Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Irena Kamińska (spr.), Sędzia NSA Jolanta Rajewska, Sędzia NSA Jerzy Solarski, Protokolant Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 2 września 2009r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2008r. sygn. akt I SA/Wa 144/08 w sprawie ze skargi A. P. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia (...) listopada 2007r. nr (...) w przedmiocie stwierdzenia wydania orzeczenia z naruszeniem prawa oddala skargę kasacyjną

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 144/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną przez A. P.decyzję Ministra Infrastruktury z dnia (...) listopada 2007 r. nr (...) w przedmiocie stwierdzenia wydania orzeczenia z naruszeniem prawa oraz decyzję Ministra Budownictwa z dnia (...) sierpnia 2007 r. nr (...) i stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

W uzasadnieniu wyroku, Sąd pierwszej instancji wskazał, iż Minister Infrastruktury decyzją z dnia (...) listopada 2007 r. nr (...) , po rozpatrzeniu wniosku A. P. o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją Ministra Budownictwa z dnia (...) sierpnia 2007 r. nr (...)stwierdzającą wydanie z naruszeniem prawa orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia (...) sierpnia 1950 r. nr (...)o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. N., , stanowiącej własność Jana i Marii Amalii L. (pkt 9 orzeczenia), utrzymał w mocy decyzję z dnia (...) sierpnia 2007 r.

W uzasadnieniu decyzji Minister Infrastruktury podał, że orzeczeniem z dnia (...) sierpnia 1950 r. Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi orzekło o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości położonej w Łodzi, przy ul. N., stanowiącej własność J. i Marii Amalii L. (pkt 9 orzeczenia).

Z wnioskiem o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia 3 sierpnia 1950 r. wystąpiła C. P.(spadkobierczyni po J. i M. L. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Zakopanem z dnia (...) listopada 1991 r., sygn. akt I (...)).

Z ustaleń organu wynika, że Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast decyzją z dnia (...) lutego 2003 r. odmówił stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia (...) sierpnia 1950 r., a następnie decyzją z dnia (...) maja 2003 r. utrzymał w mocy decyzję z dnia (...) lutego 2003 r.

Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I SA 1578/03 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpatrzeniu sprawy ze skargi C. P., uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 30 maja 2003 r. oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia 21 lutego 2003 r., wskazując, iż organ nie zgromadził całości akt administracyjnych.

W dniu 9 maja 2007 r. do Ministerstwa Budownictwa wpłynęło pismo A. P.wraz postanowieniem Sądu Rejonowego w Zakopanem z dnia (...) kwietnia 2007 r. sygn. akt I (...)o nabyciu spadku po C. P., wraz z informacją, iż podtrzymuje wniosek C. P.o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia (...) sierpnia 1950 r.

Minister Budownictwa decyzją z dnia 20 sierpnia 2007 r. stwierdził wydanie z naruszeniem prawa orzeczenia Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia (...) sierpnia 1950 r. o wywłaszczeniu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości położonej w Łodzi, przy ul. N., stanowiącej własność Jana i Marii Amalii L. (pkt 9 orzeczenia).

Minister Infrastruktury w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podkreślił, że celem stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest eliminacja z obrotu prawnego decyzji administracyjnej obarczonej ciężkimi wadami wymienionymi w art. 156 § 1 kpa, natomiast przedmiotem postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji jest ustalenie istnienia jej wad.

Minister Infrastruktury stwierdził, że wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości dokonano na podstawie dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939 - 1945, w brzmieniu ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz. U. Nr 65, poz. 527), a zatem w aspekcie zgodności z przepisami powyższego dekretu należy ocenić kwestionowane orzeczenie.

