Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Wojtynowska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Alicja Stępień, Sędzia NSA Joanna Zdzienicka-Wiśniewska, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 4 grudnia 2018 r. sprawy ze skargi W.G. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w G. z dnia 16 kwietnia 2018 r. sygn. akt: [...] w przedmiocie zarzutów dotyczących prowadzonego postępowania egzekucyjnego oddala skargę.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2018 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej jako "SKO, Kolegium"), działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 – dalej jako "K.p.a."), art. 17 § 1 i art. 18, art. 33 §1 oraz art. 34 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1201 – dalej jako "u.p.e.a."), po rozpatrzeniu zażalenia W. G. (dalej jako "Skarżący, zobowiązany") na postanowienie Zarządu Związku Gmin [...] (dalej jako "wierzyciel") z dnia 2 listopada 2017 r., którym uznano za nieuzasadnione zarzuty nieistnienia obowiązku oraz prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny, utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.

Rozstrzygnięcie zapadło na tle następującego stanu faktycznego sprawy:

Na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 8 września 2016r., wystawionego przez Zarząd Związku Gmin [...], Naczelnik Urzędu Skarbowego wszczął wobec W. G. egzekucję administracyjną zaległości w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wszczęcie egzekucji na podstawie w/w tytułu wykonawczego poprzedzone było wystawieniem upomnienia o nr [...] w dniu 30 maja 2016 r., które zostało skutecznie doręczone w dniu 1 czerwca 2016 r.

Pismem z dnia z dnia 13 października 2017 r. W. G. wniósł zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej: nieistnienia obowiązku oraz prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny.

Postanowieniem z dnia 2 listopada 2017 r., Zarząd Związku Gmin [...] uznał zarzuty zobowiązanego za nieuzasadnione.

Pismem z dnia 12 listopada 2017 r. W. G. wniósł zażalenie na postanowienie wierzyciela. W zażaleniu wskazał, że żądanie przez Zarząd Związku Gmin [...] opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za okres, w trakcie którego Skarżący nie dysponował pojemnikami na odpady, jest nieuzasadnione. Zarząd Związku Gmin [...] nie dostarczył pojemników, mimo kilkukrotnych próśb Skarżącego, a ponadto nie poinformował go o możliwości zlecenia wywozu odpadów innemu podmiotowi. Dodatkowo w okresie od maja do sierpnia 2014 r. na terenie nieruchomości nie powstawały odpady komunalne. Spowodowane jest to tym, że działalność gospodarcza jest przez Skarżącego prowadzona w znacznej części poza nieruchomością, a także i tym, że w miesiącach maju i lipcu 2014 r. Skarżący zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej. Skarżący wskazał także, że w tytule wykonawczym nieprawidłowo wskazano wierzyciela - w rubryce F1 tytułu wpisano bowiem organ reprezentujący wierzyciela.

Postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2017 r. SKO utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

Ustosunkowując się do zarzutów zażalenia Organ II instancji przytoczył treść przepisów art. 33 § 1 pkt 1 i pkt 9, art. 34 u.p.e.a., po czym stwierdził, że zaskarżone postanowienie zostało wydane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Stanowisko wierzyciela, w przypadku gdy zarzuty są oparte na przesłankach określonych w art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7 u.p.e.a, jest wiążące dla organu egzekucyjnego, co oznacza, że organ ten nie jest uprawniony do prowadzenia postępowania wyjaśniającego, w celu ustalenia istnienia podstaw do uwzględnienia zarzutu i do obalenia w ten sposób stanowiska wierzyciela.

Z akt sprawy wynika, że Skarżący zgłosił zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 8 września 2016 r., wystawionego przez Wierzyciela, oparte na przesłankach wymienionych w art. 33 § 1 pkt 1 i pkt. 9 u.p.e.a., tj. nieistnienia obowiązku i prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny.

Odnosząc się do zarzutu nieistnienia obowiązku SKO wskazało, że egzekwowany w niniejszej sprawie obowiązek polega na zapłacie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Obowiązek ten wynika z art. 6h ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r., poz. 250n - dalej: u.c.p.g.).

Po przywołaniu przepisów ustawy Kolegium wskazało, że obowiązek wnoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi związany jest z powstawaniem odpadów komunalnych na danej nieruchomości.

