Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Śliwińska Sędziowie Sędzia WSA Maria Jagielska (spr.) Sędzia WSA Dorota Wdowiak Protokolant apl. prok. Małgorzata Wilkos po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2007 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] marca 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia na broń. 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji; 2. stwierdza, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu.

W dniu [...] listopada 2006 r. M. K., zwany dalej skarżącym zwrócił się do [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. z wnioskiem o wydanie pozwolenia na 4 sztuki broni palnej myśliwskiej do celów łowieckich. Wniosek uzasadniał członkowstwem w Polskim Związku Łowieckim i Kole Łowieckim "S." w M. oraz faktem posiadania stosownych uprawnień do wykonywania polowań. Do wniosku strona dołączyła wymagane przepisami prawa dokumenty w tym orzeczenie lekarskie i psychologiczne stwierdzające brak przeciwwskazań do dysponowania bronią.

Na wniosek strony organ wszczął postępowanie administracyjne w ramach, którego ustalił, iż skarżący jest osobą niekaraną, co potwierdza karta z Krajowego Rejestru Karnego z dnia [...] listopada 2006 r. (k. 13 akt administracyjnych), jednakże w okresie od 1995 r. do 2000 r. prowadzonych było przeciwko niemu kilka postępowań karnych, które w dwóch przypadkach zakończyły się prawomocnym skazaniem za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Powyższe potwierdza wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia [...] marca 1999 r. sygn. akt [...] mocą którego skarżący został uznany winnym popełnienia przestępstwa z art. 158 § 1 kk i skazany na karę 1 roku pozbawienia wolności warunkowo zawieszoną na 3 lata próby, utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy w N. sygn. akt [...] oraz wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia [...] października 2001 r. sygn. akt [...] mocą którego skarżący został uznany winnym popełnienia przestępstwa z art. 158 § 1 kk i skazany na karę grzywny. Ponadto w 1995 r. przeciwko stronie toczyło sie postępowanie karne o popełnienie przestępstwa z art. 156 § 1 kk, które postanowieniem Sądu Rejonowego – Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia [...] stycznia 1996 r. zostało umorzone.

Decyzją z dnia [...] stycznia 2007 r. [...] [...] Komendant Wojewódzki Policji działając na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji - ubia (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) odmówił skarżącemu wydania pozwolenia na broń palną myśliwską. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż skarżący jest osobą niekaraną, jednak w ocenie organu zatarcie skazania nie stanowi przeszkody do ustalenia w trybie art. 75 kpa, że osoba ubiegająca się o pozwolenie na broń popełniła czyn, który sam w sobie lub w powiązaniu z innymi okolicznościami rodzi obawę, że osoba ta użyje broń w celach sprzecznych z interesem porządku publicznego. Organ posiłkując się stanowiskiem doktryny podkreślił, iż zatarcie skazania pozwala wprawdzie uznać daną osobę za niekaraną, jednak przy ocenie osobowości kandydata do posiadania broni ważny jest nie tylko fakt ukarania bądź nie ukarania, ale dotychczasowe życie i sposób postępowania danej osoby. W ocenie organu skarżący jako osoba, która wielokrotnie - początkowo jako nieletni a później młodociany - dopuściła się przestępstw wymierzonych przeciwko życiu i zdrowiu, za co została skazana prawomocnym wyrokiem Sądu i oddana pod dozór kuratora, nie daje gwarancji przestrzegania przepisów prawa w przyszłości, a więc także przepisów ustawy o broni i amunicji. W cenie organu agresywne zachowanie strony połączone z użyciem siły jednoznacznie przemawiają za uznaniem strony jako osoby, która może użyć broni w sposób sprzeczny z interesem porządku publicznego.

W odwołaniu od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę oraz wydanie pozwolenia na broń palną myśliwską, skarżący podniósł, iż w jego ocenie zaprezentowane przez organ I instancji stanowisko jest błędne i sprzeczne z treścią art. 15 ust. 1 pkt 6 ubia. Zdaniem skarżącego niedopuszczalne jest aby organ dokonując oceny jego kwalifikacji jako kandydata do posiadania broni traktował go jako osobę skazaną w sytuacji, kiedy nastąpiło zatarcie skazania. Takie działanie organu jest sprzeczne z art.106 kk, który stanowi, iż z chwilą zatracia skazania uważa się je za niebyłe a wpis o tym skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Skarżący podniósł, iż od 2000 r. nie było prowadzone przeciwko niemu żadne postępowanie karne, a to świadczy o tym, że strona przestrzega porządku prawnego a orzeczone wobec niego kary spełniły swoją rolę wychowawczą i prewencyjną. Zaznaczył również, iż jego aktualne postępowanie nie budzi żadnych zastrzeżeń, dlatego też organ I instancji nie miał podstaw faktycznych do uznania, iż zachodzi uzasadniona obawa, że może on użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Komendant Główny Policji nie znajdując podstaw do rozstrzygnięcia sprawy zgodnie z wolą strony, decyzją z dnia [...] marca 2007 r. Nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. uznając ją za zasadną. Uzasadniając swoje stanowisko organ wskazał, iż z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż skarżący w przeszłości wielokrotnie naruszył prawo dopuszczając się czynów przeciwko życiu i zdrowiu, za które był skazany prawomocnymi orzeczeniami Sądu. Organ zaznaczył, iż w chwili obecnej karalność za czyny, których dopuścił się skarżący w przeszłości uległa wprawdzie zatarciu z mocy prawa, jednakże w ocenie organu zatarcie skazania nie stanowi przeszkody do ustalenia, że rodzaj popełnionych czynów i ewentualnie inne okoliczności faktyczne rodzą obawę niezgodnego z prawem użycia broni przez daną osobę. W ocenie organu nie tyle fakt ukarania, ale dotychczasowe życie i sposób postępowania danej osoby są kluczowe dla oceny osobowości kandydata do posiadania broni. Dlatego też, zdaniem organu, rodzaj czynów, jakich dopuścił się skarżący w przeszłości pozwala uznać go za osobę, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 6 ubia. Ponadto, ustalenia dokonane w trakcie postępowania świadczą o tym, iż postawa życiowa skarżącego charakteryzowała się w przeszłości brakiem poszanowania dla przepisów prawa, a to wzbudza uzasadnione obawy, iż nie będzie on przestrzegał przepisów prawa dotyczących posiadania i używania broni i amunicji, a tym samym może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego.

W skardze z dnia [...] kwietnia 2007 r. skarżący, wniósł o uchylenie w całości decyzji Komendanta Głównego Policji z dnia [...] marca 2007 r. podnosząc, iż organy orzekające w sprawie błędnie przyjęły stanowisko sprzeczne z treścią art. 15 ust. 1 pkt 6 ubia, ponadto w ocenie skarżącego Komendant Wojewódzki Policji przekroczył swoje uprawnienia dokonując oceny zachowań skarżącego, jakich dopuścił się w przeszłości określając je jako nierokujące nadziei na przestrzeganie prawa, bowiem podmiotem uprawnionym do dokonywania takiej oceny jest psycholog, a stosowne zaświadczenie dołączone zostało do akt sprawy. Skarżący zgłośnił również gotowość poddania się badaniom, które potwierdzą jego zdolność psychiczną i psychologiczną.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ ponownie podkreślił, iż nie ulega wątpliwości, że skarżący w chwili obecnej nie jest osobą karaną z uwagi na zatarcie skazania, jednak okoliczność ta w odczuciu organu nie stoi na przeszkodzie w zaliczeniu skarżącego do kategorii osób, co do których istnieje uzasadniona obawa użycia broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Odnosząc się do zarzutów skargi organ dodał, iż brak jest podstaw do żądania ponownego poddania się przez skarżącego badaniom lekarskim i psychologicznym, bowiem organ wydając decyzję odmowną nie zanegował zdolności psychicznej ani fizycznej skarżącego do dysponowania bronią.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Badając zaskarżoną decyzję pod tym właśnie kątem, należy stwierdzić, iż narusza ona prawo, tak jak narusza prawo decyzja, do której zaskarżona decyzja się odnosi.

Podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowił przepis art. 15 ust. 1 pkt 6 ubia, zgodnie z którym pozwolenia na broń nie wydaje się osobom, co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, w szczególności skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu albo wobec których toczy się postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw. Z treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji jednoznacznie wynika, iż odmawiając skarżącemu wydania pozwolenia na broń organ wyszedł z założenia, iż postawa życiowa skarżącego, jaką prezentował w przeszłości i jaka doprowadziła do jego dwukrotnego, prawomocnego skazania (tj. brak poszanowania dla przepisów prawa) w chwili obecnej uzasadnia istnienie obawy nieposzanowania przepisów prawa dotyczących posiadania i używania broni.

Na wstępie zauważyć należy, iż organ administracji publicznej orzekający w sprawie administracyjnej obowiązany jest działać w oparciu o przepisy prawa, co wynika wprost z konstytucyjnej zasady praworządności. Dodatkowo organy administracji przy podejmowaniu działań w ramach prowadzonego postępowania związane są regułami procedury administracyjnej, z których wynika m. in. wymóg prowadzenia postępowania z poszanowaniem zasady prawdy obiektywnej oraz zaufania obywateli do organów Państwa. Realizacja tych zasad znajduje umocowanie w przepisach Działu II Kodeksu postępowania administracyjnego, w szczególności w rozdziale dotyczącym dowodów.

Należy zatem stwierdzić, iż w niniejszej sprawie organ nie zadośćuczynił wskazanym wyżej zasadom. Dokonując oceny postawy skarżącego w oparciu o niepełny materiał dowodowy, organ przyjął za udowodnione, iż wglądem skarżącego nastąpiło wypełnienie przesłanki zaliczenia go do grona osób wskazanych w art. 15 ust. 1 pkt 6 ubia, co pozbawiło stronę możliwości uzyskania wnioskowanego rodzaju broni.

W sprawie bezspornym pozostaje, iż wobec skarżącego w okresie od 1995 r. do 2000 r. prowadzone były postępowania karne, które w dwóch przypadkach zakończyły się prawomocnym skazaniem. Okoliczność tę potwierdził zarówno skarżący jak i organ wskazując na wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia [...] marca 1999 r. sygn. akt [...], utrzymany w mocy przez Sąd Okręgowy w N. sygn. akt [...] oraz wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia [...] października 2001 r. sygn. akt [...]. Ponadto w 1995 r. przeciwko skarżącemu toczyło się postępowanie karne o popełnienie przestępstwa z art. 156 § 1 kk, które postanowieniem Sądu Rejonowego – Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia [...] stycznia 1996 r. zostało umorzone.

Bezspornym pozostaje również, iż w chwili orzekania przez organ, karalność za czyny stwierdzone ww. wyrokami uległa zatarciu z mocy prawa.

W związku z powyższym kwestią, która wymaga rozważenia jest ocena, jaki wpływ na decyzje organu o odmowie wydania pozwolenia na posiadanie broni palnej myśliwskiej może mieć fakt skazania kandydata prawomocnym wyrokiem Sądu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu w sytuacji, kiedy w chwili wystąpienia z wnioskiem o wydanie takiego zezwolenia skazanie uległo zatarciu z mocy prawa oraz w sytuacji, gdy od chwili popełnienia czynu karanego do dnia wystąpienia z wnioskiem o pozwolenie nastąpił znaczny upływ czasu.

Nadmienić należy, iż w świetle art. 106 kodeksu karnego powoływanie się na kary objęte zatarciem jest niedopuszczalne i nieskuteczne, gdyż samo prawo uważa te kary za niebyłe. Ponadto powołanie się na wyroki sądowe, co do których nastąpiło zatarcie skazania z mocy prawa, jest naruszeniem art. 75 kpa, zgodnie z którym nie może być dopuszczony dowód sprzeczny z prawem (a contrario z treści art. 75 kpa).

Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak i Sądu Najwyższego wynika, iż zatarcie skazania nie stanowi przeszkody do ustalenia w trybie art. 75 kpa, że osoba posiadająca pozwolenie na broń popełniła czyn, który sam w sobie lub w powiązaniu z innymi okolicznościami rodzi obawę, że osoba ta użyje broni w celach sprzecznych z interesem porządku publicznego. Zatarcie skazania pozwala wprawdzie daną osobę uznać za niekaraną, jednakże przy ocenie osobowości kandydata do posiadania broni ważny jest nie tyle fakt ukarania bądź nie ukarania, ale dotychczasowe życie i sposób postępowania tej osoby. Fakt uprzednio popełnionego przestępstwa i prawomocnego skazania nie jest obojętny w tej sferze stosunków społecznych, w których znaczenie ma nie tylko ocena prawna, lecz także ocena etyczno-moralna danej osoby (v. wyroki NSA z dnia: 12 maja 1999r. Lex45099 oraz 22 października 1981r.- ONSA 1981/2/103, wyrok SN z dnia 27 listopada 1984r. OSNC 1985/8/105).

Zatem przy ocenie, czy osoba ubiegająca się o wydanie pozwolenia na broń należy do kategorii osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 6 ubia, niezbędne jest wykazanie bezpośredniego związku pomiędzy popełnionym przez skarżącego czynem za który został skazany i względem którego skazanie uległo zatarciu a cechami charakteru oraz dotychczasowym postępowaniem skarżącego, które stwarzałoby obawy, że posiadacz pozwolenia na broń użyje jej w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa Państwa i porządku publicznego (podobnie. wyroki NSA z dnia: 15 grudnia 2006 r. sygn. akt II OSK 88/06 i z dnia 4 czerwca 2007 r. II OSK 863/06 niepubl.).

Wracając do oceny przeprowadzonego postępowania administracyjnego należy podkreślić, iż w sytuacji, kiedy okoliczności faktyczne sprawy jednoznacznie wskazują, iż osoba ubiegająca się o pozwolenie na broń była w przeszłości karana prawomocnym wyrokiem Sądu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, a wyrok ten uległ zatarciu z mocy prawa, zadaniem organu jest zbadanie jak na przestrzeni czasu, jaki nastąpił od dnia popełnienia czynu i skazania do dnia złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na broń kształtowała się postawa życiowa kandydata i jakimi cechami charakteru obecnie on się wykazuje. Dopiero po wszechstronnym i starannym zbadaniu zgromadzonego w tym zakresie materiału dowodowego oraz dokonaniu wnikliwej analizy cech osobowościowych zainteresowanego organ może dokonać oceny czy pomiędzy popełnionymi w przeszłości czynami, a wykazanymi cechami charakteru danej osoby istnieje związek, który rodziłby obawę, że posiadacz pozwolenia na broń użyje jej w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego. W zależności od poczynionych w tym zakresie ustaleń organ winien wydać decyzję o ewentualnej odmowie lub udzieleniu pozwolenia na broń.

Mając na uwadze powyższe należało stwierdzić, iż zaskarżona decyzja Komendanta Głównego Policji, jak i utrzymana nią w mocy decyzja [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w K. wydane zostały bez należytego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz bez dokładnego zebrania i rozważenia materiału dowodowego. Oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie na okolicznościach, jakie miały miejsce przed dziesięcioma laty, kiedy to skarżący jako osoba nieletnia a później także małoletnia dopuścił się czynów zabronionych świadczy o tym, iż organ orzekający w sprawie zainteresowany był wyłącznie postawą skarżącego, jaką ten wykazywał w przeszłości, a całkowicie pominął istotne dla wyniku sprawy okoliczności składające się na aktualny wizerunek skarżącego. Organ nie wziął pod rozwagę istotnego zdaniem Sądu faktu, iż skarżący dopuścił się czynu zabronionego w bardzo młodym wieku sprzyjającym w określonych warunkach irracjonalnemu, niejednokrotnie agresywnemu i aspołecznemu zachowaniu. Opierając swoje rozstrzygnięcie wyłącznie na faktach dotyczących młodzieńczego okresu życia skarżącego, organ nie brał pod uwagę sytuacji, iż upływ czasu może mieć znaczący, również pozytywny wpływ na cechy osobowościowe skarżącego i w rezultacie może ukształtować inną osobę. Organ nie dołożył starań, aby ustalić, jak na dzień złożenia wniosku postrzegany jest skarżący w najbliższym otoczeniu zarówno rodziny, jak też sąsiadów, czy też środowisku w którym funkcjonuje zawodowo, jaki wpływ na jego życie miał fakt skazania oraz czy skazanie odniosło swój skutek prewencyjny i resocjalizacyjny (na tę okoliczność powoływał się skarżący w odwołaniu od decyzji I instancji) oraz czy od czasu ostatniego skazania popadł on w kolizję z prawem. Konieczność wyczerpującego zbadania wyżej wymienionych okoliczności podyktowana winna być również faktem załączenia do akt sprawy orzeczenia psychologicznego, z którego wynika, iż w ocenie eksperta skarżący posiada pełną zdolność psychiczną do posiadania broni.

Działanie organu budzi zasadnicze wątpliwości w szczególności z uwagi na fakt, iż w trakcie prowadzonego postępowania organ wielokrotnie podkreślał, iż skarżący z racji zatarcia skazania postrzegany jest jako osoba niekarana. Wielokrotnie też organ powoływał się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, z którego wynika, iż przy ocenie osobowości kandydata do posiadania broni ważny jest nie tyle fakt ukarania bądź nie ukarania, ale dotychczasowe życie i sposób postępowania danej osoby. Pomimo tak jasno nakreślonego schematu działania organ poprzestał na przyjęciu, iż kluczowe, a jak wynika z decyzji wyłączne znaczenie dla sprawy miały okoliczności, jakie w przeszłości towarzyszyły popełnieniu przez skarżącego czynu zabronionego. Na tej tylko podstawie organ przyjął, iż skarżący nie daje gwarancji przestrzegania prawa w przyszłości a co za tym idzie stwarza obawę, iż może użyć broni w sposób sprzeczny z interesem bezpieczeństwa Państwa i porządku publicznego.

Z działaniem takim zgodzić się nie można z przyczyn wyżej już opisanych. Nadto rozumowanie organu stwarza sytuację w której należałoby postawić pytanie, jak długo pomimo zatarcia skazania na skarżącym ciążyć będzie, jego naganne zachowanie z przeszłości.

Reasumując, stwierdzone przez Sąd uchybienia miały istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy i w konsekwencji skutkować musiały uchyleniem zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji. Przystępując do ponownego rozpoznania sprawy organy winny uwzględnić zaprezentowane stanowisko Sądu.

Mając powyższe na uwadze, działając na podstawie art.145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a., Sąd orzekł jak w sentencji. O niewykonalności uchylonych decyzji orzeczono na podstawie art.152 p.p.s.a.