Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz-Furmanik Sędzia WSA Andrzej Matan Protokolant Specjalista Magdalena Kurpis po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lipca 2014 r. sprawy ze skargi A na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie informacji publicznej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...]r. nr [...]; 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. na rzecz A 440 zł (słownie: czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wnioskiem z dnia 3 lutego 2013 r., skierowanym do Starosty [...] (data wpływu 6 lutego 2014 r.) [...] Okręgowa Izba Architektów RP, powołując się na realizację ustawowego obowiązku nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez swoich członków, wynikającego z art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów (Dz. U. z 2013 r., poz. 933 ze zm.) wniosła o udzielenie informacji publicznej dotyczącej udzielonych przez organ administracji architektoniczno-budowlanej w 2013 r. decyzji administracyjnych o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę dla inwestycji kubaturowych, z podaniem nazwy inwestycji, wielkości wyrażonej kubaturą lub (i) powierzchnią oraz o podanie nazwiska projektanta z uprawnieniami do projektowania w specjalności architektury, z podaniem nr weryfikacyjnego samorządu zawodowego, którego projektant jest członkiem.

W odpowiedzi na powyższy wniosek Starosta [...] wystosował do strony pismo datowane na 20 lutego 2014 r., w którym wyjaśnił, że nie prowadzi rejestrów w zakresie żądanej treści i dlatego, aby udzielić informacji objętych wnioskiem należałoby dokonać analizy akt administracyjnych i dopiero na jej podstawie sporządzić takie zestawienia. W tym stanie rzeczy organ wywiódł, że żądane dane mają charakter informacji publicznej przetworzonej i w konsekwencji, powołując się na art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.) podniósł, że wnioskodawca powinien wykazać, że uzyskanie takiej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Równocześnie podkreślił, iż zgodnie ze stanowiskiem judykatury, do wykazania takiego interesu publicznego nie wystarczy powoływanie się na ustawowe obowiązki.

Kolejnym pismem datowanym na 3 marca 2014 r. [...] Okręgowa Izba Architektów RP ponowiła wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie wskazanym w swym wcześniejszym piśmie z dnia 3 lutego 2013 r. Wnioskodawca podkreślił, że żądanie wykazania "szczególnej istotności" dla interesu publicznego jest sprzeczne z obowiązującym prawem. Wywiódł bowiem, iż zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego.

Niezależnie od powyższego zaakcentowano, że udzielenie żądanej informacji publicznej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Świadczy o tym w sposób wystarczający sam cel działania Izby, jakim jest zapewnienie społeczeństwu ochrony przed wszelkimi możliwymi uchybieniami w procesie projektowania. Cel ten wyraża się określonymi w art. 8 ustawy o samorządzie zawodowym architektów, obowiązkami: sprawowania nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem funkcji technicznych w budownictwie, kontrolowania przynależności autorów zatwierdzonych projektów do izby projektantów, prowadzenia postępowań dyscyplinarnych w zakresie odpowiedzialności zawodowej członków. Wskazano przy tym, że należyte wykonywanie obowiązków przez daną grupę zawodową leży w interesie wszystkich korzystających z wiedzy fachowej jej członków, a w rezultacie w interesie ogólnym jest także eliminacja osób, które niewłaściwie wykonują swoje obowiązki.

Izba dodała, że ustawa nakłada na nią obowiązek współdziałania między innymi z organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego, co tym bardziej uzasadnia należyty przepływ informacji pomiędzy tymi podmiotami.

Decyzją z dnia [...] r., nr [...] Starosta [...] odmówił udzielenia informacji publicznej w zakresie żądanym przez wnioskodawcę. W uzasadnieniu organ podniósł, że rejestry prowadzone przezeń zgodnie z ustawą

z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.)

oraz z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie wzorów rejestrów wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę (Dz. U. nr 23, poz. 135 ze zm.) nie zawierają danych objętych wnioskiem strony. Dane te mają więc charakter informacji publicznej przetworzonej albowiem aby ich udzielić należałoby sporządzić stosowne zestawienia na podstawie analizy akt administracyjnych. Uwzględniwszy zatem treść art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia

6 września 2001 r. zasadne było wezwanie wnioskodawcy o wykazanie, że uzyskanie tej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

W tym miejscu organ samorządowy, odnosząc się do argumentacji podnoszonej przez wnioskodawcę powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 września 2013 r., sygn. akt I OSK 894/13 (orzeczenie dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych - zwanej dalej CBOSA), gdzie wskazano, że trudno z ogółu zadań nałożonych ustawowo na samorząd architektów wyprowadzić uprawnienie do uzyskania przez Izbę żądanych w sprawie konkretnych informacji w formie przetworzonej przez organ administracji. Założyć należy, że samorząd zawodowy, w toku wieloletniego istnienia stworzył takie zasady i warunki swojej działalności aby właściwie wykonywać zadania ustawowe, w szczególności w zakresie: (1) sprawowania nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez członków izb, (2) nadawania i pozbawiania uprawnień budowlanych, (3) współdziałania w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych architektów, (4) prowadzenia postępowań w zakresie odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej członków samorządów zawodowych (art. 8 cyt. ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.).

Za zasadnością odmowy udzielenia informacji publicznej przetworzonej przemawia nadto okoliczność, iż zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 7 Prawa budowlanego organ architektoniczno-budowlany przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę sprawdza kompletność projektu oraz zaświadczenie

o przynależności autora projektu do odpowiedniej izby samorządu zawodowego.

W odwołaniu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. [...] Okręgowa Izba Architektów RP domagała się uchylenia wydanego w sprawie rozstrzygnięcia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez organ pierwszej instancji.

Zdaniem strony, kwestionowana decyzja rażąco narusza art. 6 ust. 1 pkt 4 lit a) ustawy o informacji publicznej. Nie budzi bowiem wątpliwości, że decyzja o pozwoleniu na budowę jak również dane projektanta i informacja o jego przynależności do właściwej izby samorządu zawodowego - jako element projektu stanowiącego integralną część takiej decyzji podlega udostępnieniu na podstawie przepisów przywołanej ustawy. Równocześnie strona podniosła, że żądana informacja nie ma charakteru informacji publicznej przetworzonej albowiem organ nie musi w celu jej udzielenia generować żadnego nowego dokumentu, gdyż dysponuje już gotowymi dokumentami, to jest wszystkimi decyzjami administracyjnymi, które zawierają dane ujęte we wniosku. W konsekwencji brak było podstaw aby uzależniać udzielenie tej informacji od wykazania, że jej udostępnienie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego przemawiającego. Tym niemniej wnioskodawca ponownie zaakcentował, że o istnieniu wspomnianej przesłanki, to jest szczególnie ważnego interesu publicznego w udzieleniu żądanej informacji przemawia zakres obowiązków, do realizacji których obliguje Izbę ustawa o samorządzie zawodowym architektów.

Decyzją z dnia [...] r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w C. utrzymało w mocy rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne. W uzasadnieniu organ odwoławczy zaprezentował dotychczasowy przebieg postępowania i powołując się na art. 1 ust. 1, art. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej przyznał, że prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu z zastrzeżeniem art. 2 tej ustawy zaś od osoby wykonującej to prawo nie wolno żądać wykazania interesu prawnego ani faktycznego. Zgodził się także z tym, iż w świetle orzecznictwa decyzje administracyjne o pozwoleniu na budowę oraz projekty budowlane podlegające zatwierdzeniu w decyzjach organów architektoniczno-budowlanych stanowią informację publiczną.

Podkreślił jednak, że informacja, o której udzielenie ubiegała się [...] Okręgowa Izba Architektów RP jest informacją publiczną przetworzoną, której udostępnienie - inaczej niż w przypadku informacji prostej - jest możliwe tylko w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. W tym miejscu organ drugiej instancji powołał się na utrwalone stanowisko judykatury, w myśl którego informacja przetworzona to taka informacja, której wytworzenie wymaga dokonania stosownych analiz, obliczeń, zestawień statystycznych czy ekspertyz połączonych z zaangażowaniem w ich pozyskanie określonych środków osobowych i finansowych, bądź do wytworzenia której konieczne jest podjęcie dodatkowych czynności polegających na sięgnięciu do dokumentacji źródłowej. Mając na względzie powyższe zwrócił uwagę, że informacja objęta zgłoszonym wnioskiem nie jest możliwa do pozyskania na podstawie rejestru pozwoleń na budowę prowadzonego przez organ pierwszej instancji zgodnie z art. 82b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. Stosownie bowiem do przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie wzorów rejestrów wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę, w rejestrze takim nie ujmuje się danych pozwalających na stwierdzenie czy dana inwestycja ma charakter kubaturowy. Tym samym, pozyskanie żądanych informacji wymagało sięgnięcia do każdej wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę celem ustalenia, czy dotyczy ona inwestycji kubaturowej. Dopiero z wyselekcjonowanych w ten sposób decyzji można by uzyskać pozostałe dane wskazane we wniosku. Nie budzi zatem wątpliwości, że konieczna jest tu analiza informacji prostych (wszystkich decyzji o pozwoleniu na budowę wydanych w roku 2013) prowadząca do "wydobycia zawartych w nich danych", o które wystąpiono.

