Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 19 listopada 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Irena Krzemieniewska Sędziowie Sędzia WSA Monika Krzyżaniak Sędzia NSA Teresa Rutkowska (spr.) Protokolant Asystent sędziego Dominika Trella po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2009 roku sprawy ze skargi A. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] roku nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zezwolenia na sprzedaż alkoholu oddala skargę.

III SA/Łd 381/09

U Z A S A D N I E N I E

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. decyzją z dnia [...] (znak [...]), działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia [...] (znak [...]) odmawiającą "A." Sp. z o.o. z siedzibą w P. (dalej "A." Sp. z o.o.) wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5 % zawartości alkoholu oraz na piwo w punkcie sprzedaży oznaczonym: P., ul. A. – sklep internetowy: "A..pl".

Wnioskiem z dnia 12 marca 2009 r. "A." Sp. z o.o. wystąpiła o wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% zawartości alkoholu oraz na piwo w punkcie sprzedaży oznaczonym: P., ul. A. - sklep internetowy: "A..pl". Do przedmiotowego wniosku zostały dołączone następujące dokumenty: regulamin funkcjonowania sklepu internetowego: "A..pl", odpis aktualny z rejestru przedsiębiorców, odpis z księgi wieczystej (stan z dnia 23.01.2009 r.), wypis z rejestru gruntów z dnia 15.12.2008 r., decyzja Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w P. z dnia 21 maja 2007 r. zatwierdzająca zakład przy ul. A. w P. do prowadzenia działalności w zakresie produkcji wyrobów winiarskich, piwa oraz transportu, sprzedaży hurtowej i detalicznej tych wyrobów.

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. postanowieniem z dnia 23 marca 2009 r. pozytywnie zaopiniowała wniosek "A." sp. z o.o. w P. dotyczący wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5% alkoholu oraz na piwo w punkcie sprzedaży przy ul. A. w P. Jednocześnie Komisja stwierdziła, że nie może ustosunkować się co do formy sprzedaży wskazanej przez przedsiębiorcę we wniosku, tj. sklep internetowy: "A..pl".

W tym stanie faktycznym, Prezydent Miasta P. decyzją z dnia [...], działając na podstawie art. 104 k.p.a. w zw. z art. 18 ust. 1 i ust. 3a ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.) odmówił "A." Sp. z o.o. wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających do 4,5 % zawartości alkoholu oraz na piwo w punkcie sprzedaży oznaczonym: P., ul. A. – sklep internetowy: "A..pl".

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazując na przepisy regulujące zasady sprzedaży napojów alkoholowych podniósł, że zezwolenie na sprzedaż takich napojów jest aktem administracyjnym adresowanym do indywidualnie oznaczonego przedsiębiorcy. Jak podkreślił organ, do specyfiki zezwolenia należy to, iż udziela ono uprawnienia do prowadzenia określonej działalności wyłącznie w ściśle określonym miejscu. Nie stanowi zatem generalnego zezwolenia na prowadzenie danej działalności w skali całego kraju lub na całym terenie objętym właściwością organu udzielającego zezwolenia, ale ogranicza się do konkretnego punktu sprzedaży. Ponadto produkt, którego sprzedaż dopuszcza się jedynie na podstawie zezwolenia, powinien być dostępny w punkcie sprzedaży objętym tym zezwoleniem.

Jak dalej wskazał organ, ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi określa rodzaje zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych, wśród których nie wymienia się zezwolenia na sprzedaż alkoholu przez internet. Zdaniem organu, ustawodawca nie stworzył warunków prawnych do sprzedaży alkoholu za pośrednictwem internetu. W tym względzie organ podniósł, że przy sprzedaży internetowej sprzedawca nie ma możliwości spełnienia wymogów ustawy o wychowaniu w trzeźwości co do zakazu sprzedaży napojów alkoholowych osobom niepełnoletnim i nietrzeźwym (art. 15 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy). Niedopuszczalne jest ponadto, zdaniem organu, uznanie jako sprzedającego kuriera dostarczającego alkohol do domu klienta, zaś kierownika firmy kurierskiej, kierownikiem zakładu handlowego, w którym popełniono przestępstwo (art. 43 ust. 2 ustawy).

Organ podkreślił również, iż wirtualne zakupy mają swoją specyfikę. Sklep internetowy, w którym kupuje się alkohol ma siedzibę, np. w P., ale towar będzie dostarczany do miejsca zamieszkania kupującego, np. w Ł..

Od powyższej decyzji odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. złożyła "A." Sp. z o.o., wnosząc o jej uchylenie w całości i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. Zdaniem odwołującej się spółki, organ całkowicie pominął inne przepisy, które mają wpływ na prowadzenie działalności, tj. art. 22 Konstytucji RP i stanowiący jego rozwinięcie art. 6 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Podkreślił przy tym, że z przepisów tych wynika, że wszelkie ograniczenia zasady wolności w prowadzeniu działalności, choć dopuszczalne w drodze regulacji ustawowej ze względu na ważny interes publiczny, mają charakter wyjątku i muszą być wobec tego rozumiane ściśle, a nie w sposób rozszerzający. Strona podkreśliła przy tym, że wnosiła o wydanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu w taki sposób, iż miejscem sprzedaży jest lokal położony w P., ul. A., który jest jedynie miejscem zbierania zamówień, nie dochodzi natomiast w nim do zawarcia umowy sprzedaży.

Zdaniem odwołującej się spółki, okoliczność, iż ustawodawca nie stworzył dla sprzedaży internetowej odrębnej regulacji ustawowej nie stanowi podstaw do uznania jej w świetle prawa za zabronioną.

Dalej spółka zarzuciła organowi, że nie odniósł się do jej argumentów zawartych we wniosku, a związanych z przyjętymi przez spółkę w regulaminie rozwiązaniami, w szczególności nie wykazał ich sprzeczności z prawem i nie podjął ich oceny.

Podniosła także zarzut naruszenia przepisów k.p.a., poprzez nieodniesienie się przez organ do kwestii odmowy zezwolenia w kontekście wydania przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pozytywnej opinii w kwestii wniosku spółki.

Odrzuciła także argumenty organu, że przy sprzedaży internetowej sprzedawca nie ma możliwości upewnienia się, że nabywca jest pełnoletni i trzeźwy, uznając takie argumenty jako pozaprawne.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P., po rozpoznaniu odwołania, decyzją z dnia [...] (znak [...]) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.

Kolegium wskazując na treść art. 18 ustawy o wychowaniu w trzeźwości podkreśliło, że przepis ten zawiera zamknięty katalog rodzajów zezwoleń, co oznacza, że organ zezwalający może udzielić wyłącznie zezwolenia przewidzianego w ustawie. Odwołując się z kolei do preambuły ustawy o wychowaniu w trzeźwości Kolegium stwierdziło, że brak w ustawie przyzwolenia na sprzedaż internetową alkoholu, to sformułowane wprost ograniczanie dostępności alkoholu. Gdyby bowiem ustawodawca chciał taką formę sprzedaży wprowadzić, to uczyniłby to wprost. Organ wskazał w tym zakresie na podobne regulacje dotyczące sprzedaży leków przez internet.

Dalej Kolegium, odwołując się do argumentacji organu I instancji, wskazało, że sprzedaż przez internet wykraczałaby poza warunki sprzedaży dopuszczone przez ustawę. Przy sprzedaży internetowej sprzedawca nie ma bowiem możliwości upewnienia się, że nabywca jest pełnoletni i trzeźwy, a to na przedsiębiorcy spoczywa generalny obowiązek niedopuszczania do sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim i nietrzeźwym (art. 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości).

Ponadto, jak wskazuje organ, alkohol powinien być dostępny wyłącznie w punktach sprzedaży objętych danymi zezwoleniami. Ustawa wskazuje bowiem, że sprzedaż detaliczną prowadzi się w placówkach handlowych, a więc tam sprzedawca prowadzi sprzedaż bezpośrednią napojów alkoholowych. Także we wniosku o wydanie zezwolenia, ale również i w zezwoleniu trzeba podać miejsce, gdzie ma się odbywać sprzedaż, czyli ta bezpośrednia, a nie wirtualna. W tym kontekście organ odwoławczy wskazał na treść art. 18 ust. 7 pkt 6 powoływanej ustawy, zgodnie z którym jednym, z warunków sprzedaży jest właśnie wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym zezwoleniem tylko przez przedsiębiorcę w nim oznaczonego i wyłącznie w miejscu wymienionym w zezwoleniu.

Kolegium zgodziło się też w pełni z argumentacją organu I instancji, że nie można uznać kuriera dostarczającego alkohol do domu klienta za sprzedającego, zaś kierownika firmy kurierskiej, kierownikiem zakładu handlowego, w którym popełniono przestępstwo, np. w przypadku sprzedaży alkoholu osobie nieletniej.

Dodatkowo Kolegium wskazało, że z ustawy o wychowaniu w trzeźwości wynika zakaz reklamy alkoholu. Przepisy nie wymieniają co prawda w tym przypadku wprost internetu, ale przewidują zakaz reklamy napojów alkoholowych, z wyjątkiem piwa, którego reklama jest dozwolona, ale z pewnymi ograniczeniami. Zatem, jak stwierdziło Kolegium, handel alkoholem przez internet trudno byłoby jednoznacznie odróżnić od reklamy.

Odnosząc się do argumentu odwołującej się spółki o ograniczeniu zasady swobody działalności gospodarczej i art. 22 Konstytucji RP, organ wskazał, że co prawda zgodnie z art. 22 Konstytucji RP ograniczenie swobody prowadzenia działalności gospodarczej dopuszczalne jest przypadku, gdy jest to uzasadnione ważnym interesem społecznym i jedynie w drodze ustawy, ale jednak w niniejszej sprawie oba te warunki zostały zachowane. Sprzedaż napojów alkoholowych podlega bowiem ściśle rygorom ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi złożyła "A." Sp. z o.o., wnosząc o jej uchylenie w całości. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie przepisów art. 13, art. 15 i art. 18 ustawy o wychowaniu w trzeźwości w zw. z art. 6 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, poprzez błędną wykładnię, iż wyłączają one sprzedaż napojów alkoholowych w sklepie internetowym oraz naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy tj.: naruszenie przepisu art. 138 w zw. z art. 7, art. 77 i art. 80 k.p.a., poprzez utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji organu I instancji i dowolną ocenę zebranego przez organ I instancji materiału dowodowego.

W treści skargi "A." Sp. z o.o. ponownie podniosła argument, że wszelkie ograniczenia zasady wolności w prowadzeniu działalności gospodarczej, choć dopuszczalne w drodze regulacji ustawowej ze względu na ważny interes publiczny, mają charakter wyjątku i muszą być wobec tego rozumiane ściśle, a nie w sposób rozszerzający. Dalej spółka zarzuca Kolegium, że argumentacja zaskarżonej decyzji została oparta nie na treści przepisów, lecz na ich interpretacji polegającej na wskazaniu trudności z zakwalifikowaniem działań przedsiębiorcy jako zgodnych z prawem. Począwszy od wskazywania na obowiązki przedsiębiorcy w zakresie niedopuszczenia do zaistnienia sytuacji określonych w art. 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, poprzez wątpliwości, czy można będzie jednoznacznie odróżnić czynności handlowe od reklamy.

W ocenie skarżącej organy "zamiast kierować się przepisami prawa, prewencyjnie wykluczają możliwość prowadzenia określonej działalności". Dodaje w tym względzie, że w żadnym rodzaju działalności nie ma możliwości "upewnienia się" przed jej rozpoczęciem, że będzie przebiegała w dany sposób. Wskazuje w związku z tym, że w przypadku sprzedaży alkoholu w wydzielonym fizycznie pomieszczeniu również nie ma takiej pewności; nigdy nie można bowiem wykluczyć przypadku błędnej oceny wieku kupującego, czy też stanu jego trzeźwości. Podniosła w związku z tym, że w takich przypadkach ustawodawca przewidział przecież rozwiązanie polegające na cofnięciu zezwolenia w przypadku sprzedaży alkoholu wbrew zakazowi; nie przewidział natomiast odmowy wydania zezwolenia ze względu na to, że organ widzi możliwości zaistnienia hipotetycznych okoliczności, czy przewiduje niejednoznaczność oceny danej sytuacji faktycznej.

Dalej skarżąca podnosi, że zaprezentowany przez nią system sprzedaży całkowicie eliminuje możliwość sprzedaży alkoholu nieletnim. Poza tym czynność prawna będzie dokonywana wirtualnie, zaś wydanie alkoholu będzie następowało przez kuriera, za którego w tym wypadku skarżący, jako zleceniodawca usługi, będzie ponosił odpowiedzialność. Dodała, podobnie jak w odwołaniu, że w celu zagwarantowania przestrzegania przez sklep "A." i kupującego przepisów ustawy wprowadziła regulamin sprzedaży i dostawy towaru.

Zarzuciła także Kolegium, że jedynie "zdawkowo" odniosło się do podniesionej przez skarżącą kwestii odmowy wydania zezwolenia przez organ I instancji w kontekście wydania przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pozytywnej opinii w sprawie wniosku skarżącej.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. podtrzymało w całości swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2 art. 1 powołanej ustawy). Sąd nie przejmuje jednakże sprawy administracyjnej do końcowego załatwienia, lecz ma jedynie ocenić działalność organu orzekającego.

Zgodnie z treścią art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) decyzja podlega uchyleniu w całości lub w części, jeżeli sąd stwierdzi:

1) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

2) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

3) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Ponadto, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Skarga analizowana stosownie do wymienionych założeń podlega oddaleniu, gdyż zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja Prezydenta Miasta P. z dnia 7 kwietnia 2009 r. nie narusza prawa materialnego, ani przepisów postępowania w stopniu, który mógłby mieć wpływ na wynik sprawy.

Podstawę materialnoprawną kwestionowanych rozstrzygnięć stanowiły przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.) [dalej ustawa o wychowaniu w trzeźwości].

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 powoływanej ustawy, sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy.

Przepis ten wprowadza zatem zasadę udzielania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Tak więc, jedynie podmiot posiadający stosowne zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych może taką działalność prowadzić. Wskazać przy tym należy, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości statuuje zamknięty katalog zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych. Dlatego też, organ wydający takie zezwolenie może udzielić jedynie takiego zezwolenia, które jest przewidziane w przepisach ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Zezwolenia, które wymienia ustawa to:

- zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych do spożycia w miejscu sprzedaży, wydawane na okres minimum 4 lat na sprzedaż w określonym punkcie sprzedaży (lokalu) – art. 18 ust. 9 ustawy;

- zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych do spożycia poza miejscem sprzedaży, wydawane na okres minimum 2 lat na sprzedaż w określonym punkcie sprzedaży (lokalu) – art. 18 ust. 9 ustawy;

- zezwolenie jednorazowe, wydawane na okres do 2 dni przedsiębiorcom posiadającym którekolwiek z wyżej wymienionych zezwoleń lub jednostkom Ochotniczych Straży Pożarnych – art. 181 ust. 1 ustawy;

- zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych dla przedsiębiorców, których działalność polega na organizacji przyjęć, wydawane na okres do 2 lat – art. 181 ust. 4 ustawy;

- zezwolenie na wyprzedaż posiadanych zewidencjonowanych zapasów napojów alkoholowych, wydawane określonej grupie przedsiębiorców na okres do 6 miesięcy – art. 184 ust. 1 ustawy.

Powyższy katalog ma charakter zamknięty i jak widać z powyższego zestawienia, ustawodawca nie przewidział w nim kategorii zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych przez internet (w sklepie internetowym). Nie jest przy tym, zdaniem Sądu, dopuszczalne dokonywanie wykładni rozszerzającej tych przepisów i wnioskowanie, że skoro ustawa nie zakazuje wprost sprzedaży internetowej napojów alkoholowych to sprzedaż taka jest dozwolona. Zwrócić należy bowiem uwagę, że ustawodawca uchwalając przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości miał na celu co do zasady ograniczenie dostępności alkoholu, a nie wprowadzenie ogólnej dostępności tych produktów. Natomiast ewentualne dopuszczenie sprzedaży w sklepach internetowych, prowadziłoby wprost do rozszerzenia zakresu dostępności napojów alkoholowych. Niewątpliwie, nie to było celem ustawodawcy, ustanawiającego przepisy o zasadach sprzedaży napojów alkoholowych. W tym zakresie zasadnym będzie odwołanie się do preambuły ustawy i przepisów ogólnych (rozdział I ustawy). Naczelny Sąd Administracyjny orzekając w sprawach zezwoleń na sprzedaż alkoholu niejednokrotnie – odwołując się właśnie do preambuły ustawy – zwracał uwagę, że jej celem jest właśnie ograniczenie dostępności napojów alkoholowych. I tak w wyroku z dnia 3 kwietnia 1997 r., sygn. akt II SA/Wr 1367/96, niepubl., NSA stwierdził, iż: "Zarzut naruszenia przez organ gminy zasady równości podmiotów gospodarczych wobec prawa przy wydawaniu decyzji, odmawiającej wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, nie może uzasadniać uchylenia tej decyzji przez NSA, jeżeli rozstrzygnięcie odpowiada zasadom przeciwdziałania alkoholizmowi i ograniczania dostępności do alkoholu, o jakich mowa w preambule oraz art. 1, art. 2 ust. 1 i art. 18 ustawy". W ocenie Sądu, właśnie brak w ustawie jednoznacznego przyzwolenia na sprzedaż internetową alkoholu, to nic innego jak ograniczanie jego dostępności. Nie bez znaczenia jest w tym względzie treść przepisu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy, który wprost stwierdza, że zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności poprzez ograniczenie dostępności alkoholu. Realizacja tych zadań wymaga przy tym środków rzeczywiście i faktycznie zmierzających do ograniczenia spożycia alkoholu i jego dostępności. Dlatego też, jeżeli celem ustawy jest ograniczenie dostępności alkoholu, to za działanie zmierzające w przeciwnym kierunku należałoby uznać przyjęcie rozszerzającej wykładni przepisów w zakresie wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych i uznanie, że dopuszczalna jest także sprzedaż internetowa. Nie ulega wątpliwości, że dopuszczenie sprzedaży internetowej prowadziłoby do istotnego rozszerzenia dostępności produktów alkoholowych, co jak wskazano powyżej pozostawałoby w sprzeczności z preambułą i celami, jakimi kierował się ustawodawca przyjmując przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości.

Dalej wskazać należy, że zgodnie z postanowieniami art. 18 ust. 7 pkt 6 ustawy, warunkiem prowadzenia sprzedaży napojów alkoholowych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży jest wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie objętym zezwoleniem tylko przez przedsiębiorcę w nim oznaczonego i wyłącznie w miejscu wymienionym w zezwoleniu. Natomiast § 5 tego przepisu stanowi, że wniosek o wydanie zezwolenia musi zawierać m.in.: oznaczenie rodzaju zezwolenia (pkt 1) oraz adres punktu sprzedaży (pkt 5), a zgodność lokalizacji tego punktu z uchwałami rady gminy, jest przedmiotem opinii wydawanej przez gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych. Z tego wywieść należy wniosek, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości wskazuje, że sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych prowadzi się w punktach sprzedaży (placówkach handlowych) i tylko tam, tzn w ściśle określonym miejscu, sprzedawca może prowadzić sprzedaż bezpośrednią napojów alkoholowych. Jak trafnie podkreślał organ administracji, zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, jest aktem administracyjnym adresowanym do indywidualnie oznaczonego przedsiębiorcy, a do jego specyfiki należy to, że udziela ono uprawnienia do prowadzenia działalności w ściśle określonym miejscu. Ustawodawca nie przewidział bowiem możliwości sprzedawania alkoholu poza wyznaczonym punktem sprzedaży. Umowa zmierzająca do obejścia prawa w tym zakresie ( poprzez zaakceptowanie przez nabywcę postanowień regulaminu, który ustala, że miejscem zawarcia umowy jest sklep "A..pl" zlokalizowany przy ul. A., a wydanie towaru klientowi następuje w momencie przekazania zamówienia firmie kurierskiej) byłaby umową nieważną zgodnie z art. 58 § 1 k.c.).

Potwierdza to także art. 18 ust. 3a ustawy, zgodnie z którym zezwolenia na sprzedaż alkoholu, o których mowa w ust. 3, organ zezwalający wydaje po uzyskaniu pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy, o których mowa w art. 12 ust. 1 i 2. Warunkiem koniecznym do uzyskania zezwolenia jest zatem uzyskanie nie jakiejkolwiek, ale pozytywnej opinii komisji rozwiązywania problemów alkoholowych co do zgodności lokalizacji konkretnego punktu sprzedaży z uchwałami rady. W rozpoznawanej sprawie warunek ten nie został spełniony. Postanowieniem z dnia 23 marca 2009 r., które stało się ostateczne, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. pozytywnie zaopiniowała jedynie wniosek dotyczący wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży przy ul. A. w P. W postanowieniu jednoznacznie stwierdzono zarazem, że Komisja nie może ustosunkować się co do formy sprzedaży wskazanej przez przedsiębiorcę – sklep internetowy: "A.. pl" W ocenie Sądu oznacza to, że w zakresie sprzedaży internetowej brak jest pozytywnej opinii Komisji.

Brak pozytywnej opinii oznacza zaś niemożność uzyskania zezwolenia na sprzedaż alkoholu w tym zakresie.

Kolejnym argumentem potwierdzającym zgodność z prawem zaskarżonej decyzji jest to, że ustawa o wychowaniu w trzeźwości, wprowadza generalny zakaz sprzedaży napojów alkoholowych osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się w stanie nietrzeźwości, osobom do lat 18 oraz na kredyt i pod zastaw (art. 15 ust. 1 ustawy). Ustawodawca nakłada więc na przedsiębiorcę generalny obowiązek niedopuszczenia do zaistnienia wyżej opisanych sytuacji. W odniesieniu do kwestii sprzedaży alkoholu małoletnim, w celu ułatwienia przedsiębiorcom wykonywania działalności w sposób legalny, ustawa przyznała sprzedawcy uprawnienie do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy (art. 15 ust. 2 ustawy). Oznacza to, że sprzedający powinien w celu dokonywania sprzedaży napojów alkoholowych, z należytą starannością żądać okazania takiego dokumentu, w każdym przypadku, gdy poweźmie wątpliwości co do wieku nabywcy. Naruszenie powyższego zakazu stanowi, zgodnie z regulacją przepisów karnych ustawy o wychowaniu w trzeźwości, występek zagrożony karą grzywną. Ponadto zaakceptowanie stanowiska strony skarżącej prowadziłoby do naruszenia art. 13 ust. 2, gdyż informacja o szkodliwości spożywania alkoholu nie docierałaby do klienta przed zrealizowaniem umowy.

Stwierdzić należy, że obowiązek przestrzegania tego przepisu spoczywa bezpośrednio na sprzedawcy. Ustawa stanowi o tym w sposób jednoznaczny i precyzyjny. Nie dopuszcza się możliwości cedowania tych obowiązków na inny podmiot. Niezgodne z postanowieniami ustawy byłoby zatem realizowanie obowiązków wynikających z ustawy w zakresie przestrzegania postanowień art. 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości przez innym podmiot niż sam sprzedawca. Tymczasem, jak wynika z regulaminu sprzedaży w sklepie internetowym "A..pl", odpowiedzialnym w praktyce za przestrzeganie tych obowiązków byłaby firma zajmująca się dostawą sprzedawanych napojów alkoholowych (firma kurierska dostarczająca towar klientowi). Wskazać dlatego należy, że same przepisy karne ustawy o wychowaniu w trzeźwości dopuszczają nakładanie stosownych kar jedynie na sprzedawców napojów alkoholowych nieprzestrzegających tych przepisów. Brak jest natomiast prawnych możliwości nałożenia kar na inny podmiot, niż sam sprzedawca, który otrzymał zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych.

Zasadnie w tym zakresie podniosło też Kolegium, że przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości nie uzależniają przestrzegania zasad i warunków sprzedaży alkoholu od wprowadzenia regulaminu w poszczególnych punktach sprzedaży (sklepach). Przepisy ustawy określają natomiast wyraźnie i jednoznacznie zasady i warunki sprzedaży napojów alkoholowych i nie dopuszczają wprowadzania dodatkowych warunków, od których uzależnione byłoby wydanie zezwolenia na sprzedaż. Zgodzić się należy w tym zakresie z Kolegium, że w sytuacji dostarczania napojów alkoholowych za pośrednictwem kuriera, trudno tego ostatniego nazwać sprzedającym, zaś kierownika firmy kurierskiej kierownikiem zakładu handlowego, w którym popełniono przestępstwo. Nie te bowiem podmioty, w świetle przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości, w szczególności art. 43 ust. 2, są podmiotami odpowiedzialnymi za przestrzeganie przepisów o zasadach sprzedaży alkoholu i nie te podmioty tym samym mogą zostać ukarane za ich nieprzestrzeganie.

Wskazać też należy na bezwzględny zakaz reklamy napojów alkoholowych, który dotyczy automatycznie także i publicznie dostępnych stron internetowych( art. 13¹ ust 1 ustawy). Wyjątek w tym zakresie dotyczy co prawda piwa, ale i w tym przypadku ustawodawca przewidział szereg ograniczeń. W praktyce prowadzenie sklepu internetowego, na stronach którego dostępna byłaby oferta zakupu napojów alkoholowych prowadziłaby do naruszenia generalnego zakazu reklamy tych produktów. Nie sposób bowiem odróżnić ofertę, czy też zaproszenie do składania ofert publikowane na ogólnodostępnej stronie internetowej, od faktycznej reklamy tych produktów. W obydwu przypadkach mamy bowiem do czynienia z sytuacją prezentacji produktu w postaci napoju alkoholowego.

Odnosząc się dalej do zarzutów strony skarżącej dotyczących naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, w szczególności zasady praworządności (art. 7 k.p.a.), która nakazuje organom administracji podejmowanie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy zgodnie z przepisami prawa i z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu strony stwierdzić należy, że zasada ta nie została w niniejszej sprawie naruszona. Obowiązek uznania słusznego interesu wnioskodawcy nie oznacza bowiem w żadnym razie, że organy mogą wydawać decyzje, które byłyby sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa. Zdaniem Sądu, nie zasadne są także stawiane przez stronę skarżącą zarzuty naruszenia innych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego (art. 77 i art. 80). W ocenie Sądu, stan faktyczny sprawy został przez organ ustalony prawidłowo, organ przeprowadził stosowne postępowanie wyjaśniające, a uzasadnienie rozstrzygnięcia organu wskazuje na jakich ustaleniach faktycznych zostało ono oparte oraz zawiera analizę okoliczności faktycznych mogących mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Wskazuje także na fakty, które organ odwoławczy trafnie ocenił, jako przemawiające za odmową wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w sklepie internetowym.

Prawidłowości konstatacji organów nie może również podważać podnoszony w skardze zarzut naruszenia art. 22 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej i art. 6 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Z brzmienia wymienionych przepisów wynika, że wszelkie ograniczenia zasady wolności w prowadzeniu działalności, choć dopuszczalne w drodze zapisu ustawowego ze względu na ważny interes publiczny (art. 22 Konstytucji RP), mają charakter wyjątku i muszą być wobec tego rozumiane ściśle, a nie w sposób rozszerzający. Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. W omawianym przypadku uznać należy, że wskazane warunki zostały jednakże spełnione. Wskazać bowiem należy, że zasada swobody działalności gospodarczej – jak każda ogólna zasada prawa wynikająca z Konstytucji – nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego. W tym przypadku organ odwoławczy wskazał, że właśnie działalność gospodarcza nie jest nieograniczona, a wręcz podlega ograniczeniom określonym w przepisach prawa, tak jak ma to miejsce w niniejszym przypadku. Z tego też zasadnie wyprowadził wniosek, że w omawianym przypadku nie doszło do naruszenia zasady swobody działalności gospodarczej. Zasada swobody działalności gospodarczej nie może stanowić bezwzględnego prawa domagania się określonych uprawnień. W każdym przypadku, powoływania się na taką zasadę trzeba rozpatrywać ją w kontekście innych ogólnych zasad. Zasady te reprezentują różne wartości i w każdym przypadku należy umiejętnie wyważyć, czy stosowanie jednej z nich nie naruszy innych interesów. Tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, z jednej strony mamy do czynienia z zasadą swobody działalności gospodarczej, a z drugiej z ogólnymi założeniami ustawy, "uznającymi życie obywateli w trzeźwości za niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra Narodu". Organ podejmując rozstrzygniecie w każdym przypadku musi mieć na uwadze nie tylko, wskazywaną przez skarżącą zasadę swobody działalności gospodarczej, ale właśnie i te ogólne założenia wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Wyważenie racji z nich wynikających należało do organu, co też organ ten uczynił i co znalazło odzwierciedlenie w rozstrzygnięciu decyzji i jej uzasadnieniu.

Reasumując, zdaniem Sądu, prawidłowo stwierdziły organy, że prowadzenie działalności gospodarczej, polegającej na sprzedaży napojów alkoholowych za pośrednictwem internetu nie jest dozwolone, stąd też zasadnie odmówiono skarżącej spółce wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w tym konkretnym stanie faktycznym.

W ocenie Sądu organy administracji obu instancji prawidłowo ustaliły i oceniły zaistniały stan faktyczny i orzekły zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.

R.A.