drukuj    zapisz    Powrót do listy

6050 Obowiązek meldunkowy, Ewidencja ludności, Wojewoda, Oddalono skargę, IV SA/Po 79/16 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2016-04-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Po 79/16 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2016-04-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-01-28
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Anna Jarosz /sprawozdawca/
Ewa Kręcichwost-Durchowska /przewodniczący/
Tomasz Grossmann
Symbol z opisem
6050 Obowiązek meldunkowy
Hasła tematyczne
Ewidencja ludności
Sygn. powiązane
II OSK 2036/16 - Wyrok NSA z 2018-07-20
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2015 poz 388 art. 35
Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności - tekst jedn.
Dz.U. 2012 poz 270 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska Sędziowie WSA Anna Jarosz (spr.) WSA Tomasz Grossmann Protokolant ref. staż. Agata Pawlicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2016 r. sprawy ze skargi I. S. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] grudnia 2015 r., nr [...] w przedmiocie wymeldowania oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] października 2015 r. nr [...] Wójt Gminy Skulsk na podstawie art. 104 i 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm. zwanej dalej jako "k.p.a.") w związku z art. 35 ustawy z dnia 14 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2015 r. poz. 388 zwanej dalej jako "u.e.l.") orzekł o wymeldowaniu I. S. (zwanej dalej również jako "Skarżąca") z pobytu stałego z miejscowości [...], gmina [...].

W uzasadnieniu organ I instancji wyjaśnił, że z wnioskiem o wymeldowanie Skarżącej zwrócili się M. i Z. B. (zwani dalej również jako "Wnioskodawcy"). Organ I instancji przedstawił stanowisko Skarżącej, że obecnie zamieszkuje ona w Kaliszu przy ul. [...] w mieszkaniu męża. Lokalu w Z. nie opuściła dobrowolnie, zostawił tam większość rzeczy osobistych, kluczy do lokalu nie posiada, w kosztach obecnie nie partycypuje. Z uwagi na ostry konflikt z rodzicami nie potrafi powiedzieć kiedy wróci do tego mieszkania, gdyż obawia się o swoje bezpieczeństwo. Nie podejmowała żadnych kroków prawnych zmierzających do powrotu, ponieważ nie miała na to siły z uwagi na swój stan zdrowia. Czeka na zakończenie spraw sądowych z rodzicami. Aktualnie posiada zameldowanie czasowe w Kaliszu, jednak z tym miastem nie wiąże przyszłości i chce wrócić do miejsca stałego zameldowania.

Organ I instancji wyjaśnił również, że [...] września 2015 r. przeprowadził oględziny lokalu w Z. W trakcie oględzin obecne były wszystkie strony postępowania. Organ przytoczył stanowiska stron – Skarżącej, że decyzję o powrocie do lokalu podejmie po rozprawie sądowej, oraz właścicieli nieruchomości, że absolutnie nie pozwolą córce zamieszkać w ich domu.

W ocenie Organu I instancji bezspornym jest fakt opuszczenia przez Skarżącą miejsca pobytu stałego, a celem ewidencji ludności jest odzwierciedlenie rzeczywistego stanu – faktycznego miejsca pobytu osoby. Utrzymywanie zameldowania wobec osoby niezamieszkującej w miejscu zameldowania byłoby godzeniem się z fikcją meldunkową.

W odwołaniu I. S. stwierdziła, że lokalu nie opuściła dobrowolnie. Zakwestionowała ustalenia organu I instancji jakoby w przedmiotowym lokalu nie przebywała od 5 lat.

Po rozpatrzeniu odwołania Wojewoda Wielkopolski decyzją z dnia [...] grudnia 2015 r. nr. [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 35 i art. 69 u.e.l. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji Wojewoda wyjaśnił, że zameldowanie jak i wymeldowanie, jest aktem rejestracji danych dotyczących pobytu określonej osoby, charakteru tego pobytu, bądź jego ustania w dotychczasowym miejscu, służącym zbieraniu i aktualizowaniu danych o miejscu pobytu osób fizycznych, zgodnie z rzeczywistym i aktualnym stanem faktycznym. Jedyną przesłanką wymeldowania osoby z miejsca pobytu stałego jest opuszczenie przez nią miejsca, w którym była zameldowana na pobyt stały. Przy czym przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego, w rozumieniu art. 35 u.e.l. jest spełniona wówczas, gdy opuszczenie to ma charakter trwały.

W ocenie Wojewody zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że Skarżąca przynajmniej od 2013 r. nie przebywa w miejscu dotychczasowego zamieszkania tj. w [...], odwiedza go jedynie okazjonalnie, zamieszkując natomiast u swojego męża w Kaliszu przy ulicy [...], gdzie zameldowała się na pobyt czasowy od [...] marca 2015 r. do [...] czerwca 2015 r. oraz od [...] września 2015 r. do [...] grudnia 2015 r. Fakt nieprzebywania Skarżącej od 2013 r. potwierdza znajdujący się w aktach sprawy plik dokumentów z dnia [...] stycznia 2013 r., takich jak: podanie o pomoc; decyzja z dnia [...] stycznia 2013 r. nr [...]; Kwestionariusz Rodzinnego Wywiadu Środowiskowego dotyczący przyznania usług opiekuńczych dla H. C. tj. babci, z którą Skarżąca w przedmiotowym lokalu wspólnie zamieszkiwała. Z treści oświadczenia H. C. z dnia [...] stycznia 2013 r. wynika, że zamieszkiwała samotnie prowadząc jednoosobowe gospodarstwo domowe. Również wywiad środowiskowy przeprowadzony w dniu [...] stycznia 2013 r. potwierdził, że H. C. zamieszkiwała w tym domu samotnie. Powyższą okoliczność potwierdza także świadek M. K. oraz G. L.

Następnie organ przedstawił stanowisko Skarżącej jakie wyrażała w toku postępowania m.in., że jej właściwym domem jest dom w Z., z Koninem jest związana ze względu na pracę, a z Kaliszem tylko ze względu na męża. Kalisz nie jest jej centrum życiowym i nie będzie. Nigdy nie opuściła domu w Z., zostawiła w nim swoje rzeczy.

Wojewoda zaznaczył również, że przesłuchany w dniu [...] czerwca 2014 r. w charakterze świadka mąż Skarżącej potwierdził, że żona aktualnie przebywa w Kaliszu, gdzie dokonała zameldowania się na pobyt czasowy, jednak jego zdaniem lokal ten nie jest jej centrum życiowym. Wyjaśnił, że żona opuściła mieszkanie w sierpniu 2013 r. pod wpływem presji psychicznej ze strony rodziców, którzy próbowali wymusić na niej, aby się wymeldowała. Dodał, że żona ma zamiar tam powrócić, lecz fakt ten uzależnia od pogodzenia się z rodzicami oraz od rozstrzygnięcia spraw toczących się przed sądem.

Z wyjaśnieni tych w ocenie Wojewody wynika, że Skarżąca kwestionuje przede wszystkim dobrowolność opuszczenia miejsca stałego zameldowania, jednakże przez cały ten czas nie wystąpiła skutecznie z powództwem o przywrócenie naruszonego posiadania. Wojewoda stwierdził, że opuszczenie lokalu należy rozumieć wyprowadzenie się z dotychczasowego miejsca pobytu stałego, bez dopełnienia obowiązku meldunkowego. Jeżeli strona twierdzi, że została usunięta z dotychczasowego miejsca pobytu w drodze przymusu fizycznego lub psychicznego, a nie wystąpiła na drogę sądową o ochronę swoich uprawnień do zamieszkiwania w miejscu pobytu, to taka sytuacja daje podstawy do przyjęcia, że osoba dotychczasowe miejsce pobytu stałego opuściła dobrowolnie. Skarżąca natomiast nie dochodziła swoich praw do lokalu przed sądem powszechnym.

W ocenie Wojewody nie ulega wątpliwości, że Skarżąca nie zamieszkuje w lokalu w miejscowości [...] od co najmniej 2013 r., a jej zachowanie przeczy temu, iż lokal ten opuściła jedynie czasowo. Jak wskazał Wojewoda zameldowanie na pobyt czasowy nie może stanowić przesłanki wyłączającej możliwość wymeldowania z pobytu stałego. Kluczowe w tej ostatniej kwestii jest ustalenie przesłanek z art. 35 u.e.l. Dlatego jeśli przesłanki te wystąpią należy wydać decyzję o wymeldowaniu, niezależnie od podjętej przez inny organ ewidencyjny czynności zameldowania na pobyt czasowy. Organ odwoławczy stwierdził, że Skarżąca zamieszkuje wraz z mężem od momentu wyprowadzenia się ze spornego lokalu, tj. przynajmniej od 2013 r. Zameldowania na pobyt czasowy dokonała już po wszczęciu postępowania w sprawie wymeldowania jej z pobytu stałego, od [...] marca 2015 r. do [...] czerwca 2015 r. oraz od [...] września 2015 r. do [...] grudnia 2015 r. Organ odwoławczy uznał, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z trwałym skoncentrowaniem już od kilku lat podstawowych czynności życiowych w zupełnie innym miejscu i jedynie czasowych, sporadycznych powrotach do miejsca meldunku stałego. Samo wyrażanie woli dalszego zamieszkiwania w opuszczonym lokalu, bez jednoczesnego zobiektywizowania tej woli i przejawienia jej przez wykorzystanie instytucji prawnych umożliwiających dopuszczenie do współposiadania lokalu, nie jest okolicznością wystarczającą do uznania, że nie doszło do dobrowolnego opuszczenia lokalu.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego I. S. ponownie podniosła, że przedmiotowego lokalu nie opuściła dobrowolnie ale w wyniku konfliktu rodzinnego oraz złego stanu technicznego budynku. Obecnie przebywa w Kaliszu. W jej ocenie Wojewoda został wprowadzony w błąd w kwestii samotnego zamieszkiwania jej babci. Skarżąca stwierdziła, ze zamieszkiwała razem z babcią oraz Wnioskodawcami. Skarżąca wyjaśniła, że od 7 roku życia dzieliła pokój z babcią, a rodzice zamieszkiwali w swojej części.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej odrzucenie, ewentualnie oddalenie, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 r. poz. 270), zwanej dalej jako p.p.s.a. sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1647), kontrola dokonywana przez sądy administracyjne sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Ewentualne stwierdzenie uchybień w działaniu administracji publicznej obliguje sąd od uchylenia decyzji, stwierdzenia jej nieważności, bądź też stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa (art. 145 ust. 1 p.p.s.a.). Sąd administracyjny, kontrolując działalność administracji publicznej, pozostaje zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. związany granicami sprawy, a nie granicami skargi.

Zgodnie z art. 33 ust. 1 u.e.l. obywatel polski, który opuszcza miejsce pobytu stałego albo opuszcza miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu obowiązany jest wymeldować się. Jak natomiast wynika z art. 35 u.e.l. w przypadku gdy obywatel polski opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się, organ gminy właściwy ze względu na położenie nieruchomości, wydaje z urzędu lub na wniosek właściciela lub podmiotu wskazanych w art. 28 ust. 2, decyzję w sprawie wymeldowania.