W konsekwencji, dostęp do takiej informacji mógłby uzyskać ten, kto wykaże, że przemawia za tym szczególnie ważny interes publiczny. Jakkolwiek przy tym pojęcie "istotny interes publiczny" nie zostało zdefiniowane w ustawie, to w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjęto, że odnosi się on do spraw związanych z funkcjonowaniem państwa oraz innych instytucji publicznych jako prawnej całości. Zdaniem Kolegium, prowadzony przez samorząd zawodowy nadzór swoich członków, w tym ujawnianie osób niewłaściwie wykonujących zawód i przyczynianie się w ten sposób do wyższej jakości świadczonych usług niewątpliwie mieści się w interesie publicznym. Sam fakt spoczywających na wnioskodawcy w tym zakresie obowiązków ustawowych nie przesądza jednak o istnieniu szczególnie istotnego interesu publicznego, który uprawniałby do żądania informacji objętych wnioskiem. Jako bowiem wskazano w orzeczeniach sądów administracyjnych, wykonywanie rzeczonych ustawowych zadań może być realizowane poprzez dostęp do informacji publicznej prostej, to jest do akt spraw administracyjnych (z wyjątkiem części podlegających wyłączeniu ze względu na ochronę danych osobowych lub objętych tajemnicą ustawowo chronioną), czy też do wspomnianego wyżej rejestru wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę. Jednocześnie organ odwoławczy zwrócił uwagę, że stosowne przepisy Prawa budowlanego, a mianowicie art. 33 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 7 zawierają gwarancje chroniące przez wykonywaniem projektów przez osoby nieuprawnione. Unormowania te obligują bowiem organy architektoniczno-budowlane do sprawdzania przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, kompletności projektu oraz zaświadczenia o przynależności jego autora do odpowiedniej izby samorządu zawodowego. Nadto szeroki zakres kontroli dotyczącej projektów budowlanych zawarty został w art. 81 cytowanej ustawy, który nakłada w tej kwestii liczne obowiązki zarówno na wspomniane organy jak i na organy nadzoru budowlanego.

Dodatkowo, ustosunkowując się do argumentacji podniesionej w odwołaniu, Kolegium wyjaśniło, że w powołanym przez stronę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 czerwca 2004 r., sygn. akt II SA/Kr 253/04 nie przesądzono, aby izba architektów mogła domagać się udzielenia informacji publicznej przetworzonej dotyczącej listy architektów wykonujących projekty obiektów budowlanych, a jedynie wskazano, iż orzekający w tej sprawie organ administracji publicznej nieprawidłowo zakwalifikował treść i zakres wniosku o udzielenie informacji publicznej.

