Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędzia WSA Robert Hałabis, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Asystent sędziego Bartłomiej Pastucha, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 26 marca 2015 r. sprawy ze skargi S. S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego I. oddala skargę; II. przyznaje [...] D. P. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) należnego podatku od towarów i usług.

W dniu 9 września 2009r. do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. wpłynęło zgłoszenie G. L. z prośbą o kontrolę w gospodarstwie rolnym S. S. położonym w W. przy ulicy K., w którym jego zdaniem niezgodnie z przepisami wybudowano szamba na gnojowicę i płytę gnojową. Podczas oględzin przeprowadzonych w dniach 20 października 2009r., 31 marca 2010r., 25 listopada 2010 r. oraz 30 października 2013r. ustalono, że na powyższej nieruchomości ( oznaczonej nr. [...] ) znajdują się 3 betonowe zbiorniki na gnojówkę, płyta gnojowa oraz jeden zbiornik betonowy o wymiarach 1,3m x 1,6m i głębokości około 1,5m, zlokalizowany pomiędzy budynkiem gospodarczym, a szklarnią. Według oświadczenia właściciela nieruchomości S. S. zbiornik jest obłożony od dołu folią, został wykonany około 2005 r. służy do zbierania wody opadowej, która spływa szparą pomiędzy terenem utwardzonym, a zbiornikiem o długości ok.1,30m i szerokości ok. 2 do 4cm. Właściciel nieruchomości stwierdził ponadto, że jej utwardzenie zostało wykonane na podstawie zgłoszenia dokonanego w Starostwie Powiatowym w P. w 2005 r. Uczestniczący w oględzinach G. L. stwierdził, że wspomniany zbiornik służy do składowania gnojówki, która ścieka z płyty gnojowej. Wobec powyższego organ uznając, że betonowy zbiornik należy zakwalifikować jako zbiornik na deszczówkę, a jego budowa prowadzona była bez wymaganego pozwolenia na budowę, postanowieniem z dnia [...]. na podstawie art. 48 ust.2 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane wstrzymał inwestorowi prowadzenie robót budowlanych związanych z samowolną budową zbiornika oraz nałożył na niego obowiązek przedstawienia do dnia 31 marca 2014r. zaświadczenia Wójta Gminy W. o zgodności budowy z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego terenu w razie braku obowiązującego planu, czterech egzemplarzy projektu budowlanego zbiornika wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi, opracowanego przez osobę z odpowiednimi uprawnieniami budowlanymi oraz przynależnością do właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzonej zaświadczeniem wydanym przez tę izbę z określonym terminem ważności oraz zaświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Ponieważ żądane dokumenty nie zostały złożone, decyzją z dnia [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w P. na podstawie art. 48 ust. 1 w związku z art. 48 ust. 4 ustawy Prawo budowlane nakazał S. S. rozbiórkę zbiornika.

W odwołaniu od decyzji S. S. wskazał, że zbiornik gromadzący wodę deszczową jest urządzeniem melioracji wodnej w rozumieniu art. 29 ust. 2 pkt 9 ustawy Prawo budowlane, stąd nie wymaga pozwolenia na budowę, można też uznać go za przydomowe oczko wodne lub basen przydomowy w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 15 tej ustawy. Ponadto zbiornik ten nie podlega wymogowi zgodności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego chociażby z uwagi na jego wybudowanie w 2001r.

