drukuj    zapisz    Powrót do listy

647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych 658, Przewlekłość postępowania, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Zobowiązano ... i stwierdzono, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, II SAB/Wa 337/18 - Wyrok WSA w Warszawie z 2018-10-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SAB/Wa 337/18 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2018-10-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-06-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Janusz Walawski
Łukasz Krzycki /przewodniczący sprawozdawca/
Stanisław Marek Pietras
Symbol z opisem
647 Sprawy związane z ochroną danych osobowych
658
Hasła tematyczne
Przewlekłość postępowania
Skarżony organ
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Treść wyniku
Zobowiązano ... i stwierdzono, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 149 par. 1 pkt 1,3, par. 1a, par. 2; art. 154 par. 6; art. 119 pkt 4
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 2017 poz 1257 art. 8; art. 35 par. 1 i 3; art. 37
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Łukasz Krzycki (spr.), Sędziowie WSA Janusz Walawski, Stanisław Marek Pietras, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 30 października 2018 r. sprawy ze skargi F. L., A. L. oraz L. J. na bezczynność Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie załatwienia skargi na naruszenie zasad przetwarzania i ochrony danych osobowych z [...] września 2016 r. 1. zobowiązuje Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych do rozpatrzenia skargi F. L., A. L. oraz L. J. z [...] września 2016 r., w terminie 30 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; 2. stwierdza, że Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych dopuścił się bezczynności; 3. stwierdza, że bezczynność Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; 4. przyznaje od Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych sumę pieniężną na rzecz F. L. w wysokości 300 (słownie: trzysta) złotych, na rzecz A. L. w wysokości 300 (słownie: trzysta) złotych oraz L. J. w wysokości 300 (słownie: trzysta) złotych; 5. zasądza od Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na rzecz F. L., A. L. oraz L. J. kwotę 797 (słownie: siedemset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

F. L., A. L. oraz L. J. (zwani dalej "wnioskodawcami", "skarżącymi", reprezentowani przez pełnomocnika (adwokata), wnieśli skargę na bezczynność Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (zwanego dalej: "GIODO") - obecnie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (zwanego dalej: "PUODO") przy rozpatrywaniu skargi z [...] września 2016 r. na naruszenie zasad przetwarzania i ochrony danych osobowych skarżących.

Skarga została wniesiona w następującym stanie faktycznym i prawnym. Z akt postępowania wynikało, że pismem z dnia [...] września 2016 r. skarżący złożyli opisaną powyżej skargę wskazując na bezprawne przetwarzanie danych osobowych przez P. Sp. z o.o. (zwaną dalej: "Spółką") - wydawcę serwisu internetowego [...]. W powyższym piśmie skarżący wnieśli o zobowiązanie administratora tej strony do usunięcia danych osobowych w postaci imion i nazwisk skarżących z wyników wyszukiwania wyświetlanych pod wskazanymi adresami www. Podnieśli, że nie wyrażali oni nigdy zgody na ujawnienie wskazanych tam, swoich pełnych imion oraz nazwisk.

Pismem z dnia [...] października 2016 r. organ wystosował do wnioskodawców wezwanie wskazując, że wniesiona przez nich skarga powinna czynić zadość wymogom formalnym ustanowionym w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257), zwanej dalej: "K.p.a.". Wobec powyższego wezwał ich do uzupełnienia braków formalnych. Uzupełnili je oni pismem z [...] października 2016 r.

Następnie GIODO zwrócił się pismem z [...] grudnia 2016 r. do Spółki, informując podmiot o skardze, a także wzywając do ustosunkowania się do jej treści oraz wykazania czy Spółka przetwarza dane osobowe skarżących, a jeżeli tak to w jakim zakresie, celu oraz na jakiej podstawie prawnej, a także o wskazanie czy skarżący zwracali się do Spółki o zaprzestanie przetwarzania ich danych w zakresie imion i nazwisk w wynikach wyszukiwania wyszukiwarki dostępnej na stronie internetowej www.gazetakrakowska.pl należącej do Spółki, a jeżeli tak, to w jaki sposób Spółka ustosunkowała się do powyższego, w tym wzywając Spółkę do przedłożenia ewentualnych dowodów potwierdzających złożone wyjaśnienia. Jednocześnie pismem z tego samego dnia, GIODO poinformował pełnomocnika skarżących o zwróceniu się do Spółki z wezwaniem do złożenia wyjaśnień.

Pismem z dnia [...] grudnia 2016 r. Spółka odpowiedziała na wskazane pismo, wyjaśniając m.in., że przetwarza dane osobowe skarżących w ramach jednego zbioru danych, a także, że informacje na ich temat pojawiły się w artykule prasowym w lutym 2015 r., zgodnie z ustawą z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (obecnie opublikowaną: Dz. U. z 2018 r. poz. 1570) oraz zgodnie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (obecnie opublikowaną: Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.). Wskazano również, że do dnia złożenia odpowiedzi, nie wpłynęło do Spółki żadne pismo odnośnie niezgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych, a jedynie pismo odnoszące się do skutków naruszenia dóbr osobistych.

Pismem z [...] lutego 2018 r. Skarżący wystosowali do organu wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, w którym podnieśli, że postępowanie z ich skargi ma charakter przewlekły, jest prowadzone w sposób sprzeczny z art. 35 § 1 i 3 oraz art. 12 K.p.a. i rażąco przekracza ustawowe terminy załatwienia sprawy.

Zawiadomieniem z [...] maja 2018 r. poinformowano skarżących jak i Spółkę o zgromadzeniu materiału dowodowego, pouczono o przysługujących w postępowaniu prawach strony i możliwości zapoznania się z aktami w siedzibie organu, a także zamiarze zakończenia postępowania i wydania decyzji.

[...] kwietnia 2018 r. skarżący wnieśli opisaną na wstępie skargę, wnosząc o: 1. zobowiązanie organu do wydania stosownej decyzji w oparciu o art. 18 ustawy o ochronie danych osobowych w terminie 2 miesięcy od otrzymania odpisu wyroku wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności; 2. stwierdzenie, że bezczynność organu nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa; 3. przyznanie od organu solidarnie na rzecz Skarżących sumy pieniężnej w kwocie 5.000 zł; 4. zasądzenie od organu solidarnie na rzecz Skarżących zwrotu kosztów postępowania. W skardze zarzucili naruszenie:

1. art. 35 § 1 i 3 K.p.a. w zw. z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych poprzez rażące przekroczenie określonych terminów wymaganych do załatwienia sprawy, którymi GIODO był związany, a przez to konsekwentnie pozostawanie od blisko 2 lat prowadzonego postępowania w nieuzasadnionej zwłoce;

2. art. 36 § 1 i 2 K.p.a. w zw. z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych, poprzez niedopełnienie ani raz w toku postępowania obowiązku polegającego na każdorazowym wskazaniu nowego terminu załatwienia sprawy w przypadku braku rozstrzygnięcia w wymaganym terminie;

3. art. 37 § 2 K.p.a. w zw. z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych, poprzez niewskazanie, czy wniesione w dniu [...] lutego 2018 r. wezwanie uznano za uzasadnione oraz brak zarządzenia wyjaśnienia przyczyn i ustalenia osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a także brak stwierdzenia, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa;

4. art. 12 K.p.a. w zw. z art. 22 ustawy o ochronie danych osobowych, poprzez naruszenie zasady szybkości postępowania, ze względu na niedotrzymanie terminów wymaganych do załatwienia sprawy.

W uzasadnieniu wskazano, że organ pozostawił bez odpowiedzi zarówno wniesioną w 2016 r. skargę na naruszenie zasad przetwarzania i ochrony danych osobowych, jak również wniesione przez skarżących wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Skarżący podnieśli, że przez półtora roku organ nie podjął żadnych realnych czynności zmierzających do załatwienia sprawy, jak również nie poinformował skarżących o przyczynie, dla której postępowanie nie zostało zakończone w terminie określonym w art. 35 § 1 i 3 k.p.a. Prowadzone jest zatem z rażącym przekroczeniem terminów ustawowych, a także jest całkowicie nieefektywne i godzi w dodatkowo w zasadę pogłębiania zaufania uczestników postępowania do organów władzy publicznej wyrażoną w art. 8 k.p.a. Ponadto na skutek braku działań organu przedłuża się stan niezgodności z prawem, i utrzymującej się sytuacji naruszenia dóbr osobistych skarżących, albowiem na stronach internetowych, z naruszeniem prawa, widnieją ich dane osobowe. Umożliwia to rozpoznanie tożsamości oraz w rzeczywisty sposób oddziałuje na życie, zaufanie oraz prowadzone sprawy zawodowe. W ocenie skarżących wniosek o przyznanie od organu sumy pieniężnej w kwocie 5.000 zł znajdując swoje oparcie w brzmieniu art. 149 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.; dalej: "p.p.s.a."), a także jest uzasadniony w okolicznościach niniejszej sprawy rozmiarem i nagminnością naruszeń prawa.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, wskazując, że przedsięwziął przewidziane prawem czynności, służące wnikliwemu i rzetelnemu ustaleniu okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy i zebraniu materiału dowodowego potrzebnego do rozstrzygnięcia jej decyzją administracyjną. Zwrócił uwagę na wynikający z przepisów k.p.a. obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego sprawy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

W myśl art. 119 pkt 4 i art. 120 p.p.s.a. sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów. W związku z powyższym Sąd rozpoznał skargę wnioskodawców w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym.

Bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (T. Woś [w:] T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 109). Ponadto dla skuteczności skargi nie ma znaczenia, z jakich powodów określony akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, a w szczególności czy zostało to spowodowane zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu w ich podjęciu lub dokonaniu.

Skarga na bezczynność może być wniesiona po upływie terminu przewidzianego do załatwienia sprawy, po wyczerpaniu środków zaskarżenia. W związku z art. 16 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 935 z późn. zm.; dalej: "ustawa nowelizująca"), skarżący wnieśli 26 lutego 2018 r. pismo stanowiące wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Stąd też Sąd uznał, że skarga spełnia wymogi formalne.

Zgodnie z art. 35 § 1 k.p.a., organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Stosownie zaś do art. 35 § 3 K.p.a., załatwienie sprawy, wymagającej postępowania wyjaśniającego, powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie, określonym w art. 35 K.p.a., organ administracji publicznej jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin jej załatwienia (art. 36 K.p.a.). Samo sprostanie tej powinności nie wyłącza jednak możliwości uznania, że organ pozostaje w bezczynności.

Biorąc pod uwagę, że skarga skierowana do GIODO wpłynęła [...] września 2016 r. (świadczy o tym data stempla Biura GIODO, znajdująca się na oryginale "skargi" znajdującym się na pierwszej stronie akt administracyjnych postępowania), postępowanie w sprawie powinno zakończyć się do [...] października 2016 r. Jeżeli nawet organ uznałby, że sprawa wymaga przeprowadzenia szczegółowego postępowania wyjaśniającego, winien zawiadomić o tym stronę, podając przyczynę zwłoki oraz wskazać jej termin załatwienia sprawy wynikający z przepisów K.p.a. – [...] listopada 2016 r. Tymczasem dopiero [...] października 2016 r. a zatem już po upływie miesięcznego terminu na załatwienie sprawy, organ zwrócił się do skarżących o uzupełnienie braków formalnych skargi. Skarżący uzupełnili je niezwłocznie – pismem z [...] października 2016 r. doręczonym organowi [...] listopada 2016 r.

GIODO, po upływie ustawowych terminów załatwienia sprawy, dopiero [...] grudnia 2016 r. zwrócił się do Spółki celem uzyskania od niej wyjaśnień, po których uzyskaniu – Spółka odpowiedziała pismem z [...] grudnia 2016 r., doręczonym organowi [...] grudnia 2016 r., pozostawał w bezczynności do [...] maja 2018 r., nawet pomimo wniesienia przez skarżących [...] lutego 2018 r. wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

Należy też zauważyć, że organ nie podjął nawet próby obrony przed - sformułowanym w skardze - zarzutem bezczynności w toku postępowania, gdy chodzi o zwłokę przy realizacji jakichkolwiek działań przez niemal półtora roku, jak i brak podjęcia rozstrzygnięcia, po zebraniu dokumentacji sprawy, do dnia rozpoznania skargi. Zarządzeniem z [...] października 2018 r. wezwano organ do wskazania czy analizowana sprawa została zakończona wydaniem decyzji, pod rygorem uznania, że jej nie wydano. Wezwanie to pozostało bez odpowiedzi, co wskazuje, na blisko dwuletni okres bezczynności organu w rozpoznaniu skargi wnioskodawców.

Oczywistym jest, że podnoszona w odpowiedzi na skargę przez organ okoliczność, że to na nim spoczywa statuowany w art. 77 K.p.a. obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego sprawy. Nie oznacza to jednak, że przez niemal półtora roku organ może nie podjąć żadnej czynności w sprawie, jak również nie zawiadamiać skarżących o niezałatwieniu sprawy w terminie. Takie procedowanie organu może rodzić po stronie wnioskodawców uzasadnione wątpliwości, czy ich sprawa w ogóle zmierza ku zakończeniu, co jest szczególnie niepożądane w sprawach tak wrażliwych jak ochrona danych osobowych. Tak długie milczenie organu jest nie do zaakceptowania w państwie prawa. Organ miał obowiązek komunikowania się ze stroną i wyjaśnienia jej przyczyn opóźnienia w załatwieniu sprawy. Tak długa bezczynność organu, co słusznie zauważyli skarżący nie licuje z wyrażoną w art. 8 k.p.a. zasadą pogłębiania zaufania uczestników postępowania do organów władzy publicznej, jak również stanowi klasyczny przykład pozostawania przez organ w bezczynności, której dopuścił się z rażącym naruszeniem prawa.

W takiej sytuacji zasadnym było także zasądzenie od organu na rzecz każdego ze skarżących kwoty 300 zł.

W niniejszej sprawie Sąd nie znalazł przesłanek dla zasądzenia sumy pieniężnej wedle żądania skargi. Mogłoby to być uzasadnione w przypadkach kwalifikowanych - na przykład w razie ujawnienia, że organ celowo, w ramach szykany, odstępuje od procedowania nad wnioskiem określonej osoby, czy grupy osób. Brak podstaw dla sformułowania takiej oceny w przedmiotowej sprawie,

Zasądzona kwota ma charakter swego rodzaju zadośćuczynienia za dolegliwości i niedogodności, jakich strony doznały na skutek opieszałego i przewlekłego sposobu rozpoznawania ich sprawy przez organ (por. np. wyrok NSA z 1 sierpnia 2018 r., II OSK 916/18, CBOSA), a nie stanowi przy tym zadośćuczynienia za ewentualne szkody materialne, jakie może ponieść strona. Zdaniem Sądu, w realiach niniejszej sprawy kwota po 300 zł dla każdego ze skarżących, jest adekwatna, nie ma charakteru czysto symbolicznego, a równocześnie uwzględnia okres pozostawania przez organ w bezczynności.

Z powyższych względów, na podstawie art. 149 § 1 pkt 1 i 3, § 1a oraz § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w pkt 1-4 sentencji wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zapadło w pkt 5 sentencji wyroku na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 powyższej ustawy oraz § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.). Na zasądzone koszty składają się: kwota 300 zł uiszczona przez każdego ze skarżących tytułem wpisu od skargi - 480 zł tytułem wynagrodzenia adwokackiego oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.



Powered by SoftProdukt