Zdaniem Ministra Infrastruktury, w zaskarżonej decyzji z dnia 20 sierpnia 2007 r. wskazano na wypełnienie przesłanek dopuszczalności wywłaszczenia, a szczątkowe akta uniemożliwiają negację ustaleń organu wywłaszczeniowego, z uwagi na zasadę trwałości decyzji administracyjnej. Według Ministra Infrastruktury za takim stwierdzeniem nie przemawiają również dokumenty przedstawione przez wnioskodawcę, które miały za zadanie udokumentować okoliczność nie spełnienia przesłanki "władania" przedmiotową nieruchomością przez władze państwowe w okresie do 9 maja 1945 r. Wynika z nich jedynie, iż L. B.została w dniu (...) maja 1945 r. zameldowana w Łodzi, przy ul. W., do dnia 1września 1939 r., także ona, jak i C. P.w czasie okupacji zamieszkiwały przy ul. N.. Dokumenty te nie świadczą jednoznacznie, zdaniem organu, o braku możliwości władania przedmiotową nieruchomością przez władze państwowe w okresie do dnia 8 maja 1945 r., bowiem nie wynika z nich iż przez cały okres okupacji wymienione osoby zamieszkiwały w przedmiotowej kamienicy, a ponadto, czy cała przedmiotowa nieruchomość była przez nie zajmowana, z wyłączeniem władania nią przez władze państwowe, tym bardziej, gdy nieruchomość była objęta przez Głównego Likwidatora mienia opuszczonego i porzuconego oraz została przeznaczona do rozbiórki przez Zarząd Miejski, co potwierdza zarządzenie z dnia (...) maja 1945 r. nr (...)

Minister Infrastruktury podniósł, że brak innych dokumentów dowodzących brak spełnienia którejkolwiek z przesłanek uprawniających do wywłaszczenia przedmiotowej nieruchomości, uniemożliwia skuteczne zakwestionowanie prawidłowości przeprowadzonego postępowania wywłaszczeniowego. Ze względu natomiast na zasadę trwałości decyzji administracyjnych określoną w art. 16 kpa, organ orzekający w trybie art. 156 §1 kpa zobowiązany jest wykazać, że badana decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa, wskazując przepis rażąco naruszony i ocenę, dlaczego to naruszenie ma taki charakter. W przedmiotowej sprawie, zdaniem organu, nie można uznać, że Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi wywłaszczając przedmiotową nieruchomość dopuściło się rażącego naruszenia prawa.

Minister Infrastruktury stwierdził, że w związku z tym, iż w niniejszej sprawie orzeczenie zostało w części skierowane do osoby nie będącej stroną w sprawie, tj. zmarłego właściciela przedmiotowej nieruchomości – J. L., zamiast do spadkobiercy L. B., co stanowi wypełnienie przesłanki nieważności wskazanej w art. 156 § 1 pkt 4 kpa oraz mając na uwadze upływ dziesięcioletniego terminu od dnia ogłoszenia orzeczenia, należało orzec o wydaniu orzeczenia z naruszeniem prawa. Jednakże, zdaniem Ministra Infrastruktury, nie można uznać powyższego za rażące naruszenie prawa przez organ, gdyż organ nie miał prawnych możliwości ustalenia faktu śmierci właściciela, gdyż nie został przez nikogo o tym poinformowany, zaś procedura ogłoszeń uniemożliwiała ustalenie tej okoliczności.

Skargę na decyzję Ministra Infrastruktury do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył A. P., zarzucając wadliwość wydanym decyzjom, gdyż przepisy dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. nie pozwalały na wywłaszczenie przedmiotowej nieruchomości, ponieważ nie spełniała ona kumulatywnie wszystkich warunków, o jakich mowa w art. 1 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 1, bowiem w okresie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r. nieruchomość ta była użytkowana przez poprzedników prawnych skarżącego oraz wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.

Wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji wskazał, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I SA 1578/03, po rozpoznaniu skargi C. P.na decyzję Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast z dnia 30 maja 2003 r. odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję poprzedzającą, uznając, że zaskarżona decyzja narusza art. 7, 8, 77, 86, 94 § 2 i 136 kpa, w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji Sąd pierwszej instancji uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżona decyzja, jak również decyzja poprzedzająca naruszają przepisy prawa, a ponadto organ nie wyjaśnił należycie stanu sprawy, do czego zobowiązany był wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I SA 1578/03, stosownie do art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej P.p.s.a.).

Sąd pierwszej instancji nie podzielił poglądu organu wyrażonego w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, iż dokumenty przedstawione przez wnioskodawcę "nie świadczą jednoznacznie o braku możliwości władania przedmiotową nieruchomością przez władze państwowe w okresie do dnia 8 maja 1945 r., bowiem nie wynika z nich po pierwsze, iż przez cały okres okupacji ww. osoby zamieszkiwały w przedmiotowej kamienicy, a ponadto, czy cała przedmiotowa nieruchomość była przez nie zajmowana, z wyłączeniem władania nią przez władze państwowe ...". Organ w ocenie Sądu pierwszej instancji nie wyjaśnił, dlaczego nie uznał tych dowodów za wiarygodne. Dokumenty te, zdaniem Sądu pierwszej instancji mogą świadczyć o tym, że nie zostały spełnione wszystkie przesłanki wymienione art. 1 ust. 1 oraz art. 2 ust. 1 dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r., i dlatego powinny zostać ponownie przeanalizowane przez organ administracji publicznej, w zestawieniu z art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 2 pkt 1 dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939 - 1945.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Minister Infrastruktury zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił na podstawie art. 174 pkt 1 P.p.s.a. — naruszenie prawa materialnego przez:

a) błędne zastosowanie art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 2 pkt 1 dekretu z dnia 7.04.1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945. (Dz. U. z 1948 r. Nr 20, poz. 138 ze zm.) przez uznanie, że materiał dowodowy ukazujący stan faktyczny nie pozwala stwierdzić zaistnienia przesłanek wywłaszczenia wynikających z tych przepisów,

- na podstawie art. 174 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz. 1271 ze zm.) - naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienia mogły mieć wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 141 § 4 w zw. z art. 153 ppsa, poprzez sformułowanie w uzasadnieniu okoliczności nie znajdujących uzasadnienia w materiale dowodowym oraz braku wskazań dla dalszego postępowania organu, co może mieć wpływ na nieprawidłowe rozstrzygnięcie organu,

b) art. 133 § 1 ppsa, poprzez podjęcie zaskarżonego rozstrzygnięcia z pominięciem całokształtu okoliczności sprawy uwzględnionych w uzasadnieniu decyzji organu,

c) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c ppsa w zw. z art. 6, 7, 8, 77 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego poprzez przyjęcie, że organ naruszył prawo materialne jak i przepisy postępowania, oraz przez uznanie, że organ nie dokonał analizy całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego i nie ocenił go właściwie, co miało wpływ na wynik sprawy.

Powołując się na wymienione podstawy skargi kasacyjnej strona skarżąca wniosła o:

a) uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i oddalenie skargi na decyzję, ewentualnie

b) uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie,

c) zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego wg norm przepisanych.

W motywach skargi kasacyjnej skarżący organ wskazał, iż nie odmówił mocy dowodowej żadnym dokumentom zgromadzonym w sprawie, a wręcz przeciwnie oparł się na wszystkich zgromadzonych dokumentach. Jednakże dokumenty te nie dostarczyły podstaw, aby zanegować ustalenia organu wywłaszczającego. W szczególności organ uznał, iż z faktu zameldowania L. B.i C. P.w budynku mieszczącym się na przedmiotowej nieruchomości nie można wprost wyprowadzić wniosku, że nieruchomość znajdowała się we władaniu w/w osób, a nie Skarbu Państwa. Zameldowanie bowiem nie jest równoznaczne z faktycznym zamieszkiwaniem na nieruchomości oraz faktycznym władaniem nieruchomością. Zwłaszcza, że zameldowanie nastąpiło w bliżej nieokreślonym czasie przed datą 1.09.1939 r., a w następstwie wojny właściciele opuścili nieruchomość. Zdaniem skarżącego zameldowanie nie jest wy starczającym dowodem na władanie przedmiotowa nieruchomością, tym bardziej, gdy brak jest dokumentów potwierdzających, że w czasie wojny właściciele wrócili na nieruchomość lub, że uczynili to po wojnie.

