Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Sędziowie Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora Sędzia WSA Hanna Raszkowska (spr.) Protokolant specjalista Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 listopada 2012 r. sprawy ze skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika A na odmowę udzielenia przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego informacji prasowej I. uchyla zaskarżoną odmowę Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego z dnia "[...]" w zakresie odpowiedzi zawartej w punktach: "[...]"; II. zasądza od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego na rzecz skarżącego kwotę 200 zł (słownie: dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. WSA/wyr.1 – sentencja wyroku

Pismem z dnia 5 lipca 2012 r. R.A., działając na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.), z upoważnienia redaktora naczelnego dziennika "[...]", zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w O. o udzielenie informacji prasowej czy wymaga on przestrzegania przez koła łowieckie instrukcji zawartych w zarządzeniu nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. Zarządu Głównego Polskiego Związku Łowieckiego, jeśli tak, to na jakiej podstawie prawnej opiera tę wymagalność.

W odpowiedzi z dnia 12 lipca 2012 r. Zarząd Okręgowy PZŁ w O. poinformował, że opisane wyżej zarządzenie nie zostało uchylone, wobec czego jego stosowanie jest wymagane przez Zarząd, lecz - z uwagi na upływ czasu i zmianę innych aktów prawnych dotyczących prowadzenia dokumentacji - jedynie w części zapisów, które nie zostały dotychczas uchylone.

Następnie, R.A. pismem z dnia 9 lipca 2012 r., powołując się na upoważnienie redaktora naczelnego, zażądał od ZO PZŁ w O. następujących informacji:

1) ile dni łowczy okręgowy PZŁ w O. przebywał w delegacjach służbowych

w latach 2010 i 2011;

2) jakie sumaryczne koszty poniósł Zarząd Okręgowy PZŁ w O. w latach 2010 i 2011 z tytułu tych delegacji służbowych;

3) ile dni łowczy okręgowy PZŁ w O. przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w latach 2010 i 2011;

4) ile Zarząd Okręgowy PZŁ w O. wydał w latach 2010 i 2011 na wynagrodzenia etatowych pracowników, w tym z umów zleceń i o dzieło oraz ile wydał na wynagrodzenia osób spoza etatowych pracowników zatrudnionych na umowy zlecenie lub umowy o dzieło w tych samych latach;

5) ile osób i na ile etatów zatrudnionych jest w Zarządzie Okręgowym PZŁ

w O.;

6) jakie były przychody i rozchody tej jednostki w latach 2010 i 2011;

7) ile wynosi sumaryczny budżet Zarządu Okręgowego w 2012 r., po stronie dochodów i rozchodów?

Ponadto, pismem z dnia 18 lipca 2012 r. R.A. zwrócił się do Zarządu Okręgowego PZŁ w O. o udzielenie informacji, które zapisy instrukcji wprowadzonej zarządzeniem nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. są obecnie wymagane przez Zarząd od kół łowieckich.

Pismem z dnia 25 lipca 2012 r. P.G, redaktor naczelny dziennika "[...]", wezwał Zarząd Okręgowy PZŁ w O. do usunięcia naruszenia prawa polegającego na bezczynności w udzieleniu informacji na pytania postawione w pismach z dni 9 i 18 lipca 2012 r., lub do złożenia w ciągu 3 dni odmowy na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe.

Zarząd Okręgowy PZŁ w O. w piśmie z dnia 3 sierpnia 2012 r. wyjaśnił, że na pytanie dotyczące stosowania instrukcji prowadzenia dokumentacji w Kołach Łowieckich odpowiedział pismem z dnia 12 lipca 2012 r. Odnośnie zaś do pytań zawartych w piśmie

z dnia 9 lipca 2012 r. wyjaśnił, że nie prowadzi wykazów określających, ile dni łowczy okręgowy przebywał w delegacjach służbowych ani imiennych wykazów kosztów delegacji, w tym delegacji służbowych łowczego okręgowego, jak również wykazu, z którego wynikałoby, ile Zarząd wydał na umowy zlecenie i umowy o dzieło dla pracowników etatowych, a ile wyniosło wynagrodzenie z tytułu umów zlecenia lub umów o dzieło osób nie będących etatowymi pracownikami tej jednostki. Udzielenie odpowiedzi na te pytania wymagałoby zatem pracochłonnego opracowania danych i wykonania wyłącznie na potrzeby dziennika specjalnych zestawień, do sporządzenia których Zarządu nie obliguje żaden przepis prawa.

