, że skarżący nie posiadał w samochodzie zainstalowanego urządzenia "Viabox", służącego do elektronicznego poboru opłat za przejazd odcinkiem płatnym.

Należy wskazać, że obowiązek posiadania urządzenia do poboru opłat elektronicznych jest obowiązkiem o charakterze bezwzględnym. Obowiązujący system pozwala bowiem na naliczanie i pobieranie opłaty elektronicznej wyłącznie za pośrednictwem zainstalowanego w pojeździe urządzenia, a co za tym idzie - brak zainstalowanego w pojeździe urządzenia "Viabox" uniemożliwia uiszczenie opłaty elektronicznej.

Główny Inspektor Transportu Drogowego prawidłowo uznał, że istnieje podstawa do nałożenia na skarżącego kary pieniężnej w wysokości 3.000 zł, albowiem w świetle przepisu art. 13 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych zobowiązani są do uiszczania opłat elektronicznych, jeżeli poruszają się po nich m.in. zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, zaś niezbędnym warunkiem do uiszczenia opłaty jest posiadanie w samochodzie urządzenia "Viabox", które służy do poboru tej opłaty.

Skarżący nie może skutecznie zwolnić się od obowiązku uiszczenia kary pieniężnej, podnosząc, że płatny odcinek drogi krajowej nie był rzekomo właściwie oznakowany. Z nadesłanego w toku postępowania administracyjnego pisma Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (Oddział w [...]) z [...] stycznia 2014 r. wynika, że w niniejszej sprawie w dniu kontroli na odcinku granica miasta K. – M. (połączenie z drogą ekspresową S[...]) były umieszczone tabliczki informacyjne T-34 informujące o konieczności dokonania opłaty elektronicznej za wykonywany przejazd. Organ wskazał, że kontrole przeprowadzane przez zarządcę drogi co 6 miesięcy także nie wykazały nieprawidłowości w oznakowaniu drogi krajowej nr [...] tablicami T-34. Ponadto, stwierdzić należy, że o zaliczeniu do kategorii drogi krajowej, za którą pobiera się opłatę elektroniczną, rozstrzygają wyłącznie normy powoływanych wyżej przepisów ustawy o drogach publicznych i rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy, nie zaś znak drogowy. Podstawą wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 13k ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych jest nieuiszczenie opłaty elektronicznej, określonej w przepisach cyt. ustawy, na drogach krajowych lub ich odcinkach, wymienionych w rozporządzeniu wykonawczym, a nie niezastosowanie się do znaku drogowego, który w tym zakresie nie kreuje jakiegokolwiek obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, a jedynie informuje o rodzaju drogi. W konsekwencji kierujący pojazdami samochodowymi mają bezwzględny obowiązek znajomości podstawowego zakresu przepisów dotyczących korzystania z dróg publicznych. Brak wiedzy czy też brak świadomości w zakresie obowiązującej w Polsce kategorii dróg publicznych i zasad ponoszenia opłat elektronicznych nie może być usprawiedliwieniem dla naruszania przepisów. Należy podkreślić, że skoro obowiązek w zakresie ponoszenia opłat elektronicznych został ustalony w ustawie z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 218, poz. 1391), to należy przyjąć, mając na względzie prawie trzyletni okres vacatio legis, że użytkownicy dróg mieli wystarczająco dużo czasu na zaznajomienie się z nowymi rozwiązaniami prawnymi.

Ustosunkowując się do zarzutu skargi dotyczącego charakteru odpowiedzialności z art. 13 ust. 1 pkt 3 u.d.p. należy podkreślić, że istotą kary administracyjnej jest przymuszenie do respektowania nakazów i zakazów. Konieczność zastosowania prawem przewidzianych dolegliwości wobec podmiotów wykonujących przewóz po drogach publicznych bez dopełnienia stosownego obowiązku opłat, które nakładają na nich przepisy ustawy o drogach publicznych, jest konsekwencją samego faktu naruszenia obowiązującego prawa. Obiektywny fakt naruszenia prawa jest w takim stanie rzeczy podstawą zastosowania sankcji i wina nie ma tu znaczenia. Organy Inspekcji Transportu Drogowego, w toku postępowania administracyjnego, dokonują jedynie stwierdzenia faktów i jeżeli ustalą naruszenie przepisów prawa, mają obowiązek zastosowania ściśle określonych sankcji, przy uwzględnieniu tych okoliczności, które mogą znosić odpowiedzialność za powstałe naruszenia, jednakże w niniejszej sprawie takie nie występują.

Po drugie , z brzmienia przepisu art. 13k ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o drogach publicznych wynika, że ustawodawca nie uzależnił obowiązku pobierania opłaty elektronicznej od celu wykonywanego przejazdu. Zatem nie ma znaczenia, w jakim celu był wykonywany kontrolowany przejazd, w szczególności, czy przejazd był realizowany w celu prywatnym, czy też w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Z uwagi na powyższe okoliczności Sąd nie miał uzasadnionych podstaw faktycznych i prawnych do uwzględnienia zarzutów skargi odnoszących się zarówno do wskazywanego celu przejazdu ( ratowanie życia chorego konia) i działania w stanie wyższej konieczności , jak również aby z tego powodu było możliwe miarkowanie kary pieniężnej bowiem, jak wynika ze wskazanych wyżej przepisów ustawy, wysokość kary za przejazd jest stała i wynosi 3.000 złotych. W tym aspekcie sprawy również przywoływany w skardze wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2014 r. w sprawie sygn. akt SK 6/12 nie mógł mieć wpływu na interpretację obowiązujących przepisów ustawy o drogach publicznych. Wyrok Trybunału odnosił się do konstytucyjności przepisów ustawy o ochronie środowiska a mianowicie kary za usunięcie drzew bez zezwolenia. Analiza dokonana przez TK w tym wyroku dotyczyła przepisów ograniczających prawo własności, zaś problem ten nie występował w rozpoznawanej sprawie.

