Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Bożena Walentynowicz Sędziowie sędzia NSA Jerzy Stelmasiak (spr.) sędzia del. NSA Jacek Hyla Protokolant asystent sędziego Wojciech Latocha po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2011r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Stowarzyszenia. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 listopada 2009 r. sygn. akt IV SA/Wa 171/09 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia A. z siedzibą w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] listopada 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Stowarzyszenia A. z siedzibą w W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] listopada 2008 r. w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że decyzją z dnia [...] czerwca 2008 r. Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy ustalił środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie parkingu dla 300 samochodów osobowych w ramach zabudowy mieszkaniowej przy [...] na obszarze wydzielanym ulicami [...], [...] oraz rewitalizacji parku publicznego nad [...] w dzielnicy Praga Południe m. st. Warszawy, którego inwestorem jest A. sp. z o.o.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyło o skarżące Stowarzyszenie.

Postanowieniem z dnia [...] listopada 2008 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie stwierdziło niedopuszczalność odwołania.

W uzasadnieniu postanowienia Kolegium stwierdziło, że organizacja społeczna może zgłosić chęć uczestniczenia w postępowaniu administracyjnym wymagającym udziału społeczeństwa. Natomiast, udziału społeczeństwa wymaga przeprowadzenie postępowania, w którym sporządzany jest raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W sytuacji, gdy organ I instancji, po uzyskaniu opinii Powiatowego Inspektora Sanitarnego, odstąpił od wymogu sporządzenia raportu, udział społeczeństwa nie jest wymagany.

Na powyższe postanowienie skargę złożyło stowarzyszenie podnosząc zarzut, że prawo uczestnictwa organizacji pozarządowej w postępowaniu wynika z art. 9 ust. 2 Konwencji z Aarhus i Dyrektywy Rady Nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska.

Oddalając skargę Sąd I instancji wskazał, że aby organizacja społeczna mogła złożyć odwołanie od decyzji organu I instancji ustalającej środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację inwestycji musi skutecznie zgłosić swój udział w postępowaniu. Tymczasem postanowieniem z dnia [...] stycznia 2008 r. Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy odmówił dopuszczenia Stowarzyszenia A. do udziału w postępowaniu. Rozstrzygniecie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Kolegium w Warszawie z dnia [...] marca 2008 r. W dacie wydawania przez Kolegium zaskarżonego rozstrzygnięcia postanowienie o odmowie dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w postępowaniu funkcjonowało w obrocie prawnym i Kolegium było nim związane. Kolegium słusznie uznało, że niedopuszczalne jest wniesienie odwołania od decyzji przez organizację społeczną, której odmówiono dopuszczenia do udziału w postępowaniu.

Postanowienie o odmowie dopuszczenia Stowarzyszenia zostało przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylone wyrokiem z dnia 18 listopada 2008 r., sygn. akt IV SA/Wa 821/08. W wyroku tym Sąd nie wstrzymał jednak wykonania uchylonego postanowienia. Dopóki wyrok ten nie stanie się prawomocny postanowienie o odmowie dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w postępowaniu administracyjnym funkcjonuje w obrocie prawnym i jest wiążące dla Sądu wydającego orzeczenie w niniejszej sprawie. Ponadto wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 listopada 2008 r., sygn. akt IV SA/Wa 821/08 został zaskarżony skargą kasacyjną. W ocenie Sądu I instancji, dopóki nie zapadnie rozstrzygnięcie w przedmiocie tej skargi wyrok w wymienionej wyżej sprawie nie jest prawomocny. Ponadto na dzień wydawania wyroku w niniejszej sprawie wyrok ten nie był prawomocny.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Stowarzyszenie domagało się uchylenia wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, a także zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zarzuciło naruszenie przepisów postępowania. Po pierwsze, art. 151 w związku z art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a. – poprzez przyjęcie, że brak wstrzymania uchylonego postanowienia w wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 listopada 2008 r. oznacza brak wstrzymania postanowienia o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie, podczas gdy wstrzymanie może dotyczyć tylko tych rozstrzygnięć, które nadają się do wstrzymania i wymagają wstrzymania. Po drugie, naruszenie art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie, pomimo, że na rozstrzygnięcie sprawy ma wpływ zakończenie postępowania toczącego się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 listopada 2008 r. Po trzecie, naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. w związku z art. 134 i art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a. polegające na przyjęciu, że w przypadku stwierdzenia, że odwołanie nie pochodzi od strony powinno dojść do stwierdzenia jego niedopuszczalności, podczas gdy prawidłowym rozstrzygnięciem powinno być umorzenie postępowania odwoławczego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

W świetle art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.) – skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Podkreślić przy tym trzeba, że Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, ponieważ w świetle art. 183 § 1 p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Jeśli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a. (a w rozpoznawanej sprawie przesłanek tych brak), to Sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej. Oznacza to, że Sąd nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów skargi kasacyjnej, a upoważniony jest do oceny zaskarżonego orzeczenia wyłącznie w granicach przedstawionych we wniesionej skardze kasacyjnej.

Po pierwsze, należy stwierdzić, że chybiony jest zarzut kasacyjny dotyczący naruszenia przez Sąd I instancji art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a. z powodu jego niezastosowania, pomimo że na rozstrzygnięcie sprawy ma wpływ zakończenie postępowania toczącego się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie ze skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 listopada 2008 r. (sygn. akt IV SA/Wa 821/08). W istocie bowiem, w dacie wydania postanowienia SKO w Warszawie z dnia [...] listopada 2008 r. w obrocie prawnym funkcjonowało ostateczne postanowienie SKO z dnia [...] marca 2008 r. o odmowie dopuszczenia do udziału w postępowaniu skarżącego stowarzyszenia, które następnie – co zasadnie orzekł Sąd I instancji – zostało uchylone nieprawomocnym wyrokiem WSA z kolei zaskarżonym do NSA. Dlatego też przyjęcie stanowiska, że stwierdzenie niedopuszczalności odwołania zależy czy też jest pochodną wcześniejszej odmowy dopuszczenia strony skarżącej do udziału w postępowaniu, prowadzi do wniosku, że rozpatrzenie skargi strony skarżącej na postanowienie o stwierdzeniu niedopuszczalności odwołania wymaga uprzedniej oceny prawnej czy w dacie jego wydania nastąpiło ostateczne zakończenie postępowania w przedmiocie dopuszczenia do udziału strony skarżącej w tym postępowaniu. Z tych względów, w tej sprawie Sąd I instancji nie miał podstawy do zastosowania przepisu art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a. i zawieszenia postępowania sądowego.

Po drugie, zarzut naruszenia art. 151 w związku z art. 152 ustawy p.p.s.a. z powodu przyjęcia stanowiska przez Sąd I instancji, że właśnie brak wstrzymania wykonania uchylonego przedmiotowego postanowienia SKO z dnia [...] marca 2008 r. w sentencji w wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 listopada 2008 r., oznacza brak wstrzymania wykonania postanowienia o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie, podczas gdy wstrzymanie może dotyczyć tylko tych rozstrzygnięć, które nadają się do wstrzymania i wymagają wstrzymania, było naruszeniem przepisów postępowania, które nie miało jednak wpływu na wynik sprawy. W obrocie prawnym do dnia wydania powyższego wyroku WSA funkcjonowało bowiem ostateczne postanowienie o odmowie dopuszczenia strony skarżącej do udziału w postępowaniu. Należy podkreślić, że wstrzymanie wykonania może dotyczyć tylko tych postanowień, które w istocie nadają się do wstrzymania wykonania w rozumieniu dyspozycji art. 152 p.p.s.a.

Po trzecie, zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. w związku z art. 134 i art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a. polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji stanowiska, że w przypadku stwierdzenia, iż odwołanie nie pochodzi od strony, powinno być wydane postanowienie o stwierdzeniu jego niedopuszczalności, chociaż w istocie powinna być wydana decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego, jest zasadny, lecz to uchybienie nie miało także wpływu na wynik sprawy. Wynika to z tego, że inna forma prawna rozstrzygnięcia w tej sprawie w żaden sposób nie zmienia sytuacji prawnej i faktycznej strony w tym postępowaniu w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania.

Oznacza to, że zaskarżony w tej sprawie wyrok Sądu I instancji pomimo częściowo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.

Z tych względów i na podstawie art. 184 cyt. ustawy p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku.