drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, oddalono skargę, II SA/Bd 175/17 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2017-05-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bd 175/17 - Wyrok WSA w Bydgoszczy

Data orzeczenia
2017-05-24 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-02-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Grzegorz Saniewski
Jarosław Wichrowski
Renata Owczarzak /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2015 poz 155 art. 72 ust. 1
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Renata Owczarzak (spr.) Sędziowie sędzia WSA Grzegorz Saniewski sędzia WSA Jarosław Wichrowski Protokolant asystent sędziego Magdalena Tambelli – Orwat po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2017 r. sprawy ze skargi D. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] listopada 2016 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia praktycznego egzaminu państwowego na prawo jazdy oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] września 2016 r. działający z upoważnienia Marszałka Województwa K. - P. - Dyrektor Departamentu Organizacyjnego K. - P. Urzędu Marszałkowskiego, działając w oparciu o przepis art. 72 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia [...] stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, (Dz.U. z 2015 r. poz. 155,m ze zm., dalej "u.k.p.") unieważnił praktyczny egzamin na prawo jazdy kat. B, przeprowadzony z J. R. w dniu [...] lipca 2016 r.

Z nagrania z przebiegu egzaminu wynika, że egzamin rozpoczął się o godz. 11:00. Po sprawdzeniu stanu technicznego i wybranych losowo elementów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ruchu drogowego, J. R. przystąpiła do wykonywania zadań na placu manewrowym. Zadania zostały wykonane poprawnie i o godz. 11:08 egzaminowana rozpoczęła jazdę w ruchu drogowym. O godz. 11:20:40 podczas jazdy na wprost, egzaminowana, obserwując grupę pieszych oczekujących na możliwość przejścia przez jezdnię, zatrzymała pojazd egzaminacyjny, umożliwiając osobom pieszym przejście po pasach. W tym momencie na pasie, oprócz pojazdu egzaminacyjnego, nie było żadnego innego pojazdu. Egzaminowana nie stworzyła zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, nie zmusiła żadnego pojazdu do hamowania. Następnie o godz. 11:27:04 egzaminator wydał polecenie jazdy w lewo na skrzyżowaniu. O godz. 11:27:14 egzaminowana zatrzymała łagodnie pojazd, gdyż zachowanie pieszej stojącej przed pasami początkowo wskazywało na zamiar przejścia przez przejście. Następnie gdy pojazd egzaminacyjny zatrzymał się przed pasami, piesza zmieniła kierunek drogi. W tym samym momencie przez przejście dla pieszych przebiegło dziecko.

Decyzje osoby egzaminowanej były zdaniem organu I instancji prawidłowe, potwierdzające prawidłową antycypację zachowań innych uczestników ruchu drogowego, dlatego brak jest jakiejkolwiek podstawy do stwierdzenia, że zachowanie egzaminowanej było niczym nieuzasadnione oraz, że spowodowało potencjalne zagrożenie kolizją lub zagrożenie zdrowia lub życia uczestników ruchu drogowego.

W ocenie organu nie miał tutaj zastosowania przepis art. 49 pkt 1 ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.), na który powołuje się egzaminator w związku z czym egzaminator ocenił zadania nieprawidłowo. Wskazane nieprawidłowości wpłynęły na wynik egzaminu, dlatego w ocenie organu egzamin należało unieważnić.

Organ I instancji zwrócił uwagę, że w dniu [...] września 2016 r. wpłynęły wyjaśnienia Dyrektora WORD w B., który potwierdza zasadność złożonej przez egzaminowaną skargi, jednocześnie podtrzymując opinię egzaminatora nadzorującego z dnia [...] lipca 2016 r., który twierdzi, iż wzmiankowany egzamin należało unieważnić, ponieważ podczas egzaminu nie miało miejsca dwukrotnie nieprawidłowo wykonane zadanie - przejazd przez przejścia dla pieszych.

Egzaminator prowadzący egzamin w swoich wyjaśnieniach nie zgadza się z opinią egzaminatora nadzorującego, jakoby egzamin należało unieważnić.

