drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, II SA/Go 106/18 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 2018-05-09, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Go 106/18 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp.

Data orzeczenia
2018-05-09 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-02-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp.
Sędziowie
Grażyna Staniszewska /sprawozdawca/
Jacek Jaśkiewicz
Sławomir Pauter /przewodniczący/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 978 art. 12
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Pauter Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Staniszewska (spr.) Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Protokolant st. sekr. sąd. Agata Przybyła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2018 r. sprawy ze skargi A.S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu prawa jazdy oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2017 r. nr [...] Starosta odmówił A.S. wydania prawa jazdy kategorii: AM, A1, A2, A, B1, B+E, C, C1, C+E, C1+E nie objętej orzeczonym wyrokiem Sądu Rejonowego sygn. akt [...] z dnia [...] czerwca 2017 r. środkiem karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii "B" na okres 5 lat.

Decyzja wydana została na podstawie art. 104 i art. 107 kpa oraz art. 10 ust.1, art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (DZ.U. z 2017 r. poz. 978) oraz § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (DZ.U. z 2016 r. poz. 231).

W uzasadnieniu organ wskazał, że wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia [...] czerwca 2017 r. w sprawie sygn. akt [...] A.S. został uznany winnym popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. Wobec A.S. orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii "B" na okres 5 lat. Decyzją z dnia [...] lipca 2017 r. Starosta cofnął A.S. uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii "B" na okres 5 lat, tj. od dnia [...] listopada 2016 r. do dnia [...] listopada 2021 r. Zakres przedmiotowy wydanej decyzji nie obejmował uprawnień do kierowania pojazdami kategorii - AM, A1, A2, A, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T, albowiem orzeczony w punkcie VI wyroku środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych nie dotyczy wymienionej kategorii AM, A1, A2, A, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T prawa jazdy.

Wnioskiem z dnia [...] lipca 2017 r. A.S. zwrócił się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T. Do wniosku strona załączyła orzeczenie lekarskie z dnia [...] lipca 2017 r., orzeczenie psychologiczne, zaświadczenie o ukończeniu kursu reedukacyjnego w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii oraz fotografię.

Organ wskazał, że ze względu na treść art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami wydanie skarżącemu prawa jazdy wnioskowanych kategorii nie jest dopuszczalne. W treści wskazanych regulacji ustawodawca zobowiązał administrację publiczną do niewydawania prawa jazdy w określnych w tych przepisach sytuacjach. Prawo jazdy nie może być wydane osobie w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu.

Od powyższej decyzji A.S. wniósł odwołanie, w którym zarzucił naruszenie art. 7, art. 10, art. 77 § 1, art. 78 § 1 i art. 80 kpa. Skarżący podniósł, że orzeczony wobec niego środek karny ma na celu pozbawienie go uprawnień do prowadzenia pojazdów kategorii "B" tj. pojazdów osobowych, nie obejmuje innych, pozwalających mu pracować kategorii prawa jazdy. Skarżący wskazał, że jego wyuczonym zawodem jest kierowanie pojazdami i to zajęcie stanowiło żródło jego utrzymania, obecnie jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, korzysta ze wsparcia pomocy społecznej.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2017 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I inst.

W ocenie organu odwoławczego zebrany materiał dowodowy wskazuje, że w sprawie zaistniały przesłanki uzasadniające zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 oraz pkt 3 ustawy o kierujących pojazdami. Stan faktyczny sprawy jest bezsprzeczny, bowiem prawomocnym wyrokiem z dnia [...] czerwca 2017 r. sygn. akt [...] Sąd Rejonowy orzekł w stosunku do skarżącego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii "B". Odebranie kierowcy prawomocnym wyrokiem karnym tylko części posiadanych uprawnień nie oznacza, że w trakcie obowiązywania tego zakazu może on żądać zwrotu dokumentu potwierdzającego uprawnienia do kierowania pojazdami co do pozostałych kategorii. Wobec treści przepisu art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami sytuacja ekonomiczna oraz wiek skarżącego nie mogą mieć wpływu na treść rozstrzygnięcia. Skutki zdarzenia prawnego jakim jest prawomocny wyrok zakazujący prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie określonej kategorii, zostały wskazaną regulacją prawną rozciągnięte na inne uprawnienia do prowadzenia pojazdów, zarówno względem osób ubiegających się o prawo jazdy tej kategorii, jak i dysponujących już takim prawem jazdy.

Od powyższej decyzji A.S. wniósł skargę. W skardze skarżący przytoczył zarzuty oraz argumentację tożsame z podniesionymi na etapie odwołania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

W myśl art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1066 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z kolei zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.; dalej w skrócie jako "p.p.s.a."), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W tak zakreślonych granicach sprawowania kontroli Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, zaskarżone rozstrzygnięcie nie narusza bowiem ani prawa materialnego, ani też organ odwoławczy nie naruszył reguł procedury administracyjnej w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, bądź skutkującym wznowieniem tego postępowania. Tymczasem, zgodnie z art. 145 § 1 p.p.s.a., dopiero stwierdzenie tego rodzaju naruszeń prawa uzasadnia uwzględnienie wniesionej skargi.

Przede wszystkim wskazać należy, że bezspornie prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia [...] czerwca 2017r., sygn. akt [...] wobec skarżącego został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii B na okres pięciu lat. Przed orzeczeniem zakazu skarżący posiadał prawo jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T. W dniu 22 lutego 2017 r. skarżący złożył wniosek o wydanie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T.

W konsekwencji wystąpienia przez skarżącego z powyższym wnioskiem organy obu instancji odmówiły zwrotu zatrzymanego prawa jazdy wnioskowanych kategorii prawa jazdy, co zostało zakwestionowane przez niego jako nieuprawnione rozszerzenie jego odpowiedzialności karnej.

Oceniając legalność zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego, jak i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, podnieść trzeba, że podstawę materialnoprawną rozstrzygnięć organów stanowiły przepisy art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627 z późn. zm.), dalej jako "ustawa" w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. poz. 970).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy, prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Ustawodawca wskazuje ponadto w art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy, że art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii: (...) 2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B; oraz 3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Wymaga podkreślenia w tym miejscu, że z dniem 25 października 2014 r. nastąpiła nowelizacja art. 12 ust. 2 ustawy poprzez wskazanie, że przepis ten odnosi się nie tylko do osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy określonej kategorii, lecz także do osoby ubiegającej się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy danej kategorii.

Poprzednio, to jest przed nowelizacją regulacja art. 12 ust. 2 ustawy stanowiła jedynie, że przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy, nie określając wprost, że należy go stosować także względem osoby ubiegającej się o jego zwrot. Przepis art. 12 ust. 2 ustawy w nowym brzmieniu wszedł w życie w dniu 25 października 2014 r. (art. 15 pkt 1 ustawy nowelizującej).

Na podstawie zatem tak określonego stanu prawnego należało ocenić istotę sporu w niniejszej sprawie, to jest - czy powołane wyżej regulacje dawały podstawę do pozytywnego załatwienia wniosku skarżącego o zwrot zatrzymanego prawa jazdy w ramach wnioskowanych kategorii.

W art. 12 ust. 1 ustawy wymienione zostały okoliczności, których wystąpienie uniemożliwia wydanie zatrzymanego prawa jazdy. Jedną z takich okoliczności stanowi wskazany w pkt 2 tego przepisu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu, w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu.

Z kolei art. 12 ust. 2 ustawy stanowi, że okoliczność wyłączająca możliwość wydania prawa jazdy określona w pkt 2 art. 12 ust. 1, odnosi się także do innych kategorii uprawnień w zakresie prawa jazdy, niż objętych orzeczonym zakazem.

Tym samym więc w aktualnym stanie prawnym, skutek zdarzenia prawnego, jakim jest skazanie prawomocnym wyrokiem zakazującym prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie danej kategorii, został rozciągnięty na inne uprawnienia do prowadzania pojazdów, zarówno względem osób ubiegających się o prawo jazdy innej kategorii, jak i dysponującym już takim prawem jazdy.

Zauważyć należy, że wykonując wyrok Sądu Rejonowego organ pierwszej instancji wydał decyzję z dnia [...] lipca 2017 r. o cofnięciu skarżącemu uprawnień do kierowania pojazdami kategorii B natomiast nie orzekł o cofnięciu mu uprawnień do kierowania pojazdami kategorii AM, A1, A2, A, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T, ponieważ sąd karny nie pozbawił skarżącego tych uprawnień.

Nie zmienia to jednak faktu, że to samo zdarzenie prawne (fakt skazania skarżącego i orzeczenie wobec niego środka karnego) może wywoływać różne i niezależne od siebie skutki prawne na gruncie innych, niż prawo karne gałęzi prawa. Zgodnie bowiem z utrwalonym poglądem w literaturze prawa, każde zdarzenie prawne podlega niezależnej ocenie z punktu widzenia norm prawa karnego, cywilnego i administracyjnego. W polskim porządku prawnym nierzadko określone zdarzenia prawne mogą wywoływać jednocześnie sankcje zarówno karne, cywilne jak i administracyjne. Art. 12 ust. 2 ustawy nie pozostawia wątpliwości, że wolą ustawodawcy było wywołanie dodatkowej, niezależnej od sankcji karnej, sankcji administracyjnej poprzez uniemożliwienie osobie z orzeczonym zakazem prowadzenia pojazdów podstawowych kategorii, odzyskania dokumentu umożliwiającego kierowanie pojazdami innych kategorii i to nawet wówczas, gdy sąd karny nie pozbawił skazanego uprawnień do kierowania nimi.

Niewątpliwie mamy tu zatem do czynienia ze zbiegiem sankcji karnej i administracyjnej. Zwrócić uwagę należy, że inna jest funkcja sankcji administracyjnej w postaci zatrzymania prawa jazdy oraz sankcji karnej tj. odpowiedzialności prawnokarnej za popełnienie wykroczenia. Trybunał Konstytucyjny, wielokrotnie wypowiadał się w kwestii istoty sankcji administracyjnej, której główną funkcją jest prewencja a nie odpłata za popełniony czyn zabroniony. Sankcja administracyjna jest wymierzana za naruszenie porządku prawnego, niezależnie od okoliczności tego naruszenia, co świadczy o prewencyjnej funkcji tej sankcji. Natomiast sankcja karna z założenia ma charakter represyjny. Nie można tym samym uznać, że doszło do naruszenia art. 182 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego w zw. z art. 6 k.p.a. w zw. z art. 103 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 104 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 12 ust. 2 pkt 2 oraz 3 ustawy o kierujących pojazdami poprzez nie wydanie dokumentu prawa jazdy obejmującego kategorie, co do których nie orzeczono środka karnego wskazanego w art. 42 k.k. Wskazać bowiem należy, że organy administracji publicznej orzekające w rozpatrywanej sprawie nie stosowały art. 182 § 2 k.k.w. Z powołaniem się na ten przepis Starosta w dniu [...] lipca 2017 r. cofnął skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie kategorii B. Z kolei organ odwoławczy wydając zakwestionowane przez skarżącego rozstrzygnięcie jedynie odmówił zwrotu prawa jazdy na podstawie art. 12 ust. 2 punkt 2 i 3 ustawy o kierujących pojazdami. W ocenie Sądu organ nie rozszerzył tym samym orzeczonego prawomocnym wyrokiem środka karnego, a jedynie, na podstawie wiążących norm obowiązującego prawa (vide art. 6 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego) zastosował konstrukcję przewidzianą w ustawie o kierujących pojazdami, jako szeroko rozumiany skutek odpowiedniego zakazu orzeczonego tytułem środka karnego przez sąd karny.

Mając powyższe na względzie należało stwierdzić, że w ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy zarówno zaskarżona decyzja jak też poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Organy obu instancji dokonały prawidłowej wykładni i właściwie zastosowały nie budzące żadnych wątpliwości interpretacyjnych przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami. Zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego nie był więc zasadny. Z tych uregulowań jednoznacznie bowiem wynika, że gdy wobec określonej osoby został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu karnego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmujący uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B - to w okresie obowiązywania tego zakazu osobie tej nie może być wydane lub zwrócone, a także przywrócone uprawnienie w zakresie prawa jazdy m.in. kategorii AM, A1, A2, A, B1, B + E, C, C1, C + E, C1+E, T. Tym samym dokument prawa jazdy dla wnioskowanych kategorii nie może być zwrócony skarżącemu w okresie obowiązywania orzeczonego prawomocnym wyrokiem sądu karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 października 2015 r., sygn. akt I OSK 382/14 wyraził pogląd, który Sąd podziela, że: "Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B pozbawia wszelkich kategorii praw jazdy wymienionych w ustawie z 2011 r. o kierujących pojazdami. Za taką interpretacją tego przepisu przemawia wykładnia nie tylko językowa, która ma pierwszeństwo przed innymi metodami interpretowania przepisów prawa, bowiem wynika z treści samej normy prawnej, lecz także wykładnia celowościowa. Ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi wykluczenie z ruchu drogowego kierowców, którzy wykazali, że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji, zwłaszcza jeżeli uczynili to znajdując się w stanie nietrzeźwości.

Za nietrafne należało w związku z powyższym uznać zarzuty naruszenia przez organy przepisów prawa materialnego, nie doszło również do naruszenia przepisów prawa procesowego. Wobec jednoznacznej treści mających w sprawie zastosowanie przepisów prawa materialnego wskazać przyjdzie, że okoliczności faktyczne na które wskazywał skarżący w skardze oraz w odwołaniu od decyzji I inst., a odnoszące się do jego trudnej sytuacji finansowej nie mogły być uwzględnione zarówno przez organy orzekające w sprawie, jak również przy ocenie legalności zaskarżonej decyzji. Powyższe zapatrywania prowadzić musiały do uznania, że rozstrzygnięcie organu odwoławczego jest zgodne z prawem.

Nie znajdując podstaw do stwierdzenia, że zaskarżona decyzja wydana została z naruszeniem przepisów prawa, na podstawie art. 151 p.p.s.a. skarga w niniejszej sprawie została oddalona.



Powered by SoftProdukt