Skargę na powyższą decyzję złożyła [...] Okręgowa Izba Architektów RP w K. reprezentowana przez radcę prawnego G. K. domagając się uchylenia decyzji Kolegium i przekazania sprawy temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Strona zarzuciła rzeczonemu rozstrzygnięciu naruszenie norm prawa procesowego, a mianowicie art. 6 i 7 Kodeksu postępowania administracyjnego wywodząc, iż odmowa udzielenia informacji publicznej wskazanej w jej wniosku koliduje z zasadą praworządności, a nadto nie została poprzedzona zważeniem interesu publicznego oraz słusznego interesu obywateli, które podlegać powinny równorzędnej ochronie. Podniesiono także zarzut naruszenia art. 80 tego Kodeksu poprzez przyjęcie, że [...] Okręgowa Izba Architektów RP nie jest podmiotem uprawnionym do uzyskania informacji publicznej w trybie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. oraz, że zakres żądanej informacji nie jest szczególnie istotny dla interesu publicznego. Równocześnie pełnomocnik skarżącej wywiódł, iż zaskarżona decyzja narusza przepisy prawa materialnego, a konkretnie art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, poprzez jego niezastosowanie, pomimo że objęte zgłoszonym wnioskiem dane stanowią informację publiczną i podlegają udostępnieniu, a także art. 3 ust. 1 pkt 1 tego aktu, poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie udzielenia informacji publicznej, podczas gdy przepis ten określa jasno, iż "prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskania informacji publicznej, w tym informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego". W uzasadnieniu pełnomocnik strony podniósł, że ograniczenie konstytucyjnego prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej może być ograniczone tylko ze względu na określoną w ustawach ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Zaakcentował przy tym, że wbrew twierdzeniom organu, za udostępnieniem informacji wskazanej we wniosku przemawiał szczególnie istotny interes społeczny, o istnieniu którego przesądzał zakres i charakter obowiązków ustawowych spoczywających na [...] Okręgowej Izbie Architektów RP w K. oraz związana z tym realna możliwość informacji w interesie ogółu obywateli, jakim jest poprawa funkcjonowania szeroko rozumianego budownictwa. Zadaniem samorządu zawodowego architektów, jest bowiem sprawowanie pieczy nad prawidłowym i rzetelnym wykonywaniem przez jej członków tego zawodu i ujawnianie przypadków niewłaściwego wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. W dalszej części skargi pełnomocnik strony przywołał stanowisko wyrażone w orzeczeniach sądów administracyjnych, zgodnie z którym decyzje o pozwoleniu na budowę, a także dane projektanta oraz informacja o jego przynależności do samorządu zawodowego - jako element projektu stanowiącego integralną część rozstrzygnięcia administracyjnego stanowi informację publiczną zaś [...] Okręgowa Izba Architektów RP w K. z racji ciążących na niej obowiązków nadzorczych ma prawo domagać się takich informacji.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze

w C. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola legalności działań podjętych przez organ administracji publicznej przeprowadzona w oparciu o postanowienia art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 2 pkt. 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., nr 270 ze zm.) - zwanej dalej p.p.s.a. wykazała, że zaskarżona decyzja nie odpowiada wymogom obowiązującego prawa.

Pojęcie informacji publicznej znajduje unormowanie w przepisach Konstytucji RP oraz w unormowaniach ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.). Stosownie do postanowień art. 61 Konstytucji RP, obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności władzy publicznej. Prawo to obejmuje również dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Unormowania konstytucyjne znajdują rozwinięcie w ustawie, która może zawierać niezbędne ograniczenia w dostępie do informacji publicznej.

Stosownie do postanowień art. 3 przywołanej ustawy z dnia 6 września 2001 r., prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do: uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego; wglądu do dokumentów urzędowych; dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Wskazane prawo obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania informacji publicznej zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych. Natomiast po myśli art. 5 ust. 1 powoływanej ustawy, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. Według art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Udostępnienie informacji publicznej następuje w drodze czynności materialno-technicznej, zaś stosownie do postanowień art. 16 wskazanej ustawy, odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji. Do decyzji tych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego z tym, że: odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni, a uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji. W świetle przedstawionych rozważań wynika, że z informacją publiczną spotykamy się wówczas, gdy informacja taka jest już wytworzona w formie określonego dokumentu, względnie w oparciu o dostępne dokumenty może zostać przetworzona. Innymi słowy nie jest dopuszczalne, aby w ramach dostępu do informacji publicznej domagać się od organów administracji publicznej ich wytworzenia.

Z treści przywołanych przepisów wynika, że prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje obywatelowi i podmiotowi prawa prywatnego (zob. wyrok NSA z 30. 01. 2014 r. sygn. akt I OSK 1982/13 Lex 1463438) i jest publicznym prawem podmiotowym, przy wykorzystaniu, którego obywatel oraz podmiot zrównany z nim w pozycji prawnej sprawuje kontrolę funkcjonowania organów władzy publicznej. Zatem przedmiotowe prawo przysługuje tylko tym, którzy pozostają poza strukturą organów władzy publicznej dysponujących informacją publiczną. Innymi słowy prawo dostępu do informacji publicznej nie przysługuje tym podmiotom, które realizują zadania z zakresu prawa publicznego, w zakresie objętym realizacją tych zadań. Oznacza to, że podmioty te mogą ubiegać się o udostępnienie informacji publicznej od organu władzy nią dysponującego, tylko wówczas, gdy żądana informacja nie będzie związana z realizacją przez niego zadania publicznoprawnego.

W rozpoznawanej sprawie powyższa uwaga odgrywa kluczową rolę, ponieważ w złożonym wniosku [...] Okręgowa Izba Architektów RP w K. żądała udostępnienia informacji o udzielonych przez organ administracji architektoniczno-budowlanej w 2013 r. decyzjach administracyjnych o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę dla inwestycji kubaturowych, z podaniem nazwy inwestycji, wielkości wyrażonej kubaturą lub (i) powierzchnią wraz z podaniem nazwiska projektanta z uprawnieniami do projektowania w specjalności architektury oraz nr weryfikacyjnego samorządu zawodowego, którego projektant jest członkiem.

Analizując treść wniosku Izby, nie budzi wątpliwości, że Starosta [...], będący organem samorządu terytorialnego jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r., zobowiązanym do udostępniania posiadanych danych mających charakter informacji publicznej. Ponadto pozostaje poza sporem, że wniosek pełnomocnika strony skarżącej obejmował dane zawarte w decyzjach administracyjnych o pozwoleniu na budowę, które mieszczą się w pojęciu informacji publicznej. Zgodnie bowiem z utrwalonym stanowiskiem judykatury, decyzja wydana w indywidualnej sprawie administracyjnej stanowi informację publiczną, gdyż jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 6 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zawierającym treść oświadczenia woli, utrwaloną i podpisaną przez funkcjonariusza publicznego (patrz: między innymi wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 14 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 609/12 oraz z dnia 20 marca 2008 r., sygn. akt II GSK 459/07 - orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych - zwanej dalej CBOSA). Również nie wzbudza sporu to, że informacje, których domaga się skarżąca Izba posiadają charakter przetworzony, a dla ich udostępnienia wymagane jest wykazanie przez wnioskodawcę występowania interesu publicznego (zob. wyrok NSA z 5 września 2013 r. sygn. akt I OSK 863/13 orzeczenie dostępne w CBOSA). W tym miejscu należy podkreślić, że składowi orzekającemu w niniejszej sprawie znane jest orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach dotyczących wniosków poszczególnych okręgowych izb architektów o udostępnienie tożsamych bądź bardzo zbliżonych informacji w drodze dostępu do informacji publicznej, dowodem tego jest między innym przywołanie powyższego wyroku NSA. Przeprowadzona analiza tego orzecznictwa pozwoliła stwierdzić, że składom orzeczniczym umknęła jedna, jednakże istotna okoliczność, a mianowicie to, że okręgowe izby architektów są organami samorządu zawodowego, a tym samym są one w zakresie wykonywanych zadań organami władzy publicznej.

W świetle przeprowadzonych rozważań uwagę należy skupić na wnioskodawcy, czyli na [...] Okręgowej Izbie Architektów RP w K. Izba ta funkcjonuje w oparciu o postanowienia art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony, a także na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. Z 2013 r. poz. 932 ze zm.). Zgodnie z art. 1 tej ustawy określa ona organizację i zadania samorządów zawodowych architektów, a także prawa i obowiązki członków tych samorządów. Stosownie natomiast do postanowień art. 4 samorząd ten jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepisom prawa, a po myśli art. 8 tejże ustawy do zadań tego samorządu zawodowego należy w szczególności: sprawowanie nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez członków izb; reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych swoich członków; ustalanie zasad etyki zawodowej i nadzór nad jej przestrzeganiem; nadawanie i pozbawianie uprawnień budowlanych, uznawanie kwalifikacji zawodowych oraz nadawanie i pozbawianie tytułu rzeczoznawcy budowlanego; przeprowadzanie egzaminów oraz potwierdzanie kwalifikacji osób; współdziałanie z organami administracji rządowej i organami samorządu terytorialnego oraz z innymi samorządami zawodowymi i stowarzyszeniami zawodowymi; opiniowanie minimalnych wymagań programowych w zakresie kształcenia zawodowego architektów; współdziałanie w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych architektów; zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą samorządu zawodowego; prowadzenie postępowań w zakresie odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej członków samorządów zawodowych; opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących architektury, budownictwa lub zagospodarowania przestrzennego; organizowanie i prowadzenie instytucji samopomocowych oraz innych form pomocy materialnej członkom samorządów zawodowych; prowadzenie list członków samorządów zawodowych oraz realizacja innych zadań statutowych.

Przywołane powyżej unormowania wskazują w sposób nie budzący żadnej wątpliwości, że [...] Okręgowa Izba Architektów RP w K. jest organem samorządu zawodowego architektów, powołanego do realizacji zadań państwa w zakresie określonym przywołaną powyżej ustawą z 15 grudnia 2000 r. Samorząd zawodowy grupuje w sposób przymusowy wszystkie osoby, chcące wykonywać dany zawód, a w tym przypadku zawód architekta. Równocześnie państwo scedowało na ten samorząd część przysługujących mu praw, celem zdecentralizowania zadań przed nim stojących i włączenia w proces administrowania osoby najbardziej zainteresowane, ponieważ wykonujące dany zawód. Rozwiązanie takie nie przenosi realizacji tych zadań na teren prawa prywatnego, ponieważ zadania te w dalszym ciągu posiadają charakter publicznoprawny i realizowane są w imieniu i na rachunek państwa. Oznacza to, że samorząd zawodowy w ramach wykonywanych przez niego zadań publicznych jest częścią administracji publicznej realizującej stojące przed nią zadania. Konsekwencją takiego ustalenia jest to, że organy tego samorządu zawodowego wykonujące zadania o charakterze publicznoprawnym obowiązane są wykorzystywać instrumenty właściwe prawu publicznemu. Podkreślić należy, że w art. 8 ust. 1 pkt. 6 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów stanowi się, że do zadań samorządu zawodowego architektów należy współdziałanie z organami administracji rządowej i organami samorządu terytorialnego oraz z innymi samorządami zawodowymi i stowarzyszeniami zawodowymi. W unormowaniu tym ustawodawca nie określił przy wykorzystaniu jakich prawnych form działania organy samorządu zawodowego będą współdziałały z organami administracji rządowej i organami samorządu terytorialnego. W tym zakresie administracji publicznej obowiązane są do wykorzystania tych prawnych form działania, które właściwe są prawu publicznemu. Z pewnością nie mogą to być władcze formy działania administracji publicznej, lecz formy niewładcze opierające się na takich regułach, które umożliwią obu tym organom prawidłowe wykonywanie stojących przed nimi zadań publicznych. Wskazane w przywołanym powyżej przepisu ustawy samorządowej współdziałanie zakłada aktywny udział organów samorządu zawodowego w wypełnianiu zadań stojących przed organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego, jak również odwrotną sytuację, w której to organy administracji rządowej oraz samorządu terytorialnego będą aktywnie wspierały organy samorządu zawodowego w realizacji stojących przed nimi zadań.

