Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Antoniuk (spr.) Sędziowie WSA Joanna Kube Adam Lipiński Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2014 r. sprawy ze skargi A. A. P. na bezczynność Burmistrza [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] grudnia 2011 r. o udostępnienie informacji publicznej w zakresie faktury z dnia [...] października 2010 r. za przygotowanie opinii prawnej zgodnie z § 2 pkt 3 umowy nr [...] z dnia [...] sierpnia 2010 r. (zlecenie nr [...]) oraz w zakresie faktury z dnia [...] lipca 2011 r. za sporządzenie opinii prawnej zgodnie z § 2 pkt 3 umowy nr [...] z dnia [...] stycznia 2011 r. 1. stwierdza, że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 2. w pozostałym zakresie umarza postępowanie, 3. zasądza od Burmistrza [...] na rzecz skarżącej A. A. P. kwotę 100 (słownie: sto) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wnioskiem z dnia [...] grudnia 2011 r. A. P. zwróciła się do Burmistrza [...], w trybie art. 61 Konstytucji RP o udostępnienie jej kopii wszystkich opinii, ekspertyz, analiz (m.in. prawnych, budowlanych i innych) przygotowanych dla Gminy [...] od maja 2010 r. do dnia realizacji wniosku oraz kopii umów, faktur i rachunków (skopiowanych obustronnie) za wyżej wymienione opracowania.

Burmistrz [...] pismem z dnia [...] stycznia 2012 r. wezwał A. P. w terminie 7 dni do wykazania powodów, dla których spełnienie powyższego żądania jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Zdaniem organu, była to informacja przetworzona, gdyż na dzień złożenia wniosku nie dysponował gotową informacją i jej udostępnienie wymagało podjęcia dodatkowych czynności, polegających m.in. na sięgnięciu do dokumentacji źródłowej, przeprowadzenie odpowiednich analiz, zestawień, wyciągów oraz usuwania danych chronionych prawem.

W odpowiedzi na powyższe, wnioskująca pismem z dnia [...] stycznia 2012 r. zakwestionowała stanowisko organu, że żądane przez nią informacje są informacjami prostymi, a następnie w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzuciła Burmistrzowi [...] bezczynność i naruszenie przepisów art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP oraz art. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) z uwagi na nieudzielenie jej informacji publicznej zgodnie z wnioskiem z dnia [...] grudnia 2011 r., wnosząc jednocześnie o zobowiązanie organu do jej udzielenia w zakresie żądanym we wniosku. W uzasadnieniu opisała stan faktyczny sprawy i podała, że do dnia wniesienia skargi nie uzyskała żądanej informacji.

Burmistrz [...] podniósł w odpowiedzi na skargę, że czynnością materialno – techniczną z dnia [...] lutego 2012 r. przekazał kopie opinii, ekspertyz i analiz znajdujących się w zasobach Urzędu Miejskiego w [...] przygotowanych dla Gminy [...] od maja 2010 r. do dnia złożenia wniosku oraz kopie umów za wykonanie opinii, ekspertyz i analiz, o których wyżej mowa. Natomiast co do faktur i rachunków stwierdził, że wnioskowane dokumenty nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a i art. 6 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (nie są dokumentami urzędowymi i nie pochodzą od funkcjonariusza publicznego), a zatem nie jest możliwe przekazanie ich kopii. Jednocześnie wskazał, że opinia prawna dotyczy zasadności wszczęcia postępowania sądowego i w związku z tym nie stanowi informacji publicznej. Z uwagi na powyższe organ wniósł o oddalenie skargi, bądź o jej odrzucenie.

Pismami z dnia [...] maja 2012 r. skarżąca podtrzymała zarzuty skargi, natomiast organ pismem z dnia [...] maja 2012 r. poinformował, że wykonał kopie wszystkich żądanych wnioskiem rachunków i faktur znajdujących się w jego zasobach oraz tego samego dnia, załączając stosowną kopię pisma, przekazał powyższe kopie skarżącej. Wywodził, że tym samym udostępnił wszystkie żądane wnioskiem informacje. Natomiast w piśmie przewodnim adresowanym do skarżącej z tej samej daty organ podał, że udostępnia wszystkie żądane materiały.

Na rozprawie sądowej pełnomocnik skarżącej podtrzymał skargę, ograniczając ją co do bezczynności Burmistrza [...] w zakresie udostępnienia kopii faktur i rachunku, bowiem - jego zdaniem - mimo doręczenia są one niekompletne poprzez dokonane na nich zaciemnienia (na pieczątce, na numerze faktury i na nazwie przedsiębiorcy wystawiającego fakturę) oraz w zakresie udostępnienia opinii prawnej wykonanej na zlecenie nr [...] z dnia [...] września 2010 r. Pełnomocnik organu wyjaśnił, że nie pozostaje w bezczynności i zadośćuczynił żądaniu skarżącej zawartemu we wniosku z dnia [...] grudnia 2011 r., zaś żądana opinia prawna nie stanowi informacji publicznej, bowiem dotyczy ona "ścieżki" prawnej toczącego się postępowania karnego, a zaciemnienia na fakturze, jak np. dane z pieczęci, nie stanowią informacji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę i wyrokiem z dnia [...] maja 2012 r. sygn. akt II SAB/Wa 75/12 m.in. zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku z dnia [...] grudnia 2011 r. w zakresie udostepnienia kopii rachunków i faktur za opinie, ekspertyzy i analizy przygotowane dla Gminy [...] od maja 2010 r. do dnia realizacji wniosku oraz opinii prawnej wykonanej na zlecenie nr [...] z dnia [...] września 2010 r.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Burmistrz [...]. Uznając skargę kasacyjną za zasadną, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 11 stycznia 2013 r. sygn. akt I OSK 2267/12 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ponownie rozpoznał sprawę ze skargi A.P. na bezczynność Burmistrza [...]. Sąd ten odnotował, że na rozprawie w dniu 5 czerwca 2013 r. pełnomocnik uczestnika postępowania – [...](dopuszczonego do udziału w postępowaniu postanowieniem z dnia 25 maja 2012 r.) złożył oświadczenie, według którego skarżąca, tak jak uczestnik, otrzymała wszystkie żądane wnioskiem z dnia [...] grudnia 2011 r. informacje, poza fakturami z dnia [...] października 2010 r. oraz z dnia [...] lipca 2011 r., które zostały zanonimizowane w zakresie danych osobowych, dotyczących przedsiębiorcy – radcy prawnego prowadzącego kancelarię, tj. imienia i nazwiska radcy prawnego, numeru NIP i Regon oraz rachunku bankowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 5 czerwca 2013 r. sygn. akt II SAB/Wa 67/13: 1) zobowiązał Burmistrza [...] do rozpatrzenia wniosku skarżącej z dnia [...] grudnia 2011 r. o udostępnienie informacji publicznej w zakresie faktury wystawionej na dzień [...] października 2010 r. - dotyczącej obsługi prawnej za przygotowanie opinii prawnej zgodnie z § 2 pkt 3 umowy nr [...] z dnia [...] sierpnia 2010 r. (zlecenie nr [...]) oraz w zakresie faktury z dnia [...] lipca 2011 r. za sporządzenie opinii prawnej zgodnie z § 2 pkt 3 umowy nr [...] z dnia [...] stycznia 2011 r. - w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania, 2) stwierdził, że bezczynność w zakresie rozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, 3) umorzył postępowanie w pozostałym zakresie, 4) zasądził od Burmistrza [...] na rzecz skarżącej kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej wniesionej przez Burmistrza [...] od ww. wyroku z dnia 5 czerwca 2013 r., Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2014 r. sygn. akt I OSK 2339/13 uchylił zaskarżony wyrok w pkt 1 i 4 oraz w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Naczelny Sąd Administracyjny, w nawiązaniu do wyroku z dnia 11 stycznia 2013 r. sygn. akt I OSK 2267/12 podkreślił, iż w razie częściowego udostępnienia informacji, obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę jest precyzyjne określenie zakresu, w jakim informacja nie została udzielona. W sytuacji, gdy informacja w pewnym zakresie została udzielona, nakładanie na organ ponownego obowiązku jej udzielenia w całości, w drodze obowiązku ponownego rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji nie znajduje podstawy prawnej. Natomiast Sąd pierwszej instancji nie zastosował się do tak sformułowanej oceny prawnej. Jest zaś niewątpliwe, że zanonimizowane faktury z dnia [...] października 2010 r. oraz z dnia [...] lipca 2011 r. zostały skarżącej udostępnione, a spór dotyczy tylko zakresu danych zawartych w treści tych faktur, które zostały już udostępnione i które podlegają udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. W konsekwencji Sąd pierwszej instancji zobowiązał organ do rozpatrzenia wniosku w zakresie ww. faktur bez ograniczenia zobowiązania w stosunku do danych, które zostały już udostępnione.

Z uwagi na treść art. 190 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że w poprzednim wyroku Naczelny Sąd Administracyjny dokonał takiej wykładni przepisu art. 5 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych, według której, z zestawienia dwóch wartości, tj. zasady jawności informacji publicznych oraz obowiązku ochrony prywatności, tajemnic przedsiębiorcy i danych osobowych osób fizycznych, można wyprowadzić wniosek, że możliwe jest udostępnianie informacji publicznej w sposób nienaruszający wskazanych dóbr chronionych. Zatem wyjaśnienie podstawy prawnej nie może abstrahować od wskazania norm, na podstawie których w rozpoznawanej sprawie należy zbadać, czy nie zachodzą ograniczenia w dostępie do informacji. Obowiązkiem Sądu pierwszej instancji jest analiza przepisów, z których wynika status radcy prawnego prowadzącego działalność w formie kancelarii radcy prawnego art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.) i dopiero po takiej analizie przesądzenie, czy radca taki jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.). Brak przymiotu przedsiębiorcy skutkować powinien wyborem przepisów o ochronie prywatności osoby fizycznej, tj. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). Przyjęcie natomiast, że radca prawny wykonujący zawód w kancelarii radcy prawnego jest przedsiębiorcą skutkuje wyborem przepisów ograniczających dostęp do informacji ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, każda z żądanych przez skarżącą informacji, zamieszczona na spornych fakturach, o ile nie została dotychczas udostępniona, powinna więc być indywidualnie oceniona w kontekście ograniczeń prawa do informacji, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Nadto, z uwagi na treść art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, konieczne będzie w dalszym postępowaniu rozważenie charakteru informacji o numerze rachunku bankowego radcy prawnego z uwzględnieniem przepisów art. 104-105 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 ze zm.). Pojęcie danych osobowych klienta banku mieści się w pojęciu informacji i tajemnicy bankowej (por. wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2003 r., sygn. akt II SA 2935/02, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 149895). Do danych osobowych klienta banku należy zaś, w ocenie składu orzekającego Naczelnego Sądu Administracyjnego w niniejszej sprawie, numer rachunku bankowego tej osoby (por. Paweł Barta, Paweł Litwiński "Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz", C.H. Beck 2013, s. 62-65).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Natomiast zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki przewidziane w ustawie, zaś kontrola tej działalności, zgodnie z § 2 pkt 8 tego przepisu obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a.

W świetle postanowień art. 190 zdanie pierwsze ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Obowiązek podporządkowania się ocenie prawnej wyrażonej w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, ciążący na sądzie, może być wyłączony tylko w wypadku istotnej zmiany stanu prawnego lub faktycznego. Nawet w przypadku odmiennej interpretacji prawa lub możliwości niezgodności oceny sądu z prawem obowiązującym, zapatrywania prawne wyrażone przez sąd mają moc wiążącą (patrz wyrok WSA w Olsztynie sygn. akt I SA/Ol 250/11, publik. LEX nr 795579).

Badając skargę na bezczynność w przedmiocie udzielenia informacji publicznej trzeba mieć na względzie, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 782), udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 ustawy. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno - techniczną. Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej może odmówić udzielenia tej informacji z uwagi na ochronę informacji niejawnych lub innych tajemnic ustawowo chronionych. Jednakże, jeśli odmawia, to ma tego dokonać w procesowej formie decyzji administracyjnej. Natomiast w sytuacji, gdy organ wnioskowaną informacją nie dysponuje jest zobligowany powiadomić pisemnie o tym fakcie wnioskodawcę. Dopiero przejaw działalności organu w jednej z ww. form działania zwalnia podmiot obowiązany do udzielenia informacji publicznej z zarzutu bezczynności.

Wyjaśnić także należy, że instytucja skargi na bezczynność organu, o której mowa w art. 149 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ma na celu ochronę strony przez doprowadzenie do wydania przez organ rozstrzygnięcia w sprawie oraz ustaleniu, czy bezczynność organu nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa.

W niniejszej sprawie, po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 kwietnia 2014 r. sygn. akt I OSK 2339/13, uchylającym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2013 r. sygn. akt II SAB/Wa 67/13 w pkt 1, przedmiotem ponownej oceny Sądu I Instancji stała się bezczynności Burmistrza [...] w zakresie realizacji wniosku skarżącej z dnia [...] grudnia 2011 r. o udostępnienie informacji publicznej w zakresie faktury wystawionej na dzień [...] października 2010 r. - dotyczącej obsługi prawnej za przygotowanie opinii prawnej zgodnie z § 2 pkt 3 umowy nr [...] z dnia [...] sierpnia 2010 r. (zlecenie nr[...]) oraz w zakresie faktury z dnia [...] lipca 2011 r. za sporządzenie opinii prawnej zgodnie z § 2 pkt 3 umowy nr [...] z dnia [...] stycznia 2011 r. - w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami postępowania.

W analizowanym przypadku, zgodnie z wytycznymi Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 16 kwietnia 2014 r. sygn. akt I OSK 2339/13), należało w pierwszej kolejności przeanalizować przepisy, z których wynika status radcy prawnego prowadzącego działalność gospodarczą w formie kancelarii radcy prawnego.

W świetle postanowień art. 8 ust. 1. ustawy z dnia 6 lipca 1982 o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 637 ze zm.), radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce: 1) cywilnej lub jawnej, w której wspólnikami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r., poz. 134); 2) partnerskiej, w której partnerami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej; 3) komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, w której komplementariuszami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie zaś z art. 9 ust. 1 tej ustawy, radca prawny wykonujący zawód w ramach stosunku pracy zajmuje samodzielne stanowisko podległe bezpośrednio kierownikowi jednostki organizacyjnej.

W analizowanym przypadku, radca prawny wystawiający sporne fakturę VAT za wykonane usługi na rzecz Gminy [...] prowadzi jednoosobowo kancelarię prawną. Zatem wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.). Przepis ten stanowi, iż przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Powyższe prowadzi do wniosku, iż na gruncie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jedn. Dz. U. z 2014, poz. 782) radca prawny prowadzący kancelarię w ramach działalności gospodarczej korzysta z ochrony prawnej ograniczającej dostęp do informacji publicznej (związanej z przedmiotem tej działalności) ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy.

Zatem w sprawie niniejszej, co do zasady, odmowę podania skarżącej danych uwidocznionych na oryginale faktur z dnia [...] października 2010 r.: imienia i nazwiska radcy prawnego, nr NIP i REGON, należy rozpatrywać na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odnosząc się do przesłanki ograniczającej dostęp do informacji publicznej – tajemnicy przedsiębiorcy, której definicję odczytać można z art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zakazie nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.).

Zwrócić jednakże należy uwagę, że dane takie jak: imię i nazwisko przedsiębiorcy, jego nr NIP I REGON są ogólnie dostępne. Zgodnie bowiem z art.16 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. W świetle art. 25 ust. 1 wpisowi do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) podlegają m.in.: 1) firma przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada; 2) numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada; 3) numer identyfikacji podatkowej (NIP). Zadaniem zaś CEIDG jest: 1) ewidencjonowanie przedsiębiorców będących osobami fizycznymi; 2) udostępnianie informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie; 3) umożliwienie wglądu do danych bezpłatnie udostępnianych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego; 4) umożliwienie ustalenia terminu i zakresu zmian wpisów w CEIDG oraz wprowadzającego je organu.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż dane radcy prawnego, który wystawił ww. faktury, tj. imię i nazwisko, nazwa kancelarii, nr identyfikacji podatkowej NIP i nr REGON nie tylko nie korzystają z ochrony prawnej ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy (art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej), lecz są jawne i każdemu dostępne w CEIDG (art. 38 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Bez względu na powyższe nie sposób uznać, iż żądanej informacji (we wskazanym zakresie) skarżącej nie udostępniono. Wprawdzie dane te zostały usunięte z kopii spornych faktur, poprzez zabiałkowanie lub zaczernienie, jednakże zostały one ujawnione w "Opinii Prawnej w przedmiocie [...] sporządzonej w dniu [...] lipca 2011 r. oraz w "umowie nr [...] z dnia [...] stycznia 2011 r." (karta 224 i 232 akt sądowych), z tytułu realizacji których przedmiotowe faktury zostały wystawione. Te zaś dokumenty (ich kopie) zostały skarżącej po wniesieniu skargi do sądu udostępnione wraz z kopiami faktur, czego skarżąca w postępowaniu nie kwestionowała. Zatem we wskazanym zakresie żądanie skarżącej o zobowiązanie organu do udostępnienia informacji publicznej nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Kolejną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia stało się usunięcie przez organ z udostępnionych skarżącej kopii faktur nr bankowego radcy prawnego.

W tym względzie wiążącym pozostaje pogląd wrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym wyroku z dnia 16 kwietnia 2014 r., iż pojęcie danych osobowych klienta banku mieści się w pojęciu informacji i tajemnicy bankowej (por. wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2003 r., sygn. akt II SA 2935/02, niepublikowany, treść [w:] System Informacji Prawnej LEX nr 149895). Do danych osobowych klienta banku należy zaś, w ocenie składu orzekającego Naczelnego Sądu Administracyjnego w niniejszej sprawie, numer rachunku bankowego tej osoby (por. Paweł Barta, Paweł Litwiński "Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz", C.H. Beck 2013, s. 62-65).

Tajemnicę bankową reguluje art. 104 i art. 105 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 ze zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 104 ust. 1, 2 i 3 tej ustawy, bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy przypadków, w których: 1) bez ujawnienia informacji objętej tajemnicą bankową - ze względu na istotę i charakter czynności bankowej lub obowiązujące przepisy - nie jest możliwe należyte wykonanie umowy, na podstawie której jest wykonywana ta czynność bankowa, lub należyte wykonanie czynności pozostających w związku z zawarciem i wykonaniem tej umowy; 2) następuje ujawnienie informacji objętych tajemnicą bankową przedsiębiorcom lub przedsiębiorcom zagranicznym: a) którym bank, zgodnie z art. 6a ust. 1 i art. 6b-6d, powierzył wykonywanie, stale lub okresowo, czynności związanych z działalnością bankową, b) którym powierzono wykonywanie czynności zgodnie z art. 6a ust. 7 – w zakresie niezbędnym do należytego wykonywania tych czynności; 3) następuje udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową adwokatom lub radcom prawnym w związku ze świadczeniem przez nich pomocy prawnej na rzecz banku; 4) udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonywania umów sprzedaży wierzytelności zaklasyfikowanych zgodnie z odrębnymi przepisami do kategorii straconych; 5) udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonania umów, o których mowa w art. 92a ust. 1, oraz związanych z nimi umów: a) o nadanie oceny inwestycyjnej (rating) sekurytyzowanym wierzytelnościom, b) ubezpieczenia od ryzyka niewypłacalności dłużników sekurytyzowanych wierzytelności; 6) udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonania umów, o których mowa w art. 92a ust. 3 i art. 92d, oraz związanych z nimi umów o: a) nadanie oceny inwestycyjnej (rating) sekurytyzowanym wierzytelnościom, b) obsługę sekurytyzowanych wierzytelności, c) organizację i przeprowadzenie emisji papierów wartościowych, d) ubezpieczenie od ryzyka niewypłacalności dłużników sekurytyzowanych wierzytelności; 7) udzielenie informacji innym bankom, instytucjom kredytowym lub instytucjom finansowym należącym do tego samego holdingu finansowego jest niezbędne do należytego wykonywania, określonych w przepisach prawa, obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Co istotne w niniejszej sprawie, osobom trzecim informacje te mogą być ujawnione, z zastrzeżeniem art. 105, 106a i 106b, wyłącznie gdy osoba, której informacje te dotyczą, na piśmie upoważni bank do przekazania określonych informacji wskazanej przez siebie osobie lub jednostce organizacyjnej (art. 104 ust. 2 zd. drugie Prawa bankowego).

Przepis art. 105 ww. ustawy określa instytucje na rzecz, których bank ma obowiązek udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową.

Analiza powyższych regulacji wskazuje, iż granice tajemnicy bankowej rozciągają się na informacje dotyczące wszystkich czynności bankowych. Świadczy o tym zwrot "wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej". Chodzi zatem o wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej "uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje". Tajemnicą bankową jest objęta informacja, która składa się z wiadomości dotyczących czynności bankowych i wiadomości dotyczącej osoby będącej stroną umowy. Celem przepisów o tajemnicy bankowej jest ustalenie wzajemnego stosunku ochrony prawa klienta do prywatności i interesu gospodarczego banków - pierwsze z tych dóbr jest, zgodnie z prawem bankowym, nadrzędne wobec drugiego. Obowiązek zachowania dyskrecji przez bank należy do tzw. essentialia negotii - elementów istotnych niektórych umów bankowych, a zwłaszcza dotyczy to umowy rachunku bankowego czy umowy o prowadzenie skrytki sejfowej – patrz Z. Ofiarski Komentarz do art. 104 ustawy – Prawo bankowe, LEX.

W świetle wiążącej w niniejszej sprawie oceny prawnej Naczelnego Sądu Administracyjnego i poglądów doktryny należy stwierdzić, iż rachunek bankowy klienta banku jest objęty tajemnicą bankową. Zatem, bez woli właściciela rachunku (art. 104 ust. 4 zd. drugie) nie jest możliwe ujawnienie nr rachunku osobom postronnym i instytucjom nieuprawnionym (niewymienionym w przepisach ustawy – Prawo Bankowe), zwłaszcza przez podmiot, który wszedł w posiadanie tego nr rachunku w ramach realizacji umowy cywilnoprawnej, jak to miało miejsce w analizowanym przypadku. Wobec tego nie można Burmistrzowi [...] czynić zarzutu, iż usuwając z kopi faktur nr rachunku bankowego wykonawcy usługi naruszył art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez niewłaściwe jego zastosowanie, albowiem tajemnica bankowa mieści się w pojęciu podlegającej ochronie innej tajemnicy ustawowo chronionej.

Odnosząc się zaś do kwestii usunięcia nr faktury z jej kopii należy przyjąć, iż nr faktury nie jest informacją publiczną w tym znaczeniu, iż nie zawiera w swej treści informacji o sprawie publicznej. Nr dokumentu sam w sobie ma jedynie znaczenie porządkowe, pozwalające na identyfikację tego dokumentu spośród innych. Skoro zatem w niniejszej sprawie udostępniono skarżącej kopie faktur wraz z umową i opinią, których te faktury dotyczą, skarżąca weszła w posiadanie wszystkich cech identyfikacyjnych dokumentu pozwalających na zapoznanie się z pełną informacją publiczną pozostającą w sferze zainteresowania wnioskodawczyni.

Reasumując, w ocenie Sądu, skarżącej przy piśmie z dnia [...] maja 2012 r. (karta 59 akt sądowych), już po wniesieniu skargi, udostępniono żądaną przez nią wnioskiem z dnia [...] grudnia 2011 r. pełną informację publiczną zawartą w fakturach z dnia [...] października 2010 r. i [...] lipca 2011 r.

W tym stanie rzeczy należy wskazać, iż art. 149 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym w aktualnym brzmieniu zawiera normę, według której uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego polega nie tylko na zobowiązaniu organu do wydania aktu w określonym terminie, ale także na rozstrzygnięciu o tym, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce oraz czy było to z rażącym naruszeniem prawa albo nie miało charakteru rażącego. Użycie w zdaniu drugim § 1 art. 149 wyrazu "jednocześnie" nie oznacza, że ta część przepisu ma zastosowanie tylko wówczas, gdy sąd zobowiązuje organ do wydania aktu w określonym terminie. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 1360/12, dostępnym na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl., z analizy tego przepisu, w kontekście przepisu art. 4171 § 3 K.c., wynika, że uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego może polegać na stwierdzeniu, że bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa albo że naruszenie prawa nie było rażące, mimo że są podstawy do umorzenia postępowania sądowego w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu, z uwagi na to, że akt taki został wydany przez organ po wniesieniu skargi do sądu.

Należy zatem stwierdzić, że dokonanie żądanej czynności lub wydania żądanego aktu przed rozpoznaniem przez sąd skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego, nie powoduje, stosownie do art. 149 § 1 powołanej ustawy procesowej, że w zakresie dotyczącym rozstrzygnięcia o tym, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa, postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 tej ustawy (pogląd ten został podzielony w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2012 r., sygn. akt I OSK 2443/12 i z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt I OSK 2626/12 – oba dostępne na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl.).

Z tych względów, Sąd wydał rozstrzygnięcie, o którym mowa w art. 149 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zdanie drugie i stwierdził w punkcie I sentencji wyroku, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Dla oceny, czy w rozpoznawanej sprawie miało miejsce rażące naruszenie prawa nie jest bowiem wystarczające samo przekroczenie ustawowych terminów. Musi być ono znaczne, bądź też wręcz przejawiać się w braku reakcji organu na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Nadto, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 kwietnia 2014 r. sygn. akt I OSK 2339/13 uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie jedynie w części dotyczącej zobowiązania organu do rozpatrzenia wniosku skarżącej o udostępnienie informacji publicznej w zakresie spornych faktur oraz zasądzenia kosztów, uznając za prawidłowe orzeczenie Sądu I instancji co do stwierdzenia, że bezczynność organu nie miała postaci kwalifikowanej. Skoro niniejsze orzeczenie, co do bezczynności Burmistrza [...] w zakresie udostępnienia informacji publicznej objętej przedmiotowymi fakturami zapadło w niezmienionym stanie faktycznym sprawy, to powyższe orzeczenie Sądu II instancji, jest dla składu orzekającego w niniejszej sprawie wiążące.

W sytuacji, gdy organ administracji publicznej, którego dotyczyła skarga na bezczynność, do daty orzekania przez sąd administracyjny wyda akt lub podejmie czynność, której domagała się strona, to organ ten przestaje tkwić w bezczynności. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 149 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (zdanie pierwsze), rozpatrzenie i uwzględnienie skargi na bezczynność organu może doprowadzić jedynie do zobowiązania organu do załatwienia sprawy w określonym terminie, gdyż rozpoznanie skargi na bezczynność w żadnym razie nie może wkraczać w kwestie merytoryczne dotyczące przyszłego rozstrzygnięcia.

Uznać należy, że gdy po wniesieniu skargi na bezczynność, organ wyda akt lub dokona czynności, której domagała się strona, a co do których pozostawał w bezczynności, to postępowanie przed sądem administracyjnym - w zakresie orzeczenia o zobowiązaniu organu do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa - staje się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 tej ustawy (por. uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08, dostępna na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Udostępnienie przez organ informacji publicznej czyni postępowanie sądowoadministracyjne bezprzedmiotowym co do rozstrzygnięcia o zobowiązaniu organu do udzielania żądanej informacji publicznej, gdyż na dzień orzekania organ nie pozostaje już w tym zakresie w bezczynności.

W zaistniałej sytuacji Sąd w punkcie II wyroku umorzył postępowanie sądowe w zakresie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] stycznia 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej, na podstawie art. 161 § 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 54 § 3 powołanej ustawy. O kosztach orzeczono zaś w punkcie III sentencji na podstawie art. 201 § 1 w zw. z art. 205 § 1 i 209 tej ustawy.