drukuj    zapisz    Powrót do listy

6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów, Szkolnictwo wyższe, Minister Edukacji i Nauki, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 444/08 - Wyrok NSA z 2008-07-09, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 444/08 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2008-07-09 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2008-04-04
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Irena Kamińska /sprawozdawca/
Jan Kacprzak /przewodniczący/
Janina Antosiewicz
Symbol z opisem
6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów
Hasła tematyczne
Szkolnictwo wyższe
Sygn. powiązane
I SA/Wa 1583/07 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-01-17
Skarżony organ
Minister Edukacji i Nauki
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 9, art. 178 ust. 1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 1990 nr 74 poz 439 art. 31 i 32
Konwencja Wiedeńska o Prawie Traktatów sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r.
Dz.U. 2000 nr 39 poz 443 art. 2
Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Kacprzak Sędziowie NSA : Janina Antosiewicz Irena Kamińska (spr.) Protokolant Aleksandra Żurawicka po rozpoznaniu w dniu 9 lipca 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 1583/07 w sprawie ze skargi J. M. na postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy uznania równoważności dyplomu oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 17 stycznia 2008 r. oddalił skargę J. M. na postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] w przedmiocie odmowy uznania równoważności dyplomu.

W uzasadnieniu wyroku przedstawiono następujący stan faktyczny sprawy.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2007 r. odmówił potwierdzenia równoważności dyplomu J. M. wydanego przez Międzyregionalną Akademię [...] w K. [...] października 2002 r., potwierdzającego odbycie studiów w latach 2000-2002 oraz przyznającego kwalifikacje magistra zarządzania biznesem.

Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem, J. M. wystąpił do Ministra z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu wniosku skarżący podniósł, że odmowa wydania zaświadczenia narusza prawo równego traktowania obywateli. Osoby, które wraz z nim rozpoczęły studia otrzymały zaświadczenia stwierdzające równoważność dyplomu ukończenia studiów wyższych uzyskanych na Ukrainie z dyplomem ukończenia studiów wyższych wydawanym w Polsce. Wnioskodawca podkreślił ponadto, iż z treści dyplomu licencjata wydanego przez Wyższą Szkołę [...] w W. wypisanego w dniu 27 października 2000 r. wynika jednoznacznie, że w dniu 29 września 2000 r. ukończył on studia i uzyskał tytuł licencjata. W tych okolicznościach niezasadne jest stanowisko Ministra o rozpoczęciu przez J. M. studiów w Międzyregionalnej Akademii [...] przed zakończeniem studiów w Polsce.

Minister po rozpatrzeniu wniosku J. M. o ponowne rozpatrzenie sprawy postanowieniem z dnia [...] utrzymał w mocy swoje wcześniejsze rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu decyzji Minister wyjaśnił, że w myśl art. 192 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym zasady uznawania dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w kraju określają umowy międzynarodowe. W przypadku braku umów międzynarodowych, dyplomy ukończenia studiów wyższych uzyskane za granicą mogą być uznane za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w Polsce w drodze nostryfikacji. Z brzmienia art. 1 ust. 2 Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni naukowych i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r. wynika, iż uznane za równorzędne na terytoriach Umawiających się Państw mogą być dyplomy ukończenia studiów wyższych, które spełniają następujące przesłanki formalne: potwierdzają ukończenie szkół wyższych tego samego typu lub wydziałów i uprawniają do ubiegania się o stopień naukowy. Z kolei art. 1 pkt 4 Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR podpisanego w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. stanowi, że uznaje się za równoważne dyplomy wydawane po ukończeniu szkoły wyższej na terytorium każdej ze stron umowy, przy czym dokumenty te uprawniają do ubiegania się o stopień naukowy kandydata nauk w ZSRR lub doktora w PRL. Zgodnie z art. 31 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w dniu 23 maja 1969 r. (Dz. U. z 1990 r. nr 74, poz. 439) traktat, jak argumentował dalej organ, należy interpretować zgodnie ze zwykłym znaczeniem jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu. Strony Konwencji Praskiej i Porozumienia dążyły do zapewnienia uznawalności dokumentów potwierdzających uzyskanie określonego wykształcenia, znanych w okresie ich zawierania, to znaczy ponad 30 lat temu. Z uwagi na inne uwarunkowania polityczno-ustrojowe i gospodarcze, kształtujące system szkolnictwa wyższego w ówczesnych państwach, strony Konwencji nie mogły swym zamiarem objąć uznawania kształcenia za pośrednictwem telewizji oświatowej czy Internetu. Formy kształcenia uwarunkowane tak daleko idącą swobodą komunikacji i przemieszczania się wówczas jeszcze nie istniały. Kształcenie na odległość zdefiniowane zostało w Kodeksie dobrej praktyki w organizacji kształcenia transnarodowego przyjętego przez Komitet Konwencji Lizbońskiej w Rydze 6 czerwca 2001 r. Zgodnie z tą definicją kształcenie transnarodowe obejmuje "wszystkie typy programów kształcenia na poziomie wyższym, studiów bądź usług edukacyjnych (obejmujące kształcenie na odległość) w ramach, których uczący się przebywają w państwie innym niż to, w którym mieści się instytucja nadająca". Instytucją nadającą jest "szkoła wyższa nadająca tytuły i stopnie oraz wydająca dyplomy, świadectwa lub nadająca inne kwalifikacje". Kształcenie takie odbywać się więc musi w zgodzie z przepisami prawnymi dotyczącymi zarówno szkolnictwa wyższego państwa przyjmującego, jak i wysyłającego. Ten sam wymóg dotyczy jakości akademickiej i standardów kształcenia transnarodowego, które muszą odpowiadać jakości i standardom państwa wysyłającego, jak i przyjmującego. Z informacji zawartych na dyplomie J. M. wynika, iż skarżący ukończył wyższe studia magisterskie w trybie kształcenia na odległość. Instytucją nadającą, czyli szkołą wyższą nadającą tytuły i stopnie oraz wydającą dyplomy, świadectwa lub nadającą inne kwalifikacje, w przedmiotowej sprawie jest Międzyregionalna Akademia [...] w K., zaś instytucją prowadzącą, w rozumieniu Kodeksu dobrej praktyki, jest Wyższa Szkoła [...] oraz działające w jej siedzibie [...] Centrum Kształcenia, które realizowały program kształcenia.

Minister rozpoznając przedmiotową sprawę stwierdził, że kształcenie J. M. odbywało się z naruszeniem zarówno ukraińskich jak i polskich przepisów. Międzyregionalna Akademia [...] posiadała licencje (z dnia 20 lipca 1999 r. i z dnia 2 marca 2001 r.) na kształcenie obywateli zagranicznych. Organ zauważył jednak, iż w piśmie z dnia 2 marca 2006 r. do dyrektora czeskiego ośrodka ENIC/NARIC ukraińskie Ministerstwo potwierdziło fakt braku zgody na organizowanie i prowadzenie kształcenia przez Akademię poza terytorium Ukrainy. Informacja ta została potwierdzona w piśmie Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy z dnia 1 sierpnia 2006 r. Kształcenie skarżącego odbywało się na terytorium Polski w czasie obowiązywania ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, która dopiero od 15 stycznia 2001 r. przewidywała możliwość utworzenia przez zagraniczną uczelnię jednostki organizacyjnej z siedzibą na obszarze Polski (art. 64 ust. 9).

Na postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył J. M.. W obszernym uzasadnieniu skarżący podtrzymał motywację zawartą we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i wniósł o uchylenie obu zaskarżonych postanowień.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 stycznia 2008 r. wyjaśnił, że stosownie do treści art. 192 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze zm.), zasady uznawania dyplomów ukończenia studiów uzyskanych za granicą za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w kraju określają umowy międzynarodowe. Z akt sprawy wynika, że skarżący uzyskał w dniu [...] października 2002 r. dyplom ukończenia studiów wyższych wydany przez Międzyregionalną Akademię [...] w K.. W tym czasie obowiązywała Konwencja o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych sporządzona w Pradze w dniu 5 czerwca 1972 r. oraz Porozumienie między rządem PRL i rządem ZSRR o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych wydawanych w PRL i ZSRR podpisanego w Warszawie 10 maja 1974 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i 15). Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, w ocenie Sądu, prawidłowo przyjął, że utrata mocy obowiązującej powyższych umów nie ma wpływu na uznawanie na ich podstawie dokumenty o wykształceniu, jeżeli zostały one uzyskane w okresie obowiązywania tych umów.

Sąd wskazał również, że sprawa uznania dyplomu ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granią za równorzędny z dyplomem uzyskanym w Polsce załatwiana jest w formie zaświadczenia. Stosownie do treści art. 217 § 2 pkt 2 k.p.a. zaświadczenie wydaje się jeżeli osoba ubiega się o nie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. W myśl art. 218 k.p.a. w przypadkach, o których mowa w przepisie powołanym powyżej, organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, jeżeli chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Wydanie zaświadczenia wymaga jedynie ustalenia, czy osoba ubiegająca się o wydanie zaświadczenia ma interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego i czy obowiązujący w dacie wydania zaświadczenia stan prawny ma swoje odzwierciedlenie w posiadanej przez organ dokumentacji, z której wynikają fakty, których potwierdzenia żąda osoba ubiegająca się o jego wydanie. Organ wydający zaświadczenie nie prowadzi postępowania dowodowego, lecz potwierdza fakty albo stan prawny, wynikający z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Przeprowadza postępowanie wyjaśniające tylko w zakresie koniecznym, aby potwierdzić treść żądaną przez wnioskodawcę. Zaświadczenie jest więc wyrazem wiedzy organu o prawie, ponieważ zadaniem zaświadczenia jest potwierdzenie stanu prawnego. Stąd, zdaniem Sądu, skutki wygaśnięcia Konwencji z 1972 r. i Porozumienia z 1974 r. nie mogą dotykać skarżącego.

Studia, które odbył skarżący, były studiami w systemie kształcenia na odległość. W systemie tym studiujący uczestniczy w zajęciach przy pomocy środków łączności przebywając poza siedzibą zagranicznej Uczelni. W rozpatrywanej sprawie, studiujący mieszkał i uczestniczył w zajęciach na obszarze jednego państwa, a zagraniczna Uczelnia miała siedzibę na obszarze innego państwa. Sąd I instancji podzielając ocenę organu, że ani Konwencja Praska ani Porozumienie z 1974 r. nie mają zastosowania do studiów w systemie kształcenia na odległość. W ustaleniach Konwencji brak jest odniesień do przyszłych, spodziewanych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość. Również analiza zachowanych materiałów przygotowawczych do Konwencji, znajdujących się w materiałach sprawy, nie daje jednoznacznych podstaw do twierdzenia, aby zamiarem Umawiających się Państw było wzajemne uznawanie za równorzędne na ich terytoriach dokumentów o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu, uzyskanych na podstawie planowanych, a tym bardziej spodziewanych nowych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość przekraczającego granice państw. Interpretacja ta znajduje potwierdzenie w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów oraz przepisach ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, ze zm.).

Skargę kasacyjna od tego wyroku wniósł skarżący, zarzucając w niej zaskarżonemu wyrokowi:

naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, tj. art. 9 Konstytucji RP, art. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. z 2000r. Nr 39, poz. 443), art. 31 i 32 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów (Dz. U. z 1990 r. nr 74 poz. 439), art. 1 ust. 2 Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych sporządzonej w Pradze. (Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28) polegającego na przyjęciu, że Konwencja praska nie ma zastosowania do studiów w systemie kształcenia na odległość,

naruszenie przepisów o postępowaniu w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, tj. art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, polegającego na oparciu rozstrzygnięcia jedynie na wcześniejszym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, a nie na Konstytucji i ustawach.

Podstawą negatywnego dla skarżącego orzeczenia Sądu I instancji było przyjęcie, iż przepisy Konwencji praskiej nie znajdują zastosowania do dokumentów o ukończeniu szkół wyższych w przypadku, gdy studia były prowadzone w trybie kształcenia na odległość. Sąd I instancji doszedł do powyższego wniosku mając na względzie zamiar Umawiających się Państw, którym w jego ocenie, nie było wzajemne uznawanie za równorzędne na ich terytoriach dokumentów o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu uzyskanych na podstawie planowanych, a tym bardziej spodziewanych nowych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość przekraczającego granice państw. Sąd wojewódzki stwierdził ponadto, iż taka interpretacja znajduje potwierdzenie w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Zdaniem pełnomocnika skarżącego, Sąd dokonał całkowicie błędnej wykładni Konwencji wiedeńskiej. Po pierwsze, Sąd przy interpretacji Konwencji praskiej nie powinien był odwoływać się do uzupełniających środków interpretacji łącznie z pracami przygotowawczymi do traktatu oraz okolicznościami jego zawarcia, gdyż zgodnie z art. 32 Konwencji wiedeńskiej jest to możliwe tylko wówczas, gdy interpretacja oparta na artykule 31 (ogólne reguły interpretacji) pozostawia znaczenie dwuznacznym lub niejasnym albo prowadzi do rezultatu wyraźnie absurdalnego lub nierozsądnego. Rozumowanie takie jest sprzeczne ponadto z poglądami doktryny prawa międzynarodowego publicznego, gdzie przyjmuje się, że zamiar stron ma przy interpretacji umowy międzynarodowej znaczenie drugorzędne, najważniejsze jest prawidłowe i dokładne odczytanie samego tekstu umowy, gdyż wiąże nie to co strony chciały w umowie wyrazić, lecz to co w niej rzeczywiście wyraziły. Traktat należy więc, jak wywodził pełnomocnik skarżącego, interpretować w dobrej wierze, zgodnie ze zwykłym znaczeniem jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu. W niniejszej sprawie, nie powinien budzić wątpliwości fakt, że dyplom wydany przez Akademię [...] w K. jest dokumentem o ukończeniu szkoły wyższej w rozumieniu Konwencji praskiej. Aktualny, zdaniem autora skargi kasacyjnej, wydaje się również cel zawarcia tej Konwencji. Było nim pogłębienie i rozszerzenie współpracy Państw sygnatariuszy w dziedzinie nauki i oświaty oraz współdziałanie w ich dalszym rozwoju społeczno - ekonomicznym. W momencie zawierania Konwencji państwa, które do niej przystąpiły były państwami socjalistycznymi, jednak obecnie część z nich należy razem z Polską do Unii Europejskiej, a z Ukrainą nadal łączą je przyjazne stosunki. W świetle przedmiotu i celu traktatu tym bardziej potwierdza się wykładnia Konwencji praskiej zmierzająca do uznania, iż dyplom wydany w wyniku kształcenia na odległość podlega przepisom Konwencji. Zdaniem pełnomocnika skarżącego, prawidłowa wykładnia Konwencji praskiej pozwala na uznanie, iż ma ona pełne zastosowanie do dyplomu wydanego w ramach formy kształcenia na odległość. Wojewódzki Sąd Administracyjny, w ocenie pełnomocnika J. M., nie dokonał samodzielnej wykładni oraz subsumbcji umów międzynarodowych do ustalonego stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny jest związany granicami skargi kasacyjnej, a z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania, która zachodzi w przypadkach określonych w § 2. W niniejszej sprawie żaden z tych przypadków nie ma miejsca. W takiej sytuacji Sąd odwoławczy ocenia tylko zasadność zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

Dokonując oceny podniesionych zarzutów Naczelny Sąd Administracyjny uznał je za nieuzasadnione.

W przedmiotowej sprawie skargę kasacyjną oparto o obie podstawy z art. 174 ustawy P.p.s.a. W takim przypadku Sąd odwoławczy najpierw bada zasadność zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż tylko wtedy gdy stan faktyczny został prawidłowo ustalony, lub nie został podważony, można przejść do badania zarzutów naruszenia prawa materialnego.

Za całkowicie chybiony Sąd uznał zarzut naruszenia art. 178 ust. 1 Konstytucji RP podniesiony jako podstawa skargi kasacyjnej określona w art. 174 pkt 2 ustawy P.p.s.a, czyli jako naruszenie przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W myśl art. 178 ust. 1 Konstytucji sędziowie w sprawowaniu swego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Szczegółowe rozwinięcie tej zasady zostało zawarte w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Według przepisów tej ustawy odbywa się rozpoznawanie spraw ze skarg na akty i czynności organów administracji, czyli kontrola legalności takich aktów i czynności oraz wyrokowanie w tych sprawach.

Aby skutecznie domagać się kontroli instancyjnej orzeczeń Sądu wydanych w tych sprawach skarga kasacyjna winna wskazać naruszony - zdaniem jej autora - przepis ustawy P.p.s.a., opisać na czym to naruszenie polegało, a nadto wykazać, że mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Skarga kasacyjna, wniesiona w przedmiotowej sprawie, w tym względzie nie czyni zadość wymaganiom, jakim powinien odpowiadać ten środek zaskarżenia.

Nie spełnia tych wymagań zarzut, jakoby Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł o oddaleniu skargi J. M. nie w oparciu o przepisy, ale na podstawie wcześniejszych orzeczeń sądów administracyjnych. Wobec wadliwie sformułowanego zarzutu Naczelny Sąd Administracyjny, będąc związanym granicami skargi kasacyjnej, nie mógł poddać zaskarżonego wyroku kontroli instancyjnej pod względem zgodności z przepisami postępowania.

Oznacza to, że ustalenia poczynione przez Sąd I instancji nie zostały podważone i są wiążące przy ocenie pozostałych zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

Za nieusprawiedliwione uznać trzeba także zarzuty naruszenia prawa materialnego.

Nie podważone zostało ustalenie organów, dokonane w ramach postępowania wyjaśniającego opartego na art. 218 § 2 k.p.a., a następnie uznane za słuszne przez Sąd I instancji, że studia pobierane przez J. M., prowadzone były w systemie kształcenia na odległość. Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął, że ani Konwencja Praska, ani Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR nie mają zastosowania do studiów w systemie kształcenia na odległość. Stanowisko to uznać należy za uzasadnione.

W dacie sporządzenia Konwencji praskiej studia na odległość nie były studiami powszechnie występującymi, a już z pewnością dotyczyło to studiowania na odległość przekraczającego granice państw. Mając na uwadze to, iż w okresie gdy podpisana została Konwencja praska, ówczesne szkolnictwo wyższe zamknięte było w granicach państw-sygnatariuszy Konwencji, stwierdzić należy, że okoliczność ta nie może pozostać bez wpływu na interpretację przepisów Konwencji. Zamieszkiwanie na obszarze jednego państwa, a studiowanie na obszarze innego, było wręcz niemożliwe. Tak samo jak studiowanie na odległość, wobec ówczesnych prostych środków łączności. Nie można zatem jednoznacznie zakładać, że sygnatariusze wyrażali wolę wyjścia poza uznanie za równoważne dokumentów ukończenia szkół określonych w Konwencji, innych niż te, które zostały uzyskane w wyniku ukończenia m.in. szkoły wyższej na terytorium państwa-sygnatariusza Konwencji.

Jak przyjął to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Konwencji brak jest odniesień do przyszłych, spodziewanych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość, a analiza zachowanych materiałów przygotowawczych do Konwencji znajdujących się w materiałach sprawy, nie daje jednoznacznych podstaw do twierdzenia, aby zamiarem umawiających się Państw było wzajemne uznanie za równorzędne na ich terytoriach dokumentów o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu, uzyskanych na podstawie spodziewanych nowych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość przekraczającego granice państw.

Nie można przypisać niezgodności z prawem powyższemu poglądowi, wyrażonemu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, gdyż w żaden sposób nie narusza on ani art. 9 Konstytucji RP, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska obligowana jest do przestrzegania wiążącego ją prawa międzynarodowego, ani zasad interpretacji umów i traktatów międzynarodowych zapisanych w art. 31 i 32 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów.

Oceniając prawidłowość sformułowania zarzutu dotyczącego wyżej wymienionego przepisu Konwencji Wiedeńskiej skarga kasacyjna nie uwzględnia, iż przepisy te mają rozbudowaną strukturę - art. 31 składa się z czterech ustępów, przy czym, ust. 2 i 3 podzielone są na punkty, zaś przepis art. 32 zawiera dwa punkty.

Związanie Sądu odwoławczego granicami skargi kasacyjnej sprawia, iż dokonując kontroli instancyjnej Sąd ten nie może domyślać się, którą jednostkę redakcyjną przepisu skarżący miał na uwadze, bądź też dokonywać kontroli części lub całego przepisu, a więc interpretować intencje autora skargi kasacyjnej. Wadliwe skonstruowanie zarzutu naruszenia powołanych przepisów Konwencji wiedeńskiej czyniło niemożliwym dokonanie kontroli zaskarżonego wyroku pod tym względem.

Powołany jako naruszony przepis art. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych jest przepisem zawierającym definicje ustawowe, zaś w pkt 3 określono zakres związania umową międzynarodową (jako wszelkie czynności przewidziane w prawie międzynarodowym) odsyłając do Konwencji wiedeńskiej. Powołując ten przepis jako naruszony - zdaniem skarżącego - nie wskazano na czym polegało naruszenie wskazanej normy, mającej jako definicja charakter ogólny i odnoszący się do wszelkich czynności przewidzianych w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów sporządzonej w Wiedniu 23 maja 1969 r.

Mając na uwadze powyższe i uznając zarzuty postawione w skardze kasacyjnej za pozbawione usprawiedliwionych podstaw Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.



Powered by SoftProdukt