Konsekwencją przeprowadzonych rozważań jest ustalenie, że organy samorządu zawodowego mogą wykorzystywać instrumenty prawne właściwe prawu prywatnemu, jedynie wówczas, gdy nie podejmują działań związanych z realizacją zadań przypisanych im do wykonania jako administracja zdecentralizowana, a zatem przykładowo wówczas, gdy chcą uzyskać informację na temat wydatków ponoszonych przez gminę na realizację określonego rodzaju inwestycji, co pozostaje w szerokim zakresie zainteresowania tego samorządu, jednakże nie jest związane z realizacją zadań publicznoprawnych.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy przyjdzie zauważyć, że [...] Okręgowa Izba Architektów RP w K., powołując się na realizację ustawowego obowiązku nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez swoich członków, wynikającego z art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów wystąpiła o udzielenie informacji publicznej dotyczącej udzielonych przez organ administracji architektoniczno-budowlanej w 2013 r. decyzji administracyjnych o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę dla inwestycji kubaturowych, z podaniem nazwy inwestycji, wielkości wyrażonej kubaturą lub (i) powierzchnią oraz o podanie nazwiska projektanta z uprawnieniami do projektowania w specjalności architektury, z podaniem nr weryfikacyjnego samorządu zawodowego, którego projektant jest członkiem. Oznacza to, że organ samorządu zawodowego wykorzystując instrument prawny właściwy prawu prywatnemu, którym jest prawo dostępu do informacji publicznej, podjął działania zmierzające do realizacji zadań o charakterze publicznoprawnym. W tym stanie formalnoprawnym organ samorządu zawodowego nie był uprawniony do ubiegania się o udostępnienie informacji publicznej określonej we wniosku, a organ samorządu terytorialnego – Starosta [...] nie powinien był wydawać decyzji administracyjnej odmawiającej udostępnienia informacji publicznej, albowiem brak było podstaw prawnych dla jej wydania, lecz zobowiązany był poinformować w formie pisemnej [...] Okręgową Izbę Architektów RP w K., że zgłoszony wniosek nie może być rozpatrywany w kontekście postanowień ustawy o dostępie do informacji publicznej, ponieważ organ samorządu zawodowego wystąpił o udostępnienie informacji związanych z realizacją zadań o charakterze publicznoprawnym. Wskazane pismo powinno być sporządzone w oparciu o postanowienia art. 13 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Odrębną kwestią jest natomiast to w jaki sposób dwa organy władzy publicznej będą współdziałały i rozwiązywały stojące przed nimi zadania. Zagadnienie to wykracza poza ramy kognicji sądu administracyjnego. W konkluzji tej części rozważań przyjdzie stwierdzić, że organ samorządu zawodowego nie był uprawniony do występowania o udostępnienie informacji publicznej w zakresie określonym we wniosku z dnia 3 lutego 2014 r., a Starosta [...] nie był umocowany do wydania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej. W świetle powyższego wyczerpana została przesłanka uwzględnienia wniesionej skargi przewidziana treścią art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a i c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a mianowicie naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy jak również naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono wpływ na wynik sprawy.

Na marginesie prowadzonych rozważań przyjdzie zauważyć, że organy administracji publicznej podejmujące rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie nie dostrzegły dwóch okoliczności, otóż wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 3 lutego 2014 r. podpisany został tylko przez jedną osobę, a mianowicie przez Przewodniczącą [...] Okręgowej Izby Architektów RP w K., w sytuacji kiedy z postanowień art. 21 ust. 3 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów wynika, że oświadczenia woli w imieniu Izby składają dwaj członkowie prezydium w tym przewodniczący lub zastępca. Zatem przedmiotowy wniosek nie spełniał wymogów formalnych i nie powinien wywoływać żadnych skutków prawnych. Wskazane uchybienie zostało sanowane pismem z dnia 3 marca 2014 r., będącym odpowiedzią na wezwanie organu pierwszej instancji do wykazania występowania po stronie wnioskodawcy interesu publicznego w udostępnieniu przetworzonej informacji publicznej, ponieważ podpisane zostało przez cztery osoby, a zatem wskazana Izba potwierdziła wolę uzyskania wnioskowanej informacji. Z tego też powodu Sąd nie stwierdzał nieważności poddanych kontroli decyzji. Drugą okolicznością, której organy obu instancji nie dostrzegły, otóż po myśli art. 16 ust. 2 pkt. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej w uzasadnieniu decyzji o odmowie udostępnienia informacji zamieszcza się także imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji. Zauważyć należy, że wymóg ten zamieszczony jest w przepisie prawa materialnego i posiada on pierwszeństwo przed unormowaniem zamieszczonym w art. 107 § 3 kpa. Podkreślić należy, że w żadnej z poddanych kontroli tutejszego Sądu decyzji, wydanych w niniejszym postępowaniu nie zamieszczono takiej informacji. Okoliczność ta również wyczerpuje znamiona uwzględnienia skargi przewidziane treścią art. 145 § 1 pkt. Lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Konsekwencją niniejszego wyroku jest powrót sprawy do organu pierwszej instancji, który kierując się wskazaniami w nim zamieszczonymi powinien podjąć stosowne działania.

O wykonalności zaskarżonej decyzji Sąd nie orzekał z uwagi na charakter wydanych w kontrolowanym postępowaniu decyzji, mocą których odmówiono skarżącej Izbie udostępnienia informacji publicznej.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosownie do postanowień art. 210 w związku z art. 205 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji.