Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Ewa Dzbeńska Sędzia del. WSA Wojciech Jarzembski Protokolant st. inspektor sądowy Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 21 września 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia V.P. w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 lutego 2012 r. sygn. akt IV SAB/Gl 72/11 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia V.P. w Warszawie na bezczynność Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim w przedmiocie informacji publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok i zobowiązuje Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim do rozpatrzenia wniosku Stowarzyszenia V.P. w Warszawie z dnia 24 października 2011 r. 2. zasądza od Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim na rzecz Stowarzyszenia V.P. w Warszawie kwotę 437 (czterysta trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 r. sygn. akt IV SAB/Gl 72/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę Stowarzyszenia – V. P. w Warszawie na bezczynność Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim w przedmiocie informacji publicznej.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy.

J. P. reprezentująca stowarzyszenie zwykłe V.P. z siedzibą w Warszawie, wnioskiem z dnia 24 października 2011 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej, zwróciła się do Przewodniczącego Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Katowicach o udzielenie informacji, jak prowadzona przez niego jednostka - Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Katowicach (WZON) jest przygotowana do załatwiania spraw w formie dokumentu elektronicznego, doręczanego środkami komunikacji elektronicznej, a w szczególności do odpowiedzi na pytania:

1. Czy jednostka posiada elektroniczną skrzynkę podawczą? Jeśli tak:

a/ o podanie jej bezpośredniego adresu URL; b/ czy obsługuje ona korespondencję podpisaną profilem zaufanym ePUAP; c/ o przesłanie kopii zarządzenia lub polecenia służbowego dyrektora w sprawie założenia elektronicznej skrzynki podawczej; d/ kto personalnie w jednostce wyznaczony został do obsługi korespondencji doręczanej przez elektroniczną skrzynkę podawczą, z podaniem imienia, nazwiska i funkcji tej osoby; e/ o przesłanie dokumentu związanego z powierzeniem tej osobie obsługi korespondencji doręczanej przez elektroniczną skrzynkę podawczą; f/ w jaki sposób i kiedy ww. osoba została przeszkolona do obsługi korespondencji doręczanej przez elektroniczną skrzynkę podawczą; g/ jaki dokument reguluje w jednostce kwestie proceduralne związane z wewnętrznym obiegiem korespondencji doręczanej przez elektroniczną skrzynkę podawczą (instrukcja kancelaryjna/inny dokument), prosimy o przesłanie kopii tego dokumentu; h/ czy adres URL elektronicznej skrzynki podawczej jest podany do wiadomości publicznej na stronie podmiotowej BIP, z prośbą o podanie linku do odpowiedniej podstrony BIP jednostki; i/ czy kierownik jednostki posiada bezpieczny kwalifikowany podpis elektroniczny umożliwiający mu wydawanie decyzji administracyjnych w formie dokumentu elektronicznego, z prośbą o podanie nazwy firmy, gdzie usługa podpisu została zakupiona i rocznych kosztów z tym związanych;

2. Jeśli jednostka nie posiada elektronicznej skrzynki podawczej: jakie kroki i kiedy zamierza podjąć kierownik jednostki w celu, jak najszybszego jej udostępnienia obywatelom?

3. Czy jednostka posiada podane do publicznej wiadomości adresy e-mailowe? Jeśli tak:

a/ o podanie linków prowadzących do odpowiedniej podstrony BIP, gdzie adresy te zostały opublikowane; b/ kto personalnie w jednostce wyznaczony został do obsługi korespondencji doręczanej drogą mailową, z prośbą o podanie imion, nazwisk i funkcji tych osób; c/ o przesłanie dokumentów związanych z powierzeniem tym osobom obsługi korespondencji doręczanej drogą mailową; d/ jaki dokument reguluje w jednostce kwestie proceduralne związane z wewnętrznym obiegiem korespondencji doręczanej drogą mailową (instrukcja kancelaryjna/inny dokument), z prośbą o przesłanie kopii tego dokumentu;

W pkt 4 wniesiono o podanie bezpośredniego linku do strony podmiotowej BIP WZON w Katowicach oraz daty zgłoszenia strony podmiotowej BIP do wykazu prowadzonego przez MSWiA (rozdział 4 rozporządzenia MSWiA z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej).

Zażądano, by powyższe informacje zostały udostępnione drogą mailową.

W odpowiedzi Dyrektor Biura Dyrektora Generalnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach pismem z dnia 4 listopada 2011 r. udzielił następujących informacji:

1. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach posiada elektroniczną skrzynkę podawczą (ESP):

a) ESP Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach jest opublikowana pod adresem:http://epuap.gov.pl/wps/portal/E2_QpisUslu!Ji/kartaId=28231&opisId=3091; b) elektroniczna skrzynka podawcza jest usługą opublikowaną na platformie ePUAP, a zatem umożliwia podpisywanie dokumentów profilem zaufanym ePUAP; c) ESP Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego została utworzona na podstawie nieobowiązującego już rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 września 2005 r. w sprawie warunków organizacyjno-technicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym (Dz. U. z 2005 r. Nr 200, poz. 1651); d) obsługą korespondencji doręczanej na ESP zajmują się pracownicy Oddziału Kancelarii; e) kwestie związane z prowadzeniem obsługi kancelaryjnej Urzędu reguluje Zarządzenie Nr 0155/33/10 Dyrektora Generalnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie ustalenia Regulaminu Organizacyjnego Biura Dyrektora Generalnego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach (kopię przedstawiono w załączeniu); f) pracownicy obsługujący ESP zostali przeszkoleni w 2010 r. przez wewnętrzną komórkę organizacyjną Urzędu - Oddział Informatyzacji w Biurze Dyrektora Generalnego. Instruktaż miał charakter warsztatowy; g) kwestie obiegu korespondencji reguluje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. Nr 14, poz. 67 ze zm.); h) adres ESP Urzędu jest podany do wiadomości publicznej m. in. w Biuletynie Informacji Publicznej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego - http://bip.slask.eu/strona.php?trs=esp; i) kierownik jednostki posiada bezpieczny kwalifikowany podpis elektroniczny. Usługa podpisu została zakupiona w Powszechnym Centrum Certyfikacji CERTUM. Roczny koszt wynosi około 184 zł brutto.

2. Odpowiedź na pkt 2 wniosku nie dotyczy Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.

3. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach udostępnia adresy mailowe pracowników na stronie internetowej Urzędu:

a) adresy są opublikowane w zakładce "Kontakt", w "Książce adresowej" - http://www.katowice.uw.gov.pl/kontakt/ksiazka adresowa.html; b) do obsługi korespondencji przychodzącej na pracownicze adresy mailowe są zobowiązani wszyscy posiadacze tych kont. Ze względu na dużą ilość pracowników posiadających adresy mailowe (ponad tysiąc) w celu ustalenia ich imion, nazwisk oraz funkcji - odesłano do zapoznania się ze stroną internetową Urzędu; c) mając na uwadze, że są to pracownicze skrzynki mailowe obowiązek ich obsługi wynika z wykonywania podstawowych obowiązków służbowych; d) kwestie proceduralne związane z obsługą korespondencji doręczanej drogą mailową, reguluje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych.

4. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności funkcjonuje w strukturze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego przy Wydziale Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej, który zapewnia obsługę administracyjną Zespołu. Podano następnie link do strony internetowej Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach dotyczącej Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Stowarzyszenie zwykłe V. P. z siedzibą w Warszawie reprezentowane przez J. P., zarzuciło Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Katowicach (WZON) bezczynność polegającą na nieudostępnieniu żądanej informacji w ustawowym terminie. Strona wniosła o stwierdzenie obowiązku udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W ramach uzasadnienia podano, iż Przewodnicząca WZON nie udostępniła informacji, nie wydała też odmownej decyzji administracyjnej. W dniu 4 listopada 2011 r. stowarzyszenie otrzymało maila z Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, podpisanego przez Dyrektora Biura Dyrektora Generalnego Urzędu Wojewódzkiego i odnoszącego się do pytań objętych wnioskiem Stowarzyszenia. Odpowiedź ta dotyczyła jednak Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, a nie WZON w Katowicach. Stowarzyszenie nie otrzymało informacji, o które wnioskowało m.in. adresu URL elektronicznej skrzynki podawczej WZON oraz pozostałych informacji na temat tejże skrzynki (pk 1 lit a-h wniosku), a także informacji na temat bezpiecznego kwalifikowanego podpisu elektronicznego Przewodniczącego WZON, jako organu (pkt 1 lit. i), który powinien taki podpis posiadać. Nie otrzymało też informacji, o które wniosło w pkt 3 lit. a –d, bowiem udzielona odpowiedź nie dotyczy WZON. Nie udzielono też informacji z pkt 4. Zdaniem strony, WZON powinien posiadać odrębną stronę podmiotową w Biuletynie Informacji Publicznej, a nie odsyłać do podstrony Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Dyrektor Wydziału Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach wniósł o oddalenie skargi wskazując, iż Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim został powołany przez Wojewodę Śląskiego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 6a ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. Z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.), jako druga instancja w zakresie orzekania o niepełnosprawności. Organem uprawnionym do powołania wojewódzkiego zespołu jest wojewoda. Ustawa nie określa struktury, ani formy organizacyjnej WZON. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim został powołany zarządzeniem Wojewody Śląskiego nr 170/111 z dnia 1 czerwca 2011 r. i znajduje się w strukturze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Powołano Przewodniczącego Zespołu i ustalono, że obsługę Zespołu zapewnia Wydział Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej. Potwierdza to Regulamin Organizacyjny Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, przyjęty Zarządzeniem Wojewody Śląskiego nr 180/09, z dnia 1 lipca 2009 r., który w § 75 pkt 11 ustala zakres działania Wydziału Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej. Zgodnie natomiast z § 84 pkt 1 tego regulaminu koordynacja działań w Urzędzie, w zakresie realizacji zadań Wojewody wynikających z przepisów o dostępie do informacji publicznej, w tym redagowanie strony Biuletynu Informacji Publicznej, należy do Biura Wojewody.

Organ podał ponadto, iż sposób działania WZON określa rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. Nr 139, poz. 1328). Zgodnie z § 19 ust. 5 tego rozporządzenia, przewodniczący powiatowego zespołu oraz wojewódzkiego zespołu reprezentują zespół na zewnątrz i organizują jego obsługę administracyjno-biurową, ale w zakresie posiadanych kompetencji, tj. rozpatrywania indywidualnych spraw z zakresu orzekania o niepełnosprawności. Zaznaczono, że Przewodnicząca Zespołu nie jest organem, jest nim wojewódzki zespół (organ kolegialny), który działa przez składy orzekające w strukturze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Zakres kompetencji Przewodniczącego WZON w Województwie Śląskim wynika z § 19 ust. 3 rozporządzenia, w którym enumeratywnie wymienia się rodzaje orzeczeń, postanowień i zawiadomień wydawanych w składzie: przewodniczący zespołu oraz sekretarz lub wyznaczony przez przewodniczącego zespołu członek zespołu. Zarządzenie Wojewody Śląskiego o powołaniu zespołu oraz imienne upoważnienie Wojewody Śląskiego dla Z.U. (Przewodniczącej Zespołu) do załatwiania spraw w imieniu wojewody potwierdza, iż Przewodnicząca WZON w Województwie Śląskim sama nie posiada kompetencji do udzielenia informacji publicznej, a tym bardziej do wydawania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

Dalej podkreślono, że WZON powołany został do załatwiania indywidualnych spraw osób fizycznych z zakresu orzekania o niepełnosprawności. Postępowanie wszczynane jest na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego, a w toku postępowania gromadzone są i przetwarzane dane osobowe podlegające ochronie. Odwołanie od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych jak i wszystkie pisma procesowe obu stron postępowania, muszą spełniać wymogi pisma procesowego i zgodnie z art. 126 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego zawierać własnoręczny podpis osoby uprawnionej do jego wniesienia, który zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego nie może zostać zastąpiony żadnym podpisem mechanicznym np. faksymilą, bądź kserograficzną odbitką własnoręcznego podpisu. Zakres informacji, który może być udostępniony w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej jest niewielki i dotyczy np. zasad orzekania o niepełnosprawności, przepisów normujących to postępowanie, wykazu powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności w województwie śląskim, czy trybu postępowania przed wojewódzkim zespołem. Wszystkie te informacje zostały natomiast umieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Znajdują się tam również adresy e-mail pracowników Zespołu, adres skrzynki podawczej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, z którego wpływająca korespondencja przekazywana jest do wszystkich komórek działających w strukturze tego Urzędu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalając skargę wskazał, iż udostępnienie informacji na wniosek każdego zainteresowanego podmiotu jest sposobem uzupełniającym, ale nie fakultatywnym w stosunku do sposobu określonego w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem art. 10 tej ustawy bez znaczenia jest, czy informacja udostępniona za pomocą Biuletynu należy do kategorii obowiązkowo udostępnianych za pośrednictwem sieci teleinformatycznej, czy też została tak udostępniona z woli podmiotu zobowiązanego.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wówczas, kiedy skarżące stowarzyszenie nie znalazłoby żądanych informacji w Biuletynie Informacji Publicznej, mogłoby domagać się ich udostępnienia w trybie art. 10 ustawy o dostępie do informacji publicznej, czyli na wniosek. Dopiero wtedy dopuszczalne byłoby złożenie skargi do sądu na odmowę ich udostępnienia, czy też bezczynność organu.

Sąd pierwszej instancji przyjął, że zakres informacji żądanych wnioskiem skarżącego stowarzyszenia z dnia 24 października 2011 r. mieści się w ramach informacji publicznej, dotyczy bowiem trybu załatwiania i obsługi spraw za pośrednictwem systemu informatycznego. Informacje te podlegają udostępnieniu na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim jako organ władzy publicznej wykonujący zadania określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) jest zobowiązany do udostępniania posiadanych informacji, mających charakter informacji publicznych. Wbrew stanowisku skarżącego stowarzyszenia, za organ nie można jednak uznać Przewodniczącego WZON, który wyłącznie reprezentuje zespół na zewnątrz i organizuje jego obsługę administracyjno - biurową. Stosownie do § 19 ust. 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. Nr 139, poz. 1328 z późn. zm.), wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 6c ust. 9 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych Przewodnicząca Zespołu pełni wyłącznie funkcję reprezentacyjną i organizacyjną, ale to Zespół jako organ podejmuje decyzje zastrzeżone do jego kompetencji, w tym dysponuje informacjami publicznymi. Przewodnicząca WZON jest pracownikiem Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego i w imieniu Wojewody Śląskiego zajmuje się sprawami wymienionymi w pisemnym upoważnieniu z dnia 17 lutego 2011 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał ponadto, iż w art. 6a ust. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych powołanie i odwołanie WZON powierzono Wojewodzie, co może dodatkowo świadczyć o funkcjonalnym powiązaniu WZON z Wojewodą. W ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych Zespołowi nie przyznano osobowości prawnej (nie może samodzielnie zatrudniać pracowników, ani dysponować środkami publicznymi) i nie uregulowano szczegółowych zasad organizacji jego pracy (zapewnienia obsługi biurowej, lokalu). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, reguluje kwestię warunków organizacyjnych i technicznych pomieszczeń dla zespołów orzekających, nie wskazując jednak, kto ma te pomieszczenia zapewnić.

Według Sądu pierwszej instancji, WZON to organ kolegialny składający się z lekarzy, którzy mają wyłącznie uprawnienia orzecznicze w zakresie objętym ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, trudno zatem nakładać na nich inne obowiązki z tym niezwiązane. Skoro ustawodawca nie doprecyzował kwestii związanych z formą organizacyjną i obsługą Zespołu, to powinien zapewnić ją organ, który zespół powołuje, czyli Wojewoda, w ramach jego własnej struktury administracyjnej. Tym samym umieszczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim w strukturze Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach na mocy zarządzenia Wojewody Śląskiego nr 170/111 z dnia 1 czerwca 2011r., w którym ustalono, że obsługę Zespołu zapewnia Wydział Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej, należało uznać za prawidłowe. Z tych względów - zdaniem WSA - odpowiednia komórka organizacyjna Urzędu Wojewódzkiego była uprawniona do przyjmowania korespondencji skierowanej do Zespołu oraz jej rozpatrywania, za wyjątkiem spraw wymagających wydania indywidualnych decyzji administracyjnych zastrzeżonych do kompetencji Zespołu (§ 19 ust. 3 pkt 1-3 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności). Zatem miała umocowanie do rozpatrywania wniosków o udzielenie informacji publicznej dotyczącej Zespołu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął, iż pismo Dyrektora Biura Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 4 listopada 2011 r. stanowiło odpowiedź na wniosek Stowarzyszenia, co wynika wprost z jego treści. Brak sygnowania pisma przez Przewodniczącą Zespołu nie pozbawia go charakteru odpowiedzi na wniosek, bowiem to Urząd Wojewódzki prowadzi obsługę organu w zakresie udzielania odpowiedzi na wnioski o udostępnienie informacji publicznej.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, cel złożonego wniosku tj. przekazanie informacji publicznej został osiągnięty poprzez udzielenie odpowiedzi przez Wojewodę Śląskiego, działającego przez Dyrektora Biura Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach i z tego względu nie można uznać, iż organ - WZON w Województwie Śląskim działający w strukturze Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, pozostaje w bezczynności. Analiza odpowiedzi na wniosek z dnia 4 listopada 2011 r. pozwala - zdaniem tego Sądu - na konkluzję, że udzielono informacji w zakresie pkt 1, 2 i 3 wniosku, jak również pkt 4 informując, iż Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności działa w strukturze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego przy Wydziale Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej, który zapewnia obsługę administracyjną Zespołu. Podano również link do strony internetowej Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Zdaniem Sądu, organ udzielił informacji w zakresie pkt 4 wniosku, gdyż nawet podanie, że organ nie ma odrębnej strony w Biuletynu Informacji Publicznej jest udzieleniem informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał ponadto, iż w rozpatrywanej sprawie do Sądu nie należy stwierdzenie obowiązku prowadzenia przez organ stron w Biuletynie Informacji Publicznej, a wyłącznie rozpoznanie skargi na bezczynność.

Stowarzyszenie V.P. zaskarżyło powyższy wyrok w całości, wniosło o jego uchylenie i rozpoznanie skargi w trybie art. 188 p.p.s.a., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach oraz o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zarzucono naruszenie prawa materialnego, a to:

- art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej w zw. z art. 6a ust 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz 19 ust. 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności poprzez ich błędną wykładnię, z której wynika, jakoby fakt, iż wojewoda powołuje Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o niepełnosprawności oznaczał, iż nie jest on samodzielnym podmiotem, także w zakresie udzielania informacji publicznej, i w tym zakresie podlega wojewodzie, a także iż przewodniczący Zespołu nie posiada kompetencji do udzielenia informacji publicznej w zakresie funkcjonowania tego organu;

- art. 10 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez ich błędną wykładnię prowadzącą do wniosku, że skarżące stowarzyszenie żądało udzielenia informacji publicznej w zakresie objętym publikacją w biuletynie informacji publicznej, podczas kiedy podmiot ten najprawdopodobniej w ogóle nie posiada takiego biuletynu, a żądanych informacji brak w BlP Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach;

- art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez ich niezastosowanie pomimo faktu, iż organ nie udzielił skarżącemu stowarzyszeniu informacji w sposób zgodny z wnioskiem, ani nie poinformował o przyczynach braku możliwości jej udzielenia;

- art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez jego błędną wykładnię stwierdzającą, iż zaskarżony organ nie pozostaje w bezczynności co do udzielenia informacji publicznej.

Uzasadniając powołane zarzuty strona argumentowała, iż Przewodniczący WZON jest podmiotem określonym w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej tj. podmiotem reprezentującym inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym. Zdaniem kasatora, za takim stanowiskiem przemawia wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 19 sierpnia 2010 r. sygn. akt II SAB/RZ 30/10, który porusza kwestię samodzielności Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w którym wskazano, iż komisja ta jest odrębnym od wójta funkcjonalnym organem administracji publicznej, nie podlega wójtowi, który posiada wyłącznie kompetencję do jej wykreowania.

Autor skargi kasacyjnej podkreślił, iż zgodnie z art. 19 ust. 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2003 r. przewodniczący powiatowego zespołu oraz wojewódzkiego zespołu reprezentują zespół na zewnątrz i organizują jego obsługę administracyjno-biurową, a stowarzyszenie zwracało się do przewodniczącej WZON w Katowicach o udzielenie informacji publicznej właśnie w zakresie obsługi administracyjno-biurowej tej instytucji. W ocenie strony nieuzasadnione jest zatem twierdzenie, iż osoba ta nie ma kompetencji do udzielenia żądanej informacji.

Odnosząc się do twierdzenia Sądu I instancji, iż skarżące stowarzyszenie miałoby prawo do wnioskowania o udzielenie informacji publicznej dopiero wówczas, gdyby nie znalazło ich w biuletynie informacji publicznej, strona wnosząca skargę kasacyjną wskazała, iż podmiot, o który chodziło skarżącemu, najprawdopodobniej nie posiada biuletynu informacji publicznej. Brak jest również odpowiednich informacji w BlP Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, co wynika chociażby z tego, że udzielający odpowiedzi organ nie wskazał miejsca, w którym owe informacje można znaleźć. Według skarżącego stowarzyszenia w rozpatrywanej sprawie nie udzielono informacji publicznej zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej tj. w sposób i formie zgodnej z wnioskiem. Skarżący oczekiwał odpowiedzi na konkretne pytania w zakresie dotyczącym Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Katowicach.

I tak, pytanie 1a dotyczyło skrzynki podawczej tego podmiotu. Jeżeli podmiot takiej skrzynki nie posiada lub funkcjonuje ona w ramach skrzynki Urzędu Wojewódzkiego, powinno to zostać zawarte w odpowiedzi.

W punkcie 1 c skarżący oczekiwał przesłania kopii zarządzenia lub polecenia służbowego dyrektora w sprawie założenia elektronicznej skrzynki podawczej, a otrzymał odpowiedź dotyczącą podstawy prawnej założenia takiej skrzynki. Jeżeli żądane dokumenty nie istnieją, to skarżący powinien zostać o tym poinformowany.

Na pytanie 1 d skarżący otrzymał jedynie wymijającą odpowiedź, iż obsługą skrzynki zajmują się pracownicy oddziału kancelarii Urzędu Wojewódzkiego, podczas gdy skarżący wyraźnie żądał podania personaliów oraz stanowisk konkretnych osób zajmujących się obsługą elektronicznej korespondencji kierowanej do WZON, nie do całego urzędu.

Skarżące stowarzyszenie nie otrzymało także dokumentu, którego żądało w punkcie 1e, związanego z powierzeniem konkretnej osobie obsługi korespondencji doręczanej przez elektroniczną skrzynkę podawczą.

Zdaniem strony w zakresie pytania 1f, odpowiedź polegająca na podaniu, iż pracownicy zostali przeszkoleni w 2010 r. również nie spełnia wymagań udzielenia informacji publicznej, gdyż na pytanie "kiedy", organ zobowiązany był podać konkretną datę, a nie jedynie rok.

Odpowiedź na pytanie nr 2 była - według strony - nieprecyzyjna, dotyczyła bowiem kierownika jednostki. Ze względu na fakt, iż poprzednie odpowiedzi dotyczyły całego Urzędu Wojewódzkiego, nie wiadomo, o kierownika jakiej jednostki chodzi.

Pytanie nr 3 odnosiło się do oficjalnych adresów mailowych WZON, a nie konkretnych pracowników całego Urzędu Wojewódzkiego.

Na pytanie nr 3a udzielono odpowiedzi pod postacią linku do strony internetowej, na której znajduje się wyszukiwarka pracowników, brak natomiast ogólnych adresów e-mailowych podmiotu, a o to chodziło w pytaniu.

Pytanie 3b dotyczyło osób wyznaczonych do obsługi korespondencji nadsyłanej na adresy mailowe instytucji, nie odrębne skrzynki pracownicze.

Podobnie pytanie 3c, nie dotyczyło skrzynek pracowniczych.

Organ nie udzielił również odpowiedzi na pytanie 4, które dotyczyło strony internetowej BlP WZON w Katowicach, gdyż skarżący takowej nie znalazł. Wnioskodawcę odesłano bowiem do strony internetowej Urzędu Wojewódzkiego, nawet nie do strony podmiotowej BlP tego Urzędu, czy jego części poświęconej wyłącznie WZON. Nie poinformowano również o tym, że WZON nie posiada odrębnego biuletynu informacji publicznej.

Wobec przedstawionych zarzutów Dyrektor Wydziału Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego podtrzymał stanowisko zaprezentowane w odpowiedzi na skargę i wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz.U. z 14 marca 2012 r., poz. 270 (dalej: p.p.s.a.) w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym prowadzonym na skutek wniesienia skargi kasacyjnej obowiązuje generalna zasada ograniczonej kognicji tego Sądu. NSA jako Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej wyznaczonych przez przyjęte w niej podstawy, biorąc z urzędu pod rozwagę wyłącznie nieważność postępowania. Ponieważ w niniejszej sprawie nie występuje żadna z okoliczności enumeratywnie wymienionych w § 2 art. 183 p.p.s.a., która stanowiłyby o nieważności postępowania prowadzonego przez WSA w Gliwicach, sprawa ta została rozpatrzona w granicach zakreślonych zarzutami skargi kasacyjnej.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna zasługiwała na uwzględnienie. Zasadnie bowiem skarżący kasacyjnie zarzucił Sądowi pierwszej instancji naruszenie powołanych przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. 112 poz. 1198 ze zm.) obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy władzy publicznej. Wymaga przy tym podkreślenia, iż nie można tej kategorii podmiotów utożsamiać z tradycyjnie ujmowanym pojęciem organu administracji publicznej. Przede wszystkim bowiem obowiązuje tutaj ogólna zasada, wynikająca z art. 4 ust. 3 ustawy, iż zobowiązane do udzielania informacji są podmioty będące w ich posiadaniu. Oznacza to w konsekwencji, że obowiązek informacyjny organu publicznego nie musi być adekwatny do ustalonego zakresu jego działania, ale jest tylko i wyłącznie konsekwencją faktu dysponowania przez organ daną informacją.

Do tak rozumianej grupy podmiotów zobowiązanych na podstawie wskazanej regulacji do udostępniania informacji publicznej - zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w obecnym składzie - zaliczyć należy również Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011r., Nr 127, poz. 721.), jak trafnie zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny – nie przyznaje WZON osobowości prawnej, nie określa też struktury, ani organizacji pracy tego Zespołu. Przypisuje mu jednak własne kompetencje orzecznicze i związaną z nimi właściwość (art. 6 ust. 1 i 2 powołanej ustawy). Ponadto, zgodnie z powołaną ustawą WZON prowadzą własne rejestry i ewidencje (art.6 b ust. 7 i 11ustawy), na mocy art. 6 d ust. 2 ustawy są administratorami danych w prowadzonych przez siebie bazach. Są też osobno uprawnione do przetwarzania danych osobowych osób badanych w celu wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności (art. 6b ust. 8 ustawy).

Dostrzeżone przez Sąd pierwszej instancji okoliczności tj. powoływanie i odwoływanie członków Zespołu, którego, zgodnie z art. 6a ust. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej dokonuje wojewoda, jak również obsługa WZON realizowana w rozpatrywanej sprawie stosownie do regulacji wewnętrznych Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego przez odpowiednie jednostki w ramach struktury tego Urzędu, nie pozbawiają Zespołu charakteru organu we wspomnianym, wynikającym z ustawy, funkcjonalnym rozumieniu. Ponieważ Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności posiada informacje publiczne, jest on zobowiązany do udostępnienia tych informacji na zasadach i trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Nie zmienia tego również podniesiona w rozpatrywanej sprawie okoliczność, że pani Z. U. – Przewodnicząca WZON, jako pracownik Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, na podstawie upoważnienia z dnia 17 lutego 2011 r. została przez Wojewodę Śląskiego umocowana do załatwiania w jego imieniu innych spraw, które stosownie do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej, a także rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności przypisane zostały właściwości tego organu. Na mocy bowiem § 19 ust. 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2003 r. Przewodniczący wojewódzkiego zespołu ma niezależnie od tego zadania własne - reprezentuje Zespół na zewnątrz i organizuje jego obsługę administracyjno - biurową. To zatem Przewodniczący - jako reprezentant WZON władny jest, w okolicznościach rozpatrywanej sprawy, do załatwienia wniosku o udzielenie informacji publicznej w zakresie wykorzystania systemów teleinformatycznych do obsługi prac Zespołu.

Udostępnienie informacji publicznej następuje w drodze czynności materialno – technicznej, której dokonać może każda uprawniona osoba. Brak jest więc zasadniczo podstaw, by uznać, że wniosek o informację publiczną skierowany do Przewodniczącego WZON pozostaje niezałatwiony z tego tylko względu, że odpowiedzi udzielił Dyrektor Biura Urzędu Wojewódzkiego, któremu wniosek został przekazany stosownie do regulacji wewnętrznych obowiązujących w tej instytucji.

W okolicznościach rozpatrywanej sprawy dla stwierdzenia, czy WZON pozostaje w bezczynności polegającej na nieudostępnieniu żądanej informacji publicznej konieczne jest więc zbadanie, czy pismo Dyrektora Biura Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 4 listopada 2011 r. zawiera informacje objęte wnioskiem. W tym celu dokonać należało szczegółowej analizy treści wskazanego pisma w zestawieniu z treścią żądań strony skarżącej określonych we wniosku z dnia 24 października 2011 r.

Analiza taka - w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego - wykazuje, że pismo Dyrektora Biura Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach z dnia 4 listopada 2011 r., zawiera informacje odnoszące się do Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, podczas, gdy wnioskodawca zażądał wyraźnie informacji dotyczących bezpośrednio Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim. I tak, odpowiedź na pytanie 1 we wszystkich jego podpunktach dotyczy elektronicznej skrzynki podawczej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, bez wskazania, czy Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim posiada własną elektroniczną skrzynkę podawczą. Według udzielonej odpowiedzi pyt. 2 nie dotyczy Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, nie wskazano jednak, czy dotyczyć będzie WZON. W odpowiedzi na pytanie 3 - o adresy mailowe WZON wskazano na opublikowaną na stronie internetowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego książkę adresową obejmującą ponad tysiąc pracowników tego Urzędu i udzielono ogólnych informacji na temat funkcjonujących w urzędzie zasad obsługi pracowniczych adresów. Wreszcie, w odpowiedzi na prośbę wnioskodawcy o podanie linku do strony podmiotowej BIP Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (pkt 4 wniosku) odesłano do informacji o WZON zawartych na zwykłej stronie internetowej Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Zgodzić należy się oczywiście z twierdzeniem Sądu pierwszej instancji, że nawet podanie, że Zespół nie ma odrębnej strony w Biuletynu Informacji Publicznej jest udzieleniem informacji, niemniej jednak informacji takiej udzielona odpowiedź nie zawiera.

Uzasadnione jest zatem twierdzenie strony skarżącej, że składając wniosek o dostęp do informacji publicznej w dniu 24 października 2011 r. wnosiła o udzielenie informacji w innym zakresie, niż ten, w którym informacji udzielono. W istocie zatem żądanych informacji nie udostępniono.

Z omówionych względów, biorąc pod uwagę, że w skardze kasacyjnej sformułowano jedynie zarzuty odnoszące się do naruszeń prawa materialnego, stosownie do treści art. 188 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i rozpoznał skargę na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku, z tym skutkiem, że zobowiązał Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie Śląskim do rozpatrzenia wniosku Stowarzyszenia V.P. w Warszawie z dnia 24 października 2011 r. Ustawowy termin załatwienia wniosku wynikający z art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej liczyć należy zgodnie z art. 286 §2 p.p.s.a. od dnia doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, bezczynność organu w rozpatrywanej sprawie nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 188 w zw. z art. 149 ust. 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono, jak w sentencji.

Zwrot kosztów postępowania zasądzono na podstawie art. 200 w zw. z art. 193 oraz art. 203 pkt 1 p.p.s.a.