Decyzją z dnia [...] r. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w L. po rozpatrzeniu powyższego odwołania utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Podzielając wywody organu I instancji zaznaczył, że w aktach sprawy znajduje się wprawdzie kserokopia zgłoszenia S. S. z dnia 7 lutego 2001r., jednak dotyczy budowy budynku gospodarczego o powierzchni zabudowy do 35m², który miał stanowić obudowę istniejącej wiaty gospodarczej oraz kserokopia zgłoszenia robót z 23 lutego 2005r., polegających na budowie płyty obornikowej o powierzchni 34,5m² i szerokości 5m x 6,9m ( beton + folia izolacyjna ) ze studzienką chłonną, żelbetowego zbiornika na gnojówkę o pojemności 17,5m³, utwardzenia terenu ( podwórka i drogi dojazdowej ) oraz budowy studni. W stosunku do tego zgłoszenia Starosta decyzją z dnia [...]. z uwagi na naruszenie ustaleń obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Ośrodka Gminnego W. wniósł sprzeciw. Organ zaznaczył, że według tego planu uchwalonego przez Radę Gminy W. uchwałą Nr [...] z dnia [...]. działka nr ewid. [...] oraz północna część działki nr ewid. [...] na głębokości 100m od drogi gminnej KG (KDD 3) znajdują się w XXII obszarze funkcjonalno-przestrzennym, w terenie oznaczonym symbolami MN UH UR UG, przeznaczonym jest pod zabudowę mieszkaniową z dopuszczeniem funkcji uzupełniającej ( usługi handlu, drobne nieuciążliwe rzemiosło, pokoje letniskowe ). Powołując się na art. 28 ust. 1 oraz art. 29 ustawy z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane organ wskazał, że zbiornik na deszczówkę nie został objęty obowiązkiem dokonania stosownego zgłoszenia, w związku z tym w niniejszej sprawie wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę. Jego brak skutkował wydaniem postanowienia w oparciu o art. 48 ust. 2 i 3 Prawa budowlanego, a w dalszej kolejności, z uwagi na niewykonanie nałożonych tym postanowieniem obowiązków oraz biorąc pod uwagę treść art. 48 ust. 4 Prawa budowlanego, nakazaniem rozbiórki zbiornika.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie S. S. uznał decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego za wadliwą. W jego ocenie bezprawnie nakłada obowiązek rozbiórki zbiornika na wodę deszczową, pomimo, że jego wybudowanie w 2001r. nie podlegało wymogowi zgodności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynikającego z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz.U. Nr 89 poz. 415 ze zm.) oraz ustawy z dnia z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.), ponieważ plan zagospodarowania przestrzennego dla W. w momencie wybudowania zbiornika, jeszcze nie istniał, a pozostałe wymogi techniczno-budowlane zostały zachowane. Jego zdaniem wybudowanie przedmiotowego zbiornika jest natomiast zgodne z ustaleniami obowiązującego planu na mocy art. 37 ust 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym oraz art. 35 ustawy z dnia z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z uwagi na to, że gromadząc wodę deszczową równocześnie spełnia wszelkie wymogi, aby uznać go jako urządzenie melioracji wodnej w rozumieniu art. 29 ust. 2 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 - Prawo budowlane (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm. ), przydomowe oczko wodne lub basen przydomowy w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 15 tej ustawy, stąd nie wymaga pozwolenia na budowę. Wyjaśnił, że zbiornik pełni obecnie funkcję gromadzenia wody deszczowej. Teren, na którym został wybudowany, nie może korzystać z kanalizacji deszczowej ciągnącej się wzdłuż nawierzchni drogi ( wzdłuż szosy asfaltowej ), ponieważ położony jest poniżej nawierzchni drogi oraz studzienek ( kratek ) odpływowych. Wskazał – za wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 października 2006 r., sygn. akt P 27/05 – że w przypadku samowoli budowlanej popełnionej po dniu 1 stycznia 1995 r. a przed dniem 10 lipca 2003r., konieczne jest badanie, czy podmiot, który dopuścił się tej samowoli spełnił przesłanki uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu, o jakich mowa w art. 49 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane w brzmieniu obowiązującym do dnia 10 lipca 2003r. Treść wymienionego wyroku wyraźnie, jego zdaniem, wskazuje, że do stanu faktycznego zaistniałego w 2001 r., należy stosować prawo wówczas obowiązujące, a co za tym idzie w sprawie należy uwzględnić to, że nie istniał jeszcze plan zagospodarowania przestrzennego dla jego działki.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Motywy skargi nie zasługują na aprobatę. Według art. 28 ust.1 ustawy z dnia 7 lipa 1994r. Prawo budowlane ( tekst jedn. Dz. U z 2013r. poz. 1409 ze zm.) zasadą jest, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę z zastrzeżeniem art. 29 – 31, które zawierają katalog robót budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, albo wymagających jedynie zgłoszenia. Z pewnością budowa betonowego zbiornika przeznaczonego do gromadzenia wody deszczowej nie została w powołanym przepisie wymieniona, czego efektem jest uzasadnione przekonanie organów o potrzebie wykazania się stosownym pozwoleniem na budowę. W orzecznictwie uważa się, że wspomniane regulacje muszą być rozumiane w sposób ścisły, a jakiekolwiek odstępstwa w tym zakresie są niedopuszczalne. Nie budzi zastrzeżeń kwalifikacja obiektu budowlanego. Skarżący przecież podczas oględzin przeprowadzonych 20 października 2009r. i 31 marca 2010r. konsekwentnie twierdził, że jest to zbiornik przeznaczony do zbierania wody opadowej, co też potwierdził w skardze. Nie ma powodu, dla którego stanowisko powyższe należałoby poddawać w wątpliwość. Nawet, gdyby wziąć pod uwagę specyficzne ujmowanie przez skarżącego pojęcia rekreacji, polegające na odpoczynku w bezpośrednim sąsiedztwie zbiorników na gnojowicę i płyty gnojowej, to wobec tak zdecydowanych wypowiedzi co do charakteru zbiornika, nie ma podstaw do potraktowania go jako urządzeń melioracji wodnej, oczka wodnego, a tym bardziej basenu, jeśli zważyć na jego wymiary 1,30m x 1,60m i głębokości ok. 1,50m, Słusznie zatem organy uznały, że chodzi tu o zbiornik jako budowlę w rozumieniu art. 3 pkt.3 ustawy wymagającą pozwolenia na budowę. W tej sytuacji wszczęcie postępowania legalizacyjnego określonego w art. 48 ustawy prawo budowlane było w pełni uzasadnione. Zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy, jeśli samowola budowlana jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, albo ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) i nie narusza przepisów, w tym techniczno - budowlanych w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem, możliwa jest legalizacja obiektu wzniesionego lub wznoszonego. W takim przypadku organ postanowieniem wstrzymuje prowadzenie robót budowlanych oraz nakłada obowiązki wskazane w art. 48 ust. 3. Stosownie natomiast do art. 48 ust. 4 w przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków o których mowa w ust. 3 stosuje się ust. 1. Stosowne postanowienie ze wskazaniem żądanych zaświadczeń i dokumentów oraz zakreśleniem terminu wykonania nałożonych obowiązków. skarżący otrzymał w dniu 23 grudnia 2013r., jednak obowiązku nie wykonał, co obligowało organy do nakazania rozbiórki zbiornika. Nie ma przy tym racji skarżący wskazując na brak w dacie budowy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Z art. 48 ust. 1 pkt. 1 nie chodzi bowiem o plan obowiązujący w dacie budowy, ale plan obowiązujący w dacie podejmowania decyzji legalizacyjnej. Co więcej zarzut ten jest nieskuteczny także wobec podtrzymywanej podczas oględzin daty budowy zbiornika, określanej na 2005r. W tym zaś czasie obowiązywała już uchwala Rady Gminy W. Nr [...] z dnia [...] w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Ośrodka Gminnego W. Przy tak określonej dacie budowy nieskuteczny pozostaje także zarzut nieuwzględnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 października 2006 r., ( sygn. akt P 27/05 ), który dotyczy samowoli budowlanej popełnionej po dniu 1 stycznia 1995 r. a przed dniem 10 lipca 2003 r.

. Nie wywiązanie się przez inwestora z obowiązku przedłożenia określonych postanowieniem z dnia [...] r. dokumentów obligowało organ nadzoru budowlanego do wydania nakazu rozbiórki obiektu budowlanego zgodnie z art. 48 ust. 1 i 4 Prawa budowlanego.

Z powyższych względów na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.) skargę należało oddalić. O wynagrodzeniu adwokata ustanowionego w ramach pomocy prawnej orzeczono na podstawie art. 250 powołanej ustawy w związku z § 18 ust.1 pkt.1 lit.c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst jedn. Dz. U z 2013r. poz. 461 ).