Natomiast o tym, że przedmiotowa nieruchomość została porzucona przez właściciela świadczą inne dowody zgromadzone w sprawie, tj. zarządzenie Zarządu Miejskiego w Łodzi Wydziału Technicznego Oddziału Nadzoru Budowlanego z. dnia (...).05.1945 r., nr (...), które zostało skierowane nie do właściciela, lecz do Głównego Likwidatora mienia puszczonego i porzuconego. Ponadto Zarząd Miejski w dniu (...).02.1945 r. dokonał opisu nieruchomości i wezwał Głównego Likwidatora do wykonania rozbiórki budynków znajdujących się na gruncie nieruchomości położonej w Łodzi przy ul. N., ponieważ ich stan zagrażał bezpieczeństwu publicznemu. Gdyby w czasie lustracji nieruchomości znajdowała się ona we władaniu właściciela, to Zarząd Miejski wezwałby do rozbiórki jego, a nie Głównego Likwidatora, który właściwy był w sprawach nieruchomości porzuconych i opuszczonych.

Ponadto organ ustalił, że przedmiotowa nieruchomość przed dniem 14.08.1945 r. zamieszkana była przez Rosjan i część przez lokatorów, którzy opuścili ją na skutek wydania decyzji o rozbiórce (notatka z dnia (...).08.1945 r. nadesłana przy piśmie Archiwum Państwowego w Łodzi z dnia (...).11.2006 r.). Nawet jeśliby przyjąć, że w/w osoby mieszkały w tejże nieruchomości przed datą(...).05.1945 r., to fakt ten nie wyklucza jednoczesnego władania nieruchomością przez Skarb Państwa, bowiem ich posiadanie mogło mieć jedynie charakter posiadania zależnego, natomiast posiadanie zależne osób trzecich w niczym nie naruszało władania Skarbu Państwa, którego uprawnienia realizował Główny Likwidator.

Dokonując oceny wyżej opisanych dowodów organ doszedł do przekonania, że przedmiotowa nieruchomość jako majątek opuszczony znajdowała się we władaniu Skarbu Państwa, czemu nie przeczy zameldowanie w niej następców właścicieli, co mogłoby być kontynuacją meldunku przedwojennego. Zameldowanie jest bowiem kategorią należącą do sfery formalno-prawnej, natomiast art. 1 ust. 1 dekretu posługuje się pojęciem "władanie", które to odjęcie należy do kategorii faktów.

Skarżący wskazał, iż w niniejszej sprawie nie ma żadnych dowodów wskazujących na rzeczywisty fakt władania nieruchomością przez byłego właściciela negujący władanie Skarbu Państwa. Nie jest przy tym wymagane aby władanie Skarbu Państwa obejmowało cały okres wojny. W jego ocenie niewątpliwie Skarb Państwa objął władanie przed końcem wojny na co wskazuje sporządzony w dniu (...).02.1945 r. opis nieruchomości i nakazanie rozbiórki istniejącego budynku Głównemu Likwidatorowi. W tym czasie w ocenie organu były właściciel nie władał nieruchomością, a była ona uznana za nieruchomość opuszczoną, do której miała zastosowanie ustawa z dnia (...).05.1945 r. o majątkach opuszczonych i porzuconych (Dz.U. Nr 17, poz. 97), która weszła w życie jeszcze przed zakończeniem wojny. Dekret wywłaszczeniowy z 1948 r. nie wymagał przy tym minimalnego okresu władania nieruchomością przez Skarb Państwa, aby zapisy dekretu mogły odnieść skutek. Zdaniem skarżącego tych okoliczności Sąd orzekający w sprawie nie uwzględnił naruszając tym samym art. 133 §1 P.p.s.a.

Skarżący podniósł, iż jak wynika z akt sprawy przedmiotowa nieruchomość została zajęta na cele użyteczności publicznej, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit c dekretu, tj. pod ulice i place publiczne, skwery, zieleńce, parki, place sportowe i cmentarze (w części na poszerzenie istniejącej drogi, a w gęści na powiększenie parku im. Staszica).

W związku z powyższym skarżący organ stwierdził, iż w zaskarżonym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29.04.2008 r. zawarto błędne wskazanie co do dalszego trybu postępowania przez organ naczelny. W ocenie organu dokonane przez niego zastosowanie art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 2 pkt. 1 dekretu z dnia 7.04.1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 jest prawidłowe, a ponadto nie pozostaje w sprzeczności z wykładnią dokonaną przez Sąd orzekający. Skarżący podkreślił, iż spór w niniejszej sprawie dotyczy subsumcji w/w przepisów do stanu faktycznego który przez Sąd nie został w pełni wyjaśniony, a brak uzasadnienia wyroku w tym zakresie uniemożliwia ustalenie przesłanek jakimi kierował się Sąd negując ustalenia organu. Uzasadnia to dodatkowo stwierdzenie naruszenia przez Sąd art. 141 §4 ppsa. Ponadto Sąd nie wskazał jakie w jego ocenie organ popełnił błędy stosując przepisy dekretu w niniejszej sprawie. A zatem w istocie Sąd wbrew treści art. 153 v/w ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie udzielił organowi wskazówek co do dalszego postępowania, co może mieć wpływ na nieprawidłowości w kolejnych rozstrzygnięciach wydawanych w sprawie.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną A. P. wniósł o jej oddalenie i orzeczenie o kosztach postępowania wg norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują przesłanki nieważności określone w art. 183 § 2 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zatem Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Stosownie do art. 174 pkt. 1 i 2 wskazanej ustawy, skarga kasacyjna może być oparta na następujących podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, a także na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W niniejszej sprawie skarga kasacyjna została oparta na zarzucie naruszenia prawa materialnego - art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 2 pkt 1 dekretu z dnia 7.04.1948 r. o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945. (Dz. U. z 1948 r. Nr 20, poz. 138 ze zm.) oraz na zarzucie naruszenia przepisów postępowania - art. 141 § 4 w zw. z art. 153 ppsa, art. 133 § 1 ppsa oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c ppsa w zw. z art. 6, 7, 8, 77 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

Żaden z powołanych zarzutów skargi kasacyjnej nie mógł zostać uwzględniony.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 dekretu z 7 kwietnia 1948 r. o wywłaszczaniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939 - 1945 r. (Dz. U. Nr 20, poz. 138, z późn. zm., dalej zwany jako Dekret), dopuszczalne było wywłaszczenie nieruchomości zajętych w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 9 maja 1945 r. na cele wymienione w art. 2 i znajdujących się w dniu wejścia w życie tego dekretu (16 kwietnia 1948 r.) we władaniu Skarbu Państwa, związków samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstw państwowych.

Przepisy powyższe wyznaczały więc następujące trzy przesłanki, które musiały być spełnione łącznie, aby mogło dojść do wywłaszczenia nieruchomości:

1) zajęcie nieruchomości podlegającej wywłaszczeniu w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 9 maja 1945 r.:

a) na cele budowy, rozwoju i utrzymania urządzeń komunikacji publicznej,

b) na cele przedsiębiorstw podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, będących przedsiębiorstwami państwowymi lub przejętych na własność Państwa,

c) na cele wojskowe,

d) pod ulice i place publiczne, skwery, zieleńce, parki, place sportowe i cmentarze,

e) pod zalesienia lub na melioracje,

f) na cele użyteczności publicznej;

2) użytkowanie po dniu wejścia w życie dekretu z dnia 7 kwietnia 1948 r. nieruchomości na wyżej wymienione cele;

3) władanie nieruchomością przez Skarb Państwa, związek samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstwo państwowe w dniu wejścia w życie dekretu.

Poza tym, dla stwierdzenia czy nieruchomość znajdowała się we władaniu podmiotów wymienionych w ust. 1 powołanej ustawy miarodajny jest stan prawny i faktyczny nieruchomości istniejący w okresie od dnia 1 września 1939r. do dnia 9 maja 1945r. Z przepisu tego bowiem wynika, że wywłaszczenie przewidziane w tym przepisie było dopuszczalne tylko wówczas, gdy zostały spełnione łącznie wszystkie przesłanki wymienione w art. 2 pkt 1 dekretu; nieruchomość jest nadal użytkowana na cele wymienione w art. 2 pkt 1 dekretu lub w planach zagospodarowania przestrzennego lub w wytycznych do tych planów jest przewidziana na cele wymienione w tym przepisie i została częściowo lub całkowicie zagospodarowana z funduszów publicznych bądź też zagospodarowanie jej jest przewidziane do realizacji w pierwszej kolejności planu oraz w dniu wejścia w życie dekretu tj. w dniu 14 kwietnia 1948r., nieruchomość znajdowała się we władaniu Skarbu Państwa, związków samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstw państwowych.

Stwierdzenie więc na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa nieważności decyzji (orzeczenia) wywłaszczeniowej wydanej na podstawie przepisów powyższego dekretu wymaga bezspornego ustalenia, że w dniu wydania takiej decyzji (orzeczenia) nie była spełniona przynajmniej jedna z wyżej wymienionych przesłanek wywłaszczenia. Takie stanowisko prezentuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 września 2001r. sygn. III RN z 14/00/OSN Nr 13/2002, poz. 298).

Zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów art. 1 ust. 1 i 3 oraz art. 2 pkt 1 Dekretu należy uznać na nieuzasadniony. Z akt dokumentacyjnych przedmiotowej sprawy wynika bowiem, że wyżej opisane przesłanki przy wydawaniu orzeczeń wywłaszczeniowych nie były w całości spełnione. Nieruchomość ta bowiem nie znajdowała się we władaniu Skarbu Państwa, związków samorządu terytorialnego czy przedsiębiorstw państwowych. W aktach sprawy znajdują się bowiem dokumenty, które wskazują, iż C. P.oraz L. B.w okresie okupacji władały nieruchomością położoną w Łodzi przy ulicy N. . Świadczy o tym bezspornie chociażby karta osobowa C. P.nr 97728 oraz L. B.nr 97730, z których wynika, iż w okresie okupacji nie tylko były zameldowane w przedmiotowej nieruchomości, ale także tam zamieszkiwały. Za nieuprawnione należy uznać twierdzenie organu, iż z faktu zameldowania L. B.i C. P.w budynku mieszczącym się na przedmiotowej nieruchomości nie można wprost wyprowadzić wniosku, że nieruchomość znajdowała się we władaniu ww. osób, a nie Skarbu Państwa. Po pierwsze z całości akt sprawy wynika, że ww. osoby pozostawały w przedmiotowej nieruchomości w trakcie okupacji, a zatem nie mógł nią władać Skarb Państwa, związek samorządu terytorialnego czy też przedsiębiorstwo państwowe. Po drugie organ nie przedstawił żadnych dokumentów świadczących wprost o władaniu przedmiotową nieruchomością przez władze państwowe w okresie do dnia 8 maja 1945 r. W szczególności za dowód przemawiający za władaniem nieruchomością przez władze państwowe nie może zostać uznany fakt skierowania zarządzenia Zarządu Miejskiego w Łodzi Wydziału Technicznego Oddziału Nadzoru Budowlanego z. dnia (...).05.1945 r., nr (...) do Głównego Likwidatora mienia puszczonego i porzuconego zamiast do właściciela nieruchomości. Jest to jedynie domniemanie, które w żadnym wypadku nie stanowi podstawy do odmowy stwierdzenia nieważności decyzji wywłaszczeniowej. W ten sam sposób organ stwierdził, iż właściciele opuścili nieruchomość w trakcie wojny, również nie przedstawiając żadnych wiarygodnych dowodów potwierdzających ten fakt.

Za całkowicie niezrozumiałe należy uznać twierdzenie organu, iż nawet jeśliby przyjąć, że właściciele zamieszkiwali nieruchomość przed datą 9.05.1945 r., to fakt ten nie wyklucza jednoczesnego władania nieruchomością przez Skarb Państwa, bowiem ich posiadanie mogło mieć jedynie charakter posiadania zależnego. Skoro właściciel, legitymujący się tytułem własności władał przedmiotową nieruchomością w okresie okupacji, to fakt ten w sposób absolutny wykluczał możliwość jednoczesnego władania nieruchomości przez władze państwowe. Przyjęcie innego rozumowania podważałoby sens całej instytucji zwrotu nieruchomości, wywłaszczonych w trybie Dekretu, gdyż przesłanka braku władania nieruchomością przez Skarb Państwa, związek samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstwo państwowe w dniu wejścia w życie dekretu byłaby nie do udowodnienia.

Tak więc należy jednoznacznie opowiedzieć się za poglądem, iż wywłaszczenie nieruchomości, w przypadku gdy nie zostały spełnione przesłanki art. 1 i art. 2 Dekretu, stanowi rażące naruszenie tych przepisów w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.

Zarzut naruszenia art. 141 § 4 w związku z art. 153 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny również uznał za chybiony. Przepis ten określa obligatoryjne elementy uzasadnienia wyroku wydawanego w postępowaniu sądowoadministracyjnym, wskazując, że powinno ono zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Ponadto jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania. Ocena pisemnych motywów zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że spełniają one wymogi określone w tym przepisie. Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Infrastruktury, bowiem organ nie wyjaśnił należycie stanu sprawy, do czego zobowiązany był wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2004 r. sygn. akt I SA 1578/03, stosownie do art. 153. W związku z powyższym również zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c ppsa w zw. z art. 6, 7, 8, 77 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego jest chybiony.

Zarzut naruszenia art. 133 § 1 p.p.s.a jest także nieusprawiedliwiony. Zgodnie z tym przepisem Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy, chyba, że organ nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 54 § 2. Ten przepis z kolei nakłada na organ obowiązek przesłania, wraz ze skargą i odpowiedzią na nią, akt sprawy. Akta sprawy, o których mowa w obu tych przepisach oznaczają dokumentację sprawy, na podstawie, której organ ustalił stan faktyczny sprawy i wydał rozstrzygnięcie będące przedmiotem kontroli Sądu Administracyjnego. Należy, zatem przyjąć, że przesłane przez organ przy skardze akta sprawy są tymi, które organ posiadał prowadząc postępowanie zakończone orzeczeniem zaskarżonym do Sądu. Na podstawie tych właśnie przekazanych przy skardze akt sprawy i znajdujących się w nich dokumentów z których wynika, iż w okresie okupacji C. P.oraz L. B.zamieszkiwały w przedmiotowej nieruchomości przy ul. N. w Łodzi został wydany wyrok w sprawie. W świetle powyższego zarzut wadliwego ustalenia stanu faktycznego w oparciu o ten przepis nie może odnieść zamierzonego skutku.

Mając powyższe na uwadze skarga kasacyjna podlega oddaleniu na podstawie art. 184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.