Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Tuszyńska (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Mirosław Bator Sędzia WSA Agnieszka -Dubiel po rozpoznaniu w trybie ,uproszczonym w dniu 13 lipca 2018 r. sprawy ze skargi M. W. na bezczynność Dyrektora Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej na wniosek z dnia [...] października 2017 r. oddala skargę

W dniu 12 marca 2018 r., za pośrednictwem Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K., M. W. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na bezczynność tego organu w udostępnieniu informacji publicznej na wniosek z dnia 23 października 2017 r. Skarżąca domagała się zobowiązania organu do rozpoznania ww. wniosku w terminie 14 dni od daty zwrotu akt oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wniosku skarżąca podała, że w dniu 23 października 2017 r. zwróciła się za pośrednictwem drogi mailowej do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K. z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie dotyczącym udzielenia odpowiedzi na następujące pytania:

"1. Kwota zysku jaką osiągnął RCKiK w K. za 2014 i 2015 rok.

2. Wysokość premii (wszystkie rodzaje) za okres od 01.01.2015r. do 31.07.2017r. jaką otrzymali pracownicy zatrudnieni na samodzielnych stanowiskach: Główny

Księgowy, Radca Prawny, Stanowisko ds. Pracy i Kadr, stanowisko ds. Metodyczno-Organizacyjnych z rozbiciem na poszczególne stanowiska i miesiące, w których premia została przyznana oraz informacje jakiego rodzaju była to premia oraz wskazanie podstawy prawnej na podstawie, której taka premia była przyznana.

3. Czy RCKiK w K. w latach 2014- 2017 zawierał umowy z podmiotami

zewnętrznymi o świadczenie usług w zakresie obsługi prawnej, w tym zastępstwa

procesowego. W wypadku odpowiedzi pozytywnej proszę o wskazanie czy podmiot

zewnętrzny prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego czy też Kancelarię Adwokacką

oraz kwota jaka została zapłacona z tytułu zawartej umowy z rozbiciem na

poszczególne lata, a to za 2014, 2015, 2016 i 2017."

Skarżąca wniosła, aby powyższą informacje przesłano na wskazany adres e’mailowy: [...]

Skarżąca argumentowała, że żądane informacje stanowią informację publiczną, a organ jako podmiot sektora finansów publicznych wykonujący zadania publiczne jest zobowiązany do jej udostępnienia. Żądane informacje publicznej dotyczą faktów z zakresu publicznej sfery działalności Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K.. Organ jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wykonujący działalność leczniczą w rodzaju pobierania krwi i oddzielania jej składników oraz zaopatrzenia w krew i jej składników. Organ dysponuje majątkiem publicznym, stąd dyrektor RCKiK w K. jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Informacje dotyczące zysku, zawieranych umów, czy też wysokość przyznawanych premii pracownikom (bez wskazania ich danych osobowych) stanowią informacje publiczną w świetle przywołanej wyżej ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Do dnia wniesienia skargi organ nie udostępnił żądanej przez skarżącą informacji publicznej tym samym naruszając przepisy w/w ustawy.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa wniósł o oddalenie skargi. Organ przyznał, że w dniu 23 października 2017 r. wpłynął wniosek M. W. o udostępnienie informacji publicznej. Skarżąca wniosła, aby żądane informacje przesłać na podany przez nią we wniosku adres poczty elektronicznej: [...]. Przeprowadzona przez Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K. analiza wniosku złożonego przez M. W. doprowadziła do ustalenia, że wniosek ten zasługuje na uwzględnienie w zakresie dotyczącym odpowiedzi na pytania nr (1) i (3), natomiast nie zasługuje na uwzględnienie w zakresie dotyczącym pytania nr (2), a w związku z tym - w zakresie dotyczącym pytania nr (2) zasadne jest wydanie decyzji odmawiającej udzielenia informacji publicznej. Szczegółowe przesłanki wydania decyzji odmownej zostały wykazane w uzasadnieniu tej decyzji.

W dniu 6 listopada 2017 r., a więc w 14-dniowym terminie określonym ustawą, podjęta została próba doręczenia wnioskodawczyni odpowiedzi na pytania (1) i (3) oraz decyzji odmownej w zakresie pytania nr (2). Doręczenia tego dokonano drogą elektroniczną, na wskazany przez wnioskodawczynię adres poczty elektronicznej. Próba doręczenia nie powiodła się - jak wynika z informacji zwrotnej otrzymanej z serwera, podane przez wnioskodawczynię konto [...] nie istnieje. Wszystkie wiadomości wysyłane do wnioskodawczyni na podany wyżej adres zostały odrzucone przez serwer z informacją: "nie ma takiego konta". Wnioskodawczyni do dnia wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego nie przesłała żadnej dalszej korespondencji, nie wskazała żadnego innego adresu do doręczeń, ani nie ustanowiła pełnomocnika.

W świetle brzmienia art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa nie było również uprawnione do przesyłania odpowiedzi lub korespondencji w sprawie na jakikolwiek inny, aniżeli podany we wniosku adres poczty elektronicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016r., poz. 1066 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Kontrola ta obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów. W myśl, bowiem art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017r., poz.1369), powoływanej dalej jako: p.p.s.a., skarga na bezczynność organu administracji przysługuje w sprawach, w których mogą być wydawane decyzje i postanowienia (art. 3 § 2 pkt 1, 2 i 3 p.p.s.a.) oraz w tych sprawach, w których mogą być wydawane akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.).

Przedmiotem skargi jest prawo do informacji publicznej na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1764 z późn.zm., dalej przywoływana także jako u.d.i.p.). Powyższa ustawa w kompleksowy sposób reguluje procedurę dostępu do informacji publicznej, nie zawiera jednak przepisów, które dotyczyłyby bezczynności organu. Jednocześnie ustawa w bardzo wąskim zakresie odsyła do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego – dalej K.p.a. – stanowiąc, że jedynie w kwestii wydania decyzji stosuje się przepisy K.p.a. Wobec powyższego, w przypadku gdy skarga na bezczynność dotyczy udostępnienia informacji publicznej, nie musi być ona poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej.

Przechodząc do rozważań merytorycznych, podkreślić należy, że zgodnie z wypracowaną przez doktrynę definicją stanu bezczynności, stan ten zachodzi wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale mimo ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia, innego aktu lub też nie podjął innej stosownej czynności (vide: T. Woś "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz", Wyd. Prawnicze LexisNexis, W-wa 2005, s. 86).

Dla uznania bezczynności konieczne jest zatem ustalenie, że podmiot zobowiązany był na podstawie przepisów prawa do wydania decyzji lub innego aktu albo do podjęcia określonych czynności.

W niniejszej sprawie skarga dotyczy bezczynności w przedmiocie wniosku skarżącej z dnia 23 października 2017 r. o udostępnienie informacji publicznej.

Jak już wspomniano, zasady i tryb udostępniania informacji publicznej uregulowane zostały w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej. I tak zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej. Stosownie do art. 10 u.d.i.p. informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub w centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek.

Uzasadnione jest twierdzenie, że wniosek o udzielenie informacji publicznej może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego jasno, co jest przedmiotem wniosku. Omawiana ustawa nie precyzuje formy w jakiej wniosek powinien zostać złożony, co oznacza, że dopuszczalne są wszelkie formy komunikacji, w tym między innymi za pośrednictwem poczty e’mail, czy faksu. Należy jednak od razu wskazać, że ciężar wykazania doręczenia - złożenia wniosku - w razie zaistnienia sporu co do tego faktu - spoczywa na wnioskodawcy, który wywodzi z niego określone skutki prawne. Zatem w interesie wnioskodawcy jest skorzystanie z takiej formy wniosku, która pozwoli mu na udowodnienie, że wniosek o określonej treści dotarł do adresata, stwarzając tym samym po jego stronie obowiązek udzielenia informacji publicznej. Oczywistym jest także, że w interesie wnioskodawcy pozostaje podanie organowi właściwego adresu na który zostanie przesłana żądana informacja, względnie decyzja odmawiająca jej udostępnienia.

W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że wniosek skarżącej z dnia 23 października 2017 r. dotyczył danych o charakterze informacji publicznych oraz skierowany został do podmiotu zobowiązanego do ich udzielenia, w rozumieniu u.d.i.p. W niniejszej sprawie istotą sporu jest odpowiedź na pytanie, czy – jak twierdzi strona skarżąca - skutecznie wystąpiła ona z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K., a wobec tego organ pozostaje w bezczynności, czy też – jak twierdzi organ – mimo podjęcia w terminie czynności mających na celu zadośćuczynienie wnioskowi - z uwagi na błędny adres poczty elektronicznej nie miał możliwości skutecznego udzielenia informacji, czy przedstawienia swojego stanowiska w sprawie.

Rozstrzygając powyższe należy stwierdzić, że z przedłożonych wraz z odpowiedzią na skargę akt sprawy wynika, że wniosek wpłynął do organu w dniu 23 października 2017 r. W dniu 6 listopada 2017 r., a więc z zachowaniem 14 -dniowego terminu określonego w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. organ sporządził odpowiedź na pytania 1 i 3 oraz decyzję odmowną w zakresie punktu 2. W tym samym dniu organ zwrócił się do skarżącej na adres e’mail wskazany we wniosku tj. [...] z prośbą o wyrażenie zgody na doręczenie odpowiedzi na wskazany adres poczty elektronicznej lub wskazanie adresu na który ma zostać przesłana decyzja odmowna w terminie 7 dni od daty otrzymania e’maila pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Do ww. e’maili zostały dołączone w formie załączników sporządzone przez organ pisma. Podjęte próby wysłania wiadomości zakończyły się niepowodzeniem, albowiem - jak wynika z informacji zwrotnej otrzymanej z serwera - podane przez wnioskodawczynię konto [...] nie istnieje. Przedstawione okoliczności świadczą o tym, że RCKiK w K. podjęło wszelkie czynności zmierzające do terminowego doręczenia wnioskodawczyni dokumentów stanowiących odpowiedź na jej wniosek, jednakże z przyczyn technicznych (prawdopodobnie wskutek podania błędnego, nieistniejącego adresu poczty elektronicznej przez wnioskodawczynię) doręczenie korespondencji okazało się niemożliwe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji publicznej udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku. W myśl art. 14 ust. 2 powołanej wyżej ustawy jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się.

Należy podzielić stanowisko organu, że skoro skarżąca w swoim wniosku podała jedynie błędny adres poczty elektronicznej, a nie wskazała tradycyjnego adresu do doręczeń, to taki stan faktyczny uniemożliwił organowi jakiekolwiek dalsze działania.

Trzeba zauważyć, że postępowanie w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej jest postępowaniem odformalizowanym. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie określa jakichkolwiek wymagań formalnych wniosku poza tym, że powinien on być utrwalony w formie pisemnej (za wyjątkiem sytuacji gdy informacja publiczna może być udostępniona niezwłocznie, gdyż wtedy ustawa nie wymaga nawet formy pisemnej – art. 10 ust. 2 u.d.i.p.) . Jednocześnie należy wskazać, że wnioskodawca dokonując wyboru formy kontaktu w postaci zwykłej poczty elektronicznej ponosi to ryzyko, że podany adres może okazać się nieaktywny i nie pozwoli na odebranie odpowiedzi. Nie ulega wątpliwości, że z punktu widzenia dowodowego skorzystanie z tradycyjnej formy listu poleconego lepiej zabezpiecza interesy wnioskodawcy. Konsekwencje wyboru uproszczonej formy kontaktu, w tym z wykorzystaniem poczty elektronicznej, w sytuacji gdy organ wykazuje, że adres e’mail nie istnieje muszą obciążać wnioskodawczynię. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że jeżeli skarżącej zależało na uzyskaniu stosownych informacji publicznych od Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w K. to celowym byłoby przed wniesieniem skargi upewnienie się, że e’mail został odebrany przez organ i nie ma technicznych trudności z odesłaniem odpowiedzi.

Reasumując, z uwagi na fakt, że organ, w zakreślonym ustawą terminie, podjął udokumentowane działania na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, które to czynności ze względu na błędny adres poczty elektronicznej nie mogły dotrzeć do adresata nie można uznać, że organ pozostawał w bezczynności na dzień złożenia skargi.

W tym stanie rzeczy skargę należało oddalić, na podstawie art. 151 P.p.s.a.