drukuj    zapisz    Powrót do listy

6267 Referendum lokalne 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Samorząd terytorialny, Rada Gminy, Oddalono skargę, III SA/Lu 750/11 - Wyrok WSA w Lublinie z 2011-12-29, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Lu 750/11 - Wyrok WSA w Lublinie

Data orzeczenia
2011-12-29 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2011-12-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Sędziowie
Jerzy Marcinowski /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6267 Referendum lokalne
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Sygn. powiązane
II OSK 943/12 - Wyrok NSA z 2012-06-27
Skarżony organ
Rada Gminy
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 88 poz 985 art. 2 ust 1; art. 4; art. 11 ust 1, 1a, 2; art. 17 ust. 1; art. 20 ust. 1
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym.
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 4c
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn.
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 25 § 1; art. 50 § 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Marcinowski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia SO del. Robert Hałabis, Protokolant Referent stażysta Paweł Soczyński, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 22 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi W. S., S. O., J. H. K., J. R., J. A. T., K. P. S., J. A. K., S. E. K., T. K., K. M. W., J. P., J. Ł., A. S., S. N., K. Sz., F. K., K. N., B. K. na uchwałę Rady Gminy K. z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie odrzucenia wniosku mieszkańców o przeprowadzenie referendum w sprawie podziału Gminy K. I. oddala skargę; II. zasądza od Rady Gminy K. na rzecz skarżących kwotę 557 (pięćset pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Rada Gminy K. uchwałą nr [...] z dnia [...] listopada 2011r., działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r o samorządzie gminnym( Dz. U. z 2001r, Nr 142, poz. 1591 ze zm.) oraz art. 18 ustawy z dnia 15 września 2000r o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985 ze zm.) odrzuciła wniosek mieszkańców o przeprowadzenie referendum w sprawie podziału Gminy K. poprzez wydzielenie z Gminy K. nowej gminy- Gminy M. S.

Skargę sądową na tę uchwałę złożył T. K., pełnomocnik inicjatora referendum, zarzucając naruszenie:

- art. 170 Konstytucji RP poprzez uniemożliwienie członkom wspólnoty samorządowej, realizacji uprawnienia do decydowania w drodze referendum o sprawach dotyczących tej wspólnoty;

-art. 17 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym poprzez podjęcie uchwały o odrzuceniu wniosku mieszkańców o przeprowadzenie referendum w sytuacji, gdy wniosek spełniał wymogi ustawowe oraz nie prowadził do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem.

Wskazując na te zarzuty, skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały, zarządzenie przeprowadzenia referendum na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy o referendum oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że wniosek inicjatora referendum odpowiadał wymogom ustawowym, a nadto nie prowadził do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem. Z tych względów organ stanowiący Gminy K., obowiązany był podjąć uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum, zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym.

W odpowiedzi na skargę, Gmina K. reprezentowana przez Wójta Gminy K. wnosiła o odrzucenie skargi, alternatywnie zaś – o jej oddalenie.

W uzasadnieniu podniesiono, że legitymację skargową - w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o referendum ma jedynie inicjator referendum, a więc grupa mieszkańców, która wystąpiła z wnioskiem o przeprowadzenie referendum. Skoro skargę wniósł podmiot nieuprawniony, przeto podlega ona odrzuceniu.

Odnosząc się merytorycznie do zarzutów skargi- organ zauważył, że w art. 18 ustawy o referendum lokalnym ustawodawca przewidział, że rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie przeprowadzenia referendum lub w sprawie odrzucenia wniosku, a więc podejmuje ostateczną decyzję w tej sprawie. Ustawodawca zapewnił organowi stanowiącemu udział w procesie "decyzyjnym" i realny wpływ na to, czy referendum zostanie przeprowadzone. Uchwały rady gminy jako ciała kolegialnego, stanowią sumę decyzji poszczególnych radnych, którzy głosują zgodnie z własnym sumieniem, kierując się dobrem gminy i jej mieszkańców.