W niniejszej sprawie nie doszło również do naruszenia przepisów postępowania, przez to należy uznać, że organ Inspekcji Transportu Drogowego, wydając obie sporne decyzje administracyjne w przedmiocie nałożenia na stronę kary pieniężnej, działał zgodnie z wszelkimi rygorami procedury administracyjnej, określającej jego obowiązki w zakresie sposobu przeprowadzenia postępowania. Związanie rygorami procedury administracyjnej oznacza, że organ zobowiązany był m.in. do przestrzegania zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa, o czym stanowi art. 8 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.). Z zasady tej wynika przede wszystkim wymóg praworządnego i sprawiedliwego prowadzenia postępowania i rozstrzygnięcia sprawy przez organ administracji publicznej, co jest zasadniczą treścią zasady praworządności. Tylko postępowanie odpowiadające takim wymogom i decyzje wydane w wyniku postępowania tak ukształtowanego mogą wzbudzać zaufanie obywateli do organów administracji publicznej, nawet wtedy, gdy decyzje administracyjne nie uwzględniają ich żądań. Organ administracji jest ponadto obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i ocenić cały materiał dowodowy (art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.) oraz uzasadnić swoje rozstrzygnięcie według wymagań określonych w przepisie art. 107 § 3 k.p.a. Z zasady prawdy obiektywnej, wyrażonej w art. 7 k.p.a., zaś uzupełnionej w przepisie art. 77 § 1 k.p.a., wynika, że to organ administracji zobowiązany jest do podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, poprzez zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego. Organ winien jednocześnie dopuścić jako dowód wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia istoty danej sprawy, z zastrzeżeniem, że nie jest to sprzeczne z obowiązującym prawem. Organ ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Sąd podzielił stanowisko organu, że skoro z jednoznacznych ustaleń kontroli drogowej wynikało, że skarżący, jako kierowca pojazdu, wykonywał przewóz po drodze krajowej bez zainstalowanego urządzenia i uiszczenia stosownej opłaty elektronicznej, co w konsekwencji dało podstawę do nałożenia kary pieniężnej w wysokości 3.000 zł, zgodnie z przepisem art. 13k ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o drogach publicznych, to dopuszczenie wnioskowanych dowodów z przesłuchania świadków nie było konieczne. W toku kontroli prawidłowo ustalono, że zespół pojazdów kierowany przez skarżącego poruszał się po drodze krajowej bez stosownego urządzenia umożliwiającego wnoszenie opłaty elektronicznej (Viabox), której wniesienie w systemie elektronicznym na tej drodze było wymagane.

Sąd nie znajduje podstaw, aby zakwestionować czynności organów administracji publicznej podejmowanych w toku niniejszej sprawy, a zmierzających do jej wyjaśnienia. W szczególności Sąd uznał, że zostały wyczerpująco zbadane wszelkie istotne w sprawie okoliczności, które poprzedzono przeprowadzeniem stosownych dowodów służących ustaleniu stanu faktycznego zgodnie z zasadą prawdy obiektywnej (art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a.). W ocenie Sądu, utrwalone w protokole kontroli okoliczności oraz zebrana w sprawie dokumentacja stanowią wystarczający materiał dowodowy dla wykazania naruszenia, o którym mowa w treści spornych decyzji, w szczególności organ ustalił, że droga krajowa nr [...] na kontrolowanym odcinku była prawidłowo oznaczona.

Sąd uznał, że poczynione przez organ administracji ustalenia, w zakresie stwierdzonych podstaw do nałożenia wspomnianej kary pieniężnej, wynikają z prawidłowo zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zaś dokonana przez organ ocena tego materiału, w kontekście zastosowanych przepisów prawa materialnego, nie budzi jakichkolwiek zastrzeżeń. Organ oparł swoje rozstrzygnięcia na materiale dowodowym prawidłowo zebranym w toku kontroli, dokonując jego wszechstronnej oceny. Stanowisko wyrażone w obu spornych decyzjach organ uzasadnił w sposób prawidłowy, przestrzegając zasad określonych szczegółowo przez ustawodawcę w przepisie art. 107 § 3 k.p.a.

W takim stanie rzeczy, wydane w sprawie decyzje należy uznać za prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w skardze za nieuzasadnione, mające jedynie charakter polemiczny. Sąd nie stwierdził takich naruszeń prawa materialnego i procesowego, które miałyby wpływ na wynik sprawy i skutkowałyby koniecznością uwzględnienia skargi.

Na zakończenie Sąd wyjaśnia, że skarżącemu przysługuje prawo do złożenia wniosku o umorzenie w całości albo w części lub odroczenie spłaty przedmiotowej kary, czy też rozłożenie jej na raty, o czym organ pouczył skarżącego.

Z tych względów, uznając skargę za nieuzasadnioną, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji wyroku.