Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Dariusz Kurkiewicz (sprawozdawca), Sędziowie sędzia WSA Sylwester Golec, sędzia WSA Waldemar Śledzik, Protokolant starszy referent Karol Kodym, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2015 r. sprawy ze skargi S. L. na bezczynność Prezydenta W. w zakresie przekazania odwołania 1) umarza postępowanie sądowe w sprawie zobowiązania Prezydenta W. w przedmiocie przekazania odwołania, 2) stwierdza, że bezczynność Prezydenta W. miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 3) wymierza Prezydentowi W. grzywnę w wysokości 2000 złotych (słownie: dwa tysiące złotych), 4) zasądza od Prezydenta W. na rzecz S. L. kwotę 100 zł (słownie: sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Prezydent [...] W. decyzją z dnia [...] lipca 2014 r. odmówił S. L. (dalej "Skarżący") stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za nieruchomość położoną w W. przy ulicy [...] (działka nr ewid. [...] z obrębu [...] o powierzchni 121 m²). W ocenie organu, według stanu na dzień 9 lipca 2014 r. za przedmiotową nieruchomość występuje zaległość z tytułu podatku od nieruchomości za lata 2012 - 2014 w wysokości 497 zł, w związku z czym wniosek Skarżącego w części dotyczącej zwrotu nadpłaty z tytułu podatku był bezzasadny.

Skarżący w odwołaniu z dnia 7 sierpnia 2014 r. od ww. decyzji zarzucił naruszenie art. 6, art. 8, art. 7, art. 77, art. 80 w związku z art. 220 oraz art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm., dalej "k.p.a."). Wniósł o uchylenie decyzji organu I instancji w całości i zobowiązanie organu do ponownego rozpoznania sprawy.

Pismem z dnia 27 marca 2015 r. Skarżący wezwał Prezydenta [...] W. do usunięcia naruszenia prawa polegającego na nieprzekazaniu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. odwołania od decyzji z dnia [...] lipca 2014 r. zgodnie z art. 133 k.p.a. Skarżący podniósł zarzuty naruszenia art. 35 § 1 i 131 k.p.a.

W odpowiedzi, Prezydent [...] W. pismem z dnia 15 kwietnia 2015 r. poinformował, iż przy piśmie datowanym na 10 kwietnia 2015 r. przekazał do SKO w W. odwołanie Skarżącego z dnia 7 sierpnia 2014 r.

Skarżący w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzucił Prezydentowi [...] W. naruszenie art. 8, art. 12, art. 35 § 1 i art. 36 k.p.a. oraz wniósł o:

- zobowiązanie Prezydenta [...] W. do wykonania żądanej czynności administracyjnej w terminie czternastu dni od dnia doręczenia akt organowi oraz ukaranie dyscyplinarnego pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie;

- wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 149 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 zez zm., dalej p.p.s.a.) w wysokości określonej w art. 154 § 6 ww. ustawy;

- zasądzenie kosztów postępowania;

- rozpoznanie skargi w trybie uproszczonym.

Skarżący wskazał, iż Prezydent [...] W. dotychczas nie wykonał odpowiedniej czynności administracyjnej, nie przekazał odwołania do organu odwoławczego, celem merytorycznego jego rozpoznania. Zarzucił naruszenie art. 35 § 3 k.p.a., który określa maksymalny termin załatwienia sprawy, a także zasadę zaufania do organów administracji zawartą art. 8 k.p.a. oraz zasadę szybkości postępowania zawartą w art. 12 § 1 k.p.a. Za uzasadnione uznał zobowiązanie Prezydenta [...] W. do ukarania pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie na podstawie art. 38 k.p.a.

Na zasadność swoich zarzutów przytoczył tezy orzeczeń sądów administracyjnych w sprawach z dnia 19 kwietnia 2012 r. (sygn. akt II OSK 321/12) i z dnia 5 lipca 2012 r. (sygn. akt II OSK 1031/12) oraz uchwałę NSA z dnia 26 listopada 2008 r. (sygn. akt I OPS 6/08).

W odpowiedzi na powyższą skargę Prezydent [...] W. wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów Skarżącego wskazał, iż odwołanie Skarżącego od decyzji z dnia [...] lipca 2014 r. zostało przekazane do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. ze znacznym przekroczeniem terminu, o który mowa w art. 223 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacji podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm. - dalej jako "O.p."). Jednocześnie zaznaczono, iż organ nie pozostaje w bezczynności. Wykonano bowiem przewidziany przepisami Ordynacji podatkowej obowiązek przekazania odwołania Skarżącego do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W., osiągnięty został cel niniejszego postępowania sądowego mającego w założeniu przymusić organ do podjęcia żądanego przez Skarżącego działania.

W piśmie procesowym z dnia 27 maja 2015 r. Skarżący zarzucił, iż organ dopuścił się kwalifikowanej bezczynności wielokrotnie. Faktycznie nie wydał żadnego aktu administracyjnego w przewidzianym prawem terminie. Skarżący ponownie wyjaśnił, iż pierwszą faktyczną czynność administracyjną Prezydent [...] W. wykonał nie w ślad za wystosowanym w dniu 27 marca 2015 r. na podstawie art. 37 § 1 k.p.a., wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, ale dopiero po wniesieniu skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w dniu 13 kwietnia 2015 r. Przedstawiając sekwencję wykonanych czynności administracyjnych wskazał, iż w dniu 13 kwietnia 2015 r. skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność organu, a dopiero w dniu 14 kwietnia 2015 r., po ponad 8 miesiącach bezczynności. Skarżący podkreślił, iż organ dopuścił się bezczynności i nie wykonał przewidzianej prawem czynności, zaistniała również przesłanka do wymierzenia organowi grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a., która ma przede wszystkim charakter dyscyplinujący, a w dalszej kolejności represyjny i prewencyjny.

Zarządzeniem z dnia 2 czerwca 2015 r. nie uwzględniono wniosku Skarżącego o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym i przekazano sprawę do rozpoznania na rozprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.) - dalej "p.p.s.a.", kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania organów w przypadkach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a p.p.s.a., a więc gdy organy administracji nie podejmują nakazanych prawem decyzji, postanowień, aktów i czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa bądź pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego wydawanych w indywidualnych sprawach.

Stosownie do art. 149 § 1 p.p.s.a., zgodnie z którym sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 - 4a ustawy, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a. (art. 149 § 2 p.p.s.a.).

Z akt niniejszej sprawy wynika, że na dzień wniesienia skargi przez Skarżącego, tj. w dniu 13 kwietnia 2015 r., Prezydent Miasta nie pozostawał już w stanie bezczynności albowiem odwołanie wraz z aktami sprawy zostało przekazane Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w W. przy piśmie z 10 kwietnia 2015 r.

Jednakże zdaniem Sądu orzekającego w niniejszym składzie powyższa okoliczność nie stanowi całkowitej przeszkody do oceny zasadności wniesionej skargi. Podzielić bowiem należy stanowisko prezentowane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 września 2014 r., sygn. akt I OSK 50/14 (dostępny na: orzeczenia.nsa.gov.pl), że przepis art. 149 § 1 p.p.s.a. w zdaniu pierwszym i drugim ustanawia niezależne od siebie przesłanki, stanowiące odrębne podstawy orzekania w sprawie skargi wnoszonej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. w zakresie dotyczącym zobowiązania organu do wydania aktu i stwierdzania rażącego charakteru bezczynności. Przesłanki te nie pozostają ze sobą w ścisłym związku funkcjonalnym i brak zobowiązania organu do wydania aktu - zastosowania środka określonego w ustawie, nie wyklucza orzekania w przedmiocie rażącego charakteru bezczynności.

A zatem ustanie stanu bezczynności organu w przedmiotowej sprawie nie zwalnia wojewódzkiego sądu administracyjnego z obowiązku rozpoznania skargi wniesionej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. w zakresie orzekania w przedmiocie stwierdzenia, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa (art. 149 § 1 zdanie drugie p.p.s.a.) oraz w zakresie wymierzenia organowi grzywny z tego tytułu (art. 149 § 2 p.p.s.a.).

Przesłanki, których jednoczesne zaistnienie warunkuje powstanie stanu bezczynności w toku postępowania administracyjnego to po pierwsze brak działania organu, przyjmujący postać "niezałatwienia sprawy" będącej przedmiotem postępowania oraz, po drugie, upływ terminu do załatwienia sprawy.

W przypadku skargi na bezczynność, dokonując badania jej zasadności sąd czyni to według stanu prawnego i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania orzeczenia sądowego. Sąd nie bada natomiast, w postępowaniu o bezczynność prawidłowości rozstrzygnięć wydawanych przez organy.

W niniejszej sprawie kluczowym zatem było dokonanie oceny, czy w sprawie zaistniała, zarzucana w skardze, bezczynność organu, a jeśli tak, to czy miała ona charakter rażący.

Istotą sporu w niniejszej sprawie jest termin przekazania przez Prezydenta Miasta odwołania od decyzji odmawiającej stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości.

Oceniając powyższe trzeba wyjść od stwierdzenia, że zgodnie z art. 125 § 1 O.p. organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Paragraf 2 tego artykułu stanowi natomiast, że sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwiane niezwłocznie.

Zgodnie z art. 227 § 1 O.p. organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania, chyba że w tym terminie wyda decyzję na podstawie art. 226.

Poza sporem jest, że Prezydent Miasta nie wydał w niniejszej sprawie decyzji na podstawie art. 226 O.p. Z tych też powodów zobowiązany był do przekazania odwołania w terminie, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie.

Odwołanie Skarżącego od decyzji odmawiającej stwierdzenia nadpłaty wpłynęło do Prezydenta Miasta 8 sierpnia 2014 r. A zatem termin, o którym wyżej mowa upływał w dniu 22 sierpnia 2014 r. Natomiast organ dokonał wzmiankowanej czynności dopiero w dniu 10 kwietnia 2015 r., to jest po upływie ponad 8 miesięcy. Należy też mieć na uwadze, że organ w tym czasie nie informował Skarżącego zarówno o zaistniałej zwłoce jak i jej przyczynach. Prezydent Miasta również w toku postępowania sądowoadministracyjnego nie udzielił precyzyjnych i wyczerpujących wyjaśnień w tym zakresie.

Oceniając zatem zaistniałą w sprawie bezczynność Sąd uznał, że miała ona charakter rażący.

Konsekwencją powyższego jest wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a. w wysokości 2.000 zł. Przy ustalaniu wysokości grzywny Sąd uwzględnił fakt, że Prezydent Miasta pomimo uchybienia terminu, ostatecznie przekazał odwołanie, a zatem orzeczona grzywna jest adekwatna do stopnia naruszenia przez organ przepisów postępowania. Wzięto również pod uwagę, że organ nie powołał przyczyny "usprawiedliwiającej" stan bezczynności.

Natomiast z uwagi na to, że obecnie Prezydent Miasta nie pozostaje w bezczynności co do przekazania odwołania, nie istnieje potrzeba zobowiązania organu do podjęcia nakazanych prawem aktów lub czynności - a co za tym idzie, postępowanie w tym zakresie stało się bezprzedmiotowe.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto na podstawie art. 200 p.p.s.a.