Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Alberciak po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2016r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. P. –D. i K. D. na upomnienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w W. z dnia (...) znak: (...) w przedmiocie poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym p o s t a n a w i a: odrzucić skargę. B.K.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w W. upomnieniem z dnia (...), działając na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jedn. Dz.U. z 2015r., poz. 1412), art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 947 ze zm.) oraz art. 15 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2014r., poz. 1619 ze zm.), dalej u.p.e.a., wezwał M. P. – D. i K. D. – rodziców małoletniego syna A. D. ur. 14 grudnia 2015r. do poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw gruźlicy i przeciw WZW typu B w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego upomnienia. Organ inspekcji sanitarnej wskazał jednocześnie, że niezgłoszenie się w wyżej wskazanym terminie spowoduje wszczęcie z urzędu postępowania egzekucyjnego w celu doprowadzenia do wykonania nałożonego obowiązku.

Powyższe upomnienie zostało doręczone zobowiązanym w dniu 7 marca 2016r.

W piśmie z dnia 10 marca 2016r., stanowiącym odpowiedź na upomnienie skarżący odwołując się do treści art. 17 ust. 1a ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wskazali, że na dzień wystawienia powyższego upomnienia ich małoletni syn nie podlegał obowiązkowym szczepieniom ochronnym, co oznacza, że upomnienie wystawione zostało bezzasadnie. Wnieśli o anulowanie naliczonych kosztów upomnienia.

W piśmie z dnia 15 marca 2016r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w W. wyjaśnił, że od upomnienia nie przysługuje środek odwoławczy, a jego wystawienie poprzedza wydanie tytułu wykonawczego w celu wyegzekwowania obowiązku ustawowego, tj. poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym.

W dniu 4 kwietnia 2016r. skarżący wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na upomnienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w W. z dnia (...) Zaskarżonej czynności, tj. upomnieniu o poddanie dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym zarzucili niezgodność z obowiązującymi przepisami prawa, podtrzymując argumentację przedstawioną w piśmie z dnia 10 marca 2016r.

W odpowiedzi na skargę Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w W. wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlega odrzuceniu, albowiem jej wniesienie jest niedopuszczalne.

Zakres właściwości rzeczowej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wyznaczają przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.) dalej p.p.s.a.

Zgodnie z art. 3 p.p.s.a. kontrola obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.) oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw;

4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a;

9) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących innych niż określone w pkt 1-3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.

Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach (art. 3 § 3 p.p.s.a.).

Przed przystąpieniem do merytorycznego rozpoznania skargi sąd administracyjny bada w pierwszej kolejności jej dopuszczalność. Skarga jest dopuszczalna jedynie wówczas, gdy organy administracji publicznej podejmują działania w formach władczych lub stanowiących, a więc właściwych dla podmiotu publicznego funkcjonującego w ramach przyznanych organowi uprawnień. Skarga wniesiona w sprawie, która wykracza poza zakres przedmiotowy jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.

Przedmiotem niniejszej skargi jest upomnienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w W. z dnia (...) o poddaniu dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym, które wydane zostało w trybie art. 15 § 1 u.p.e.a. Rozważenia więc wymaga, czy zaskarżone upomnienie może być kwalifikowane, jako akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie art. 17 ust. 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoby określone na podstawie ust. 10 pkt 2 są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określonym na podstawie ust. 10 pkt 1, zwanym dalej "obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi". Obowiązek powyższy podlega egzekucji administracyjnej z mocy prawa (art. 2 § 1 pkt 10 w zw. art. 3 § 1 u.p.e.a.). Stosownie natomiast do treści art. 5 ust. 2 cyt. ustawy, w przypadku osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie obowiązków, o których mowa w ust. 1 (m.in. poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym), ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, albo opiekun faktyczny w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159 i 742).

Zgodnie z art. 6 § 1 u.p.e.a., w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Egzekucja administracyjna zostaje wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia (art. 15 § 1 u.p.e.a.).

W świetle powyższych unormowań nie ulega wątpliwości, że charakter prawny upomnienia sprowadza się jedynie do przypomnienia o konieczności wykonania wymienionego w nim obowiązku, z jednoczesną informacją o zagrożeniu skierowania sprawy na drogę egzekucji administracyjnej. Upomnienie nie jest zatem rozstrzygnięciem władczym o sytuacji prawnej zobowiązanego, lecz jedynie przypomnieniem o konieczności wykonania obowiązków już istniejących. Dopiero bowiem niewykonanie obowiązku prowadzi do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego celem jest doprowadzenie do jego przymusowego wykonania, a konkretyzacja obowiązku następuje w tytule wykonawczym wszczynającym postępowanie egzekucyjne. Wadliwe wystawienie upomnienia może być natomiast jedynie podstawą zarzutu wniesionego na podstawie art. 33 pkt 1 u.p.e.a.

Reasumując stwierdzić należy, że na upomnienie, wydane w trybie art. 15 § 1 u.p.e.a., nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego, nie jest to bowiem akt lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Przez "czynność", o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. należy rozumieć czynność materialno - techniczną z zakresu administracji publicznej, dotyczącą uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Na podstawie tego przepisu, wolą ustawodawcy było objęcie kontrolą sądu administracyjnego tych prawnych form działania administracji publicznej, które mogą być i są podejmowane przez organy administracji publicznej w stosunku do podmiotów administrowanych w sprawach, dla których załatwienia nie jest przewidziana forma decyzji lub postanowienia. Działania te podejmowane są w sprawach indywidualnych, a więc ich przedmiotem jest określony i zindywidualizowany stosunek administracyjny, którego źródłem jest przepis prawa powszechnie obowiązującego. Muszą przy tym dotyczyć uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisów prawa. Upomnienie nie stanowi rozstrzygnięcia władczego, które decydowałoby o sytuacji prawnej osoby, do której zostało skierowane. Upomnienie jedynie przypomina o obowiązku w nim wymienionym i informuje, że niewykonanie istniejącego obowiązku spowoduje skierowanie sprawy na drogę egzekucji administracyjnej.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 p.p.s.a., odrzucił skargę, jako niedopuszczalną.

B.K.