Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału II: Barbara Romanczuk, po rozpoznaniu w dniu 07 września 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. F. Z.w B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi R. Sz. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...].03.2010 r. nr [...] w przedmiocie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia p o s t a n a w i a odmówić S. F. Z. w B. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.

S. F. Z. w B. wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego (k. 236). Stowarzyszenie działa jako organizacja społeczna i organizacja pożytku publicznego, nie jest nastawione na osiąganie zysków, działa dla dobra publicznego oraz nie prowadzi działalności gospodarczej. Za rok 2006 strata finansowa z działalności Stowarzyszenia wyniosła 1.085,71 zł, w 2007 r. - 10.178,47 zł, w 2008 r. – 6.296,18 zł, natomiast w 2009 r. i 2010 r. wynik finansowy Stowarzyszenia zamknął się stratą na kwotę 1.557,12 zł. Strona skarżąca nie posiada majątku (ruchomości i nieruchomości), jest zadłużona z tytułu egzekucji komorniczych na kwotę około 20.000 zł. Stowarzyszenie nie ma również środków finansowych na koncie bankowym - zostało ono zablokowane tytułem prowadzonej egzekucji komorniczej na kwotę 30.000 zł (k. 236).

Pismem z dnia 21 lipca 2011 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku wezwał stronę skarżącą do złożenia w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania oświadczenia, w którym należało wskazać: dochody i wydatki Stowarzyszenia za 2011 r., przy czym należało przedstawić dokumenty potwierdzające przeznaczenie i wysokość tych wydatków. Dodatkowo Stowarzyszenie zostało zobligowane do nadesłania wyciągu z rachunku bankowego za okres maj – lipiec 2011 r., sprawozdania z działalności za 2010 r. bilansu za 2010 r. oraz dokumentów poświadczających wysokość aktualnego zadłużenia z tytułu prowadzonej egzekucji komorniczej (k. 238). Ponadto pismem z dnia 11 sierpnia 2011 r. wezwano Stowarzyszenie do wskazania, jakie jest wysokość aktualnej składki członkowskiej i wysokości wpływów z tego tytułu w 2011 r. Ponadto zobowiązano do nadesłania: odpisu bilansu oraz rachunku zysków i strat za I kwartał 2011 r., odpisu uchwały walnego zgromadzenia członków określającej aktualną wysokość składki członkowskiej, dokumentów potwierdzających koszty nieopłaconych wymagalnych wynagrodzeń z tytułu blokad rachunków za 2010 r. oraz odpisu rocznego sprawozdania finansowego i merytorycznego Stowarzyszenia jako organizacji pożytku publicznego, zatwierdzonego przez właściwy organ nadzorczy (k. 295).

W odpowiedzi na powyższe wezwania skarżące Stowarzyszenie, nie ustosunkowało się do jego treści w całości. Wskazano jedynie, iż z powodu blokady komorniczej rachunków bankowych i braku środków na opłaty nie ma możliwości nadesłania wyciągów z rachunków bankowych. Dochody i składki członkowskie są niższe niż zadłużenie Stowarzyszenia, a w okresie maja – lipca 2011 r. wyniosły O zł, w związku z czym Stowarzyszenie nie posiada środków na pokrycie kosztów sądowych i pełnomocnika (k. 269-271, 275-288). Ponadto Stowarzyszenie przedłożyło do akt sprawy bilans i sprawozdanie Stowarzyszenia za 2010 r. oraz wyciąg z rachunku bankowego za okres maj – lipiec 2011 r. (k. 272-273, 289-294). Dodatkowo w odpowiedzi na wezwanie z dnia 11 sierpnia 2011 r. w zakreślonym terminie (k. 296) skarżące Stowarzyszenie ponownie nadesłało takie same dokument, wskazując, iż przedłożony do akt bilans i sprawozdanie zostały zatwierdzone przez I Urząd Skarbowy w B. i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, rachunek zysków i strat za I kwartał 2011 r. może przedstawić dopiero

w marcu 2012 r. (k. 298).

Zgodnie z treścią art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przyznanie prawa pomocy osobie prawnej w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego następuje, gdy wykaże ona, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.

Na wnioskodawcy spoczywa, zatem ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania

z tego prawa (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).

Ze złożonych oświadczeń wynika, że Stowarzyszenie obecnie nie ma na koncie bankowym zgromadzonych środków finansowych. Za rok 2006 strata finansowa z działalności strony skarżącej wyniosła 1.085,71 zł, w 2007 r. - 10.178,47 zł, w 2008 r. – 6296,18 zł, natomiast w 2009 r.. wyniosła 1.557,12 zł. S. F. Z. w B. nie posiada majątku, jest zadłużone z tytułu egzekucji komorniczych na kwotę około 30.000 zł. Z bilansu za 2010 r. wynika, iż strata Stowarzyszenia w 2010 r. wyniosła 30.907,01 zł. Natomiast z rachunku zysków i strat za 2010 r. wynika, iż przychody z działalności statutowej wyniosły 16.761 zł, zaś składki brutto wyniosły 0 zł (k. 289-290).

W tym miejscu dodatkowego podkreślenia wymaga jeszcze raz, iż to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, że nie jest on w stanie pokryć jakichkolwiek kosztów postępowania sadowoadministracyjnego, które nie mogą być stawiane jako ostatnie w kolejności ich zaspokajania. Strona podnosi, że jest organizacją pożytku publicznego, jak deklaruje działa dla dobra publicznego i nie prowadzi działalności gospodarczej, jednak okoliczności te nie stanowią przesłanki uwzględnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy. Stanowisko to potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, iż fakt, że stowarzyszenie jest organizacją non profit nie zwalnia go od obowiązku zapewnienia środków – chociażby w drodze obowiązkowych składek członkowskich – na prowadzenie działalności statutowej, w zakres, której wchodzą również spory sądowe (postanowienie NSA z dnia 9 czerwca 2006 r. II OZ 317/06 i podobnie postanowienie NSA z dnia 6 czerwca 2006 r. II OZ 588/06 – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – orzecznictwo pod red. Bogusława Dautera, str. 438, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2007). Strona skarżąca inicjując, a następnie uczestnicząc w postępowaniu sądowoadministracyjnym, powinna zatem przewidzieć możliwość ponoszenia związanych z tym kosztów (vide: postanowienie NSA z dnia 09 listopada 2007 r. sygn. akt. II OZ 1090/07, podobnie postanowienie NSA 12 lutego 2008 r. sygn. akt II OZ 80/08).

Przedstawione powyżej dane w zestawieniu z niepełną odpowiedzią Stowarzyszenia na cytowane wezwanie z lipca i sierpnia 2011 r., uniemożliwiają pełną ocenę sytuacji majątkowej wnioskodawcy, a w konsekwencji pozytywne rozpatrzenie złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy. Należy zatem skonstatować, iż nie można z całą pewnością ustalić ani dochodów ani wydatków Stowarzyszenia za okres maj - lipiec 2011 r., a w związku z tym nie można również stwierdzić, czy strona skarżąca nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. Brak jest również bilansu i sprawozdania finansowego Stowarzyszenia jako organizacji pożytku publicznego za 2010 r. zatwierdzonych przez stosowne organy, bowiem złożone dokumenty nie zawierają żadnej afirmacji zarówno I Urzędu Skarbowego, jak i Ministra Pracy i Polityki Społecznej, a tym samym jako podpisane i sporządzone przez pełnomocnika skarżącego Stowarzyszenia nie mają waloru dokumentu księgowego. Nie wiadomo również, jakie są składki członkowskie (ile i w jakiej wysokości) oraz czy w ogóle są pobierane, bowiem wpływ z tego tytułu w 2010 r. był 0 zł. Faktycznie poza wyciągiem z rachunku bankowego nie ma żadnych dokumentów potwierdzający aktualny stan majątkowy skarżącego Stowarzyszenie w 2011 r.

Podkreślenia wymaga, iż Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu

z dnia 12 września 2008 roku w sprawie sygn. akt II OZ 903/08 wskazał, iż "stowarzyszenie (...) nie przedstawiając żądanych przez Sąd dokumentów

i oświadczeń nie wykazało, aby było uprawnione do skorzystania z prawa pomocy. Skoro Sąd, uprawniony na podstawie art. 255 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uznał złożone oświadczenia za niepełne, niepozwalające rzetelnie ocenić sytuacji majątkowej skarżącego, to bez przedstawienia dodatkowych oświadczeń i dokumentów potwierdzających sytuację Stowarzyszenia przyznanie prawa pomocy było rzeczywiście niemożliwe". Podobnie wypowiedział się NSA w postanowieniu z dnia 29 października 2009 roku w sprawie sygn. akt II OZ 934/09 oraz w postanowieniu z dnia 02 lutego 2010 r. sygn. akt II OZ 41/10).

W związku z tym, na podstawie art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 i art. 258 § 2 pkt 7 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.