Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Rady Pedagogicznej przy Szkole Podstawowej w [...] i Rady Rodziców przy Szkole Podstawowej w [...] na uchwałę Rady Miasta i Gminy [...] z dnia [...] lutego 2016 r. nr [...] w przedmiocie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej w [...] postanawia 1. odrzucić skargę Rady Pedagogicznej przy Szkole Podstawowej w [...], 2. odrzucić skargę Rady Rodziców przy Szkole Podstawowej w [...].

Rada Pedagogiczna i Rada Rodziców przy Szkole Podstawowej w [...] 11 kwietnia 2016 r. wniosły skargę na uchwałę Rady Miasta i Gminy [...] w przedmiocie zamiaru likwidacji Szkoły Podstawowej w [...].

W odpowiedzi na skargę Rada Gminy i Miasta [...] reprezentowane przez Burmistrza wniosła o odrzucenie skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), ewentualnie o oddalenie skargi oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na wstępie należy wskazać, że Sąd z urzędu bada w pierwszej kolejności dopuszczalność skargi, ustalając, czy nie zachodzi jedna z przesłanek do jej odrzucenia, wymienionych enumeratywnie w art. 58 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) – zwanej dalej P.p.s.a. Przesłankami tymi są: niewłaściwość sądu (pkt 1), wniesienie skargi po terminie (pkt 2), nieuzupełnienie braków formalnych (pkt 3), zawisłość sprawy (pkt 4), brak zdolności sądowej lub procesowej (pkt 5) oraz niedopuszczalność z innych przyczyn (pkt 6). Zgodnie zaś z art. 25 § 1-4 P.p.s.a. osoba fizyczna, osoba prawna lub organ administracji publicznej mają zdolność występowania przed sądem administracyjnym jako strona (zdolność sądowa). Zdolność sądową mają także państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej. Zdolność sądową mają także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Zdolność sądową mają ponadto organizacje społeczne, choćby nie posiadały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.

W niniejszej sprawie skarga została wniesiona przez Radę Pedagogiczną i Radę Rodziców Szkoły Podstawowej w [...]. Analiza przepisów regulujących zdolność sądową wskazuje, że rada pedagogiczna nie jest podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi. Zgodnie z treścią art. 40 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.) w szkole lub placówce zatrudniającej co najmniej 3 nauczycieli działa rada pedagogiczna, która jest kolegialnym organem szkoły lub placówki w zakresie realizacji jej statutowych zadań dotyczących kształcenia, wychowania i opieki. W skład rady pedagogicznej wchodzą: dyrektor szkoły lub placówki i wszyscy nauczyciele zatrudnieni w szkole lub placówce oraz pracownicy innych zakładów pracy pełniący funkcję instruktorów praktycznej nauki zawodu lub prowadzący pracę wychowawczą z młodocianymi pracownikami w placówkach zbiorowego zakwaterowania, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza stanowi podstawowe zajęcie. W zebraniach rady pedagogicznej mogą również brać udział, z głosem doradczym, osoby zapraszane przez jej przewodniczącego za zgodą lub na wniosek rady pedagogicznej, w tym przedstawiciele stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki. Przewodniczącym rady pedagogicznej jest dyrektor szkoły lub placówki. Rada posiada funkcje stanowiące i opiniodawcze.

W art. 41 ust. 1 ustawy o systemie oświaty wskazany jest katalog kompetencji stanowiących rady pedagogicznej, do których należy:

1) zatwierdzanie planów pracy szkoły lub placówki po zaopiniowaniu przez radę szkoły lub placówki;

2) podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów;

3) podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole lub placówce, po zaopiniowaniu ich projektów przez radę szkoły lub placówki;

4) ustalanie organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły lub placówki;

5) podejmowanie uchwał w sprawach skreślenia z listy uczniów;

6) ustalanie sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego, w tym sprawowanego nad szkołą lub placówką przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, w celu doskonalenia pracy szkoły lub placówki.

Ponadto zgodnie z art. 41 ust. 2 tej ustawy rada pedagogiczna w ramach funkcji opiniodawczej opiniuje w szczególności:

1) organizację pracy szkoły lub placówki, w tym tygodniowy rozkład zajęć edukacyjnych, oraz organizację kwalifikacyjnych kursów zawodowych, jeżeli szkoła lub placówka takie kursy prowadzi;

2) projekt planu finansowego szkoły lub placówki;

3) wnioski dyrektora o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i innych wyróżnień;

4) propozycje dyrektora szkoły lub placówki w sprawach przydziału nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

Z powyższego wynika, iż rada pedagogiczna jest organem kolegialnym posiadającym kompetencje opiniodawcze i doradcze w zakresie kształcenia, wychowania i opieki. Nie należy do żadnej z grup podmiotów wymienionych w art. 25 P.p.s.a. W szczególności podkreślić trzeba, iż nie istnieją przepisy prawne dopuszczające możliwość nałożenia na radę pedagogiczną obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do niej nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Rada Pedagogiczna nie posiada więc zdolności sądowej, gdyż nie spełnia wymagań określonych w art. 25 P.p.s.a. i nie jest uprawniona do wnoszenia skargi do sądu administracyjnego. Z kolei brak zdolności sądowej skutkuje odrzuceniem skargi.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 58 § 1 pkt 5 oraz § 3 ustawy P.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji postanowienia.

Odnosząc się do kwestii wniesienia skargi przez Radę Rodziców wyjaśnić należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem rada rodziców nie ma zdolności sądowej, tzn. nie jest osobą fizyczną, osobą prawną, nie jest także jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Przepisy szczególne nie przyznają radzie rodziców osobowości prawnej, nie podlega ona również wpisowi do określonego rejestru, nie podlega także kontroli lub nadzorowi władzy publicznej. Brak jest również przepisów, określających zakres praw i obowiązków rady rodziców, a stanowiących o jej organizacyjnej odrębności i samodzielności. Rada rodziców nie ma zdolności sądowej, nie jest zatem podmiotem mającym zdolność do występowania przed sądem administracyjnym (por. postanowienie NSA z 14 czerwca 2012 r. I OZ 421/12, postanowienie NSA z dnia 16 lutego 2009 r., I OSK 121/09, postanowienie NSA z dnia 15 września 2000 r., I SA 943/00, OSP 2001/7-8/109, dostępne w Centralne Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych – orzeczenia.nsa.gov.pl).

Rada Rodziców jako społeczny organ w systemie oświaty działa na zasadach określonych w art. 53 i art. 54 ustawy o systemie oświaty. Nadto nie jest organizacją społeczną w rozumieniu art. 33 § 2 w związku z art. 25 § 4 P.p.s.a. uprawnioną do występowania przed sądem w interesie rodziców uczniów. W ich interesie może występować jedynie wobec podmiotów wymienionych w art. 54 ust. 1 ustawy o systemie oświaty czyli do rady szkoły, rady pedagogicznej i dyrektora szkoły. Sama w sobie Rada Rodziców jest organizacją społeczną, ale tylko wewnątrz systemu oświaty.

Z tego też powodu Rada Rodziców Szkoły Podstawowej w [...] nie może być podmiotem legitymowanym do wniesienia skargi w imieniu rodziców dzieci uczących się w szkole, co do której Rada Miasta i Gminy powzięła zamiar jej likwidacji.

Z uwagi na powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 58 § 1 pkt 5 oraz § 3 ustawy P.p.s.a. orzekł jak w pkt 2 sentencji.