Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6480 658, Dostęp do informacji publicznej, Dyrektor Szkoły, Zobowiązano organ do dokonania czynności w części, II SAB/Ol 105/20 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2021-03-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
II SAB/Ol 105/20 - Wyrok WSA w Olsztynie
|
|
|||
|
2020-12-17 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie | |||
|
Ewa Osipuk /sprawozdawca/ Marzenna Glabas S. Beata Jezielska /przewodniczący/ |
|||
|
6480 658 |
|||
|
Dostęp do informacji publicznej | |||
|
Dyrektor Szkoły | |||
|
Zobowiązano organ do dokonania czynności w części | |||
|
Dz.U. 2019 poz 1429 art. 1, art. 4, art. 5, art. 6, art. 10, art. 13 ust. 1, 2 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jedn. Dz.U. 2019 poz 2325 art. 3 par. 2 pkt 8, art. 149 par. 1, 1a; art. 200 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. |
|||
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Beata Jezielska Sędziowie sędzia WSA Marzenna Glabas sędzia WSA Ewa Osipuk (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 11 marca 2021 r. sprawy ze skargi K. J. na bezczynność Dyrektora Szkoły Podstawowej w udostępnianiu informacji publicznej I. zobowiązuje Dyrektora Szkoły Podstawowej do rozpoznania pkt 2 wniosku skarżącego o udzielenie informacji publicznej z dnia [...] r. - w terminie 14 dni; II. umarza postępowanie sądowe co do bezczynności organu w pozostałym zakresie; III. stwierdza, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; IV. zasądza od Dyrektora Szkoły Podstawowej na rzecz skarżącego kwotę 100 zł (sto złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. WSA/wyr.1a – sentencja wyroku (tryb uproszczony) |
||||
Uzasadnienie
K.J. (dalej jako "strona", "skarżący"), wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie skargę na bezczynność Dyrektor Szkoły Podstawowej w udostępnieniu informacji publicznej. Z akt sprawy wynika, że wnioskiem., skarżący, za pomocą poczty e-mail, zwrócił się do Dyrektora Szkoły Podstawowej (dalej jako: "organ") o udostępnienie informacji publicznej, które miało polegać na przesłaniu w formie plików PDF, za pośrednictwem poczty elektronicznej: 1. kopii statutu szkoły, 2. skanu protokołu z ostatniego posiedzenia Rady Pedagogicznej szkoły, 3. liczby absolwentów szkoły z roku szkolnego 2019/2020, z podziałem na oddziały (klasy), 4. imiennej listy wynagrodzeń wszystkich osób w dyrekcji i wszystkich nauczycieli szkoły za sierpień 2020 r., 5. adresu skrzynki ePUAP szkoły. Pismem z dnia 19 października 2020 r. nr "[...]", pracownik Urzędu Gminy udzielił w części odpowiedzi na wniosek skarżącego, przesyłając imienny wykaz wynagrodzeń nauczycieli brutto wg. składników wypłaty. W dniu 23 listopada 2020 r., organ poinformował skarżącego, że imienna lista wynagrodzeń została przesłana przez pracownika Urzędu Gminy w terminie. Statut szkoły Podstawowej znajduje się na stronie internetowej szkoły. Protokół z ostatniego posiedzenia Rady Pedagogicznej nie zostanie udostępniony, ponieważ zawiera dane wrażliwe dwójki uczniów. Liczba absolwentów w roku szkolnym 2019/2020 wynosi 12 uczniów. W dniu 11 grudnia 2020 r., organ ponownie poinformował skarżącego, że informacje, które mogły być udzielone zostały udzielone w terminie przez pracownika Urzędu Gminy jako informacja publiczna. Powtórzone jednocześnie zostały informację zawarte w wiadomości skierowanej do skarżącego z dnia 23 listopada 2020 r. Organ wskazał, że nie rozumie, o jaką skargę dopytuje skarżący. W dniu 13 grudnia 2020 r., organ poinformował skarżącego, że pierwsza wiadomość od wnioskodawcy pojawiła się w wiadomościach "odebranych" w dniu 24 października 2020 r. Na tę wiadomość udzielono odpowiedzi. W terminie 14 dni od wystosowania pierwszej informacji, skarżący otrzymał od pracownika Urzędu Gminy listę imienną i kwoty wynagrodzeń za miesiąc sierpień. Reszta informacji dostępna jest na stronie szkoły. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, przesłanej drogą elektroniczną do organu w dniu 24 października 2020 r., skarżący zarzucił organowi bezczynność i naruszenie: 1) art. 61 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim przepis ten stanowi podstawę prawa do uzyskiwania informacji publicznej – poprzez błędne zastosowanie, polegające na nieudostępnieniu informacji na wniosek, 2) art. 10 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 695), dalej jako: "u.d.i.p.", w zakresie, w jakim z przepisów tych wynika, że informacja nieudostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku, poprzez brak zastosowania, polegający na niezrealizowaniu wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Skarżący wniósł o zobowiązanie organu do załatwienia wniosku z dnia "[...]" r. oraz zasądzenie od organu na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. W odpowiedzi na skargę zatytułowanej: "Wyjaśnienia dotyczące skargi na bezczynność", organ wskazał, że pracownik Urzędu Gminy w terminie przesłał listę wynagrodzeń (odczytał wiadomość na ePUAP). Strona została zaś poinformowana, że statut szkoły jest upubliczniony na stronie szkoły. Adres ePUAP jest stronie znany, albowiem otrzymała z niego wiadomość zwrotną od pracownika Urzędu Gminy. Natomiast skan protokołu z posiedzenia Rady Pedagogicznej nie został udostępniony, gdyż zawiera dane uczniów. Termin udzielenia informacji został przekroczony z uwagi na nieodczytanie wiadomości. W piśmie procesowym z dnia 18 stycznia 2021 r., skarżący, podtrzymując zarzuty wskazane w skardze, wskazał na brak świadomości organu reguł prawnych związanych z postępowaniem w zakresie dostępu do informacji publicznej. Zwrócił uwagę na problemy organizacyjne organu związane m.in. z właściwym zabezpieczeniem poczty elektronicznej. Zdaniem skarżącego, organ nie zrealizował wniosku w prawidłowy sposób: kopia statutu tut. szkoły - nie została udostępniona w sposób wskazany w art. 10 ust. 1 u.d.i.p., tj. na wniosek skarżącego lub w Biuletynie Informacji Publicznej, choć jest to informacja publiczna, czemu zresztą sam organ nie zaprzecza, skan protokołu z ostatniego posiedzenia Rady Pedagogicznej szkoły nie został udostępniony w sposób wskazany wart. 10 ust. 1 u.d.i.p., tj. na wniosek skarżącego lub w Biuletynie Informacji Publicznej, choć jest to informacja publiczna, liczba absolwentów tut. szkoły z roku szkolnego 2019/2020, z podziałem na oddziały została udostępniona na wniosek skarżącego dopiero w dniu 23 listopada 2020 r., tj. 30 dni po wniesieniu skargi, imienna lista wynagrodzeń wszystkich osób w dyrekcji i wszystkich nauczycieli szkoły za sierpień 2020 r.- została udostępniona przez pracownika Urzędu Gminy, adres skrzynki ePUAP szkoły - nie został udostępniony w sposób wskazany w art. 10 ust. 1 u.d.i.p., tj. na wniosek skarżącego lub w Biuletynie Informacji Publicznej, choć jest to informacja publiczna. Wskazano, że art. 16 ust. 1a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 346, 568, 695 i 1517) nakazuje podmiotowi publicznemu, w tym również jednostce budżetowej (art. 2 ust. 1 pkt 2), udostępnienie elektronicznej skrzynki podawczej (ESP), spełniającej standardy określone i opublikowane na ePUAP przez ministra właściwego do spraw informatyzacji, oraz zapewnienie jej obsługi, więc ten właśnie adres skarżący chciał poznać. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje: Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 137), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W myśl art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.), dalej jako p.p.s.a., kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a. W tym zakresie przedmiotem sądowej kontroli nie jest określony akt lub czynność organu administracji, lecz ich brak w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie i w określonym przez prawo terminie. Instytucja skargi na bezczynność organu ma na celu ochronę praw strony przez doprowadzenie do wydania w sprawie rozstrzygnięcia lub podjęcia innej czynności dotyczącej uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Powyższe determinuje zakres kontroli sądu, sprowadzającej się w tym wypadku do oceny, czy sprawa podlega załatwieniu przez organ w drodze określonego przez ustawodawcę aktu administracyjnego lub czynności i czy organ pozostaje w zwłoce w rozpatrzeniu wniosku. Uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, Sąd orzeka na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a., który określa, że w tym przypadku sąd: 1) zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności; 2) zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa; 3) stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania. W myśl art. 149 § 1a p.p.s.a., jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ponadto, na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a., sąd może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 lub przyznać od organu na rzec skarżącego sumę pieniężną do wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a. W przedmiotowej sprawie skarżący domagał się informacji w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1429 z późn. zm.), dalej jako "u.d.i.p.". Ustawa ta, stanowiąc generalną zasadę udostępniania informacji publicznej, reguluje zarówno zakres podmiotowy i przedmiotowy jej stosowania oraz procedurę i tryb udostępniania informacji publicznej. Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p., informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Natomiast podmiotami zobowiązanymi do udostępnienia informacji są m.in. władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p. Należy w tym miejscu wskazać, że ustawa o dostępie do informacji publicznej przewiduje różne sposoby udostępniania informacji publicznych, a jednym z nich jest udostępnianie informacji publicznej, zgodnie z art. 10 u.d.i.p., na wniosek. W myśl art. 13 ust. 1 u.d.i.p., udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki i nie później niż w terminie 14 dni, za wyjątkiem sytuacji przewidzianych w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 u.d.i.p. Zgodnie zaś z art. 13 ust. 2 u.d.i.p., jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnym z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot zobowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 14 ust. 1 u.d.i.p.). Wskazać również należy, że art. 13 ust. 2 u.d.i.p. posługuje się otwartą formułą "jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie", co pozwala na zindywidualizowanie zastosowania tej regulacji do okoliczności konkretnej sprawy (por. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 19 lutego 2020 r., sygn. akt II SAB/Po 4/20, LEX nr 2837704). Dopuszczalne jest zatem wydłużenie 14-dniowego terminu w przypadku braku możliwości udzielenia informacji publicznej, przy czym organ jest zobligowany do powiadomienia wnioskodawcy, przed upływem tych 14 dni, o powodach opóźnienia oraz do wyznaczenia dodatkowego terminu udostępnienia informacji. Jednocześnie przepisy u.d.i.p. nie wskazują, jakie powody opóźnienia są dopuszczalne, należy jednak uznać, że muszą to być powody bezpośrednio związane z opóźnieniem w udostępnieniu konkretnej informacji publicznej. Jak podnosi się w orzecznictwie, bezczynność podmiotu obowiązanego do rozpoznania wniosku ma miejsce wówczas, gdy organ w terminach wskazanych w art. 13 ust. 1 w związku z ust. 2 u.d.i.p. nie komunikuje stronie w żaden sposób, jak zakwalifikował żądanie, jak zamierza w stosunku do niego procedować oraz tego, co strona powinna uzupełnić, wyjaśnić i wskazać, aby nadać wnioskowi prawidłowy bieg, ewentualnie (gdy powziął wątpliwości), nie wzywa strony do określenia rodzaju trybu, w jakim występuje ona o udostępnienie informacji publicznej (por. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 19 czerwca 2019 r., sygn. akt II SAB/Bk 33/19, dostępne w CBOSA). Wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie sformułowane żądania skarżącego dotyczą informacji publicznych, a organem do którego skierowano żądanie jest podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej, jako podmiot wykonujący zadania publiczne, reprezentujący jednostkę organizacyjną samorządu terytorialnego i będący w posiadaniu żądanych informacji ( art. 4 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 u.d.i.p.). Jak wynika ze statutu szkoły, zamieszczonego na stronie internetowej szkoły, jest to placówka publiczna, której organem prowadzącym jest Gmina Wiejska. Zaś podmiotem kierującym działalnością szkoły oraz reprezentującym ją na zewnątrz jest Dyrektor Szkoły ( art. 68 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe - Dz.U. z 2020 r., poz. 910 z późn. zm.), dalej: "u.p.o.". Ponadto, jak wskazał NSA w wyroku z dnia 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt I OSK 248/12, Dyrektor szkoły publicznej jest obowiązany do udzielenia informacji publicznej także jako organ władzy publicznej, bowiem realizuje zadania publiczne związane z realizacją prawa każdego obywatela do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju, a nadto uprawniony jest do działania w formie władczej w stosunku do uczniów np. poprzez wydawanie decyzji administracyjnych w przedmiocie skreślenia ucznia z listy uczniów. Jak już wyżej wskazano, warunek przedmiotowy obowiązku udostępnienia informacji został również spełniony. Niewątpliwie informacje wynikające z protokołu Rady Pedagogicznej Szkoły, Statutu Szkoły oraz informacja o liczbie absolwentów Szkoły są informacjami publicznymi w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., to jest informacjami o sprawach publicznych, którymi zajmuje się ww. szkoła lub które jej dotyczą. W szczególności, są to dane o samym podmiocie wykonującym zadania publiczne i dysponującym majątkiem publicznym (w zakresie środków publicznych pochodzących z dotacji) , o zasadach jego funkcjonowania oraz o majątku publicznym, którym dysponuje (art. 6 ust. 1 pkt. 2, 3 i 5 lit. d) u.d.i.p.). Przedmiotem informacji publicznej są także dane publiczne dotyczące liczby absolwentów szkoły niepublicznej o uprawnieniach publicznej (m.in. ze względu na powiązanie tej informacji z wykonywaniem zadań publicznych i dysponowaniem dotacją oświatową) oraz przebiegu i rozstrzygnięć określonych spraw publicznych w trakcie posiedzenia organu szkoły, jakim jest rada pedagogiczna. Zgodnie bowiem z art. 69 ust. 1 u.p.o., w szkole lub placówce zatrudniającej co najmniej 3 nauczycieli działa rada pedagogiczna, która jest kolegialnym organem szkoły lub placówki w zakresie realizacji jej statutowych zadań dotyczących kształcenia, wychowania i opieki. Do kompetencji stanowiących rady pedagogicznej należy: 1) zatwierdzanie planów pracy szkoły lub placówki po zaopiniowaniu przez radę szkoły lub placówki; 2) podejmowanie uchwał w sprawie wyników klasyfikacji i promocji uczniów; 3) podejmowanie uchwał w sprawie eksperymentów pedagogicznych w szkole lub placówce, po zaopiniowaniu ich projektów przez radę szkoły lub placówki oraz radę rodziców; 4) ustalanie organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły lub placówki; 5) podejmowanie uchwał w sprawach skreślenia z listy uczniów; 6) ustalanie sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego, w tym sprawowanego nad szkołą lub placówką przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny, w celu doskonalenia pracy szkoły lub placówki (art. 70 ust. 1 u.p.o.). Ponadto, rada pedagogiczna opiniuje w szczególności: 1) organizację pracy szkoły lub placówki, w tym tygodniowy rozkład zajęć edukacyjnych, oraz organizację kwalifikacyjnych kursów zawodowych, jeżeli szkoła lub placówka takie kursy prowadzi; 2) projekt planu finansowego szkoły lub placówki będącej jednostką budżetową; 3) wnioski dyrektora o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i innych wyróżnień; 4) propozycje dyrektora szkoły lub placówki w sprawach przydziału nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych (art. 70 ust. 2 u.p.o.). Zgodnie z art. 73 ust. 2 u.p.o., rada pedagogiczna ustala regulamin swojej działalności, a jej zebrania są protokołowane. Z tego ostatniego przepisu wynika zatem, że ustawodawca przewidział określoną publicznoprawną formalizację działań powyższego organu kolegialnego. Należy podkreślić, że o ile protokół rady pedagogicznej jest z pewnością źródłem informacji publicznej, o tyle - ze względu na treść art. 5 ust. 1-2 u.d.i.p. - może okazać się konieczne dokonanie anonimizacji informacji wynikających z protokołu rady albo nawet wydanie decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej w danym zakresie. Przepis art. 73 ust. 3 u.p.o. pośrednio wskazuje na obowiązek ochrony prawa do prywatności określonych osób, których dotyczą sprawy będące przedmiotem obrad rady (art. 5 ust. 2 u.d.i.p.). Zgodnie z jego brzmieniem, osoby biorące udział w zebraniu rady pedagogicznej są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na zebraniu rady pedagogicznej, które mogą naruszać dobra osobiste uczniów lub ich rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników szkoły lub placówki. W związku z powyższym, mając na uwadze pkt 2 wniosku skarżącego z dnia "[...]" r., to w tym zakresie należało orzec w punkcie I wyroku o zobowiązaniu Dyrektora Szkoły do rozpoznania pkt 2 tego wniosku – w terminie 14 dni (art. 149 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Organ musi wydać odpowiedni akt (decyzję o odmowie udzielenia informacji) lub podjąć odpowiednie czynności w tym zakresie, biorąc pod uwagę powyższe uwagi. Nieprawidłowa była zaś odmowa udzielenia przedmiotowej informacji z pkt. 2 w formie zwykłego pisma. Odnośnie do pkt. 5 wniosku, wskazać zaś należy, że adres skrzynki ePUAP jest informacją powszechną i nie wymaga udzielenia w formie informacji publicznej. Ponadto, jak wskazał organ, skarżący z adresu ePUAP otrzymał wiadomość zwrotną od pracownika Urzędu Gminy jeszcze przed wniesieniem skargi. W przedmiotowej sprawie organ zobowiązany był udostępnić przedmiotowe informacje publiczne, najpóźniej do 9 grudnia 2020 r. W dniu 19 października 2020 r., pracownik UG udzielił częściowo odpowiedzi na wniosek skarżącego, przesyłając imienny wykaz wynagrodzeń nauczycieli brutto wg. składników wypłaty. Odpowiedzi na żądane informacje za wyjątkiem przesłania skanu protokołu z ostatniego posiedzenia Rady Pedagogicznej oraz adresu skrzynki ePUAP szkoły, organ natomiast udostępnił w dniu 23 listopada 2020 r., po wniesieniu skargi. W związku z powyższym, Sąd stwierdził, że organ udzielił odpowiedzi na pytania z pkt.: 1, 3 i 4 wniosku skarżącego (informacja dotycząca Statutu Szkoły, oraz liczby absolwentów szkoły w roku szkolnym 2019/2020, imiennej listy wynagrodzeń). Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd umorzył postępowanie sądowe co do bezczynności organu w pozostałym zakresie (pkt II wyroku). W sytuacji ustania bezczynności, sąd orzeka, biorąc za podstawę stan faktyczny sprawy w czasie wydania orzeczenia sądowego. Jeżeli w toku postępowania sądowoadministracyjnego, przed dniem orzekania w sprawie ze skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, organ administracji publicznej wydał akt lub dokonał czynności, chociażby z przekroczeniem ustawowych terminów, to oznacza to, że organ nie pozostaje w zwłoce w zakresie udzielonej odpowiedzi i sąd nie może uwzględnić skargi na tzw. milczenie władzy. Nie może bowiem zobowiązać organu do określonego działania, które przed dniem orzekania zostało już podjęte (por. wyrok NSA z dnia 18 stycznia 2017r., sygn. akt I OSK 1789/16, publ. na stronie orzeczenia.nsa.gov.pl). W takich przypadkach, zgodnie z art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, które z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe. Przy czym, w obecnym stanie prawnym, rozpoznanie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ, polega nie tylko na zobowiązaniu organu do wydania w określonym terminie aktu. Podjęcie przez organ stosownego działania w toku postępowania sądowego, po wniesieniu skargi, co jest równoznaczne z uwzględnieniem skargi przez organ, nie zwalania jednak sądu administracyjnego z obowiązku rozpoznania skargi wniesionej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. w zakresie orzekania w przedmiocie stwierdzenia, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1a p.p.s.a.). W ocenie Sądu, omówiona bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, o czym orzeczono w pkt. III wyroku. Kwalifikacja naruszenia prawa jako rażącego musi bowiem posiadać pewne dodatkowe cechy w stosunku do stanu określanego jako zwykłe naruszenie. W judykaturze przyjmuje się, że rażącym naruszeniem prawa jest stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można stwierdzić, że naruszono prawo w sposób oczywisty, przy czym każdorazowo taka ocena musi być dokonana przy uwzględnieniu okoliczności danej sprawy (por. wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 675/12, publ. CBOSA). Podkreśla się również, że rażącym naruszeniem prawa jest naruszenie ciężkie, które nosi cechy oczywistej i wyraźnej sprzeczności z obowiązującym prawem, niepozwalające na zaakceptowanie w demokratycznym państwie prawa i wywołujące dotkliwe skutki społeczne lub indywidualne. Dla uznania rażącego naruszenia prawa nie jest wystarczające samo przekroczenie przez organ ustawowych terminów załatwienia sprawy. Wspomniane przekroczenie musi być szczególnie znaczne i niezaprzeczalne. Rażące opóźnienie w podejmowanych przez organ czynnościach ma być oczywiście pozbawione jakiegokolwiek racjonalnego (prawnego) uzasadnienia (por. wyrok NSA z 24 lipca 2015 r., sygn. akt II OSK 3237/14, publ. LEX nr 1803268; wyrok NSA z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 675/12, publ. CBOSA). W niniejszej sprawie nie zachodzi przypadek oczywistego lekceważenia wniosku skarżącego i braku woli załatwienia sprawy, które można byłoby rozpatrywać w kategoriach rażącego naruszenia prawa, oznaczającego wadliwość kwalifikowaną, o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym. O kosztach postępowania, obejmujących zwrot od organu na rzecz skarżącego uiszczonego wpisu od skargi w kwocie 100 zł, rozstrzygnięto na podstawie art. 200 p.p.s.a. (pkt IV wyroku). |