Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 25 lutego 2021 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Ewa Osipuk Sędziowie sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora sędzia WSA Adam Matuszak (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 lutego 2021 roku sprawy ze skargi L. B. na decyzję Wojewody z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie zezwolenia na dobudowę budynku garażowego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; II. zasądza od Wojewody na rzecz skarżącej L. B. kwotę 997 złotych (słownie: dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją z "[...]" r. Starosta "[...]" (dalej: "organ pierwszej instancji") zatwierdził projekt budowlany i udzielił A.W. i J.S. (dalej: Inwestorzy") pozwolenia na budowę dla inwestycji polegającej na dobudowie budynku garażowego na działce "[...]".

W uzasadnieniu Starosta podał m.in., że Inwestorzy złożyli wyjaśnienia z 29 czerwca 2020 r. dotyczące lokalizacji okna w budynku na działce sąsiedniej i załączyli zdjęcia,

z których wynikało, że okno jest zamurowane i nie pełni swojej funkcji.

W złożonym od powyższej decyzji odwołaniu L.B. (dalej: "Skarżąca") stwierdziła, że nie wyraża zgody na zamurowanie okna w jej budynku. Zaprzeczyła, jakoby okno było zamurowane i wyjaśniła, że jest tylko zastawione. Wyjaśniła, że budynek i przedmiotowe okno istnieją ponad 100 lat. Przyznała, że w pewnej odległości od okna stał blaszany obiekt, który nie zasłaniał okna. Dodała, że na ścianie jej budynku nie ma żadnych śladów, które wskazywałyby, że blaszany obiekt zasłaniał okno przez 20 lat. Skarżąca podniosła, że w 2002 r. przeprowadziła remont tynków zewnętrznych przedmiotowego budynku. Pod budynkiem stały więc rusztowania. Zaznaczyła, że Inwestorzy nie pozwolili jej zrobić zdjęcia jej budynku od strony działki Inwestorów. Do odwołania załączyła zdjęcie przedmiotowego okna, wykonane z wnętrza budynku i kopię faktury za remont budynku gospodarczego, który przeprowadziła w 2002 r.

Wojewoda "[...]" (dalej "Wojewoda", "organ odwoławczy") decyzją z "[...]"r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu decyzji Wojewoda zacytował treść art. 28 ust. 1 w związku z art. 3

pkt 6 i 7, art. 32 ust. 4, art. 33 ust. 2, art. 35 ust. 1 i ust. 3 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2020 r. poz. 1333, z późn. zm.) i wywiódł, że w postępowaniu

w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę organ zobligowany jest do sprawdzenia zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i przepisami techniczno-budowlanymi. Do obowiązków organu należy również weryfikacja kompletności projektu budowlanego, w tym czy posiada on wszystkie wymagane opinie, uzgodnienia, pozwolenia i sprawdzenia, a także sprawdzenie, czy projekt został sporządzony przez osobę posiadającą właściwe uprawnienia budowlane. Dodał, że zgodnie z art. 35 ust. 4 Prawa budowlanego, w razie spełnienia wymagań określonych w ust. 1 i w art. 32 ust. 4, organ administracji architektoniczno-budowlanej nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja o pozwoleniu na budowę nie ma charakteru uznaniowego i nie jest uzależniona od zgody właścicieli sąsiednich nieruchomości.

W ocenie organu odwoławczego, Inwestorzy spełnili wymagania z art. 32 ust. 4 Prawa budowlanego. Wojewoda stwierdził, że oceniany projekt budowlany spełnia wymagania rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1935). Projekt ten jest kompletny, zastosowane rozwiązania zostały zaprojektowane przez osoby posiadające wymagane uprawnienia budowlane, aktualne na dzień opracowania, ponadto złożono oświadczenia, o których mowa w art. 20 ust. 4 Prawa budowlanego.

Zaprojektowana inwestycja, polegająca na dobudowie budynku garażowego do istniejącego budynku mieszkalnego na sąsiedniej działce, i projekt budowalny są zgodne

z ustaleniami zawartymi w uchwale "[...]". Planowane przedsięwzięcie zalicza się do podstawowego przeznaczenia określonego w planie - zabudowy mieszkaniowej. Zaprojektowana dobudowa garażu do budynku mieszkalnego spełnia wskaźniki: intensywności zabudowy - 0,13 i powierzchni biologicznie czynnej - 61,07%. Zaprojektowany garaż będzie jednokondygnacyjny o wysokości 2,72 m, z dachem płaskim. Wojewoda stwierdził również, że projekt zagospodarowania terenu przedmiotowej inwestycji odpowiada wymaganiom określonym w § 12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1065, z późn. zm.), dalej: "rozporządzenie", w zakresie usytuowania do granicy działki.

Wojewoda ocenił ponadto, że interes prawny Skarżącej, związany ograniczeniami wynikającymi z lokalizacją projektowanej dobudowy budynku garażowego, jest zachowany. Wskazał, że § 13 i § 60 rozporządzenia chronią pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi i pomieszczenia mieszkalne. Z akt sprawy wynika, co potwierdza projekt zagospodarowania terenu i wyjaśnienia stron składane w toku postępowania, że w miejscu okna w budynku Skarżącej od strony działki Inwestorów znajdują się pomieszczenia gospodarcze. Brak jest pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Pomieszczenia

w budynku gospodarczym Skarżącej nie są pomieszczeniami przeznaczonym na pobyt ludzi, a tym bardziej nie są to pomieszczenia, o których mowa w § 60 rozporządzenia.

Organ odwoławczy zauważył ponadto, że nowelizując § 12 rozporządzenia prawodawca umożliwił sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, bezpośrednio przy ścianie budynku istniejącego na sąsiedniej działce, uzależniając taką lokalizację jedynie od tego, aby wysokość projektowanej zabudowy była zgodna

z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym. Natomiast zwolnił z obowiązku wykazania, że nowa zabudowa mogła powstać bezpośrednio przy istniejącym budynku ze ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych. Zatem intencją ustawodawcy nie jest ochrona otworów okiennych do wszelkich pomieszczeń, ale do takich, dla których ma być zagwarantowane naturalne oświetlenie i czas nasłonecznienia.

Skarżąca wywiodła skargę do tut. Sądu na ww. decyzję Wojewody. Zarzuciła, że decyzja ta została wydana z naruszeniem:

- art. 7, art. 77 i art. 80 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, z późn. zm.), dalej: "k.p.a.", przez nieprawidłowe rozpoznanie materiału dowodowego w sprawie i niepodjęcie wszelkich kroków zmierzających do wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego sprawy;

- art. 11 k.p.a. przez niedostateczne wyjaśnienie zasadność przesłanek, którymi kierował się organ przy wydawaniu zaskarżonej decyzji;

- art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego przez pominięcie, że pozwolenie budowlane wydano bez uwzględnienia uzasadnionego interesu Skarżącej, polegającego na zachowaniu możliwości spokojnego korzystania z nieruchomości i pominięcie, że organ rozpatrujący sprawę nie zweryfikował, czy możliwy jest inny wariant inwestycji, który mógłby minimalizować negatywne jej skutki.

Skarżąca stwierdziła, że organ winien ocenić, czy w przypadku zasłonięcia przedmiotowego okna, przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczenie, w którym jest ono umiejscowione, będzie spełniało wymogi określone w § 57 ust. 1 rozporządzenia. Dodała, że niezależnie od tego, czy pomieszczenie wymaga doświetlenia, to fakt, że otwór ten nadal pełni funkcję doświetlenia pomieszczeń, wystarczy do zakwalifikowania go jako okna w rozumieniu § 12 rozporządzenia. Stwierdziła, że wbrew twierdzeniom Inwestorów, okno nie było kiedykolwiek zamurowane, a w jego bliskiej odległości stał blaszany obiekt, który jedynak w żadnym stopniu nie zasłaniał okna.

Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, stwierdzenie, że decyzja ta nie podlega wykonaniu i zasądzenie od Wojewody kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji i argumentację tam przedstawioną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.), dalej: p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, natomiast art. 135 p.p.s.a. obliguje sąd do wzięcia pod uwagę z urzędu wszelkich naruszeń prawa.

Przeprowadzona przez Sąd kontrola legalności zaskarżonej decyzji i decyzji organu pierwszej instancji według wskazanych wyżej kryteriów wykazała, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią sporną jest prawidłowość decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego

i udzielenia pozwolenia na budowę budynku garażowego, który zgodnie z zamiarem Inwestorów, ma zostać posadowiony bezpośrednio przy granicy z działką Skarżącej.

Przyznać należy, że nie ma generalnego zakazu budowy przy granicy nieruchomości sąsiedniej ani warunku uzyskania zgody właściciela działki sąsiedniej na taką budowę. Możliwość takiej zabudowy działki dopuszcza § 12 ust. 2, ust. 3, ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2019 r.

poz. 1065, z późn. zm.), dalej: "rozporządzenie".

Wojewoda uznał, że w sprawie ma zastosowanie § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem, dopuszcza się, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy

§ 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce oraz jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Cytowany przepis nie dopuszcza budowy budynku garażowego przy granicy działek

w taki sposób, że przylegałby on do ściany budynku, w której znajduje się okno, bez względu na to, czy pomieszczenie, w którym jest to okno, jest przeznaczone na pobyt ludzi w rozumieniu § 4 i § 5 rozporządzenia, czy też nie. Co więcej, możliwość sytuowania bezpośrednio przy granicy działki budynku, który miałby przylegać do ściany z oknem w budynku sąsiednim, nie wynika również z pozostałych ustępów § 12. Okoliczność, że prawodawca zagwarantował w § 13 i § 60 rozporządzenia naturalne oświetlenie pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, nie oznacza, że okna nie pełniące tej funkcji można całkowicie zasłonić przez wybudowanie budynku bezpośrednio przy ścianie z takimi oknami, zasłaniając je całkowicie.

Wykładnia § 12 ust. 3 rozporządzenia zastosowana przez Wojewodę stoi

w sprzeczności z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, zgodnie z którym obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej. Nie może budzić wątpliwości, że wybudowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej w taki sposób, że będzie on przylegał swoją ścianą do ściany z oknem budynku istniejącego na sąsiedniej działce,

w konsekwencji czego nastąpi całkowite zasłonięcie tego okna, godzi w uzasadnione interesu właściciela budynku istniejącego na sąsiedniej działce.

Inwestorzy mogliby więc wybudować sporny budynek garażowy w planowany sposób, tylko w przypadku bezspornego ustalenia, że okno w ścianie budynku Skarżącej jest trwale zamurowane, w konsekwencji czego ściana ta jest tzw. ścianą pełną.

Organy obu instancji nie ustaliły tej okoliczności. Z uzasadnienia decyzji Starosty wynika, że organ ten ograniczył się do akceptacji wniosku Inwestorów i przedłożonych przez nich fotografii, z których miało wynikać, że przedmiotowe okno jest zamurowane i nie pełni swojej funkcji. Starosta nie zweryfikował jednak tego faktu. Natomiast złożone przez Inwestorów zdjęcia spornego okna nie pozwalają na stwierdzenie w sposób nie budzących żądnych wątpliwości, że rzeczywiście okno to zostało zamurowane, a nie jedynie zastawione m.in. cegłami, co podnosi Skarżąca. Z pisma Skarżącej z 11 kwietnia 2020 r.

i odwołania z 14 lipca 2020 r. oraz załączonych przez Skarżącą zdjęć, wynika, że sporne okno istnieje i doświetla pomieszczenia w tym budynku. Organ odwoławczy nie ustosunkował się w ogóle do tych rozbieżności, zaś treść uzasadnienia zaskarżonej decyzji pozwala na wniosek, że Wojewoda uznał, że okno nie zostało w sposób trwały zamurowane.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że rozstrzygnięcie sprawy z wniosku

o udzielenie pozwolenia na budowę dla przedmiotowej inwestycji będzie zleżało od prawidłowego i bezspornego ustalenia, czy istniejące w budynku Skarżącej okno zostało trwale zamurowane.

Mając powyższe na względzie nie sposób uznać, że organy administracji architektoniczno-budowlanej obu instancji zgodnie z wymogami art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. wyjaśniły wszystkie istotne okoliczności w sprawie, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy, obowiązkiem organu będzie wyczerpujące wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, co wymagać będzie przeprowadzenia postępowania dowodowego, w szczególności przeprowadzenia oględzin budynku Skarżącej, oraz dokonania obiektywnej oceny całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w celu zakończenia prowadzonego w sprawie postępowania

w sposób prawem przewidziany. Swoje rozstrzygnięcie organ uzasadni w sposób odpowiadający art. 107 § 3 k.p.a.

Stwierdzić ponadto należy, że załączony do akt administracyjnych projekt budowlany stanowi plik luźnych kartek. Projekt ten narusza w sposób oczywisty § 6 ust. 1 rozporządzenia z 25 kwietnia 2012 r. w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego, zgodnie z którym projekt budowlany należy sporządzić w czytelnej technice graficznej oraz oprawić w okładkę przystosowaną do formatu A4, w sposób uniemożliwiający dekompletację projektu.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a., Sąd uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzająca ją decyzję organu pierwszej instancji.

O kosztach postępowania, obejmujących wpis od skargi, wynagrodzenie pełnomocnika strony skarżącej, będącego adwokatem, oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa, orzeczono na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800, z późn. zm.).

Przedmiotowa skarga została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym w trybie

art. 15 zzs4 ust. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych

z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1842, z późn. zm.), wobec uznania za konieczne rozpoznania sprawy w związku z obowiązkiem terminowego rozpoznania spraw, istnieniem zagrożenia dla życia i zdrowia stron oraz brakiem możliwości przeprowadzenia rozprawy na odległość.