Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Detka, Sędziowie Sędzia WSA Sylwester Miziołek (spr.), Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Tuz-Stando, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 19 listopada 2014r. sprawy ze skargi K. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu I instancji; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Wójta Gminy z dnia [...], odmawiającą przyznania K. L. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad żoną M. L.

Organ ustalił, że wnioskiem z dnia 4 lipca 2013r. K. L. wystąpił do Ośrodek Pomocy Społecznej o przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad żoną M. L. Do wniosku załączył orzeczenie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 15 listopada 2010r., zaliczające M. L. do znacznego stopnia niepełnosprawności i stwierdzające, że niepełnosprawność istnieje od września 2010r. Niepełnosprawność powstała w wieku 51 lat, a więc nie powstała przed ukończeniem 18 lub 25 roku życia tym samym K. L. nie spełnia przesłanek do uzyskania świadczenia. Organ zacytował treść art. 17 ust. 1 b ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1. nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub

2. w trakcie nauki w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

Wnosząc odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, wnioskodawca wskazał, że żona nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować od września 2010 kiedy to przeszła udar i wymaga stałej opieki z jego strony co powoduje, że nie może podjąć pracy.

Rozpatrując odwołanie organ odwoławczy przytoczył treść art. 17 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r., wskazując, że świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1) matce albo ojcu,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności -- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współdziałania na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Organ wskazał, że zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 b ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

3. nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub

4. w trakcie nauki w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

Powołując się na powyższe przepisy organ wskazał, że niepełnosprawność M.y L. datuje się od września 2010 roku tj. 51 roku życia. Tym samym świadczenie pielęgnacyjne w oparciu o nowe przepisy nie przysługuje wnioskodawcy K. L. i Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało zaskarżoną decyzję Wójta Gminy z dnia [...] w mocy.

Na powyższe rozstrzygnięcie K. L. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach podnosząc, że odmowa przyznania mu świadczenia jest krzywdząca. Podniósł, że żona posiada znaczny stopień niepełnosprawności i wymaga całodobowej pomocy we wszystkich podstawowych czynnościach życiowych.

Organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczas prezentowaną argumentację.

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny zawiesił postępowanie w sprawie, które zostało podjęte na mocy postanowienia z dnia 22 października 2014 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie zaś do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), przytaczanej dalej jako p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związanym zarzutami

i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że sąd ma obowiązek dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu biorąc pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, nawet jeżeli nie zostały podniesione w skardze.

W związku z powyższym sąd administracyjny kontroluje zaskarżoną decyzję wyłącznie w aspekcie jej zgodności z prawem i może ją wzruszyć jedynie wówczas, gdy narusza ona przepisy prawa materialnego lub postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy (art. 3 § 1 w zw. z art. 145 § 1 p.p.s.a.). Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowym podlega prawidłowość zastosowania przez organy administracji publicznej przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność zastosowanej wykładni tych przepisów.

W zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji orzekając w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mającym lub mogącym mieć wpływ na wynik sprawy.

W rozpoznawanej sprawie, przedmiotem kontroli sądu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy z dnia [...] o odmowie przyznania skarżącemu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2013 r., nr poz. 1456 ze zm.) oraz ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. nr 1548).

W ocenie organu w niniejszej sprawie nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych, ponieważ w przypadku żony odwołującego data powstania jej niepełnosprawności nie powstała nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia

Wobec powyższego podstawą odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego było niespełnienie przesłanki określonej w art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W tym miejscu wskazać należy, iż powyższy przepis był przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 orzekł o niezgodności art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności z art. 32 ust. 1 Konstytucji.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. b p.p.s.a Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie, uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego.

Podstawy do wznowienia postępowania określone są w przepisach art. 145 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) oraz art. 145a § 1 i art. 145b § 1 Kpa. Pośród okoliczności w nich wymienionych zwrócić należy uwagę na art. 145a § 1 Kpa, który stanowi, iż można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

W ocenie składu orzekającego w niniejszej sprawie zaistniała podstawa do uchylenia zaskarżonej, jak i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, ponieważ wyżej wskazanym wyrokiem Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności przepisu ustawy o świadczeniach rodzinnych z Konstytucją RP, który stanowił podstawę orzekania w niniejszej sprawie.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. b p.p.s.a orzekł jak w sentencji.

Rozpoznając sprawę ponownie organ winien, uwzględniając stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13, rozważyć czy skarżącemu przysługuje wnioskowane świadczenie.