Zarząd stwierdził ponadto, że żądanie informacji dotyczących urlopów łowczego okręgowego narusza prawo do prywatności, wobec czego art. 4 ust. 1 Prawa prasowego upoważnia do odmowy udzielenia tej informacji. Jednakże Łowczy Okręgowy wyraził zgodę na ujawnienie tych danych i podał, że w latach 2010-2011 korzystał tylko z urlopów wypoczynkowych w wymiarze 26 dni w 2010 r. i 23 dni w 2011 r. W piśmie tym podano także, że w Zarządzie Okręgowym PZŁ w O. zatrudnionych jest 7 osób na 7 etatów, a w 2010 r. wynagrodzenia etatowych pracowników wyniosły 343.527,94 zł, zaś w 2011 r. - 344.183,86 zł. Przychody zarządu w 2010 r. wynosiły 1.381.529,04 zł i 1.573.308, 51 zł w 2011 r., natomiast koszty wyniosły odpowiednio: 1.413.609,99 zł i 1.381.672,83 zł. Sumaryczny plan budżetu na 2012 r. wynosi 1.413.205 zł po stronie przychodów

i 1.413.205 zł po stronie kosztów.

P.G., redaktor naczelny dziennika "[...]", złożył do tut. Sądu skargę na odmowę udzielenia informacji prasowej. Zarzucił w niej naruszenie art. 4 ust. 1 Prawa prasowego poprzez błędne przyjęcie, że okolicznością uzasadniającą odmowę udzielenia informacji prasowej może być brak obowiązku opracowania danych i sporządzenia zestawienia lub konieczność dłuższego przygotowanie informacji oraz naruszenie art. 4 ust. 3 tej ustawy poprzez niezachowanie wymagań, jakie powinna spełniać odmowa udzielenia informacji prasowej. Skarżący stwierdził, że wniosek o udzielenie informacji prasowej nie dotyczył informacji objętej tajemnicą i nie naruszał prawa do prywatności. Wniósł o zasądzenie kosztów postępowania na swoją rzecz i o nakazanie Zarządowi Okręgowemu PZŁ w O. udzielenia następujących informacji prasowych: ile dni w 2010 r. i w 2011 r. łowczy okręgowy PZŁ w O. przebywał w delegacjach służbowych i jakie sumaryczne koszty poniósł Zarząd Okręgowy z tego tytułu; ile Zarząd Okręgowy PZŁ w O. wydał w powyższym okresie na wynagrodzenia osób spoza etatowych pracowników zatrudnionych na umowy zlecenie lub umowy o dzieło i które zapisy instrukcji wprowadzonej zarządzeniem ZG PZŁ Nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. są obecnie wymagane od kół łowieckich przez ten Zarząd.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego

w O. wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania na swoją rzecz. W uzasadnieniu wyjaśnił, że na pytanie dotyczące przestrzegania instrukcji wprowadzonej zarządzeniem ZG PZŁ nr 5 z dnia 3 marca 1998 r. odpowiedział pismem z dnia 12 lipca 2012 r. Nie było zatem konieczności udzielania odpowiedzi na pismo z dnia 19 lipca

2012 r., dotyczące tej samej kwestii. Na pytania zawarte w pismach z dni 10 i 30 lipca 2012 r. odpowiedź została zaś udzielona dnia 3 sierpnia 2012 r. Zarząd dodał, że udzielone odpowiedzi zawierały rzeczywisty opis stanu faktycznego i dokumentacji znajdującej się w tym organie. Jednostka nie dysponuje bowiem zestawieniami i wykazami, których domagał się skarżący, a ich sporządzenie wymagałoby pracochłonnego opracowania danych i wykonania analiz wyłącznie na potrzeby prasy, do czego nie zobowiązuje żaden przepis prawa. Nakład pracy i środków specjalnie oddelegowanego do tych czynności pracownika, w ocenie Zarządu, był zbędny i mógł powodować niewspółmierne koszty w porównaniu do oczekiwanych przez skarżącego rezultatów. Ponadto, powołując się na art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej

z dnia 6 września 2001 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), Zarząd wywiódł, że skarżący domagał się informacji przetworzonych. Chociaż skarżący nie sprecyzował zamierzeń

i celu ewentualnej publikacji żądanych informacji, to udzielono mu odpowiedzi na pytania, na podstawie posiadanych zestawień, nie wymagających dodatkowych opracowań oraz po wyrażeniu przez Łowczego Okręgowego zgody, na pytanie dotyczące jego urlopu wypoczynkowego; w innych przypadkach poinformowano skarżącego o braku możliwości podania żądanych danych z uwagi na konieczność pracochłonnego ich opracowania.

W piśmie procesowym z dnia 10 października 2012 r. skarżący nie zgodził się

z wywodami zawartymi w odpowiedzi na skargę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje.

Skarga jest zasadna.

Skarżący zarzucił, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. nie udzielił informacji prasowej, czym naruszył art. 4 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia

26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 powołanej ustawy, przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności. Przepis ust. 3 tego artykułu przewiduje, że w przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego, odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy. Odmowę, o której mowa w ust. 3 lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do Sądu decyzji administracyjnych (ust. 4).

Polski Związek Łowiecki, a także zarządy okręgowe tego Związku, są podmiotami, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie (zob. np. wyroki NSA z dnia 25 kwietnia 2012r., sygn. I OSK 284/12; z dnia 17 kwietnia 2007 r., sygn. I OSK 735/06; wyroki: WSA w Białymstoku z dnia 20 sierpnia 2012 r., sygn. II SA/Bk 444/12, WSA w Rzeszowie z dnia 20 lipca 2012 r., sygn. II SA/Rz 542/12, WSA w Warszawie z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. II SA/Wa 1767/07, dostępne pod adresem orzeczenia.nsa.gov.pl). Związek ten nie jest bowiem zaliczany do sektora finansów publicznych i jest podmiotem zrzeszającym osoby fizyczne i prawne, które czynnie uczestniczą w ochronie i rozwoju populacji zwierząt łownych oraz działają na rzecz ochrony przyrody, co wynika z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.), nie działa też w celu osiągnięcia zysku. W tej sytuacji na Polskim Związku Łowieckim i jego zarządach okręgowych spoczywa obowiązek udzielania prasie informacji

o prowadzonej działalności.

Należy też zauważyć, że w świetle cytowanych przepisów, odmowa udzielenia informacji prasowej jest możliwa tylko wówczas, gdy żądana informacja objęta jest ustawową tajemnicą i gdy jej udzielenie naruszyłoby prawo do prywatności. Sytuacja taka nie zachodzi w niniejszej sprawie. Skarżący domagał się bowiem informacji dotyczących ilości dni, w których łowczy okręgowy przebywał w 2010 r. i 2011 r. na delegacji służbowej i kosztów poniesionych przez Zarząd Okręgowy PZŁ w O. w związku z tymi delegacjami, informacji o ilości etatowych pracowników Zarządu Okręgowego i łącznej wysokości ich wynagrodzenia oraz wynagrodzenia osób spoza etatowych pracowników zatrudnionych na umowy zlecenie lub umowy o dzieło w tych samych latach, a także wysokości przychodów i rozchodów Zarządu Okręgowego w latach 2010 -2012. Powyższe informacje nie są chronione żadną tajemnicą i na taką ochronę Zarząd Okręgowy nie powołał się w piśmie z dnia 3 sierpnia 2012 r., odmawiając udzielenia informacji prasowej w trybie art. 4 Prawa prasowego. Należy natomiast zwrócić uwagę, że odmowy udzielenia informacji prasowej ma charakter sformalizowany. Jak już wyżej wskazano, powinna ona zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy (art. 4 ust. 3 Prawa prasowego). Zaskarżona odmowa bezspornie nie spełnia wymogów stawianych przez ustawodawcę w powołanym przepisie, gdyż nie powołano się w niej na którąkolwiek z ustawowych przesłanek negatywnych, a tylko te przesłanki mogą stanowić o ograniczeniu prasie dostępu do informacji. Niewątpliwie żadna z podanych przez Zarząd Okręgowy PZŁ w O. okoliczności nie jest wymieniona w cytowanym przepisie art. 4 Prawa prasowego i jako taka nie może stanowić podstawy do odmowy udzielenia informacji publicznej. W szczególności Prawo prasowe nie daje podstaw do odmowy udzielenia informacji prasowej ze względu na konieczność przetworzenia żądanej informacji, ani nie wprowadza dodatkowych warunków udzielenia takiej informacji, jak to ma miejsce w przypadku informacji publicznej. W art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (co zasadnie podniesiono w odpowiedzi na skargę) przewidziano wymóg wykazania przez wnioskodawcę szczególnego interesu publicznego w ujawnieniu informacji przetworzonej. Takiego zapisu ustawodawca nie zwarł jednakże w ustawie - Prawo prasowe. Jeżeli zatem uprawniony podmiot żąda informacji prasowej, która wymaga przetworzenia, to odmowa udzielenia takiej informacji może nastąpić tylko na zasadach ogólnych, tj. w przypadku gdy na podstawie odrębnych przepisów informacja jest objęta tajemnicą lub narusza prawo do prywatności (zob. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 20 sierpnia 2012 r., sygn. II SA/Bk 444/12).

Zaskarżona odmowa w części dotyczącej punktów ad. 1, ad. 2 i ad. 4 została zatem wydana z naruszeniem art. 4 ust. 1 i ust. 3 Prawa prasowego, co miało wpływ na wynik sprawy i skutkuje uchyleniem zaskarżonego aktu w tej części.

Skarżący był również zainteresowany uzyskaniem informacji prasowej dotyczącej zakresu wymagalności przepisów zarządzenia nr 5 Zarządu Głównego PZŁ. Przyznać trzeba, że pismem z dnia 12 lipca 2012 r. Zarząd Okręgowy udzielił odpowiedzi w tej sprawie, lecz należy jednocześnie zauważyć, że tylko ogólnikowo wskazał w nim na obowiązek stosowania przepisów, które nie zostały uchylone. Skarżący w kolejnym piśmie dotyczącym tego zagadnienia wnioskował o uszczegółowienie udzielonej odpowiedzi, gdyż wniósł o udzielenie informacji, przestrzegania których zapisów instrukcji wprowadzonej zarządzeniem nr 5 Zarząd Okręgowy wymaga od kół łowieckich. Wypowiadając się

w przedmiocie stosowania tych przepisów w piśmie z dnia 3 sierpnia 2012 r., Zarząd Okręgowy w zasadzie nie udzielił odpowiedzi na to pytanie, gdyż odesłał wyłącznie do udzielonej wcześniej odpowiedzi z dnia 12 lipca 2012 r., w której nie wskazano obowiązujących koła łowieckie przepisów, czego domagał się skarżący w kolejnym wniosku.

Rozpoznając zatem ponownie wnioski z dni 9 i 18 lipca 2012 r., Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w O. uwzględni przedstawione wyżej uwagi. W szczególności będzie miał na względzie, że odmowa udzielenia informacji prasowej jest dopuszczalna jedynie w sytuacjach ściśle określonych w art. 4 ust. 1 ustawy Prawo prasowe. W sytuacji zaś zaistnienia przesłanki negatywnej wskazanej w tym przepisie, odmowa udzielenia informacji prasowej winna spełniać wymogi określone w art. 4 ust. 3 tej ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a., orzekł jak

w punkcie pierwszym wyroku. O zwrocie kosztów postępowania Sąd postanowił w punkcie drugim wyroku, na podstawie art. 200 i art. 205 § 1 p.p.s.a.