Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska, Sędziowie Asesor WSA Tomasz Dziuk (spr.), Sędzia WSA Artur Żurawik, Protokolant specjalista Ewa Pasiek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 sierpnia 2020 r. sprawy ze skargi H.J. na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...] r. nr [...] znak sprawy [...]; 2) zasądza od Wojewody Śląskiego na rzecz skarżącej kwotę 497 (czterysta dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Wojewoda Śląski, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 82 ust. 3 Prawa budowlanego, po rozpatrzeniu odwołania H.M. (noszącej obecnie nazwisko J.) utrzymał w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...] r nr [...], zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na przebudowę z nadbudową budynków gospodarczych na budynek mieszkalno - gospodarczy w L. przy ul [...]na działce nr 1.

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Wnioskiem z dnia 18 sierpnia 2017 r. K.W. i J.W. (dalej: inwestorzy) zwrócili się do Starosty [...] o pozwolenie na budowę dla inwestycji pod nazwą: przebudowa z nadbudową budynków gospodarczych na budynek mieszkalno-gospodarczy posadowiony na nieruchomość przy ul. [...] w L., nr działki 1.

Pismem z dnia 7 września 2017 r. organ I instancji powiadomił strony o wszczęciu postępowania w sprawie przedmiotowego wniosku. Za strony postępowania organ I instancji uznał (oprócz inwestorów):

- H.M., noszącą obecnie nazwisko J. (dalej: skarżąca), właścicielkę działki nr 2, o powierzchni 500 m2, położonej przy ul. [...],

- B.L. właścicielkę działki nr 3, o powierzchni 706 m2, położonej przy ul. [...]:

Skarżąca sprzeciwiła się inwestycji, podnosząc m.in.:

- negatywne odziaływanie obecnie istniejącego budynku gospodarczego, który na całej długości przylega do granicy jej działki, ograniczając w istotnym stopniu nasłonecznienie, przy czym na skutek realizacji inwestycji zacienianie działki skarżącej zwiększy się, co dodatkowo negatywnie wpłynie na wartość tej działki,

- sprzeczność zamierzonej inwestycji z planem miejscowym, gdyż przewidziane w tym planie sytuowanie w granicy dotyczy budynków w zabudowie bliźniaczej,

- możliwość usytuowania budynku w innym jej miejscu działki inwestorów, na co pozwala rozmiar ich działki.

Inwestorzy w trakcie postępowania, w związku z obowiązkiem nałożonym na nich przez organ I instancji, przedłożyli analizę projektowanej przebudowy i nadbudowy budynków gospodarczych, uwzględniającą wymagania określone w § 12 ust. 3 pkt 3 oraz § 13 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (obecnie: t.j. z 2019, poz. 1065 z późn. zm., dalej w skrócie: "rozporządzenie w sprawie warunków technicznych").

Decyzją nr [...] z dnia [...]r. Starosta [...] orzekł o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na realizację planowanej przez inwestorów inwestycji, uznając, że jest ona zgodna z ustaleniami planu miejscowego oraz przepisami wskazanego powyżej rozporządzenia w sprawie warunków technicznych.

W odwołaniu od powyższej decyzji skarżąca zarzuciła, że zabudowania, których dotyczy planowana przebudowa i nadbudowa, zlokalizowane są w tzw. ostrej granicy z jej niewielką działką, co już obecnie stanowi uciążliwość ze względu na brak zachowania minimalnych odległości od granicy i godzi w jej prywatność, powoduje zacienienie, uciążliwości komunikacyjne, zadymianie oraz brak odpowiedniej wentylacji, a także zagrażać będzie bezpieczeństwu podczas ewentualnych robot.

Jednak zaskarżoną obecnie decyzją Wojewoda utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy szczegółowo przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania, a także stanowiska stron. Zaakcentował także, że zakres sprawdzenia projektu przez organ administracji architektoniczno - budowlanej określa art. 35 ust 1 Prawa budowlanego, a także przytoczył treść tego przepisu.

Organ odwoławczy wskazał także, że dla obszaru objętego planowaną inwestycją obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta L., zatwierdzony Uchwałą Rady Gminy L.nr [...] z dnia [...]r (Dz. Urzędowy Woj. Śląskiego z [...] r. poz. [...]). Przedmiotem inwestycji jest przebudowa z nadbudową istniejących budynków gospodarczych na działce nr 1 przy ulicy [...] w L. na budynek gospodarczo - mieszkalny. Działka inwestycyjna zlokalizowana jest na terenie oznaczonym w planie miejscowym symbolem planistycznym 16 MN - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.

Organ odwoławczy dokonał szczegółowej analizy zamierzenia inwestycyjnego pod kątem jego zgodności z postanowieniami tego planu. Wskazał, że istniejąca zabudowa gospodarcza, podlegająca projektowanym zmianom, to usytuowany bezpośrednio przy północnej granicy działki budynek gospodarczy składający się z dwóch części. Większa jego część, usytuowana od strony zachodniej, posiada dwie kondygnacje: parter z dwoma pomieszczeniami gospodarczymi i poddasze z jednoprzestrzennym pomieszczeniem gospodarczym, przykryte dachem jednospadowym o pochyleniu 25,7°. Natomiast druga, mniejsza część, usytuowana na strony wschodniej, posiada jedną kondygnację (parter) i jest przykryta dachem jednospadowym płaskim.

Organ wyjaśnił, że zgodnie z założeniami projektowymi większa dwukondygnacyjna część istniejącego budynku nadal będzie miała dwie, kondygnacje (parter gospodarczy i poddasze mieszkalne). Dach pozostanie nadal jednospadowy, lecz zmianie ulegnie kąt jego pochylenia, który będzie wynosił 6°, co w ocenie organu odwoławczego jest zgodne z planem miejscowym. Organ odwoławczy zaakcentował przy tym, że w odniesieniu do tej części budynku nie nastąpi nadbudowa istniejącego budynku, który już obecnie posiada dwie kondygnacje, lecz będzie miała jedynie przebudowa formy dachu nad drugą kondygnacją tego obiektu.

Podobnie projektowana częściowa nadbudowa istniejącego budynku parterowego o jedną kondygnację z dachem płaskim (kąt 6°) jest zdaniem organu odwoławczego zgodna z postanowieniami planu miejscowego, który w art. 5 pkt 7) b) dopuszcza nadbudowę budynków jednokondygnacyjnych posiadających dach płaski o jedną kondygnację z płaskim dachem.

Wojewoda zbadał także zgodność z § 12 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych i stwierdził dopuszczalność planowanej nadbudowy, gdyż projekt zakłada nadbudowę budynku tylko o jedną kondygnację, a nadbudowana ściana w granicy nie będzie posiadała otworów okiennych lub drzwiowych. Ponadto zgodnie z przepisem § 206 ust. 2 rozporządzenia wykonana została, z wynikiem pozytywnym, ekspertyza techniczna przedmiotowych budynków gospodarczych.

Powołując się na sporządzoną w sprawie analizę przesłaniania organ odwoławczy nie podzielił zarzutów skarżącej dotyczących zacienienia. Ponadto nie zgodził się z zarzutami, dotyczącymi zwiększenia emisji zanieczyszczeń. Nie podzielił również zarzutów dotyczących złego stanu technicznego istniejącej zabudowy oraz pozostałych zarzutów podniesionych w odwołaniu.

W konkluzji rozważań przeprowadzonych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ odwoławczy, nawiązując do art. 35 Prawa budowlanego, stwierdził, że przedłożony projekt budowlany spełnia w pełnym zakresie wymagania określone przepisami prawa budowlanego, dotyczące zawartości projektu budowlanego, jego zgodności z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz kompletności projektu. Projekt został sporządzony przez osoby posiadające wymagane uprawnienia budowlane i które złożyły wymagane oświadczenie o sporządzeniu projektu zgodnie z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Do projektu dołączona została informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia do planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Ponadto Wojewoda stwierdził, że inwestor przedłożył wymagane oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

W skardze na powyższą decyzję pełnomocnik skarżącej, będący adwokatem, zarzucił naruszenie:

- art. 7 k.p.a., art. 8 § 1 i 2 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a., poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy w sposób niebudzący wątpliwości oraz niewyczerpujące i błędne rozpatrzenie materiału dowodowego, jak również dowolną ocenę materiału dowodowego, a przez to prowadzenie postępowania w sposób nieprowadzący do pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, albowiem choć organ nie przeanalizował wnikliwie projektu budowlanego, to ustalił przedmiot zamierzenia budowlanego oraz stwierdził jego zgodność z planem i przepisami techniczno-budowlanymi,

- art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji wydanie przez organ I instancji na rzecz inwestorów, a następnie utrzymanie w mocy przez organ odwoławczy decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę, pomimo tego, że usytuowanie budynku w granicy narusza uzasadnione interesy skarżącej, bowiem w tym przypadku nadbudowany budynek będzie usytuowany w tzw. "ostrej" granicy działki, co w znacznym stopniu przyczyni się do przesłaniania posesji skarżącej,

- art. 35 ust.1 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9) Prawa budowlanego i art. 140 kodeksu cywilnego poprzez zatwierdzenie projektu budowlanego, naruszającego uzasadnione interesy osób trzecich wynikające z prawa własności, oraz wydanie pozwolenia na budowę, pomimo występujących niezgodności projektu zagospodarowania terenu z przepisami, to jest z § 12 ust.. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie Warunków, technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie poprzez ich niezastosowanie i w konsekwencji brak sprawdzenia przez organy, obydwu instancji czy nadbudowa budynku w granicy zgodnie z zaskarżoną decyzją jest możliwa w świetle ww. przepisu, a ponadto naruszenie §13, §19, §23, §36, §60 i §273-277 tego rozporządzenia.

W uzasadnieniu skargi pełnomocnik skarżącej podniósł m.in. że budynek na nieruchomości inwestorów został zrealizowany w granicy z nieruchomością skarżącej, w konsekwencji planowane ocieplenie ściany granicznej skutkować będzie naruszeniem tej granicy oraz naruszeniem prawa własności. Tymczasem organ zobowiązany był uwzględniać kwestie własnościowe, w szczególności zbadać prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane, albowiem wykonanie ocieplenia, wobec przebiegu granicy pomiędzy działkami nr 1 i nr 2 wzdłuż ściany ocieplanego budynku, praktycznie zostanie wykonane na działce skarżącej.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Pismem z dnia 19 grudnia 2019 r. pełnomocnik inwestorów wniósł o oddalenie skargi, kwestionując jednocześnie stanowisko strony skarżącej i podnoszone przez nią zarzuty.

Na rozprawie pełnomocnik skarżącej podtrzymał stanowisko zawarte w skardze. Natomiast pełnomocnik inwestorów wniósł o jej oddalenie. Wyjaśnił, że nie posiada wiedzy, czy inwestorzy posiadają zgodę właściciela działki nr 3 na wykonanie docieplenia na terenie tej działki.

Wojewódzki Sąd Administracyjny rozpatrując sprawę zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2167, t.j. ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania. Stosownie do art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2019 r., poz. 2325, t.j. ze zm. dalej p.p.s.a.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi, oraz powołaną podstawą prawną.

Uwzględnienie skargi następuje w przypadkach naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a.), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 pkt 1 lit. b) p.p.s.a.), oraz innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a.). W przypadkach, gdy zachodzą przyczyny określone w art. 156 k.p.a. sąd stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.), jeżeli zachodzą przyczyny określone w innych przepisach, sąd stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa. Przedstawiona tutaj regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Przeprowadzone, w określonych wyżej ramach, badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji wykazało, że są one dotknięte uchybieniami, uzasadniającymi ich wzruszenie. Zaskarżone rozstrzygnięcie oraz utrzymana nim w mocy decyzja organu I instancji naruszają bowiem przepisy postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co w świetle art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. skutkuje ich uchyleniem.

Zgodnie z art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Prowadzą też postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej (art. 8 § 1 k.p.a.) i powinny działać w sprawie wnikliwie (art. 12 § 1 k.p.a.). Przepisy te znajdują doprecyzowanie m. in. w art. 77 § 1 k.p.a., zgodnie z którym organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy; istotny jest także art. 80 k.p.a., w świetle którego organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Przedmiotem skargi w niniejszej sprawie jest decyzja Wojewody Śląskiego utrzymująca w mocy decyzję organu I instancji o udzieleniu pozwolenia na budowę oraz o zatwierdzeniu projektu budowlanego. Podstawy materialnoprawne tych decyzji zawarte są w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (obecnie: t.j. Dz.U. z 2019 r., poz.1186 z późn. zm. zwana dalej "Prawem budowlanym"). Należy w związku z tym przypomnieć, iż obowiązek uzyskania decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę wynika z treści art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego. Przepis ten stanowi, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31 tej ustawy. Objęta wnioskiem inwestorów inwestycja niewątpliwie nie została zwolniona z obowiązku posiadania pozwolenia na budowę, np. poprzez wymóg dokonania zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót.

Decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę ma charakter związany. Tym samym wniosek inwestora nie może być nieuwzględniony z powodów innych, niż wyraźnie wskazanych w przepisach. Organ administracji nie dokonuje zatem oceny wniosku w granicach własnego uznania, lecz tylko w granicach wyznaczonych konkretnymi normami. Zasada ta wynika z art. 35 ust. 4 w zw. z ust. 1 Prawa budowlanego. Przepis ten stanowi, że organ administracji architektoniczno-budowlanej nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę, jeśli zostały spełnione następujące wymagania:

- projekt budowlany jest zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;

- projekt zagospodarowania działki lub terenu jest zgodny z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;

- projekt budowlany jest kompletny i posiada wymagane opinie, uzgodnienia, pozwolenia i sprawdzenia itp.;

- dokonano sprawdzenia projektu w przypadku istnienia takiego obowiązku;

- inwestor złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

W kontekście ostatniego wymagania zaakcentować należy, że zgodnie z art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy dołączyć do wniosku o pozwolenie na budowę - art. 33 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego. Jak wynika z akt administracyjnych organu I instancji każdy z inwestorów załączył do wniosku oddzielne oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, wskazując, że oświadczenia te dotyczą nieruchomości położonej L. przy ul. [...] o nr ewid. 1. Na tej podstawie organy uznały, że inwestorzy przedłożyli wymagane oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Tymczasem, jak wynika z zatwierdzonego przez organy projektu budowlanego tj. z rzutu parteru (rysunek nr A2) oraz rzutu poddasza (rysunek nr A3) po zewnętrznej stronie fragmentu ściany istniejącego budynku, znajdującego się bezpośrednio w granicy z działką nr 3, wykonane ma być docieplenie styropianem o grubości 20 cm. Oznacza to, że w ramach przyjętego przez inwestorów rozwiązania projektowego, docieplenie zewnętrzne powyższego fragmentu ściany, po zrealizowaniu, znajdować się będzie już na terenie innej nieruchomości, niż ta wskazana w oświadczeniach inwestorów o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowle (jednak wbrew zarzutom skargi nie na terenie działki skarżącej, wzdłuż której docieplenie zaprojektowano po wewnętrznej stronie muru). Tym samym, skoro złożone przez inwestorów oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane obejmowało wyłącznie działkę o nr ewid. 1, to organ nie miał wystarczającej postawy do tego, aby stwierdzić, że inwestorzy spełnili wskazany powyżej wymóg wynikający z art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego. Pominięcie przez organy okoliczności, że zamierzenie inwestycyjne, objęte wnioskiem inwestorów, dotyczy także - w zakresie wskazanego powyżej docieplenia zewnętrznego - fragmentu działki nr 3, świadczy o nieprawidłowym ustaleniu zasadniczego elementu stanu faktycznego, a tym samym o naruszeniu art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a. Z kolei błędnie ustalony stan faktyczny stał się podstawą do przedwczesnego stwierdzenia, że inwestorzy spełnili wskazany powyżej wymóg wynikający z art. 32 ust. 4 pkt 2 Prawa budowlanego.

Opisane dotychczas uchybienia przepisom postępowania stwarzają podstawę do uchylenia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. zarówno zaskarżonego rozstrzygnięcia, jak i poprzedzającej go decyzji organu I instancji. Jednocześnie ze względu na błędnie ustalony stan faktyczny, brak jest obecnie podstaw do dalej idącej kontroli prawidłowości zastosowania w rozpoznawanej sprawie prawa materialnego, do której również zmierzają zarzuty skargi. Kontrola zastosowania prawa materialnego następuje bowiem dopiero po ustaleniu rzeczywistego stanu faktycznego sprawy, w odniesieniu do którego mają znaleźć zastosowanie normy prawa materialnego w niewadliwie przeprowadzonym postępowaniu. Nie można przy tym obecnie przesądzić samego rozstrzygnięcia, jakie zapadnie w ramach ponownego rozpatrzenia sprawy przez organy administracji. Otwartą pozostaje bowiem kwestia, czy inwestorzy uzupełnią wniosek o oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, obejmujące również działkę nr 3 w zakresie niezbędnym do zrealizowania na tej działce docieplenia zewnętrznego ściany, czy też zmodyfikują przyjęte dotychczas rozwiązania projektowe dotyczące ocieplenia ściany znajdującej się w granicy z tą działką w ten sposób, że zamiast docieplenia zewnętrznego zaprojektowane zostanie docieplenie od strony wewnętrznej, tak jak ma to miejsce w odniesieniu do tej części ściany, która według projektu znajduje się w granicy z działką skarżącej.

O kosztach obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 480 zł. i opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. orzeczono na podstawie art. 200, 205 i 209 p.p.s.a. z uwzględnieniem § 14 ust. 1 lit c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800 z późn. zm.). Postanowieniem tutejszego Sądu z dnia 21 listopada 2019 r. skarżąca została zwolniona od kosztów sądowych i w związku z tym nie opłacała wpisu od skargi.

Wskazania co do dalszego postępowania wynikają wprost z przedstawionych powyżej rozważań. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy winny mieć na uwadze powyższe ustalenia i wskazania, bacząc aby nie naruszono reguł postępowania oraz by rozstrzygnięcia odpowiadały prawu materialnemu.