W odwołaniu od powyższej decyzji D. G. wniósł o jej uchylenie, zarzucając naruszenie art. 72 ustawy z dnia [...] stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, zgodnie z którym Marszałek Województwa, w drodze decyzji administracyjnej, unieważnia egzamin państwowy, jeżeli egzaminowi została poddana osoba, o której mowa w art. 50 ust. 2 cyt. ustawy oraz gdy był przeprowadzony w sposób niezgodny z przepisami ustawy, a ujawnione nieprawidłowości miały wpływ na jego wynik.

Odwołujący się podkreślił, iż egzaminowana dwukrotnie popełniła wykroczenie drogowe polegające na zatrzymaniu pojazdu przed przejściem dla pieszych, łamiąc tym samym zakaz wynikający z art. 49 pkt 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym i nawet jeśli przyjąć, iż nie spowodowało to zagrożenia w ruchu drogowym i było przejawem kultury, to nie oznacza, że egzaminowana nie popełniła wykroczenia.

Skarżący zwrócił uwagę, że zatrzymywanie przed przejściem dla pieszych w celu umożliwienia przejścia pieszym na drugą stronę jezdni obecnie nie jest dozwolone, choć w mniemaniu większości jest to przejaw kultury. Jego zdaniem nie ma mowy, by wykroczenie drogowe było kulturalne, nawet jeśli jest popełniane w dobrej wierze.

Wskazał również na podejmowane przez parlament próby zmian mających w sprawie zastosowanie przepisów (art. 49 pkt 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym), które jednak ostatecznie nie zostały uchwalone.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia [...] listopada 2016 r., znak: [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Organ odwoławczy uzasadniając podjętą w sprawie decyzję, przytoczył treść przepisów mających w sprawie zastosowanie, podkreślając, że w ocenie egzaminatora działania osoby egzaminowej były złamaniem zakazu wynikającego z art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, który zabrania zatrzymywania pojazdu na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 metrów przed tym przejściem lub przejazdem, na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu, zakaz ten obowiązuje także za przejściem lub przejazdem.

Zdaniem kolegium, na tle okoliczności faktycznych rozpatrywanej sprawy zgodzić się należy ze stanowiskiem organu pierwszej instancji, iż zachowania osoby egzaminowanej były prawidłowe i wynikały z prawidłowej oceny sytuacji na drodze. W myśl art. 13 ust. 1 powołanej ustawy pieszy przechodząc przez jezdnię lub torowisko jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i co do zasady korzystać z przejścia dla pieszych; pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem. Wprawdzie osoby widoczne na nagraniu nie znajdowały się na przejściu, a zatem nie korzystały z pierwszeństwa, jednakże ich zachowanie sugerowało zamiar wejścia na to przejście.

W ocenie Kolegium działanie osoby egzaminowanej było przejawem kultury jazdy i właściwej oceny sytuacji na drodze. Skoro zatem nie miało miejsca dwukrotne nieprawidłowe wykonanie tego samego zadania egzaminacyjnego, brak było podstaw do uznania, że została spełniona przesłanka o której mowa w § 28 ust. 1 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] lipca 2012 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. z 2012 r., poz. 995, z późn. zm.), a tym samym zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy, w ocenie Kolegium marszałek województwa miał prawo unieważnić egzamin jako przeprowadzony w sposób niezgodny z przepisami ustawy, a ujawnione nieprawidłowości miały wpływ na jego wynik.

W skardze do sądu D. G. wniósł o uchylenie decyzji organu I i II instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia [...] stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2015 r., poz. 155 z późn. zm.) oraz § 28 ust. 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] lipca 2012 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U z 2012 r., poz. 995), poprzez uznanie, iż osoba zdająca nie popełniła wykroczeń drogowych, które skutkowały dwukrotnym nieprawidłowym wykonaniem zadania egzaminacyjnego i wynikiem negatywnym części praktycznej egzaminu na prawo jazdy.

Uzasadniając zarzuty skarżący podniósł, iż osoba egzaminowana zatrzymując pojazd przed przejściem, popełniła wykroczenie drogowe z art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym i zarówno organ pierwszej jak i drugiej instancji, nie podważyły merytorycznie tej oceny, stwierdzając tylko, że zdająca nie popełniła wykroczenia, ponieważ zachowała się kulturalnie. Zdaniem skarżącego nie ma to jednak poparcia w prawie i jest nieudaną próbą jego interpretowania, ponieważ kulturalne, czy nie, zachowanie to było wykroczeniem i potraktowane zostało przez skarżącego jako błąd. Błąd ten został popełniony 2 razy w tym samym zadaniu, dlatego też zdająca uzyskała negatywny wynik egzaminu zgodnie z § 28 ust. 1 pkt 2 lit. a) cyt. rozporządzenia.

Ponadto skarżący zarzucił, iż zamiast merytorycznie podważyć jego ocenę, orzekające w sprawie organy powołały się na negatywną opinię egzaminatora nadzorującego oraz dyrektora WORD B., podczas gdy cyt. rozporządzenie o egzaminowaniu nie przewiduje takiej sytuacji, by opinie osób nie biorących udziału w egzaminie, były uwzględniane przez Urząd Marszałkowski przy ocenie zasadności skargi, o czym mówi art. 68 ust. 2 ustawy o kierujących.

W odpowiedzi na skargę organ, nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia, wniósł o jej oddalenie wskazując, że po ponownej analizie akt sprawy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji, ponieważ została ona podjęta zgodnie ze stanem faktycznym oraz w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1066) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m. in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznaje sprawę rozstrzygniętą zaskarżonym aktem z punktu widzenia kryterium legalności, to jest zgodności z prawem całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania prawa materialnego. Nadto zgodnie z art. 134 § 1 P.p.s.a, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

Przeprowadzone w określonych wyżej ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonego rozstrzygnięcia wykazało, że nie jest ono dotknięte uchybieniami uzasadniającymi jego wzruszenie. Zaskarżone rozstrzygnięcie nie narusza bowiem zarówno przepisów prawa materialnego jak i przepisów postępowania, które miały wpływ na wynik sprawy, co w świetle art. 151 P.p.s.a skutkuje oddaleniem skarg.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy u.k.p. Zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy marszałek województwa, w drodze decyzji administracyjnej, unieważnia egzamin państwowy, jeżeli był przeprowadzony w sposób niezgodny z przepisami ustawy, a ujawnione nieprawidłowości miały wpływ na jego wynik. Z treści cytowanego przepisu wynika zatem, że wydanie decyzji o unieważnieniu egzaminu uzależnione jest od spełnienia łącznie następujących przesłanek:

1. stwierdzenia, że egzamin na prawo jazdy prowadzony był niezgodnie z przepisami,

2. wykazania, że ujawnione nieprawidłowości miały wpływ na wynik egzaminu,

przy czym użyty przez ustawodawcę zwrot "niezgodny z przepisami ustawy", nie oznacza – na co słusznie zwraca uwagę organ odwoławczy - tylko niezgodności z przepisami u.k.p lecz przede wszystkim z przepisami wykonawczymi do u.k.p, tj. rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r.

w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach albowiem to ten właśnie akt prawny – wydany na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1-5, 7 i 8 u.k.p – w Rozdziale 5 określa warunki i tryb przeprowadzania części praktycznej egzaminu państwowego. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych (patrz: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt II SA/Ke 37/16, czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 10 marca 2016 r. sygn. akt III SA/Wr 805/15, orzeczenia dostępne na stronie: www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

W ocenie Sądu, skoro przepis art. 72 ust. 1 pkt 2 u.k.p. dla dopuszczalności unieważnienia egzaminu państwowego na prawo jazdy wymaga, aby egzamin "był przeprowadzony w sposób niezgodny z przepisami ustawy", to zbadanie legalności zaskarżonej decyzji polegać musi na wskazaniu, jak należy rozumieć zwrot ustawowy: "w sposób niezgodny z przepisami ustawy". Odpowiedzi na to pytanie należy poszukiwać w przepisach Rozdziału 9 obejmującego art. 49-57d ustawy o kierujących pojazdami.

Istotne znaczenie w niniejszej sprawie ma art. 51 ust. 1 pkt 2 u.p.k. Przepis ten określa cel egzaminu praktycznego i jego zakres w odniesieniu do egzaminu praktycznego na prawo jazdy uprawniające do kierowania m.in. pojazdami silnikowymi jako: "sprawdzenie umiejętności w zakresie zgodnego z przepisami, bezpiecznego, energooszczędnego, sprawnego i nieutrudniającego innym uczestnikom ruchu poruszania się, odpowiednio do uprawnienia, o które ubiega się osoba zdająca egzamin w ruchu drogowym pojazdem silnikowym". W kontekście tego przepisu, należy przyjąć, że egzamin przeprowadzony w sposób niezgodny z wyżej wskazanym celem i zakresem egzaminu byłby niezgodny z przepisami ustawy.

W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do uznania, że obie z wymienionych wyżej przesłanek wydania decyzji, o której mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 u.k.p, zostały spełnione. Przede wszystkim podkreślić należy, że materiał dowodowy jest kompletny i nie pomija żadnego z aspektów mogących przyczynić się do wyjaśnienia sprawy. Z "arkusza przebiegu części praktycznej egzaminu państwowego na prawo jazdy" wynika, że osoba egzaminowa nieprawidłowo dwukrotnie wykonała tylko jedno zadanie, a mianowicie przejazd przez przejścia dla pieszych i to dało rezultat w postaci negatywnego wyniku egzaminu. Stosownie do § 28 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia, osoba egzaminowana uzyskuje negatywny wynik części praktycznej egzaminu państwowego, jeżeli dwukrotnie nieprawidłowo wykonała to samo zadanie egzaminacyjne.

Wobec skargi osoby egzaminowanej, jako dowód dopuszczono nagranie dvd z przebiegu egzaminu, z którego wynika, że egzaminowana zatrzymała pojazd przed przejściem dla pieszych, obserwując grupę pieszych oczekujących na możliwość przejścia przez jezdnię i w rezultacie umożliwiając im to przejście. Następnie w toku dalszej jazdy, po raz kolejny zatrzymała łagodnie pojazd przed przejściem dla pieszych, gdyż zachowanie osoby stojącej przed pasami wskazywało na jej zamiar przejścia przez przejście, a gdy pojazd zatrzymał się, piesza zmieniła zamiar, lecz w tym momencie przez przejście przebiegło dziecko. Działanie egzaminowej zostało ocenione przez egzaminatora nadzorującego, który stwierdził, że zachowanie to było poprawne i niewłaściwie zostało ocenione przez egzaminatora przeprowadzającego egzamin.

Sąd podziela stanowisko wyrażone przez organ, akceptującego stanowisko egzaminatora nadzorującego, że ocena egzaminatora przeprowadzającego egzamin była niewłaściwa.

Przyczyną negatywnego wyniku egzaminu na prawo jazdy na podstawie weryfikacji zapisu jego przebiegu, co do kwalifikacji osoby egzaminowanej, mogą być zdarzenia wskazujące na możliwość stworzenia zagrożenia dla ruchu drogowego, w tym również, jak słusznie wskazuje skarżący, występująca w niniejszej sprawie dynamiczna sytuacja zatrzymania pojazdu przed przejściem dla pieszych, które to zachowanie co do zasady stanowi wykroczenie drogowe zgodnie z art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Przepis ten zabrania zatrzymania pojazdu na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem. Wbrew jednak ocenie skarżącego, rozstrzygnięcia orzekających w sprawie organów, nie podważają merytorycznie tej oceny, jednak słusznie wskazują na obowiązek kompleksowej oceny sytuacji na drodze, zaistniałej podczas egzaminu, którą tak jednoznacznie ocenił egzaminator.

Z punktu widzenia literalnego brzmienia przepisu art. 49 ust. 1 pkt 2 u.k.p., doszło do naruszenia zasady zakazu zatrzymywania pojazdu przed przejściem dla pieszych, na którym pieszych nie było w momencie zbliżania się pojazdu do przejścia. Zdaniem Sądu celowe jest jednak zróżnicowanie oceny sytuacji prawnej podmiotu, który zatrzymuje się przed przejściem dla pieszych, powodując zagrożenie (np. konieczność hamowania pojazdów przez innych uczestników ruchu) od sytuacji, gdy brak jest jakiegokolwiek zagrożenia a zdający egzamin bezpiecznie zatrzymuje pojazd, by umożliwić pieszym znajdującym się przed przejściem, przemieszczenie się przez to przejście. Nieuwzględnienie zróżnicowania zaistniałej sytuacji prowadziłoby do naruszenia zasady równości i poczucia sprawiedliwości społecznej. Zasada równości znajduje swoje umocowanie w art. 32 Konstytucji RP i dotyczy konieczności równego potraktowania podmiotów znajdujących się w takim samym położeniu. Skarżący podkreślał, że dochodzi do zróżnicowania sytuacji kierującej, powodującej zagrożenie z osobą, która nie powoduje zagrożenia w ruchu drogowym, gdyż w pierwszym przypadku istnieje możliwość wcześniejszego zakończenia egzaminu, przed wykonaniem wszystkich określonych zakresem egzaminu zadań a w przypadku egzaminowanych, którzy takiego zagrożenia nie stwarzają, przeprowadza się cały egzamin praktyczny. Wynika to z art. 52 pkt 2 u.k.p. stanowiącego, że część praktyczna egzaminu może zostać zakończona przed wykonaniem wszystkich określonych zakresem egzaminu zadań jedynie w przypadku, gdy zachowanie osoby zdającej zagraża bezpośrednio życiu i zdrowiu wszystkich uczestników ruchu drogowego.

W ocenie Sądu jest to jednak niedostateczny skutek uznania, że doszło do odpowiedniego zróżnicowania sytuacji takich podmiotów, gdyż rzeczywisty, ostateczny skutek dotyczy wyniku egzaminu a ten w przypadku naruszenia przepisu prawa materialnego bez uwzględnienia systemowej oceny obowiązujących przepisów nie daje oczekiwanego rezultatu tj. usunięcia naruszenia zasady równości podmiotów. Przepis art. 49 ust. 1 pkt 2 u.k.p., jest jasny ale obudowany on jest innymi normami i zasadami, którymi należy się kierować, oceniając zachowanie uczestników ruchu drogowego. I tak jak w rozpoznawanej sprawie, należy uwzględnić zróżnicowanie opisanej sytuacji przy uwzględnieniu właściwego zastosowania innych przepisów i uwzględnieniu wartości konstytucyjnych oraz praw innych uczestników ruchu drogowego a także utrwalających się zwyczajów na drodze .

Podstawowym obowiązkiem kierującego jest ustąpienie pierwszeństwa pieszemu przechodzącemu przez przejście (rowerzyście przejeżdżającemu przez przejazd dla rowerów). Oznacza to, że ruch pojazdu nie może sprowokować pieszego do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku.

W przeciwieństwie do przepisów obowiązujących w wielu krajach Europy, (których przestrzegają i do których przyzwyczają się także polscy kierowcy), aktualnie kierujący samochodem w Polsce nie musi ustępować pierwszeństwa pieszemu w każdym przypadku, gdy tylko zauważy, że ten zbliża się do pasów. Kierowca musi jednak zachować szczególną ostrożność zbliżając się do oznakowanego przejścia i ustąpić pierwszeństwa pieszemu, który się już na nim znajduje. Obowiązek "zachowania szczególnej ostrożności" wynika z oczywistego faktu, iż nie wszyscy piesi upewniają się, czy mogą bezpiecznie wejść na jezdnię. Niektórzy z różnych powodów mogą nagle wtargnąć na jezdnię lub nagle zmienić kierunek ruchu. Należy również pamiętać o dzieciach, które bywają nieprzewidywalne i zdarza im się wbiegać na jezdnię.

Przejścia dla pieszych to szczególne miejsca wyznaczone na obszarze drogi, które w kodeksie drogowym zobowiązują kierującego do konkretnych zachowań. Miejsce to oznaczone jest znakiem D-6 "Przejście dla pieszych" i znak ten oprócz informacji dotyczącej występowania przejścia, zobowiązuje kierowcę do zwolnienia, jeśli w obrębie przejścia znajduje się pieszy. Oznacza to, że widząc pieszego zbliżającego się do przejścia, a tym bardziej stojącego przed nim w oczekiwaniu na możliwość wejścia, kierujący pojazdem ma obowiązek zwolnić. Za zwolnienie uważa się już np. zdjęcie nogi z gazu, co powoduje zwalnianie poprzez hamowanie silnikiem.

W sytuacji zatem konfliktu oceny zachowania co do zasady stanowiącego wykroczenie drogowe (stosownie do art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym), z indywidualnym charakterem konkretnej sytuacji na drodze w pobliżu przejścia dla pieszych, która może determinować obowiązek zastosowania zasady ograniczonego zaufania, taki przypadek wymaga pełnej analizy potencjalnych zachowań uczestników ruchu drogowego i ich skutków. Zasada ograniczonego zaufania ma charakter szczególny, jest bowiem w drodze interpretacji wywodzona z ogólnie sformułowanego art. 4 ustawy o ruchu drogowym odnoszącego się do zachowania na drodze. Zawierają ją wszystkie kodeksy drogowe, które zobowiązują do zachowania należytej ostrożności, nieprzekraczania granic dopuszczalnego ryzyka oraz uwzględnienia możliwości pojawienia się zdarzeń nieprzewidzianych. Zasada safety first pełni rolę fundamentalną w ruchu drogowym. Musi też uwzględniać zmieniające się zasady zachowania na drodze.

Przyjąć należy, że zasada ograniczonego zaufania występuje we wzajemnym powiązaniu z zasadą ostrożności. Wyprowadzając bowiem logicznie nie ograniczenie zaufania w pewnych okolicznościach faktycznych oznacza de facto również, że nie zachowano się ostrożnie. Należy również podkreślić, że ,,przekroczenie przepisów przez innego użytkownika drogi zwalnia, zgodnie z zasadą ograniczonego zaufania, osobę przestrzegającą przepisów od odpowiedzialności wtedy m.in., gdy dostrzegając to przekroczenie zrobiła wszystko, co było możliwe w danej sytuacji, aby zaistniałemu niebezpieczeństwu przeciwdziałać" (wyrok SN z 19 czerwca 1996 r., sygn. II KKN 33/96, R.A. Stefański. ,,Przestępstwa i wykroczenia drogowe w orzecznictwie Sądu Najwyższego (1970-1996), Warszawa 1997, poz. 327).

Określenie przez skarżącego zachowania egzaminowanej, która w warunkach nie zagrażających innym uczestnikom ruchu drogowego, zatrzymała pojazd, aby umożliwić przejście pieszym przez jezdnię w miejscu do tego wyznaczonym, jako należącego jedynie do ocen związanych z kulturą jazdy, a zatem nie podlegającego ocenie prawnej co do powinności uczestników ruchu, nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawnych.

Wyrażone przez skarżącego zapatrywanie co do zmarginalizowania, w kontekście zasad ruchu drogowego, zachowania skarżącej, nie stanowi właściwej oraz rzetelnej oceny. Trzeba bowiem odróżnić od strony normatywnej, to że w sytuacji, gdy na przejściu dla pieszych nie ma pieszych, a nawet także wtedy, gdy piesi zatrzymali się przed przejściem, kierowca pojazdu zbliżającego się do takiego przejścia ma pierwszeństwo przed pieszymi (zob. art. 26 ust. 1 w zw. z art. 13 ust.1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym), od nałożonego na tego kierowcę obowiązku zachowania szczególnej ostrożności w sytuacji zbliżania się do tego przejścia. Jest oczywiste, że nałożony w art. 26 ust. 1 u.p.d. w zw. z art. 2 pkt 22 u.p.d. na kierującego pojazdem, który zbliża się do przejścia dla pieszych, obowiązek zachowania szczególnej ostrożności winien być postrzegany także jako polegający na zwiększeniu uwagi nie tylko co do zachowania pieszych znajdujących się przed przejściem dla pieszych lub w jego najbliższej okolicy, ale także w odniesieniu do innych uczestników ruchu drogowego, których postąpienia mogą w sposób istotny wpłynąć na podjęcie przez pieszych zachowań sprzecznych z obowiązującymi zasadami bezpieczeństwa w ruchu drogowym (por. wyrok SN z 16.10.2012 r., sygn. akt V KK 423/11).

Na tle okoliczności faktycznych rozpatrywanej sprawy przyjąć więc należy, że jakkolwiek osoby widoczne na nagraniu DVD nie znajdowały się na przejściu, a zatem nie korzystały z pierwszeństwa, jednakże ich zachowanie sugerowało zamiar wejścia na przejście, to reakcja egzaminowanej polegająca na zatrzymaniu pojazdu i ustąpieniu pierwszeństwa przy uwzględnianiu zasady ograniczonego zaufania, tym samym nie stanowiła naruszenia normy prawnej wynikającej z art. 49 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym właśnie ze względu na obowiązek wynikający z art. 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, kreującego jakże istotną w ruchu drogowym - zasadę ograniczonego zaufania.

Ze względu na powyższe, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 718) Sąd oddalił skargę.



Powered by SoftProdukt