Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Mieczysław Markowski (spr.), Sędziowie sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Protokolant referent stażysta Katarzyna Derewońko, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 lutego 2017 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia S. O. W.P. w W. na decyzję Dyrektora Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Wojewódzki Szpital Zespolony im. J. Ś. w B. z dnia [...] października 2016 r. w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję z dnia [...] sierpnia 2016 roku numer [...]w części dotyczącej udostępnienia skanów umów ordynatorów/lekarzy kierujących oddziałami; 2. w pozostałej części skargę oddala.

Wnioskiem z dnia [...].08.2016 r. Stowarzyszenie S. O. W.P. w W. wystąpiło do Dyrektora Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego im. J. Ś. w B. o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie:

1. Informacji o adresie www strony podmiotowej BIP;

2. Informacji o adresie www strony podmiotowej BIO szpitala pod którym znajduje się dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienie, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających –

w odniesieniu do wszystkich kontroli, które miały miejsce w latach 2003 - 2015;

3. Informacji czy szpital udostępnia pomieszczenia wraz ze skanami umów;

4. Skanów umów zawartych z ordynatorami/ lekarzami kierującymi oddziałem;

5. Informacji o tym czy na Oddziale Ginekologiczno – Położniczym jest zatrudniony psycholog, ile razy w 2015 roku był wzywany na oddział psycholog lub psychiatra na konsultacje;

6. Informacji o liczbie porodów w Oddziale Ginekologiczno – Położniczym

w 2015 roku, w tym porody w których zastosowano znieczulenie zewnątrzoponowe oraz cesarskie cięcie;

7. Treści skarg złożonych przez pacjentów Oddziału Ginekologiczno – Położniczego w latach 2013 – 2015;

8. Informacji o szkoleniach i kursach, w których uczestniczył personel Oddziału Ginekologiczno – Położniczego w latach 2013 – 2015.

Dyrektor Szpitala udostępnił informacje oznaczone powyżej pkt 1-3,5,6 i 8

w zakresie udostępnienia skanów umów z ordynatorami, lekarzami kierującymi oddziałem oraz treści skarg złożonych przez pacjentów Oddziału Ginekologiczno – Położniczego w latach 2013 – 2015 decyzją z dnia [...].08.2016 r., Nr [...]odmówił udostępnienia tych informacji z powołaniem się na art. 16 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 o odstępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.).

W uzasadnieniu wskazał, że w treści skarg pacjentów zawarte są dane dotyczące pacjentów w związku z czym ze względu na możliwość naruszenia ich prywatności, a także ochroną danych osobowych odmówiono udostepnienia tej informacji. Wskazał też, że pacjent ma prawo do zachowania w tajemnicy informacji związanych z udzieleniem mu świadczeń zdrowotnych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego zgodnie z art. 13 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta.

Skany umów nie zostały udostępnione ze względu na ochronę danych osobowych i brak zgody ordynatorów/lekarzy kierujących oddziałem na ich udostepnienie.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w zakresie, w którym decyzją z dnia [...].09.2016 r. odmówiono dostępu do informacji wnioskodawca wskazał, że Szpital wykonując świadczenia zdrowotne wykonuje zadania publiczne. Informacja dotycząca skarg na działalność Szpitala i precyzująca ile z nich uznane zostało za zasadne jest jednym z wyznaczników kompetencji podmiotu świadczącego zadania publiczne i każdy ma prawo do uzyskania takiej informacji. Aby udostępnienie żądanej informacji nie naruszyło praw pacjenta o których mowa w ustawie o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta skargi powinny być przekształcone w taki sposób by odpowiedź Szpitala zawierała zmodyfikowaną ich treść w której nie będą zawarte dane umożliwiające identyfikację pacjentów, ale będą uwzględnione informacje dotyczące rodzajów świadczeń zdrowotnych udzielanych przez Szpital na które skargi składali pacjenci lub innych praw przysługujących pacjentom, które działaniem Szpitala zostały naruszone. Wskazał też, że nie wszystkie skargi dotyczące stanu zdrowia pacjentów bądź informacji objętych ochroną na mocy ustawy o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta zatem zakres anonimizacji poszczególnych skarg powinien być ustalony dla każdej skargi indywidualnie.

W zakresie odmowy udostępnienia skanów umów wnioskodawca podniósł, że prywatność lekarzy podpisujących kontrakt z publicznym podmiotem doznaje uprawnionego uszczerbku z dwóch powodów. Lekarz

w takim wypadku musi mieć świadomość, że nie działa w sferze prywatnej lecz publicznej, co w naturalny sposób wiąże się z zainteresowaniem obywateli a po drugie wynagrodzenie lekarza pochodzi ze środków publicznych i obywatele mają prawo znać przeznaczenie publicznych środków. Nieprawidłowo więc zastosowano art. 5 ust. 2 ustawy i dostępie do informacji publicznej. W ocenie wnioskodawcy kierownicy poradni są osobami pełniącymi funkcję publiczną, podejmują bowiem działania bezpośrednio wpływające na sytuację prawną innych osób.

Po rozpoznaniu wniosku Dyrektor Szpitala utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję z dnia [...] sierpnia 2016 roku w sprawie odmowy udostępnienia żądanej informacji publicznej.

Podtrzymał stanowisko wyrażone w decyzji z dnia [...] sierpnia 2016 r. wskazując na ograniczenie w dostępie do informacji ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy wyrażonej w art. 5 ust. 2 ustawy. Jednocześnie wskazał, że doprecyzowane przez wnioskodawcę stanowisko dotyczące udostępnienia treści skarg z lat 2013 – 2015 przez ich zmodyfikowanie oznacza, że wnioskodawca domaga się informacji przetworzonej, a w takim wypadku winien w terminie 14 dni wskazać powody dla których udostępnienie treści skarg o które wnosi byłyby szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Skany umów nie mogą być udostępnione ze względu na ochronę danych osobowych i brak zgody ordynatorów (lekarzy kierujących oddziałem) na ich udostępnienie. Umowy te zawierają liczne informacje tychże osób, m.in. informacje o wynagrodzeniu które stanowią dobra osobiste lekarzy, nie wyrazili oni zgody na udostępnienie ich treści osobom trzecim, a prawo do prywatności jest wartością chronioną konstytucyjnie.

W skardze na powyższą decyzję skarżąca zarzuciła naruszenie:

- art. 61 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie w jakim przepis ten stanowi

normatywną podstawę konstytucyjnego prawa do informacji publicznej, przez

nieuprawnione – zbyt daleko idące ograniczenie prawa do informacji

publicznej;

- art. 61 ust. 2 Konstytucji RP w zakresie w jakim przepis ten stanowi o

tym, że prawo do informacji publicznej obejmuje dostęp do dokumentów,

poprzez nieuprawnione, bowiem zbyt ofensywne ograniczenie dostępu do informacji publicznej;

- art. 61 ust. 2 Konstytucji RP w zakresie w jakim przepis ten stanowi o tym, że prawo do informacji publicznej obejmuje dostęp do dokumentów przez nieuprawnione, bowiem zbyt ekstensywne ograniczenie dostępu do dokumentów;

- art. 31 ust 3 w zw. z art. 61 ust. 3 Konstytucji RP w zakresie w jakim przepisy te stanowią przesłanki ograniczenia konstytucyjnego prawa od informacji przez ograniczenie prawa do informacji niespełniającej przesłanki proporcjonalności;

- art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2016, poz. 1764) w zakresie w jakim przepis ten stanowi podstawę do ograniczenia prawa do informacji publicznej, prowadzącą do uznania, że przesłanka ta znajduje zastosowanie do ordynatorów/kierowników oddziałów pracujących

w szpitali poprzez błędne zastosowanie w niniejszej sprawie;

- art. 5 ust. 2 ustawy w zakresie w jakim przepis ten stanowi, że ograniczenie ze względu na prywatność osoby fizycznej nie ma zastosowania co do osób pełniących funkcje publiczne przez błędne przyjęcie, że ordynatorzy/kierownicy oddziałów szpitala nie są osobami pełniącymi funkcje publiczną;

- art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy w zakresie w jakim przepis ten stanowi podstawę informacji przetworzonej, poprzez błędne uznanie, że udostępnienie informacji

o treści skarg złożonych przez pacjentów Oddziału Ginekologiczno – Położniczego

w latach 2013 – 2015 stanowi udostępnienie informacji przetworzonej i wniosło

o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu skargi skarżąca wskazała, że kontrakty zawierane

z lekarzami są informacją publiczną, zawierane są bowiem przez podmiot zobowiązany do udostępnienia takiej informacji i nadto ich zawarcie związane jest

z wydatkowaniem środków publicznych. Szpital jest placówką medyczną wykonującą zadania państwa w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego i warunków zdrowotnych obywateli realizując prawo każdego obywatela do ochrony zdrowia,

o którym stanowi art. 68 ust. 1 Konstytucji. Obywatele zatem mają prawo do sprawowania kontroli społecznej nad działalnością Szpitala poprzez uzyskanie informacji o tym na jakich warunkach lekarze wykonują zadania publiczne z zakresu bezpieczeństwa publicznego/

O ile zatem pewne informacje zawarte w kontraktach mogą naruszać prywatność lekarzy tudzież tajemnicę przedsiębiorcy, to odmowa w całości udostępnienia skanów umów była nieuzasadniona. Szpital winien ustalić krąg lekarzy i lekarek z którymi zawarł umowę, i które są osobami pełniącymi funkcję publiczne przy uwzględnieniu w tym zakresie wskazań wynikających z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 marca 2006 r. – K 17/05.

Kwestionując stanowisko organu, iż żądana przez niego informacja

o zmodyfikowanej treści skarg jest informacją przetworzoną wskazał, iż chodzi

o udostepnienie zanonimizowanej treści skarg i ich zeskanowanie, a to nie może wiązać się ze znaczną pracochłonnością, wymaga jedynie odpowiedniej organizacji pracy.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, zważył co następuje:

Skargę w zakresie udostepnienia skanów treści umów zawartych

z ordynatorami/lekarzami kierującymi oddziałami należy uznać za uzasadnioną.

Zgodzić się należy ze skarżącym, że szpital wykonuje zadania publiczne związane z ochroną zdrowia finansowane ze środków publicznych i z tego powodu obywatele mogą żądać udostępnienia informacji o działalności szpitala także

w zakresie dotyczącym zawartych z lekarzami umów wykonujących na ich podstawie te zadania.

W takiej sytuacji istotnym jest ustalenie tych lekarzy, z którymi zostały zawarte umowy, a którzy jednocześnie są osobami pełniącymi funkcje publiczne. Wskazanie przez organ, iż lekarze, których udostępnienia umów żąda skarżący, wykonują jedynie czynności usługowe w ramach świadczenia przez szpital usług medycznych

i dlatego nie pełnią oni funkcji publicznych nie znajduje dostatecznego uzasadnienia. Jak stwierdził Trybunał konstytucyjny w wyrok z dnia 20 marca 2016 roku – K 17/05 "wskazanie czy mamy do czynienia z funkcją publiczną powinno się odnosić do badania, czy określona osoba w ramach instytucji publicznej realizuje w pewnym zakresie nałożone na tą instytucję zadania publiczne. Chodzi zatem o podmioty którym przysługuje co najmniej wąski zakres kompetencji decyzyjnej w ramach instytucji publicznej". W odniesieniu zatem do ordynatorów/lekarzy kierujących oddziałami należy wyjaśnić czy sprawowana przez nich funkcja jest związana

z podejmowaniem działań wpływających na sytuację prawną innych osób lub łączy się z kompetencjami decyzyjnymi. Bez wyjaśnienia tej kwestii nie można podzielić stanowiska organu, że lekarze ci pełnią jedynie funkcje usługowe.

Również powołanie się organu na ochronę danych osobowych i prawo do prywatności jako wartości chronione konstytucyjnie nie dawało podstawy do odmowy w całości udostępnienia żądanych skanów umów. Zasadnie bowiem wskazuje skarżący, że w takiej sytuacji organ winien udostępnić treść umów, w takim zakresie w jakim nie naruszają danych osobowych i prawa do prywatności z wyjaśnieniem

w jakim zakresie i z jakich powodów uzasadniona jest odmowa w pozostałej części treści umów. Ograniczenie uzasadnienia odmowy udostępnienia skanów umów jedynie do wskazania, iż przedmiotowe umowy zawierają liczne informacje w tym informację o wynagrodzeniu stanowiące dobra osobiste lekarzy i braku zgody lekarzy na ich ujawnienie bez wskazania czego dotycząc pozostałe zapisy zawarte

w umowach nie daje możliwości oceny czy istotnie nie mogły one być udostępnione

z uwagi na treść art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Z tych też względów zachodziły podstawy do uwzględnienia w tym zakresie skargi z uwagi na naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Rozpoznając ponownie sprawę w tym zakresie organ uwzględni powyżej wskazane zalecenia.

Skarga w zakresie dotyczącym odmowy udostępnienia treści skarg złożonych przez pacjentów Oddziału Ginekologiczno – Położniczego w latach 2013 – 2015 jest niezasadna.

Zwrócić należy uwagę na fakt, że we wniosku o udostępnienie informacji publicznej w tym zakresie skarżący domagał się udostępnienia ich treści w całości

i dopiero we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy sprecyzował wniosek w ten sposób iż domaga się udostępnienia treści tych skarg z wyłączaniem tych danych które dotyczą danych osobowych i danych objętych tajemnicą o których mowa w art. 13 ustawy o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta.

Organ w tej sytuacji uznał, że skarżący domaga się w istocie informacji przetworzonej zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wymaga wykazania, że jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Oceny zatem wymaga czy organ miał podstawę do uznania, że żądana informacja jest informacją przetworzoną.

Wskazać przede wszystkim należy, że skargi pacjentów jako dokumenty prywatne nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy. Mogą natomiast zawierać oprócz danych osobowych i danych objętych tajemnicą o której mowa

w art. 13 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta także inne informacje dotyczące funkcjonowania oddziału w ramach którego udzielane są świadczenia zdrowotne i które w rozumieniu art. 1 ust. 1 można zakwalifikować jako informację o sprawach publicznych. Wymaga to jednak nie prostego zanonimizowania skarg lecz analizy ich treści i wydobycia z nich tych informacji, które będą podlegały udostępnieniu ze względu na fakt, iż dotyczą informacji

o sprawach publicznych. W istocie będzie to stanowiło wytworzenie informacji wprawdzie opartej na treści skarg lecz wymagającej pewnych czynności analitycznych, organizacyjnych i intelektualnych, a także wymagających ponadstandardowego nakładu pracy organu zobowiązanego do udzielenia tych informacji (por. wyrok NSA z dnia 30.09.2015 r. – OSK 1746/14, wyrok NSA z dnia 5.04.2013 r. – I OSK 89/13).

Z tego tez względu Sąd podzielił stanowisko organu, że skarżący domagał się informacji przetworzonej, a skoro w zakreślonym mu terminie nie wykazał, ze uzyskanie tej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego zgodnie

z art. 3 ust 2 pkt 1 ustawy istniała podstawa do odmowy udzielenia informacji

w żądanym zakresie.

Z tego tez względu skarga jako nieuzasadniona w zakresie odmowy udostępnienia treści skarg pacjentów z lat 2013 – 2015 Oddziału Ginekologiczno – Położniczego podlegała oddaleniu. – art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.