Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 15 września 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Czesława Nowak-Kolczyńska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski Protokolant asystent sędziego Agnieszka Gortych-Ratajczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 września 2011 roku sprawy ze skargi D. G. na bezczynność Okręgowego Związku A w Ł. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. zobowiązuje Okręgowy Związek A w Ł. do rozpatrzenia wniosku D. G. z dnia 10 czerwca 2011r. o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 2. zasądza od Okręgowego Związku A w Ł. na rzecz skarżącego D. G. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

D. G. wniósł skargę na bezczynność Okręgowego Związku A w Ł. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

Jak wynika z dokumentów załączonych do akt administracyjnych, D. G. w dniu 10 czerwca 2011 roku drogą elektroniczną skierował do Okręgowego Związku A w Ł. wniosek o udostępnienie informacji publicznej w postaci regulaminów lub innych dokumentów określających zasady ustalania rankingu zawodników i zawodniczek, kadry wojewódzkiej (powoływanie, selekcja, szkolenie, zgrupowania itd.) oraz zasady finansowania kadr wojewódzkich z uwzględnieniem źródeł (FRKR, MSiT, UMŁ itd.) wraz z podaniem kwot, limitów i innych istotnych danych. W treści wniosku jego autor wskazał, że oczekuje odpowiedzi w postaci maila.

Z racji tego, że powyższy wniosek pozostał bez odpowiedzi D. G. w dniach 17 i 20 czerwca 2011 roku ponownie skierował do Okręgowego Związku A w Ł. kolejne pisma w sprawie. W piśmie z dnia 17 czerwca 2011 roku D. G. rozszerzył swój wniosek o aktualną listę trenerów kadr wojewódzkich judo.

W dniu 28 czerwca 2011 roku D. G. wniósł skargę na bezczynność i uchylanie się od obowiązku udostępnienia informacji publicznej przez Okręgowy Związek A w Ł. Zdaniem skarżącego, w sprawie doszło do naruszenia art. 61 Konstytucji RP i art. 1 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej poprzez nieudostępnienie informacji publicznej. Na tej podstawie skarżący wniósł o zobowiązanie strony przeciwnej do dokonania czynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej zgodnie z wnioskiem oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego. W motywach skargi autor wyjaśnił, że do momentu jej wniesienia, wniosek o udostępnienie informacji publicznej nie został załatwiony, bowiem organ nie wykonał żadnej czynności, która prowadziłaby do dokonania czynności przewidzianej w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie podnosząc, iż podstawowym zagadnieniem w sprawie jest koniczność ustalenia czy na Okręgowym Związku A ciążą obowiązki przewidziane w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Okręgowy Związek A w Ł. to osoba prawna, stowarzyszenie zarejestrowane w KRS, jego działalność opiera się na statucie. Podmiot ten realizując cele i zadania określone statutem nie wykonuje zadań publicznych, nie jest finansowany z środków publicznych, nie dysponuje majątkiem publicznym. Okręgowy Związek A nie jest także jednostką współadministrującą, a jego działalność nie jest związana z wykonywaniem funkcji zleconych administracji publicznej. Brak jest jakichkolwiek przepisów prawa, które nakładałyby na stowarzyszenie obowiązek wypełniania funkcji publicznej. W konkluzji odpowiedzi na skargę Okręgowy Związek A wyraził pogląd, iż nie jest podmiotem, o którym mowa w art. 61 ust. 1 Konstytucji, ani w art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podmiot ten nie jest zatem zobowiązany do udzielenia informacji publicznej, co stanowi podstawę do odrzucenia skargi.

W piśmie z dnia 16 sierpnia 2011 roku skarżący wskazał, iż Okręgowy Związek A aktywnie uzyskuje dotacje z urzędu miasta i urzędu wojewódzkiego. Strona przeciwna uzyskuje w szczególności dotacje na organizacje zawodów i mistrzostw. Okręgowy Związek A jest członkiem stowarzyszenia [...] Federacja Sportu, które jest wojewódzkim interdyscyplinarnym stowarzyszeniem sportowym w rozumieniu zarządzenia Nr 37 Ministra Sportu i Turystyki z dnia 20 grudnia 2010 roku, który to dokument określa założenia organizacyjne i finansowe zadań dotyczących sportu młodzieżowego. [...] Federacja Sportu uzyskuje środki publiczne z Ministerstwa Sportu i Turystyki. Środki pozyskane przez [...] Federację Sportu na realizację zadań publicznych są również wykorzystywane do realizacji zadań statutowych Okręgowego Związku A.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej i obejmuje, m. in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów w postępowaniach niezakończonych decyzją administracyjną, postanowieniem, innymi aktami lub czynnościami z zakresu administracji publicznej dotyczącymi uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (§ 2 art. 1 Prawo o ustroju sądów administracyjnych i art. 3 § 2 pkt 8 w związku z pkt 1 – 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

W myśl art. 3 § 2 pkt 8 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zakres przedmiotowy skargi na bezczynność wyznaczają postanowienia art. 3 § 2 pkt 1 – 4. Skarga na bezczynność przysługuje tylko w sprawach, w których wydawane są decyzje i określone postanowienia oraz w tych sprawach, w których mogą być wydawane akty lub podejmowane czynności z zakresu administracji publicznej. W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się przy tym, że bezczynność organu zachodzi wówczas, gdy nie dotrzymuje on terminu załatwienia sprawy, a także w przypadku odmowy wydania stosownego aktu czy podjęcia czynności, choćby organ mylnie sądził, że załatwienie sprawy nie wymaga podjęcia takich działań.

Rolą sądu administracyjnego rozpoznającego skargę na bezczynność organu jest ustalenie przede wszystkim trzech kwestii. Po pierwsze, powinien on zbadać, czy sprawa, w której została wniesiona skarga, była sprawą określoną w art. 3 § 2 pkt 1 – 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Po drugie, sąd zobowiązany jest rozważyć, czy dopuszczalność skargi uwarunkowana jest zachowaniem określonego trybu przeciwdziałania bezczynności oraz, czy taki tryb przed wniesieniem doń skargi został wyczerpany. Następnie, o ile wynik badania dwóch pierwszych kwestii będzie pozytywny, sąd musi ustalić, czy organowi administracji można przypisać bezczynność rozumianą jako niewydanie w terminie decyzji lub postanowienia, względnie aktu lub czynności wskazanych w art. 3 § 2 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Z uwagi na zawarty w odpowiedzi na skargę zarzut niedopuszczalności skargi, rozważyć na wstępie należy, czy strona przeciwna – Okręgowy Związek A jest organem w rozumieniu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Antycypując rozważania należy wskazać, że Sąd uznał dopuszczalność skargi w niniejszej sprawie zarówno pod względem podmiotowym, jak i przedmiotowym.

Tytułem wstępu należy zacytować treść art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), który stanowi, iż obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

1) organy władzy publicznej,

2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Podkreślić przy tym należy, iż obowiązane do udostępniania informacji publicznej są podmioty, o których mowa m. in. w ust. 1, będące w posiadaniu takich informacji (art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

W stanie faktycznym sprawy skarżący wystąpił z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej do Okręgowego Związku A w Ł. Z racji tego, że podmiot ten nie udzielił skarżącemu żądanej informacji, skarżący skierował skargę przeciwko niemu do Sądu administracyjnego.

Okręgowy Związek A w Ł. jako stowarzyszenie podlega regulacji ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach (t. j. Dz. U. z 2001 roku Nr 79, poz. 855 ze zm.). Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych (art. 2 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach), które samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne (art. 2 ust. 2 Prawa o stowarzyszeniach). Stowarzyszenie podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 8 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach), a nadzór nad jego działalnością należy, zgodnie z zapisem art. 8 ust. 5 Prawa o stowarzyszeniach, do wojewody lub starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia. Zasady sprawowania nadzoru nad stowarzyszeniami określają przepisy art. 25 – 32 Prawa o stowarzyszeniach. Majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej (art. 33 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach). Stowarzyszenie może otrzymywać dotację według zasad określonych w odrębnych przepisach (art. 35 Prawa o stowarzyszeniach).

Działalność Okręgowego Związku A określona została w statucie, jako rozwój i popularyzacja dyscypliny sportowej judo oraz podnoszenie jego poziomu (§ 7 statutu). Swoje cele związek realizuje poprzez działania wymienione w § 8 statutu, gdzie wskazano w szczególności organizowanie zawodów, szkoleń i imprez sportowych. Okręgowy Związek A prowadzi zatem działalność sportową w rozumieniu ustawy z dnia 25 czerwca 2010 roku o sporcie (Dz. U. Nr 127, poz. 857 ze zm.). Sprawy sportu stanowią zaś dział kultury fizycznej (art. 2 ust. 2 ustawy o sporcie), który następnie stanowi jeden z działów administracji rządowej, co wprost wynika z regulacji art. 5 pkt 10 i art. 15 pkt 1 ustawy z dnia 4 września 1997 roku o działach administracji rządowej (t. j. Dz. U. z 2007 roku Nr 65, poz. 437 ze zm.).

Okręgowy Związek A jako związek sportowy zrzesza kluby sportowe i działa w formie stowarzyszenia (art. 6 ustawy o sporcie), będąc członkiem związku stowarzyszeń kultury fizycznej – [...] Federacji Sportu realizuje cele statutowe federacji. Przede wszystkim, ze statutu federacji wynika, że jej podstawowym celem jest upowszechnianie i rozwój kultury fizycznej na terenie województwa i kraju, które to cele realizuje się za pośrednictwem związków sportowych i innych stowarzyszeń kultury fizycznej działających na terenie województwa (§ 7 pkt 1 i 2 statutu [...] Federacji Sportu). Federacja może realizować zadania w procesie szkolenia i organizacji imprez zlecanych przez urzędy państwowe i samorządowe (§ 7 pkt 16 statutu [...] Federacji Sportu). [...] Federacja Sportu realizuje zadania publiczne w zakresie upowszechniania kultury fizycznej i sportu, a w szczególności rozwoju sportu dzieci i młodzieży na terenie całego kraju oraz koordynuje działania wszystkich stowarzyszeń i organizacji członkowskich, a także chroni prawa i interesy swoich członków, oraz wychowuje młodzież przez sport uwzględniając przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym, szczególnie narkomanii i alkoholizmowi (§ 7 pkt 17 statutu [...] Federacji Sportu). Okręgowy Związek A, jako członek [...] Federacji Sportu, realizuje także jej zadania korzystając przy tym z rozdzielonych przez Federację środków finansowych, które mogą pochodzić z dotacji publicznych. Środki te mogą w szczególności pochodzić z dotacji przeznaczonych na finansowanie celów publicznych z zakresu sportu w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, które są zobowiązane do tworzenia warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu (art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o sporcie).

Na tej podstawie, zdaniem składu orzekającego, trudno byłoby określić, że Okręgowy Związek A prowadzi działalność prywatnoprawną. Działalność Okręgowego Związku A nosi wszelkie znamiona działalności publicznoprawnej i jest wykonywana pod nadzorem organu władzy publicznej. Związek wykonuje także zadania o charakterze publicznym powierzone przez właściwego ministra. Przykładem może tu być treść zarządzenia Nr 37 Ministra Sportu i Turystyki z dnia 20 grudnia 2010 roku w sprawie wprowadzenia "Programu szkolenia i współzawodnictwa sportowego młodzieży uzdolnionej w 2011 roku", założenia organizacyjne i finansowe zadań z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej dotyczących sportu młodzieżowego prowadzonych przez Departament Sportu Wyczynowego. Te zadania powierzone są finansowane ze środków publicznych, a więc także i Okręgowy Związek A jest dysponentem majątku publicznego.

Rekapitulując, Okręgowy Związek A, zdaniem składu orzekającego, jako podmiot wykonujący zadania publiczne i dysponujący majątkiem publicznym w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, ma obowiązek udostępnić wytworzoną przez siebie informację, która dotyczy podejmowanych czynności w ramach realizacji zadań własnych, jeżeli ta informacja znajduje się w jego posiadaniu. Jeżeli zatem organ, wobec wniosku skarżącego milczy, nie podejmując żadnej czynności materialno – technicznej w ustawowym terminie 14 dni, pozostaje w bezczynności.

W tym stanie rzeczy uznać trzeba, że skarżący mógł skutecznie domagać się udzielenia mu żądanych informacji, tj. regulaminów lub innych dokumentów określających zasady ustalania rankingu zawodników i zawodniczek, kadry wojewódzkiej (powoływanie, selekcja, szkolenie, zgrupowania itd.) oraz zasady finansowania kadr wojewódzkich z uwzględnieniem źródeł (FRKR, MSiT, UMŁ itd.) wraz z podaniem kwot, limitów i innych istotnych danych oraz listy trenerów kadr wojewódzkich judo, stanowiących w tym wypadku nie tylko informację o sprawach publicznych – zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, ale również o podmiocie zobowiązanym do jej udzielenia, zasadach jego funkcjonowania i majątku publicznym w zakresie określonym w art. 6 ust. 1 pkt 2, 3 i 5 tej ustawy.

Okręgowy Związek A jako stowarzyszenie i podmiot zobowiązany do udzielenia informacji o charakterze publicznym powinien był załatwić wniosek skarżącego w sposób zgodny z przepisami prawa.

Pokreślić w tym miejscu trzeba, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 tej ustawy. Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością materialno – techniczną. Organ może odmówić udzielenia informacji z uwagi na ochronę tajemnic ustawowo chronionych. Jednakże odmowa udostępnienia informacji winna nastąpić formie decyzji administracyjnej (art. 16 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej). W zależności od rodzaju tajemnicy wnioskodawcy służy wówczas, po wyczerpaniu środków zaskarżenia, skarga do sądu administracyjnego, bądź powództwo do sądu powszechnego (art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

W wyroku z dnia 17 grudnia 2010 roku, sygn. akt I OSK 1811/10 (dostępnym w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl) Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że bezczynność organu na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej polega na tym, że organ zobowiązany do podjęcia czynności materialno – technicznej w przedmiocie informacji publicznej, takiej czynności nie podejmuje.

Innymi słowy, z bezczynnością organu w zakresie dostępu do informacji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy organ milczy wobec wniosku strony o udzielenie takiej informacji.

W rozpatrywanej sprawie poza sporem jest, że skarżący zwrócił się do organu z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej pismem z dnia 10 czerwca 2011 roku. Pismo to pozostało bez jakiejkolwiek odpowiedzi ze strony organu. Obowiązku tego w żaden sposób nie zmienia okoliczność, iż skarżący skierował swój wniosek do organu drogą elektroniczną. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 marca 2009 roku, sygn. akt: I OSK 1277/08 (publ. ONSAiWSA 2010/5/91) wyraził pogląd, iż za wniosek pisemny o udzielenie informacji publicznej uznawać należy również przesłanie zapytania pocztą elektroniczną i to nawet gdy do jej autoryzacji nie został użyty podpis elektroniczny.

Mając powyższe na względzie oraz to, że do dnia wydania niniejszego wyroku organ zobowiązany do udzielenia informacji publicznej, takiej informacji nie udzielił skarżącemu, jak również nie wydał decyzji o odmowie jej udzielenia, należało zobowiązać Okręgowy Związek A do załatwienia wniosku skarżącego z dnia 10 czerwca 2011 roku. Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku na mocy art. 149 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. O zwrocie kosztów postępowania Sąd postanowił w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 200 i 205 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

k.o.