Opłata musi być przez właściciela nieruchomości wnoszona także wówczas, gdy gmina nie realizuje obowiązku odbioru odpadów. W takiej sytuacji właściciel nieruchomości przekazuje odpady na koszt gminy przedsiębiorstwu zajmującemu się odbiorem odpadów, które zostało wpisane do rejestru prowadzonego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Sytuacja taka nie powoduje jednak, że właściciel nieruchomości zwolniony jest z obowiązku wnoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Opłata za gospodarowanie odpadami pobierana jest bowiem nie tylko w związku z odbiorem odpadów z nieruchomości, ale także w związku z gospodarowaniem tymi odpadami, a więc m.in. ich transportem, zbieraniem, odzyskiem, unieszkodliwianiem.

Jak dalej wskazał organ, właściciele nieruchomości zobowiązani są złożyć w urzędzie gminy deklarację dotyczącą wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami. Jeżeli tego nie uczynią, wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydaje w stosunku do nich decyzję, w której określa wysokość opłaty. Jeżeli opłata wyliczona w deklaracji albo opłata określona w decyzji nie jest przez właścicieli nieruchomości uiszczana, wówczas wójt, burmistrz, albo prezydent miasta ma prawo podjąć działania w celu przymusowego ściągnięcia tej opłaty.

Kolegium wyjaśniło, że zarzut nieistnienia obowiązku, o jakim mowa w art. 33 § 1 pkt 1 u.p.e.a. uzasadniony jest wówczas, gdy obowiązek nigdy nie powstał, albo wprawdzie powstał, ale doszło do jego wygaśnięcia z powodu wykonania lub innych przyczyn, na przykład przedawnienia, umorzenia obowiązku, uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji o nałożeniu obowiązku. W niniejszej sprawie jednakże żadna z opisanych wyżej sytuacji, skutkująca uznaniem, że egzekwowany obowiązek nie istnieje, nie zachodzi. Z wyjaśnień wierzyciela wynika, że Skarżący złożył następujące deklaracje o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne:

- od 1 czerwca 2014 r. 39 zł miesięcznie,

- od 1 sierpnia 2014 r. 61 zł miesięcznie,

- od 1 stycznia 2015 r. 64 zł miesięcznie,

- od 1 kwietnia 2015 r. 61 zł miesięcznie,

- od 1 października 2015 r. 51 zł miesięcznie,

- od 1 maja 2016 r.0 zł.

Skarżący twierdzi jednakże, że obowiązek uiszczenia opłaty nie powinien być egzekwowany w odniesieniu do miesięcy, w których nieruchomość nie była wyposażona w pojemniki na odpady oraz, w których prowadzona przez Skarżącego działalność gospodarcza była zawieszona.

Z argumentami tymi Kolegium się nie zgodziło, wyjaśniając, że dla oceny kwestii istnienia egzekwowanego obowiązku nie ma znaczenia okoliczność, że nieruchomość nie była wyposażona w pojemniki na odpady. Z uchwały Zgromadzenia Związku [...] z dnia 13 maja 2013 r., nr [...], w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego, z 2013 r. poz. 2149) wynika, że Związek Gmin [...] jest zobowiązany do wyposażenia nieruchomości w pojemniki oraz worki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywania tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym (§ 1 ust. 6 uchwały). Z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie wynika jednakże, że nawet wówczas, gdy gmina nie wywiązuje się z obowiązku zapewnienia wywozu odpadów z nieruchomości, właściciel nieruchomości zobowiązany jest do uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami (art. 6s ustawy). Innymi słowy, niedostarczenie Skarżącemu pojemników na odpady i niewywożenie odpadów nie stanowi okoliczności, która wyłączałaby obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W przypadku nieprawidłowego wypełniania zadań przez podmiot zajmujący się odbiorem odpadów, np. w przypadku niedostarczenia pojemników na odpady, właściciel nieruchomości zgłasza te nieprawidłowości Gminie. Gmina powinna wówczas podjąć stosowne działania celem usunięcia tych nieprawidłowości. Koszty poniesione przez właściciela nieruchomości w związku z brakiem realizacji wywozu odpadów przez Gminę są podstawą do późniejszych rozliczeń między właścicielem nieruchomości a gminą.

W dalszej kolejności Kolegium wyjaśniło, że o nieistnieniu obowiązku nie świadczy wskazana przez Skarżącego w zażaleniu okoliczność zawieszenia działalności gospodarczej oraz niewytwarzania odpadów w okresie maj - sierpień 2014 r. W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości właściciel nieruchomości jest bowiem obowiązany złożyć nową deklarację w terminie 14 dni od dnia nastąpienia zmiany. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zmienionej wysokości uiszcza się za miesiąc, w którym nastąpiła zmiana (art. 6m ust. 2). Z przywołanego przepisu wynika, że w przypadku, gdy w danym miesiącu na nieruchomości nie powstawały odpady, właściciel zobowiązany jest złożyć deklarację, w której tę okoliczność uwzględni. Jeśli natomiast tego nie uczyni, organ administracji ma prawo domniemywać, że opłata powinna być uiszczana w wysokości, jaka została wskazana w złożonej deklaracji.

W niniejszej sprawie Skarżący podniósł okoliczność niewytwarzania odpadów w miesiącach maj - sierpień 2014 r. dopiero na etapie zażalenia na postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym. W trakcie prowadzenia postępowania egzekucyjnego nie można, co do zasady, prowadzić weryfikacji zakresu obowiązku pieniężnego. Obowiązek polegający na uiszczeniu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wynika albo z deklaracji, albo z decyzji wydanej przez organ administracji. Jeśli zatem deklaracja nie zostanie skorygowana, bądź też nie zostanie złożona nowa deklaracja, organ administracji ma prawo wymagać od właściciela nieruchomości opłaty takiej, jaka wynika ze złożonych przez niego deklaracji. Oznacza to, że nieistnienie obowiązku w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami mogłoby zostać uwzględnione tylko wówczas, gdyby Skarżący złożył przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego stosowne deklaracje wskazujące, że w danych miesiącach na nieruchomości nie powstawały odpady, natomiast organ nie stwierdziłby przesłanek skutkujących koniecznością wydania decyzji określającej wysokość opłaty. Fakt zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej nie świadczy natomiast w żaden sposób o niewytwarzaniu odpadów. Zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej nie musi bowiem oznaczać, że na terenie nieruchomości nie powstają odpady komunalne. W konsekwencji powyższego w sytuacji nieuiszczenia przez Skarżącego opłaty, jaka wynikała ze złożonych przez niego deklaracji, Zarząd Związku Gmin [...] miał prawo wystawić tytuł wykonawczy i zwrócić się do właściwego organu o wszczęcie wobec Skarżącego egzekucji administracyjnej. Zarzut nieistnienia obowiązku jest zatem, w związku z tym, nieuzasadniony.

Odnośnie do zarzutu prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny Kolegium wskazując na przepisy u.p.e.a., podniosło, że naczelnik urzędu skarbowego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji administracyjnej należności pieniężnych oraz do zabezpieczania takich należności w trybie i na zasadach określonych w dziale IV, z zastrzeżeniem art.19 § 2 - 8 (art. 19 § 1 u.p.e.a.). Właściwość miejscową organu egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych z praw majątkowych lub ruchomości ustala się według miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego, z zastrzeżeniem art. 21 § 2a - 3a (art. 21 § 2 u.p.e.a.). W niniejszej sprawie Zobowiązany zamieszkuje w S., z tego względu organem egzekucyjnym właściwym do wszczęcia wobec Zobowiązanego egzekucji administracyjnej jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w S., a zatem organ, do którego Zarząd Związku Gmin [...] skierował tytuł wykonawczy z wnioskiem o wyegzekwowanie należności z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami. W związku z tym zarzut, o jakim mowa w art. 33 § 1 pkt 9 uznać należało za nieuzasadniony.

W zarzutach i zażaleniu Skarżący podniósł jednakże, powołując się na art. 33 § 1 pkt 9 u.p.e.a., że zarzut swój opiera na okoliczności niewłaściwego oznaczenia wierzyciela w tytule wykonawczym. W tym zakresie Kolegium uznało, że zarzut wskazany w art. 33 § 1 pkt 9 u.p.e.a. odnosi się do właściwości organu egzekucyjnego, nie zaś do właściwości wierzyciela. Przepisy u.p.e.a. nie przewidują natomiast zarzutu odnoszącego się do właściwości wierzyciela. Niezależnie od tego Kolegium wyjaśniło, że obowiązek uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami dotyczy nieruchomości położonej w S. Gmina S. należy do związku międzygminnego Związek Gmin [...], do którego zadań należy gospodarka odpadami komunalnymi powstającymi na terenie należących do Związku gmin. Jak wynika z art. 6q ust. 1 u.c.p.g., w sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a w przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2 w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które stanowią dochód związku międzygminnego - zarządowi związku międzygminnego. Przepis ten oznacza, że zarząd związku międzygminnego (organ wykonawczy związku) jest uprawniony zarówno do przyjęcia i weryfikacji deklaracji składanych przez właścicieli nieruchomości, prowadzenia postępowania dotyczącego określenia wysokości opłaty, poboru opłaty, a także żądania przymusowego ściągnięcia opłaty w razie jej niewpłacenia. W przypadku braku wniesienia stosownej opłaty zarząd związku międzygminnego występuje zatem jako wierzyciel uprawniony do wystawienia tytułu wykonawczego i skierowania go do właściwego organu egzekucyjnego z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. W związku z powyższymi ustaleniami Kolegium wskazało, że nie jest uzasadniony zarówno zarzut Skarżącego oparty na art. 33 § 1 pkt 9 u.p.e.a., jak również jego zastrzeżenia dotyczące właściwości i prawidłowego wskazania wierzyciela.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku Skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia SKO i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu Skarżący wskazał, że wbrew stanowisku zaprezentowanemu przez wierzyciela, a podzielonemu przez SKO, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie mają czysto podatkowego charakteru i zawierają one znaczny element odpłatności i ekwiwalentności, chociaż nie są oparte na stosunku umownym równorzędnych stron, kształtowanym w oparciu o normy cywilnoprawne.

Z powyższego należy zatem wywieść wniosek, że zobowiązany miał prawo obniżyć uiszczaną opłatę za 2 miesiące, w części dotyczącej nie dostarczenia pojemnika, gdyż mimo kierowanych do wierzyciela próśb: telefonicznych, listownych i mailowych, wierzyciel nie reagował, a także nie poinformował skarżącego, że ma on prawo zlecić wykonanie zastępcze innemu podmiotowi. Gdyby skarżący o takiej możliwości wiedział, to by z niej skorzystał, tymczasem wierzyciel informację tę zataił, gdyż prawdopodobnie nie chciał ponosić dodatkowych kosztów, związanych z wywozem odpadów. Jeżeli nie podstawiono pojemnika to nie wykonano usługi odbioru, jest to brak świadczenia.

Dodatkowo skarżący wskazał, że nie została spełniona ustawowa przesłanka do powstania obowiązku ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, opisana w art. 6i ust. 1 pkt 2 u.c.p.g. Według tegoż przepisu obowiązek taki powstaje wówczas, gdy na terenie nieruchomości powstają odpady komunalne. Tymczasem w okresie od początku maja do końca sierpnia 2014 r. na terenie nieruchomości nie powstawały żadne odpady. Skarżący prowadzi działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze, głównie w terenie (poza nieruchomością). Część działalności o charakterze biurowym była prowadzona wyłącznie w S., gdzie również zgłoszone zostało powstawanie odpadów. Złożenie deklaracji na S. miało związek jedynie z zameldowaniem skarżącego, jako że takie miejsce jest wskazane w CEiDG (główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej), przy czym w miesiącu maju i lipcu 2014 działalność gospodarcza skarżącego była całkowicie zawieszona.

Związek Gmin [...] nie wykazał, aby w spornym okresie były produkowane odpady, a przy tym nie dostarczył nawet pojemników na odpady. W takiej sytuacji obciążanie skarżącego należnościami z tego tytułu jest skrajnie niezasadne i bezpodstawne.

Zarzut niewłaściwego oznaczenia wierzyciela skarżący oparł na tym, że w rubryce F1 wskazanego wcześniej tytułu wykonawczego zamiast wierzyciela, wskazany został organ jego reprezentujący.

W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2107) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Z kolei przepis art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1302, dalej jako "p.p.s.a."), stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne.

W wyniku takiej kontroli decyzja może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.).

Z przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. wynika z kolei, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Wykładnia powołanego wyżej przepisu wskazuje, że Sąd ma prawo ale i obowiązek dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego, nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został w skardze podniesiony.

Badając rozpoznawaną sprawę w tak zakreślonej kognicji, Sąd nie stwierdził naruszeń prawa, które skutkowałyby koniecznością wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego postanowienia.

Sprawa została rozpoznana w trybie postępowania uproszczonego, ponieważ skarga dotyczyła postanowienia. Zgodnie z art. 119 pkt 3 w zw. z art. 120 p.p.s.a. sprawa, w której przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, może być rozpoznana w trybie uproszczonym, czyli na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy Kolegium zasadnie utrzymało w mocy postanowienie Zarządu Związku Gmin [...] uznające za nieuzasadnione zarzuty Skarżącego w przedmiocie nieistnienia obowiązku objętego tytułem wykonawczym oraz zarzutu niewłaściwego oznaczenia wierzyciela.

Istota niniejszej sprawy koncentruje się więc wyłącznie na kwestii istnienia podstaw do uwzględnienia zarzutów dotyczących postępowania egzekucyjnego, a zatem dotyczy oceny, czy organ prawidłowo uznał zarzuty podniesione przez Skarżącego na podstawie art. 33 u.p.e.a. za nieuzasadnione.

Zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego są podstawowym środkiem służącym ochronie interesów zobowiązanego w postępowaniu egzekucyjnym. Zarzuty te, zgodnie z art. 27 § 1 pkt 9 u.p.e.a., zobowiązany może zgłosić do organu egzekucyjnego w terminie 7 dni od daty doręczenia mu odpisu tytułu wykonawczego. Przesłanki, które stanowią podstawę wniesienia zarzutów enumeratywnie wymienia art. 33 u.p.e.a., zaś procedurę postępowania przy rozpatrywaniu zgłoszonych zarzutów regulują przepisy art. 34 u.p.e.a.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 33 § 1 u.p.e.a., podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być: 1) wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku; 2) odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej; 3) określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, o którym mowa w art. 3 i 4; 4) błąd co do osoby zobowiązanego; 5) niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym; 6) niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego; 7) brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1; 8) zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego; 9) prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny; 10) niespełnienie w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27, a w zagranicznym tytule wykonawczym - wymogów określonych w art. 102 ustawy o wzajemnej pomocy.

Zgodnie z art. 34 § 1 u.p.e.a., zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 § 1 pkt 1-7, 9 i 10, a przy egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym - także na podstawie art. 33 § 1 pkt 8, organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów, z tym że w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7, stanowisko wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążące. Na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela przysługuje zażalenie (§ 2).

Organ egzekucyjny, po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione - o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego (art. 34 § 4 u.p.e.a.). Na postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów służy zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie (art. 34 § 5 u.p.e.a.).

Z przywołanej regulacji wynika, że istotnym elementem omawianej procedury jest uzyskanie przez organ egzekucyjny stanowiska wierzyciela, który musi być powiadomiony o złożeniu zarzutów przez zobowiązanego. Stanowisko wierzyciela, w przypadku gdy zarzuty są oparte na przesłankach określonych w art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7 u.p.e.a, jest wiążące dla organu egzekucyjnego, co oznacza, że organ ten nie jest uprawniony do prowadzenia postępowania wyjaśniającego, w celu ustalenia istnienia podstaw do uwzględnienia zarzutu i do obalenia w ten sposób stanowiska wierzyciela. Należy podkreślić, że funkcją zarzutów wnoszonych na podstawie art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7 u.p.e.a jest doprowadzenie do wydania rozstrzygnięcia o charakterze merytorycznym, odnoszącego się bezpośrednio do zakresu obowiązków zobowiązanego. Zadaniem organu egzekucyjnego jest wyłącznie stosowanie przymusu egzekucyjnego w celu doprowadzenia do wykonania obowiązku ustalonego przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

W odniesieniu do przyczyn związania organu egzekucyjnego stanowiskiem wierzyciela, podkreślenia wymaga, że regulacja taka nie występuje w przypadku innych środków prawnych. W orzecznictwie wskazuje się, że wyjaśnienie tej kwestii znajduje się w unormowaniu zawartym w art. 29 § 1 in fine u.p.e.a. Przepis ten stanowi, że organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej; organ ten nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Obie normy prawne ustanawiają wyraźną granicę między postępowaniem rozpoznawczym a egzekucyjnym oraz zakreślają granice uprawnień organów egzekucyjnych. Relacja między unormowaniem zawartym w art. 29 § 1 u.p.e.a. a podstawami zarzutów określonymi w art. 33 §1 pkt 1-5 i 7 u.p.e.a. sprawia więc, że organ egzekucyjny zobowiązany jest nie uwzględnić zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, gdy wierzyciel, zajmując merytoryczne stanowisko, nie potwierdzi zasadności stawianych przez zobowiązanego zarzutów (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2016 r. sygn. akt II FSK 1135/14, wszystkie przywołane orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie internetowej orzeczenia.nsa.gov.pl).

W niniejszej sprawie Skarżący zgłosił zarzuty w sprawie prowadzonego postępowania egzekucyjnego w zakresie nieistnienia obowiązku i prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny, a zatem w oparciu o art. 33 § 1 pkt 1 i pkt 9 u.p.e.a. Zasadnie więc organ egzekucyjny zwrócił się do wierzyciela o zajęcie stanowiska wobec zgłoszonych zarzutów. Ostatecznym postanowieniem z dnia 2 listopada 2017 r. wierzyciel uznał zgłoszone zarzuty za nieuzasadnione.

Trafnie w judykaturze wskazuje się, że zobowiązany, który w drodze przysługujących mu odrębnych środków prawnych nie zdołał podważyć wiążącej organy egzekucyjne merytorycznej oceny wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów egzekucyjnych, nie może żądać ponownej kontroli wypowiedzi wierzyciela w ramach postępowania w przedmiocie postanowienia organu egzekucyjnego o odmowie uwzględnienia zarzutów na postępowanie egzekucyjne. Prawomocne postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela wyklucza rozważanie zasadności zarzutów zgłoszonych na podstawie art. 33 pkt 1-7,9 i 10 u.p.e.a. w sprawie dotyczącej postanowienia organu egzekucyjnego (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2016 r. sygn. akt II FSK 1660/14, wyrok tut. Sądu z dnia 23 maja 2017 r. sygn. akt I SA/Gd 309/17).

Skoro zatem wierzyciel w ostatecznym postanowieniu uznał zarzuty nieistnienia obowiązku oraz prowadzenia egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny za bezpodstawne, to organ egzekucyjny był takim stanowiskiem związany. W tym stanie rzeczy organ egzekucyjny, jak również organ nadzorczy, nie był uprawniony do kwestionowania stanowiska wierzyciela w zakresie tych zarzutów. Organ egzekucyjny nie jest bowiem uprawniony do merytorycznego badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym (art. 29 § 1 in fine u.p.e.a.).

W powyższym zakresie działanie organów w zaskarżonym postępowaniu było prawidłowe.

W niniejszej sprawie egzekwowany obowiązek dotyczy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i wynika z przepisów u.c.p.g. W przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne, obowiązek ponoszenia opłaty powstaje za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne, (art. 6i ust. 1 pkt 2 ustawy). Wysokość opłaty ustalana jest w drodze samoobliczenia - właściciel nieruchomości składa do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta deklarację o wysokości opłaty, w której podaje m.in. dane niezbędne do określenia wysokości opłaty oraz wysokość opłaty (art. 6m ust. 1 i ust. 1a). Wysokość zobowiązania określonego w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obowiązuje za kolejne miesiące do czasu korekty deklaracji lub zmiany stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, z zastrzeżeniem art. 6o (art. 6m ust. 1d). W przypadku zmiany danych będących podstawą ustalenia wysokości należnej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi lub określonej w deklaracji ilości odpadów komunalnych powstających na danej nieruchomości właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć nową deklarację w terminie 14 dni od dnia nastąpienia zmiany. Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zmienionej wysokości uiszcza się za miesiąc, w którym nastąpiła zmiana (art. 6m ust. 2). W razie niezłożenia deklaracji albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz albo prezydent miasta określa w drodze decyzji wysokość opłaty (art. 6o ust. 1). Przymusowe ściągnięcie należności z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi następuje w trybie przepisów u.p.e.a. (art. 6qa).

W przypadku, gdy gmina nie wywiązuje się z obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości, właściciel nieruchomości jest obowiązany do przekazania odpadów komunalnych, na koszt gminy, podmiotowi odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanemu do rejestru działalności regulowanej (rejestr prowadzony przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) - zgodnie z art. 6s.

W ocenie Sądu, skoro podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego stanowił wprost przepis prawa, egzekucja egzekwowanego obowiązku znajduje pełne oparcie w obowiązujących przepisach. Brak też podstaw do uznania, że egzekwowany obowiązek został określony niezgodnie z treścią przepisu prawa.

Zatem, stanowisko Skarżącego, że z powodu nie dostarczenia przez wierzyciela pojemnika do składowania odpadów był uprawniony do obniżenia opłaty, nie znajduje uzasadnienia w powołanych wyżej obowiązujących przepisach.

Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest świadczeniem pieniężnym o charakterze przymusowym, co oznacza, że właściciel nieruchomości może kształtować jej wysokość dopiero po złożeniu korekty deklaracji. W przypadku braku takiej korekty, płatnik zobowiązany jest uiścić opłatę w dotychczasowej wysokości, nie ma bowiem swobody kształtowania stosunku prawnego ustalonego na podstawie u.c.p.g. oraz przepisów prawa miejscowego – w tym wypadku uchwał Zgromadzenia Związku.

W ocenie Sądu, rację ma organ, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, to na zobowiązanym ciążył obowiązek uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, niezależnie od tego, czy wierzyciel wywiązywał się z obowiązku odbioru odpadów komunalnych.

Przepisy u.c.p.g., na co wskazano powyżej, wyraźnie stanowią w art. 6s, że w takiej sytuacji właściciel nieruchomości jest obowiązany do przekazania odpadów komunalnych, na koszt gminy, podmiotowi odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanemu do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust.2 ustawy. Skarżący nie wykazał, że podejmował kroki w realizacji tego obowiązku.

Również podnoszona przez zobowiązanego kwestia zawieszenia działalności gospodarczej oraz nie wytwarzania odpadów w okresie maj-sierpień 2014r. nie świadczy o nieistnieniu obowiązku, o czym zasadnie skonstatował organ odwoławczy. Skoro skarżący nie złożył korekty deklaracji za powyższe okresy rozliczeniowe, to powoływanie się na taką okoliczność dopiero na etapie zażalenia na postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym, nie może doprowadzić do weryfikacji zakresu obowiązku pieniężnego. Niezależnie od powyższego skarżący nie wykazał, aby do takiego zawieszenia działalności gospodarczej doszło i czy owo zawieszenie miało wpływ na realizację jego obowiązków względem wierzyciela.

Warto w tym miejscu przywołać wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt II FSK 1983/10, w którym wyrażono następujący pogląd: "Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym są środkiem zaskarżenia, który służy zobowiązanemu w fazie wszczęcia tego postępowania, co oznacza, że nie można podnosić nowych zarzutów na dalszych etapach postępowania. W piśmiennictwie podkreśla się, że zobowiązany nie może po upływie terminu do wniesienia zarzutów uzupełniać zarzutów zgłoszonych w terminie, powołując nowe ich podstawy (por. P. Przybysz: Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa Lexis Nexis 2006, s. 139). Zatem zarówno organ odwoławczy, rozpatrujący zażalenie na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie zgłoszonych zarzutów, jak i sąd administracyjny, do którego skierowano skargę na rozstrzygnięcia organu nadzoru nie są uprawnione do rozpatrywania zarzutów zgłoszonych po raz pierwszy przez zobowiązanego w zażaleniu od postanowienia organu egzekucyjnego, a tym bardziej dopiero w postępowaniu przed sądem administracyjnym (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. akt I SA/Gl 444/07, LEX nr 521760). Wprawdzie w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada niezwiązania sądu granicami skargi (art. 134 § 1 p.p.s.a.), jednakże nie oznacza ona, że sąd nie jest związany granicami przedmiotu zaskarżenia, którym jest konkretny akt lub czynność. Sąd nie bada postępowania egzekucyjnego "w ogólności", czy też wszystkich możliwych w jego obszarze (potencjalnie lub nawet rzeczywiście) spornych zagadnień prawnych i faktycznych. Kontroluje postępowanie organów administracji i wypowiada się tylko w przedmiocie zaskarżenia zrelatywizowanym do przedmiotu aktu administracyjnego, na który w danej indywidualnej sprawie wniesiona została skarga (por. wyrok NSA z dnia 27 lutego 2007 r., sygn. akt II FSK 294/06, niepubl.)."

Tut. Sąd pogląd powyższy w pełni podziela. Podnieść zatem należy, że zgodnie z art. 33 § 1 pkt 9 u.p.e.a. podstawą zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej może być prowadzenie jej przez niewłaściwy organ.

Zdaniem Sądu, należy zgodzić się z organem odwoławczym, że powyższy zarzut nie zasługuje na uwzględnienie. Skarżący upatruje naruszenie tego przepisu w niewłaściwym oznaczeniu w rubryce F1 tytułu wykonawczego wierzyciela, którym nie powinien być organ jego reprezentujący.

Odnosząc się do tak sformułowanego zarzutu, już na samym początku Sąd zauważa, że kwestia złego wypełnienia rubryki F1 tytułu wykonawczego nie mieści się w dyspozycji art. 33 § 1 pkt 9 u.p.e.a., który dotyczy właściwości organu egzekucyjnego.

Wprawdzie Skarżący w zarzutach wskazuje na związek naruszenia art. 33 § 1 pkt 9 u.p.e.a. z art. 27 § 1 pkt 1 tej ustawy, to należy wskazać, że art. 33 § 1 pkt 10 u.p.e.a. przewiduje możliwość wniesienia zarzutu na podstawie niespełnienia w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27, a w zagranicznym tytule wykonawczym - wymogów określonych w art. 102 ustawy o wzajemnej pomocy, czego skarżący jednak nie uczynił. Z wypowiedzi skarżącego wynika jednoznacznie, że niewłaściwie oznaczono w rubryce F1 tytułu wykonawczego wierzyciela, którym nie powinien być organ jego reprezentujący. Do tej kwestii odniósł się organ odwoławczy, wskazując w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, na treść art. 6q ust. 1 u.c.p.g..

Stanowisko organu odwoławczego Sąd w pełni podziela, podtrzymując, w ramach wcześniejszych rozważań, że skarżący nie zgłosił zarzutu opartego na treści art. 33 § 1 pkt 10 u.p.e.a.

W sprawach dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi stosuje się przepisy O.p., z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, a w przypadku przejęcia przez związek międzygminny zadań gminy, o których mowa w art. 3 ust. 2. w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zakresie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które stanowią dochód związku międzygminnego - zarządowi związku międzygminnego (art. 6q ust. 1 u.c.p.g.).

Jak wynika z akt sprawy Związek Gmin [...] zgodnie z decyzją gmin uczestników Związku z dniem 1 lipca 2013 roku przejął obowiązki odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych od wszystkich właścicieli nieruchomości zlokalizowanych na obszarze gmin Związku. Oznacza to, że od dnia 1 lipca 2013 roku nie obowiązuje dotychczasowy system indywidualnego zawierania umów właścicieli nieruchomości z odbiorcą odpadów. Związek Gmin [...] jest jednostką samorządu terytorialnego, posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, jest organem podatkowym, który zgodnie z art. 6b u.c.p.g. w przypadku niewpłacenia w określonych terminach kwoty opłaty lub wpłacenia jej w niepełnej wysokości zobowiązany jest do wystawienia (na podstawie złożonej deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi) tytułu wykonawczego, zgodnie z u.p.e.a., na podstawie którego opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi podlega dalszej egzekucji administracyjnej. W związku z powyższym organ podatkowy (Związek Gmin) występuje w charakterze wierzyciela. Związek Gmin [...] działając na podstawie i w ramach obowiązującego prawa, podejmuje działania wynikające z realizacji ciążących na nim obowiązków określony w art. 2 u.p.e.a. w związku z art. 5 § 1 pkt 1 i 2.

Sąd stoi na stanowisku, że w świetle obowiązujących przepisów prawa brak jest podstaw prawnych do wnoszenia i rozliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie innej niż deklaracja opłaty złożonej przez właściciela nieruchomości. Brak jest też podstaw do odstąpienia od wnoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, np. na podstawie oświadczenia w sprawie rezygnacji ze świadczonych usług, czy też wnoszenia tej opłaty w wysokości indywidualnie dokonywanej uzależnionej od osobistej oceny świadczonych usług.

W ocenie Sądu, organy prawidłowo dokonały analizy podnoszonych przez Skarżącego okoliczności, a postępowanie poprzedzające wydanie swych rozstrzygnięć, prowadziły zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami K.p.a. Ocena okoliczności faktycznych sprawy podnoszonych przez Skarżącego oraz tych, do których rozważenia organy egzekucyjne zobowiązane były z urzędu - jest prawidłowa i znajduje odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Reasumując stwierdzić należy, że w stanie faktycznym sprawy brak było podstaw do uznania, że zarzuty zgłoszone przez Skarżącego są zasadne.

Z tych wszystkich względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na mocy art. 151 p.p.s.a. skargę jako nieuzasadnioną oddalił.