Zarządzeniem z dnia 14 grudnia 2011r (k. 36 akt sądowych) Przewodniczący Wydziału III uznał, że skarżącymi są osoby wymienione na liście mieszkańców będących inicjatorami przeprowadzenia referendum (18 osób) oraz wezwał skarżących do usunięcia braków formalnych skargi przez podpisanie skargi - w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi.

W zakreślonym wyżej terminie, wszyscy skarżący podpisali skargę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył , co następuje:

W pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć, jakie podmioty mają legitymację do wniesienia skargi na uchwałę rady gminy odrzucającą wniosek mieszkańców w sprawie przeprowadzenia referendum.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2000r. o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985 ze zm. - zwanej dalej u. r. l.)- "Na uchwałę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego odrzucającą wniosek mieszkańców w sprawie przeprowadzenia referendum (...), inicjatorowi referendum służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały lub upływu terminu do jej podjęcia."

W myśl art. 11 ust 1 i ust. 1a u, r. l.- "inicjatorem referendum" ( art. 11 ust 2 u. r. l.) jest w odniesieniu do referendum gminnego określona grupa obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do rady gminy. W tych warunkach- jedynie działający wspólnie, konkretni obywatele, legitymujący się czynnym prawem wyborczym, tworzący na potrzeby u. r. l. podmiot zwany " inicjatorem referendum" , jako osoby fizyczne posiadają zdolność sądową w rozumieniu art. 25 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.- zwanej dalej p. p. s. a.). Tylko zatem, te wszystkie osoby łącznie mają status strony, której przysługuje prawo wniesienia skargi sądowej na uchwałę jednostki samorządu terytorialnego odrzucającą ich wniosek o przeprowadzenie referendum, na podstawie art. 50 § 2 p. p. s. a. w związku z art. 20 ust. 1 u. r. l. .

Powyższe stanowisko jest utrwalone w orzecznictwie ( por. postanowienie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych : w Opolu, z dnia 9 października 2006r., sygn. akt II SA/ Op 84/06 ; w Poznaniu, z dnia 19 stycznia 2005r., sygn. akt III SA/Po 421/04; w Gliwicach, z dnia 20 grudnia 2004r. , sygn. akt III SAB/GL 6/04; w Gliwicach z dnia 16 czerwca 2010r., sygn. akt IV SA/GL 308/10).

W niniejszej sprawie- skarżącymi są zatem wspólnie wszystkie osoby, które figurowały na liście inicjatorów przeprowadzenia referendum (łącznie 18 osób).

W następnej kolejności należy zbadać legalność zaskarżonej uchwały.

W myśl art. 170 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej- członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego.

Zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego określają przepisy u. r. l.

Stosownie do art. 2 ust 1 u. r. l.- w referendum lokalnym, mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki, a w przypadku gminy także wójta (burmistrza, prezydenta).

Warunkiem przeprowadzenia referendum jest uzyskanie poparcia inicjatywy referendalnej od stosownej liczby mieszkańców uprawnionych do głosowania ( art. 4 u. r. l. ).

Z uwagi na rozstrzygający charakter referendum, mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego mogą wypowiadać się w tej formie wyłącznie w sprawach, które zostały pozostawione do rozstrzygnięcia organom tej jednostki.

Sprawy, które mogą być przedmiotem referendum nie zostały określone w sposób enumeratywny, ani w Konstytucji R.P. , ani też w przepisach u. r. l. .

Przepisy zawarte w art. 4c ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm. - zwanej dalej u. s. g. ) wprowadzone ustawą z dnia 26 maja 2011 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 134, poz. 777) stworzyły możliwość przeprowadzenia referendum lokalnego z inicjatywy mieszkańców, w sprawie utworzenia, połączenia, podziału i zniesienia gminy oraz ustalenia granic gminy.

Przepisy art. 11 ust 1 i ust. 1a u. r. l. określają, jakie podmioty mogą wystąpić z inicjatywą przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego. Stosownie do art. 11 ust. 1a u. r. l. – z inicjatywą przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców gminy w sprawie utworzenia, połączenia, podziału i zniesienia gminy oraz ustalenia granic gminy wystąpić może jedynie grupa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do rady gminy.

Podmioty inicjujące przeprowadzenie referendum uzyskały miano "inicjatora referendum" (art. 11 ust. 2 u. r. l.).

Na inicjatorze referendum ciąży szereg obowiązków , do których należy zaliczyć:

-powiadomienie właściwego organu o zamiarze przeprowadzenia referendum ( art. 12 ust. 1 u. r. l.), które powinno zawierać elementy wymienione w art. 12 ust 2 u. r. l. ;

-zwrócenie się do właściwego organu o podanie liczby mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego uprawnionych do głosowania ( art. 12 ust. 5 u. r. l.);

-podanie, na swój koszt, do wiadomości mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego, przedmiotu zamierzonego referendum, w sposób i w formie, które określają przepisy zamieszczone w art. 13 ust. 1 i nast. u. r. l. ;

-zebranie podpisów mieszkańców uprawnionych do wybierania organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, który chcą poprzeć inicjatywę w tej sprawie- w terminie 60 dni od dnia powiadomienia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 (art. 14 ust. 1-4 u. r. l.);

-przekazanie właściwemu organowi pisemnego wniosku o przeprowadzenie referendum, w terminie określonym w art. 14 ust. ( art. 15 ust. 1 i ust.2 u. r. l.).

Inicjator referendum może wskazać osobę będącą jej pełnomocnikiem ( art. 12 ust. 2 pkt 1 i ust. 4 u. r. l.).

Po przekazaniu wniosku o przeprowadzenie referendum, przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego , a w gminie wójt (burmistrz, prezydent miasta) , przekazuje niezwłocznie wniosek przewodniczącemu organu stanowiącego tej jednostki( art. 16 ust. 1 u. r. l.).

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powołuje ze swego składu komisję do sprawdzenia , czy wniosek mieszkańców odpowiada przepisom ustawy (art. 16 ust. 2 u. r. l.). Zakres badania wniosku przez komisję jest zatem dużo węższy, w porównaniu z zakresem jego badania w późniejszym zakresie przez organ stanowiący jednostki samorządowej.

Komisja zwraca wniosek inicjatorowi referendum, jeżeli nie spełnia on warunków, o których mowa w art. 15, wyznaczając czternastodniowy termin do usunięcia uchybień (art. 16 ust. 4 u. r. l.). Jeżeli zaś komisja stwierdzi, że wniosek zawiera uchybienia, których nie można usunąć, przekazuje wniosek organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wraz ze swoją opinią ( art.16 ust. 5 u. r. l.).

Po zbadaniu wniosku przez komisję, wniosek inicjatora referendum podlega badaniu przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Zakres badania obejmuje sprawdzenie, czy wniosek mieszkańców spełnia wymogi ustawy oraz nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem; organ stanowiący jest związany treścią wniosku ( art. 17 ust. 1 u. r. l.). Wyrażenie " spełnia wymogi ustawy oraz nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem", nie zawiera koniunkcji i dlatego stwierdzenie jednej tylko z wymienionych wad wniosku daje podstawy do jego odrzucenia( por. A. Kisielewicz |w:| K. W. Czaplicki, B. Dauter, A. Kisielewicz, F. Rymarz- Ustawa o referendum lokalnym, Komentarz, Wolters Kluwer Sp. Z o. o., 2007r.).

To, czy wniosek "spełnia wymogi ustawy", należy oceniać przez pryzmat przepisów u. r. l. oraz innych ustaw, do których odsyła u. r. l. (ustawy: o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o samorządzie gminnym, Kodeks wyborczy).

Pojęcie, czy "wniosek nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem" nie zostało zdefiniowane. Z pewnością należy je odnieść, np. do regulacji zawartej w art. 4c ust. 3 u. s. g.. Zgodnie z tą regulacją, referendum (...) nie przeprowadza się, jeżeli z analizy przeprowadzonej przed referendum wynika, iż na skutek podziału lub ustalenia nowych granic gminy:

1)dochody podatkowe na mieszkańca gminy w zmienionych granicach lub gminy utworzonej byłyby niższe od najniższych dochodów podatkowych na mieszkańca ustalonych dla poszczególnych gmin, zgodnie z ustawą z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego ( Dz. U. z 2010r. N. 80, poz. 526 i Nr 127, poz. 857),

2) gmina w zmienionych granicach lub gmina utworzona byłaby mniejsza od najmniejszej pod względem liczby mieszkańców gminy w Polsce według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenia rozporządzenia, o których mowa w art. 4.

Tego rodzaju analizy dokonuje wojewoda ( art. 4c ust 4 u. r. l.).

Art. 4c ust. 3 u. s. g. jest ściśle powiązany z art. 17 ust. 1 u. r. l.. Zatem zwrot " Referendum, o którym mowa w ust. 1 nie przeprowadza się (...)" – mimo jego literalnego brzmienia, należy rozumieć w ten sposób, że " Uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum nie podejmuje się (...)". Nielogiczne bowiem i sprzeczne z intencją ustawodawcy byłoby odwoływanie przegłosowanego wcześniej referendum, gdy post factum wojewoda dokonałby stosownej analizy i stwierdził istnienie jednej z negatywnych przesłanek wymienionych w art. 4c ust. 3 u. s. g.. Poza tym, brak jest podstawy normatywnej do anulowania podjętej wcześniej przez radę gminy uchwały o przeprowadzeniu referendum w sprawie utworzenia, połączenia, podziału i zniesienia gminy lub ustalenia granicy. Niebagatelny jest również argument o zmarnotrawieniu kosztów, związanych z przygotowaniem referendum (powołanie komisji, przygotowanie obwieszczeń, kart do głosowania, itd.) oraz o próżnych trudach organizacyjnych (np. kalendarz czynności wyborczych).

Wracając do analizowanego wcześniej wątku stwierdzić trzeba, że dopiero gruntowne zbadanie wniosku i pozytywne ustalenie, iż wniosek ten spełnia wymogi ustawy oraz nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem, zobowiązuje organ samorządu terytorialnego do podjęcia uchwały w sprawie przeprowadzenia referendum. Z art. 17 ust. 1 u. r. l. wynika bowiem jednoznacznie, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego związany jest wnioskiem o przeprowadzenie referendum.

W sytuacji zaś, gdy w wyniku badania tego rodzaju wniosku okaże się , że nie spełnia on wymogów ustawy , albo prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę odrzucającą wniosek. Niedopuszczalne jest natomiast, aby ów organ odrzucając wniosek mieszkańców w sprawie przeprowadzenia referendum kierował się kryteriami nienormatywnymi, jak na przykład celowością przeprowadzenia referendum.

Uchwała powinna zawierać uzasadnienie, pozwalające poznać i ocenić prawidłowość motywów, które kierowały organem.

Odnosząc poczynione wyżej uwagi do realiów sprawy badanej przez skład orzekający stwierdzić należy, że stan faktyczny jest niesporny.

Skarżący ( w liczbie 18) byli inicjatorem referendum w rozumieniu przepisów u. r. l., uprawnionym do powiadomienia Wójta Gminy K. (które nastąpiło w dniu 26 września 2011r.) o zamiarze wystąpienia z inicjatywą przeprowadzenia referendum (art. 11 ust. 1a i ust 2 u. r. l. , art. 12 ust. 1 u. r. l.).

W powiadomieniu tym podano nazwiska, imiona, adresy zamieszkania i numeru ewidencyjne PESEL wszystkich członków grupy oraz wskazano osobę T. K., jako pełnomocnika. Określono w nim, że przedmiotem referendum będzie sprawa podziału Gminy K. poprzez wyodrębnienie z Gminy K. nowej gminy- Gminy M. S. Powiadomienie czyni zatem zadość wymogom, przewidzianym w art. 12 ust. 2 pkt 1 i pkt 3 oraz ust. 4 u. r. l..

Niesporne jest, że inicjator referendum wypełnił dyspozycję zawartą w przepisach art. 13 ust. 1 i ust. 2 u. r. l., jak również to, że zdołał zebrać w ustawowym terminie i formie wymaganą prawem liczbę podpisów mieszkańców uprawnionych do wybierania Rady Gminy K. (Przy wymaganym minimum- 537 mieszkańców, inicjator referendum zebrał 1054 podpisów uprawnionych wyborców- art. 14 ust. 1, art. 4 pkt 1 u. r. l., art. 14 ust. 2-4 u. r. l.).

Wniosek o przeprowadzenie referendum został złożony Wójtowi Gminy K. w dniu 25 października 2011r., a zatem w terminie ustawowym ( art. 15 ust. 1 u. r. l.). Wniosek zawierał prawidłowo postawione pytanie: "Czy jest Pan/Pani za podziałem Gminy K. poprzez wydzielenie z Gminy K. nowej gminy- Gminy M. S., obejmującej obszary miejscowości M. N., M.S., R., S. L., N. L., K., C.- M., G., Z. ?" (art.15 ust.2 u. r. l.).

Powołana przez Radę Gminy K. Komisja- na posiedzeniu w dniu 16 listopada 2011r. stwierdziła, że wniosek inicjatora referendum spełnia wszystkie warunki przewidziane w przepisach u. r. l. (art. 16 ust.2 u. r. l. ).

W następnej kolejności, w dniu 24 listopada 2011r. odbyło się posiedzenie Rady Gminy K., na którym miało zostać przegłosowane podjęcie uchwały w przedmiocie przeprowadzenia referendum w sprawie podziału Gminy K., zgodnie z wnioskiem inicjatora referendum. Załączniki do projektu uchwały stanowiły:

Kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum, 2 wzory kart do głosowania.

Z protokołu posiedzenia Rady Gminy K. wynika, że Wójt Gminy K. stwierdził, iż podział gminy nie leży w interesie mieszkańców gminy jako całości. Biorący udział w dyskusji radny H. M. podniósł w konkluzji swojego wystąpienia, że mieszkańcy, którzy złożyli wniosek o przeprowadzenie referendum wykazali się niewdzięcznością, gdyż w miejscowościach, w których mieszkają gmina poczyniła znaczne inwestycje.

Po tym wystąpieniu odbyło się głosowanie. Stosunkiem głosów: 9 przeciw, 5 za, Rada Gminy K. podjęła zaskarżoną uchwałę. Uchwała nie zawiera uzasadnienia.

Niesporne jest, że przed podjęciem uchwały, nie zwracano się do Wojewody L. o dokonanie analizy, o której mowa w art. 4c ust 3 u. r. l. (zob. pismo Dyrektora Wydziału Nadzoru i Kontroli L. Urzędu Wojewódzkiego z dnia 19 grudnia 2011r- k. 82 akt sprawy oraz zgodne oświadczenia stron – protokół rozprawy z dnia 22 grudnia 2011r- k. 196 akt sprawy).

W świetle przedstawionych wcześniej uwag wynika, że projekt uchwały w sprawie podziału Gminy K. został poddany pod głosowanie przedwcześnie, gdyż wojewoda nie dokonał stosownej analizy w myśl art. 4c ust. 4 u. r. l.. Nie można zatem stwierdzić, czy gmina utworzona w wyniku podziału spełnia wymagania określone w art. 4c ust 3 u. r. l.. W konkluzji uznać należy, że Rada Gminy w K. nie zbadała przed podjęciem zaskarżonej uchwały, czy wniosek inicjatora referendum nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem.

W tym miejscu zastanowić się trzeba nad końcowym sposobem rozstrzygnięcia niniejszej sprawy przez sąd.

Stosownie do art. 3 § 2 pkt 6 p. p. s. a. uchwała będąca przedmiotem skargi sądowej należy do kategorii aktów organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, innych niż określone w pkt 5, podejmowanych w sprawach z zakresu administracji publicznej.

Na pierwszy rzut oka, omówione wyżej wady zaskarżonej uchwały (brak pisemnego uzasadnienia, przedwczesność uchwały i posłużenie się kryteriami nienormatywnymi, które spowodowały odrzucenie wniosku), stanowią rażące naruszenie prawa i powinny skutkować uwzględnieniem skargi. Przy wyborze tego rozstrzygnięcia należałoby zastosować przepis art. 147 § 1 p. p. s. a., w myśl którego sąd, uwzględniając skargę na chwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że została wydana z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności. Analizując tę regulację zauważyć jednocześnie trzeba, że nie istnieje przepis szczególny, który wyłączałby stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały.

Teoretycznie zatem, na tle przepisów p. p. s. a. nie byłoby przeszkód do zastosowania art. 147 § 1. Wątpliwości natomiast powstają, jeśli się weźmie pod uwagę odpowiednie unormowania zawarte w u. r. l..

Zakładając, że w badanej sprawie zapadłoby orzeczenie, o którym mowa wyżej i orzeczenie uzyskałoby walor prawomocności, to w myśl art. 20 ust 3 u. r. l. –wyrok sądu uwzględniający skargę zastępuje uchwałę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie natomiast z treścią art. 20 ust 4 u. r. l. – na podstawie wyroku, o którym mowa w ust. 3, komisarz wyborczy wydaje postanowienie o przeprowadzeniu referendum. Tymczasem- z logicznego punktu widzenia, te działania mijają się z celem, gdyż w dalszym ciągu nie ma pewności co do istnienia przesłanek negatywnych, wymienionych w art. 4c ust.3 u. s. g., a poza tym działania takie są bardzo kosztowne.

Z tych względów- sąd orzekający w niniejszej sprawie zdecydował się na "salomonowe" rozstrzygnięcie i oddalenie skargi, na podstawie art. 151 p. p. s. a.. Rekompensatę dla skarżących stanowi w tej sytuacji orzeczenie o zasądzeniu od Rady Gminy K. na ich rzecz kosztów postępowania, w myśl art. 208 p. p. s. a.. Zgodnie z tym przepisem- "Niezależnie od wyników sprawy (...), sąd może włożyć na stronę obowiązek zwrotu kosztów- w całości lub w części- wywołanych jej niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem."

Zwrot kosztów postępowania (557zł) obejmuje następujące kwoty:

• 17 zł –opłata za pełnomocnictwo

• 300 zł –wpis sądowy

• 240 zł – wynagrodzenie pełnomocnika ( § 14 ust 2 pkt 1c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

W ocenie składu orzekającego- działania Gminy K. i jej organów (rady gminy i wójta) były oczywiście niewłaściwe, skoro a priori dążono do unicestwienia inicjatywy przeprowadzenia referendum, doprowadzono do przedwczesnego głosowania i kierowano się przy odrzuceniu wniosku kryteriami pozaustawowymi. Poza tym Wójt Gminy K. nie uczynił zadość obowiązkowi zwrócenia się do Wojewody L., o dokonanie analizy przewidzianej w art. 4c ust.3 u. s. g. .

Obowiązek powyższy nie wynika expressis verbis z art. 4c ust 3 i ust 4 u. s. g.. Oczywiste jest jednak, że nie obciąża on inicjatora referendum (przepisy nie nakładają nań takiego obowiązku). Skoro tak, oraz biorąc pod uwagę, że wojewoda nie dokonuje stosownej analizy z urzędu, nie może budzić wątpliwości, że owa powinność spoczywa na wójcie( burmistrzu, prezydencie miasta).

Na marginesie, cisną się uwagi de lege ferenda, aby ustawodawca dokonał odpowiedniego przeredagowania i uzupełnienia treści przepisów zamieszczonych w art. 4c ust.3 i ust.4 u. s. g. w ten sposób, by:

- nie było wątpliwości co do rozumienia zwrotu "Referendum, o którym mowa w ust.1, nie przeprowadza się (...)" (art. 4ust 3 u. s. g,);

-expressis verbis napisano, na jakim podmiocie ciąży obowiązek występowania do wojewody o dokonanie analizy przewidzianej w art. 4c ust.3 u. s. g;

-określono termin, w którym wojewoda dokonuje powyższej analizy, w myśl art. 4c ust.4 u. s. g..

Z tych względów, należało orzec jak w sentencji.

Niniejszy wyrok nie zwalnia Gminy K. i jej organów od podjęcia działań, zmierzających do uzyskania analizy, której dokona Wojewoda L.Treść tej analizy zadecyduje o rodzaju uchwały, jaką podejmie Rada Gminy K. w sprawie przeprowadzenia referendum (art. 17 ust.1 u. r. l.).



Powered by SoftProdukt