Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Bożenna Blitek po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi B. P. na notę księgową Prezydenta Miasta z dnia 17 kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych na terenie Krakowa p o s t a n a w i a : odrzucić skargę

W dniu 17 kwietnia 2015 r. Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu, działając w imieniu Prezydenta Miasta, wydał notę księgową nr [...], zgodnie z którą B. P., działający pod firmą P. B. Transport Towarowo-Osobowy "A", miał uiścić opłatę w wysokości 11.080 zł za korzystanie z przystanków komunikacyjnych na terenie K w okresie od 1 października do 31 grudnia 2014 r.

Pismem z dnia 12 czerwca 2015 r. B. P. wniósł skargę na powyższą notę księgową z dnia 17 kwietnia 2015 r., domagając się jej uchylenia, względnie stwierdzenia jej bezskuteczności.

W odpowiedzi na skargę Prezydent Miasta wniósł o odrzucenie skargi, gdyż sprawa nie należy do zakresu właściwości sądu administracyjnego, względnie o oddalenie skargi jako niezasadnej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje:

Przystępując do rozpatrywania skargi sąd administracyjny jest zobowiązany w pierwszej kolejności do ustalenia, czy jest ona dopuszczalna z punktu widzenia zakresu kognicji sądu administracyjnego. Zgodnie z treścią art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm., zwanej dalej "p.p.s.a."), w brzmieniu dotychczasowym zgodnie z treścią art. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658):

"Art. 3. § 1. Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

§ 2. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4a.

§ 3. Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach."

Podstawę wystawienia noty księgowej w rozpatrywanej sprawie stanowi przepis art. 16 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie drogowym (Dz. U. z 2011 r. nr 5, poz. 13 z późn. zm.), zgodnie z którym:

"Art. 16. 1. W transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.

(...)

4. Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad."

Na terenie Gminy obowiązuje uchwała Rady Miasta z dnia 30 marca 2011 r. Nr [...] w sprawie ustalenia stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest Gmina (Dz. Urz. Woj. z 2011 r. nr 189, poz. 1504).

Działanie organu administracji uzasadniające objęcie tego działania kontrolą sądu administracyjnego musi przede wszystkim mieć charakter władczy. Tej cechy nie można przypisać czynności polegającej na wystawieniu noty księgowej. W ocenie Sądu, przedmiotowa nota księgowa nie może stanowić samoistnego źródła obowiązku danego przewoźnika. O charakterze administracyjnym konkretnego działania organu przesądzają trzy cechy: podjęcie go w sprawie indywidualnej, charakter publicznoprawny i związek z uprawnieniem lub obowiązkiem wynikającym z przepisu prawa. Zdaniem Sądu, przedmiotowa nota księgowa nie spełnia trzeciej cechy, gdyż nie może stanowić samoistnego źródła obowiązku danego przewoźnika wynikającego z przepisu prawa. Powołane wyżej przepisy ustawy o publicznym transporcie drogowym wprowadzają co prawda obowiązek uiszczania opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych, niemniej przepisy te nie określają wprost jakiego rodzaju czynność, bądź akt miałby wyrazić obowiązek przewoźnika do uiszczenia opłaty. Nie jest nim na pewno nota księgowa.

Trzeba zwrócić uwagę na okoliczność, że dochodzenie nieuiszczonej opłaty następuje w trybie przepisu art. 2 i nast. ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619 z późn. zm.). Konkretyzacja wymaganej kwoty następuje w tytule wykonawczym, którego wystawienie poprzedza upomnienie (art. 15 § 1 w/w ustawy). W ocenie Sądu, przedmiotowa nota księgowa ma wyłącznie walor informacyjny co do niewykonanej powinności uiszczenia opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych, stanowiąc zarazem wezwanie do uiszczenia wymaganej kwoty. Z tego względu nota księgowa nie wchodzi w zakres aktów czy czynności podlegających kognicji sądu administracyjnego. Raz jeszcze należy podnieść, że nota księgowa nie wywołuje skutków prawnych w sferze praw i obowiązków podmiotu, do którego jest skierowana. Należy przy tym zaznaczyć, że obrona przed ewentualnym niezgodnym z prawem działaniem organu w sprawie opłat za korzystanie z przystanków lub dworców powinna być realizowana na etapie postępowania egzekucyjnego z wykorzystaniem przewidzianych ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji środków pranych, w tym zarzutów. Sąd administracyjny zgodnie z powołanym na wstępie przepisem art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. dokonuje kontroli postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.

Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, iż sprawa będąca przedmiotem skargi pozostaje poza zakresem właściwości sądów administracyjnych, a w związku z tym – na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i § 3 p.p.s.a. – orzekł jak w sentencji.