Istotą postępowania ewidencyjnego jest rozstrzygnięcie o tym, czy osoba ta przebywa, czy nie przebywa w tym lokalu. Zasadnicze znaczenie ma więc ustalenie przez organ administracji publicznej, że osoba ta faktycznie opuściła bez wymeldowania się dotychczasowe miejsce pobytu stałego. W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że z opuszczeniem lokalu w myśl omawianej regulacji mamy do czynienia, gdy opuszczenie to ma charakter trwały i dobrowolny. O takim opuszczeniu można mówić wówczas, gdy osoba z własnej woli trwale zerwała więź z dotychczasowym miejscem zamieszkania, koncentrując swoje centrum życiowe w innym miejscu (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 maja 2007r. sygn. akt II OSK 722/06, z dnia 16 stycznia 2013 r. sygn. akt II OSK 1713/11 oraz z dnia 5 lutego 2014 r. sygn. akt II OSK 2145/12, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Pogląd ten ukształtowany został na gruncie nieobowiązującej już ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, jednak w ocenie Sądu w dalszym ciągu zachowującym swoją aktualność również na gruncie obecnie obowiązującej ustawy o ewidencji ludności. O trwałości opuszczenia lokalu świadczy nie tylko fizyczne i długotrwałe nieprzebywanie danej osoby pod wskazanym adresem ale zamiar zainteresowanej osoby założenia w nowym miejscu ośrodka swoich spraw osobistych, rodzinnych i majątkowych, który jest połączony z jednoczesnym zerwaniem wszelkich związków z dotychczasowym lokalem i brakiem woli powrotu do miejsca swojego dotychczasowego zamieszkiwania. Przesłanka ta jest spełniona wówczas, gdy dana osoba fizyczne nie przebywa w lokalu mieszkalnym, w którym poprzednio miała zorganizowane centrum życiowe, a nieprzebywanie to jest wynikiem woli tej osoby koncentracji spraw życiowych w innym miejscu. Zamiar, wola osoby ma więc także istotne znaczenie, przy ocenie, czy do opuszczenia lokalu rzeczywiście doszło. Przez zamiar opuszczenia miejsca pobytu należy pojmować nie tylko wolę wewnętrzną, ale także wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych, możliwych do stwierdzenia okoliczności. Dlatego też przy ustalaniu tego zamiaru nie można pominąć takich okoliczności jak sposób opuszczenia lokalu, koncentracja interesów życiowych w danym miejscu, posiadanie rzeczy w lokalu lub związanych z danym lokalem, a także obiektywna możliwość realizacji woli przebywania w nim (vide: wyrok NSA z dnia 23 kwietnia 2001 r., sygn. akt V SA 3169/00, wyrok NSA z dnia 7 grudnia 2005 r., sygn. akt II OSK 302/05, orzeczenia.nsa.gov.pl). Podkreślenia wymaga, że ocena ziszczenia się przesłanek trwałości i dobrowolności opuszczenia lokalu zawsze powinna być dokonana z uwzględnieniem okoliczności konkretnej, indywidualnej sprawy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy przyjąć należy, że opuszczenie przez Skarżącą lokalu w Z. miało zarówno charakter trwały jak i dobrowolny. Organy prowadzące niniejsze postępowanie ustaliły w sposób niezbity, że aktualnym centrum bytowym Skarżącej nie jest lokal w [...], w którym zamieszkiwała wraz z babcią oraz, że lokal ten opuściła nie później niż w 2013 r.

Okoliczność tą potwierdza materiał dowodowy zebrany przez organy administracji. Z decyzji GOPS z dnia [...] stycznia 2013 r. nr [...] przyznającej H. C. usługi opiekuńcze wynika, iż organ pomocy społecznej ustalił, że babcią Skarżącej prowadzi samotnie gospodarstwo domowe. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w kwestionariuszu rodzinnego wywiadu środowiskowego, w którym H. C. wyjaśniła, że mieszka i gospodaruje samotnie.

Okoliczności utrwalone w ww. dokumentach pozostają spójne z zeznaniami świadków: M. K., która zeznała, że od września 2012 r. do marca 2013 r. Skarżąca przebywała w przedmiotowym lokalu dwa razy po kilka dni, a także G. L., która zeznała, że nie zauważyła aby Skarżąca po śmierci babci była częstym gościem w przedmiotowym lokalu. Okoliczność tą potwierdza również Wnioskodawczyni.

Ponadto z protokołu z oględzin przedmiotowego lokalu wynika, iż znajdują się w nim rzeczy Skarżącej takie jak m.in. komputer, telewizor czy pralka. W ocenie Sądu nie są to jednak okoliczności potwierdzające przybywanie Skarżącej w przedmiotowym lokalu. Nie można ich bowiem uznać za przedmioty codziennego użytku wskazujące na koncentrację w tym lokalu czynności życiowych.

W toku postępowania Skarżąca wielokrotnie wyrażała stanowisko, iż przedmiotowy lokal opuściła z uwagi na konflikt z rodzicami. W ocenie Sądu potwierdza to dobrowolny charakter opuszczenia lokalu w Z. Ponadto sama wskazała, że nie posiada kluczy do przedmiotowego lokalu i nie udostępniono jej ich również gdy próbowała się dostać do tego lokalu w asyście policji. Nie bez znaczenia dla oceny charakteru opuszczenia przez Skarżącą przedmiotowego lokalu pozostaje również stanowisko Wnioskodawców utrwalone w protokole z oględzin, iż absolutnie nie pozwolą córce mieszkać na ich posesji i nikt ich do tego nie zmusi. W orzecznictwie sądów administracyjnych wyrażany jest pogląd, podzielany również przez skład rozpoznający niniejszą sprawę, iż za równoznaczne z opuszczeniem lokalu należy uznać sytuację, w której osoba dotychczas zameldowana, która nie jest dopuszczona do korzystania z lokalu, nie skorzystała we właściwym czasie z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót lokalu. (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 września 2011 r. sygn. akt II OSK 1368/10, z dnia 19 lipca 2012r. sygn. akt II OSK 771/11, z dnia 30 listopada 2012r. sygn. akt II OSK 1369/11, z dnia 25 lutego 2014 r. sygn. akt II OSK 2283/12, orzeczenia.nsa.gov.pl). Nie ma przy tym decydującego znaczenia fakt, czy w lokalu którego dotyczy postępowanie, pozostały rzeczy stanowiące osobistą własność lokatora (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2013 r. sygn. akt II OSK 2122/11, orzeczenia.nsa.gov.pl). W toku postępowania Skarżąca stwierdziła, że nie podejmowała żadnych kroków prawnych zmierzających do przywrócenia posiadania lokalu. Natomiast deklarowany w skardze zamiar powrotu Skarżącej do przedmiotowego lokalu nie mógł mieć wpływu na wynik sprawy. Zamiar ten ma bowiem jedynie charakter potencjalny.

Wszystkie te okoliczności wskazują, że Skarżąca w sposób trwały i dobrowolny opuściła lokal w Z. i swoje centrum życiowe zorganizowała w innym miejscu - w lokalu przy ulicy [...] w Kaliszu. Zdaniem Sądu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje na istnienie po stronie Skarżącej woli koncentracji własnych spraw życiowych w innym miejscu niż lokal w Z., albowiem Skarżąca opuściła ten lokal dobrowolnie i nie podjęła skutecznie żadnych czynności prawnym umożliwiających jej powrót do niego, a zatem opuszczenie tego lokalu jako takie ma charakter trwały, i stanowi następstwo jej własnej woli, choć prawdopodobnie uwarunkowane było istniejącym konfliktem rodzinnym. W ocenie Sądu Wojewoda prawidłowo uznał, że w przypadku Skarżącej wystąpiły przesłanki określone w art. 35 u.e.l., uzasadniające wymeldowanie jej z dotychczasowego miejsca pobyt stałego. Prawidłowo zgromadzony i oceniony materiał dowodowy sprawy jednoznacznie bowiem potwierdził, że Skarżąca opuściła długotrwale i dobrowolnie przedmiotowy lokal, oraz nie dopełniła obowiązku wymeldowania się, co uzasadniało ingerencję organu ewidencyjnego w sprawie wymeldowania Skarżącej ze spornego lokalu.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt