drukuj    zapisz    Powrót do listy

6110 Podatek od towarów i usług, Inne, Dyrektor Izby Skarbowej, Uchylono postanowienie I i II instancji, III SA/Gl 1438/16 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2017-03-09, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Gl 1438/16 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2017-03-09 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-11-15
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Adam Nita
Małgorzata Herman /przewodniczący sprawozdawca/
Małgorzata Jużków
Symbol z opisem
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne
Inne
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
Uchylono postanowienie I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2015 poz 613 art. 216, art. 262 par. 1 pkt. 2, art. 262 par. 5
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Herman (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Jużków, Sędzia WSA Adam Nita, po rozpoznaniu na w trybie uproszczonym w dniu 9 marca 2017 r. sprawy ze skargi K. D. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie kry porządkowej uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. z dnia [...] r. nr [...].

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] r., nr [...], Dyrektor Izby Skarbowej w K., na podstawie przepisów art. 216, art. 233 § 1 pkt, art. 239 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm, dalej: O.p..) po rozpatrzeniu zażalenia K.D.-Z. na postanowienie Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K. z dnia [...] r., nr [...], o nałożeniu kary porządkowej w wysokości 700,00 zł, utrzymał to postanowienie w mocy.

Stan sprawy przedstawia się następująco:

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K., postanowieniem z dnia 16 czerwca 2016 r., nr [...], nałożył na K. D.-Z. karę porządkową w wysokości 700,00 zł za niestawienie się bez uzasadnionej przyczyny na czynności przesłuchania w charakterze świadka zgodnie z wezwaniami organu z dnia 12 kwietnia 2016 r. oraz z dnia 13 maja 2016 r. W podstawie prawnej organ wskazał art. 216, art. 262 § 1 pkt 2 i § 5 oraz art. 263 § 1 O.p. w związku z art. 31 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 720).

K.D.-Z. wniosła na to rozstrzygnięcie zażalenie. Wskazała, że w dniu 6 maja 2016 r. uczestniczyła w wypadku drogowym, w którym doznała urazu ciała o czym poinformowała organ przedkładając kartę informacyjną ze szpitala. Wniosła o uchylenie postanowienia nakładającego karę porządkową.

Po dokonaniu merytorycznej i prawnej oceny zaskarżonego postanowienia, Dyrektor Izby Skarbowej w K. stwierdził, co następuje.

K. D.-Z. została dwukrotnie, prawidłowo wezwana celem przesłuchania w charakterze świadka. W wezwaniu z dnia [...] r. wyznaczono termin przesłuchania na dzień 13 maja 2016 r., natomiast w wezwaniu z 13 maja 2016 r. wyznaczono termin przesłuchania na dzień 15 czerwca 2016 r.

Skierowane do strony wezwania spełniały co do treści i formy wymogi określone w w/w art. 159 Ordynacji podatkowej oraz zawierały w pouczeniu skutki prawne niezastosowania się do wezwania wynikające z art. 262 § 1 Ordynacji podatkowej.

Organ wskazał, że zgodnie z art. 156 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, wezwany jest obowiązany stawić się w wyznaczonym terminie przesłuchania w miejscu i czasie oznaczonym w wezwaniu.

Dodał, że w razie niemożności stawiennictwa na wezwanie z powodu choroby, koniecznym jest dostarczenie organowi wzywającemu zwolnienia lekarskiego odpowiadającemu wyznaczonemu terminowi, w tym przypadku terminowi przesłuchania w charakterze świadka.

Skarżąca, przed terminem pierwszego przesłuchania przedstawiła jedynie Kartę informacyjną z udzielonej ambulatoryjnie pomocy w dniu 6 maja 2016 r. w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym, nie dołączając dokumentu L-4. Z kolei, przed terminem drugiego przesłuchania poinformowała organ, że w wyznaczonym drugim terminie przebywać będzie na wyjeździe i z tej przyczyny nie będzie mogła stawić się na przesłuchanie. Organ wskazał przy tym, że skarżąca nie uzgodniła telefonicznie innego terminu przesłuchania co mogła uczynić, bowiem na obu wezwaniach był podany numer telefoniczny.

W tym stanie faktycznym organ uznał, że niestawiennictwo w obu przypadkach nastąpiło bez uzasadnionej przyczyny co uprawniało Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej do ukarania wezwanej w charakterze świadka karą porządkową w kwocie 700,00 zł.

Wobec powyższego, organ odwoławczy stwierdził bezzasadność zarzutów podniesionych w zażaleniu czemu dał wyraz w zaskarżonym postanowieniu z dnia 7 września 2016 r. utrzymującym w mocy postanowienie pierwszoinstancyjne.

Na postanowienie organu odwoławczego, K. D. -Z. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

W skardze, K. D. -Z. wskazała, że Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. nałożył na nią karę porządkową w wysokości 700,00 zł. za dwukrotne niestawienie się na wezwania w charakterze świadka w siedzibie Urzędu Kontroli Skarbowej w K. , Ośrodek Zamiejscowy w B. w kwestii prowadzonego postępowania wobec firmy "A" Sp. z o.o., w której była we wcześniejszym okresie pracownicą.

Dalej wyjaśniła, że na pierwsze wezwanie, odebrane w dniu 21 kwietnia 2016r. z terminem stawiennictwa wyznaczonym na dzień 13 maja 2016r. nie stawiła się ponieważ w dniu 6 maja 2016r. uczestniczyła w wypadku samochodowym, w którym doznała urazu ciała co uniemożliwiło jej sprawne poruszanie się przez kilkanaście dni, o czym poinformowała pisemnie Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej, przesyłając w załączeniu kartę informacyjną ze szpitala potwierdzającą doznane urazy. Wyjaśniła też, że nie posiadała zaświadczenia lekarskiego, bowiem nie pracuje, zajmuje się wychowaniem dwójki małych dzieci i zaświadczenie lekarskie nie było jej potrzebne.

Na kolejne wezwanie odebrane w dniu 17 maja 2016r. z wyznaczonym stawiennictwem na dzień 15 czerwca 2016r. nie stawiła się z uwagi na fakt, iż przebywała na wyjeździe, o czym poinformowała pisemnie Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej. Był to okres tzw. zielonych przedszkoli i musiała wówczas sprawować opiekę na wyjeździe nad swoimi dziećmi.

Skarżąca stwierdziła, że w jej ocenie nie wystąpiły przesłanki do nałożenia kary porządkowej. Cały czas pozostawała do dyspozycji Urzędu Kontroli Skarbowej. Zarzuciła, że urzędnicy Urzędu Kontroli Skarbowej mogli również skontaktować się z nią telefonicznie, uzgadniając termin wezwania, a po wypadku komunikacyjnym jakiego doznała przed pierwszym terminem wezwania mogła zostać przesłuchana w miejscu zamieszkania. Nie została wezwana po raz kolejny w celu złożenia zeznań w prowadzonym postępowaniu

W odpowiedzi na skargę, organ wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów zawartych w skardze stwierdził, że w pełni podtrzymuje stanowisko zaprezentowane w zaskarżonym postanowieniu. Powtórzył przy tym motywy zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, iż zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – j.t. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm. dalej w skrócie p.p.s.a. ). Ponadto sąd może stwierdzić nieważność decyzji w całości lub w części, jeżeli została wydana : z naruszeniem przepisów o właściwości, bez podstawy prawnej, z rażącym naruszeniem prawa , dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie, była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały, zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa, w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą ( art. 145 § 1 pkt 3 tej ustawy w związku z art. 247 § 1 Ordynacji podatkowej).

Nadto sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną ( art. 134 § 1 w/w ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.).

Oceniając zaskarżone postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z punktu widzenia wskazanych powyżej kryteriów, stwierdzić należy, że rozstrzygnięcie to narusza przepisy prawa materialnego i procesowego co miało wpływ na wynik sprawy.

W szczególności należy wskazać, że argumentacja organu nie koresponduje z podaną podstawą prawną rozstrzygnięcia.

Należy przypomnieć, że zakres przedmiotowy stosowania kar porządkowych w postępowaniu podatkowym reguluje art. 262 O.p. w następujący sposób:

§ 1. Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:

1) nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub

2) bezzasadnie odmówili lub nie dokonali w terminie wyznaczonym w wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub udziału w innej czynności, lub,

2a) bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, lub

3) bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem,

mogą zostać ukarani karą porządkową w wysokości 2 800,00 zł.

Należy przy tym zauważyć, że zarówno wydanie postanowienia jak i wysokość kary pozostawiono uznaniu organu podatkowego. Jednak dopuszczalność zaskarżenia tego rozstrzygnięcia nie pozwala na dowolność organu w tym przedmiocie.

Przepis art. 262 § 1 O.p. ma charakter materialnoprawny. Jako niestawiennictwo bez uzasadnionej przyczyny (art. 262 § 1 pkt 1) należy traktować brak stawiennictwa mimo zobowiązania do niego prawidłowym wezwaniem, bez jakiegokolwiek usprawiedliwienia, lub usprawiedliwienie, które takiego stawiennictwa obiektywnie nie uniemożliwiało. Natomiast bezzasadność odmowy (art. 262 § 1 pkt 2 i § 3 pkt 1) zachodzi wówczas, gdy odmowa dokonania wskazanej w komentowanym przepisie czynności nie znajduje podstaw w obiektywnych okolicznościach sprawy. Chodzi więc nie o subiektywne przekonanie adresata wezwania o możliwości wykonania polecenia zawartego w wezwaniu, lecz o obiektywne istnienie przeszkód w jego wykonaniu (por. Babiarz Stefan i in. Ordynacja podatkowa. Komentarz. Wydanie IX, LEX).

Aktualny pozostaje pogląd, że warunkiem prawidłowego zastosowania art. 262 jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego nie tylko co do przesłanek wymienionych w tym przepisie (tj. co do podmiotu, przedmiotu, prawidłowości wezwania), lecz także co do rodzaju i stopnia zawinienia oraz ewentualnych skutków, jakie pociąga za sobą uchybienie wezwaniu (wyrok NSA w Krakowie z dnia 18 lipca 2000 r., I SA/Kr 2246/98, LEX nr 654368).

W rozpatrywanej sprawie Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w K. , postanowienie o nałożeniu na skarżącą kary porządkowej oparł na art.262 § 1 pkt 2 O.p.

Tymczasem stan faktyczny ustalony w rozpatrywanej sprawie nie pozwala na przyjęcie, że zaistniały przesłanki określone w ww. art. 262 § 1 pkt 2 O.p. w postaci bezzasadnej odmowy złożenia przez skarżącą zeznań w charakterze świadka. Odmowa złożenia zeznań musiałaby być wyraźna i jednoznaczna, co w tej sprawie nie miało miejsca. Z kolei, w uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ koncentruje się na innej przesłance, o której mowa w art. 262 § 1 pkt 1 O.p. akcentując, że niestawiennictwo skarżącej było nieusprawiedliwione i stanowiło zignorowanie wezwania. Zdaniem Sądu, nieuprawnione w okolicznościach sprawy jest stwierdzenie organu, że skarżąca w ogóle nie zamierzała składać zeznań w badanej przez organ sprawie.

Nie kwestionując potrzeby przewidzianego prawem dyscyplinowania osób, które celowo utrudniają organowi podatkowemu prowadzone postępowanie, w ocenie Sądu w rozpatrywanym przypadku skarżąca wprawdzie nieudolnie, ale jednak powiadomiła pisemnie organ o niestawiennictwie w pierwszym i drugim terminie wezwania i jego przyczynie. Skarżąca przedłożyła Kartę informacyjną z udzielonej jej po kolizji drogowej pomocy w dniu 6 maja 2016 r. w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym w B. . Doznała stłuczenia głowy, skręcenia kręgosłupa szyjnego, stłuczenia klatki piersiowej. Zalecono oszczędzający tryb życia, kołnierz ortopedyczny do 2 tygodni, kontrolę w poradni urazowo-ortopedycznej. Została skierowana po L 4 do POZ, z czego nie skorzystała jako osoba niepracująca. W takim przypadku, skoro organ został uprzedzony o przyczynie nieobecności, mógł zaplanowane czynności przeprowadzić w miejscu pobytu (zamieszkania) skarżącej co wprost przewiduje art. 155 § 2 O.p.

Skład orzekający w rozpoznawanej sprawie nie podziela zatem przedstawionej przez organ argumentacji zwłaszcza, że jak już wspomniano zachodzi rozbieżność pomiędzy wskazaną podstawą prawną rozstrzygnięcia a jego uzasadnieniem. Organ przy tym ograniczył się wyłącznie do oceny pism skarżącej, nie żądał żadnych dodatkowych wyjaśnień ( co do wyjazdu w terminie przesłuchania), a ponadto nie wypowiedział się co do adekwatności nałożonej kary.

W ocenie Sądu rozpoznającego skargę podniesione w niej zarzuty zasługują na uwzględnienie. W stanie faktycznym sprawy skarżąca spotkała się z nadmiernym rygoryzmem ze strony organu, który w sposób dowolny przyjął, że pisma informujące o przyczynie niestawiennictwa świadczą o zamiarze uniknięcia złożenia zeznań. Organ nie żądał od skarżącej żadnych wyjaśnień, nie przesłuchał jej w miejscu zamieszkania, nie uzasadnił wysokości kary, usprawiedliwienie nieobecności ocenił jako brak usprawiedliwienia, a nawet odmowę złożenia zeznań. Z tych względów zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie nie mogą się ostać.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zaskarżone postanowienie ora postanowienie pierwszoinstancyjne naruszają prawo i działając na podstawie art. 145 § pkt 1 a) i c) w związku z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt