Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Boniecka - Płaczkowska (spr.) Sędziowie WSA Daniela Kozłowska WSA Gabriela Nowak Protokolant Marta Maciejkowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 lutego 2008 r. sprawy ze skargi N. w W. na decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania uwłaszczeniowego oddala skargę.

Minister Budownictwa decyzją z dnia [...] września 2007 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania N. w W. od decyzji Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...] odmawiającej wznowienia postępowania w sprawie uwłaszczenia W. S. A. działką nr [...] położoną w W. przy ul. [...] utrzymał w mocy decyzję z [...] lipca 2007 r.

W uzasadnieniu decyzji Minister Budownictwa wskazał, że Wojewoda Mazowiecki działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r., Nr 46, poz. 543 ze zm.), decyzją z dnia [...] września 2003 r., nr [...] stwierdził nabycie z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez W. S. A. prawa użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa położonego w W. przy ul. [...], oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] m² oraz nieodpłatne nabycie własności budynków, budowli i urządzeń położonych na tym gruncie.

Od powyższej decyzji N., Muzeum H. W. oraz Prezydent W. wnieśli do Ministra Infrastruktury odwołanie, podnosząc, że przedmiotowa nieruchomość znajduje się we władaniu Muzeum T., któremu nieruchomość tę przekazano.

Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] maja 2005 r., nr [...], po rozpatrzeniu odwołań wyżej wskazanych podmiotów umorzył postępowanie odwoławcze podnosząc, że podmioty te w niniejszej sprawie nie mają przymiotu strony.

Na powyższą decyzję skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wnieśli Muzeum T., N. i Muzeum H. W.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2005 r., o sygn. akt [...] odrzucił skargę Muzeum T., wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2006 r., o sygn. akt [...] oddalił skargę N. i postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2005 r. odrzucił skargę Muzeum H. W.

Wnioskiem z dnia 24 października 2006 r. Muzeum T. wystąpiło o stwierdzenie nieważności decyzji uwłaszczeniowej Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] września 2003 r. Minister Budownictwa decyzją z dnia [...] marca 2007 r., nr [...], utrzymaną w mocy decyzją z dnia [...] kwietnia 2007 r., nr [...] odmówił wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji uwłaszczeniowej, wskazując na brak przymiotu strony wnioskodawcy.

Następnie wnioskiem z dnia 29 marca 2007 r. N. wniosła o wznowienie postępowania uwłaszczeniowego.

Wojewoda Mazowiecki decyzją z dnia [...] lipca 2007 r., nr [...] odmówił wznowienia postępowania, stwierdzając, że odwołująca się nie jest stroną postępowania.

Od niniejszej decyzji odwołanie złożyła N.

Minister Budownictwa decyzją z dnia [...] września 2007 r. nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lipca 2007 r., nr [...]. Organ stwierdził, że N. nie posiada interesu prawnego w sprawie, wobec czego nie ma legitymacji prawnej do żądania wznowienia postępowania. Przedmiotowa nieruchomość stanowi własność Skarbu Państwa, a prawo zarządu w stosunku do W. wynika z istniejącej w obiegu prawnym decyzji Kierownika Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Prezydium Rady Narodowej W. z dnia [...] lipca 1969 r., nr [...]. Ponadto organ podniósł, że na podstawie § 4 ust.1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczenia osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzie lub użytkowaniu (Dz. U. Nr 23, poz. 120) powyższa decyzja z dnia [...] lipca 1969 r. jest dokumentem wskazującym na istnienie prawa zarządu.

W ocenie organu z dokumentów zebranych w sprawie nie wynika, aby odwołująca posiadała prawo zarządu, a także prawa rzeczowe do przedmiotowej nieruchomości.

Minister Budownictwa powołał się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2006 r. o sygn. akt [...], w którym Sąd ten stanął na stanowisku, że N. nie przysługuje przymiot strony w sprawie dotyczącej uwłaszczenia, a decyzja Prezydenta W. z dnia [...] marca 1982 r. wskazana przez N. nie była decyzją w rozumieniu Kpa.

W dalszej części uzasadnienia Minister Budownictwa stwierdził, że we wniosku o wznowienie postępowania odwołująca jako nową okoliczność wskazała, że w dniu 22 marca 2007 r. uzyskała decyzję Kierownika Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Prezydium Rady Narodowej W. z dnia [...] lipca 1969 r., która zdaniem N. nie może stanowić podstawy do uwłaszczenia. W ocenie organu odwoławczego stanowisko to jest niezgodne z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r.

Z treścią tej decyzji odwołująca zapoznała się w 2005 r., co wynika z decyzji Ministra Infrastruktury z dnia [...] maja 2005 r., nr [...] umarzającej postępowania odwoławcze. Zdaniem Ministra Budownictwa, gdyby nawet uznać za nietrafny pogląd o istnieniu interesu prawnego posiadanego przez N., to wniosek o wznowienie byłby złożony z uchybieniem terminu określonego w art. 148 Kpa.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożyła N., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, jak również decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu skargi skarżąca, wskazała, że W. S. A. nie władała przedmiotowym gruntem od 1982 r., a zatem nie spełniała warunków ustawowych do wydania decyzji uwłaszczeniowej. Mimo to uzyskała status strony i korzystną dla siebie decyzję. Ponadto skarżąca podniosła, że wniosek o wznowienie postępowania miał wykazać, że decyzja uwłaszczeniowa została wydana z rażącym naruszeniem prawa.

Zdaniem strony skarżącej, Minister Budownictwa błędnie przyjął, iż N. nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu o wznowienie postępowania w przedmiocie uwłaszczenia spornej nieruchomości, bowiem organ pominął fakt, że skarżąca otrzymała na podstawie decyzji organu państwowego prawo zarządu przedmiotowym gruntem i jest w jego posiadaniu od 1982 r.

W odpowiedzi na skargę Minister Budownictwa wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko przytaczając większość argumentacji uzasadnienia decyzji.

Uczestnik postępowania N. S. A. w W. wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego. Oznacza to, że kontrola sądowo administracyjna sprowadza się do zbadania, czy organy wydając zaskarżony akt nie naruszyły przepisów prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Ocena dokonywana jest według stanu faktycznego i prawnego na dzień wydania aktu, na podstawie materiału dowodowego zebranego w toku postępowania administracyjnego.

Natomiast zgodnie z treścią art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.- dalej ,,ppsa’’) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Rozpoznając sprawę w ramach wskazanych kryteriów uznać należy, że skarga nie jest zasadna, gdyż zaskarżona decyzja nie narusza prawa. Organy obydwu instancji prawidłowo przeprowadziły postępowanie i wydały zgodne z prawem rozstrzygnięcia, trafnie przyjmując, że N. w W. nie ma przymiotu strony, a wobec tego nie może skutecznie domagać się wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją uwłaszczeniową.

Zgodnie z art. 147 zd. 1 kpa wznowienie postępowania administracyjnego następuje na żądanie strony lub z urzędu.

Z kolei w myśl art. 28 kpa stroną postępowania administracyjnego jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy to postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. "Interes prawny" w rozumieniu art. 28 kpa, to interes oparty na konkretnym przepisie prawa materialnego. Chodzi przy tym nie o interes faktyczny, dający się nawet racjonalnie uzasadnić, ale o interes prawny, to jest taki, który wynika z określonego przepisu prawnego, odnoszącego się wprost do sytuacji danego podmiotu. Tak więc o tym, czy określonemu podmiotowi służy prawo strony w konkretnym postępowaniu administracyjnym, decyduje norma prawna, z której dla tego podmiotu wynikają wprost określone prawa lub obowiązki.

W rozpatrywanej sprawie przedmiotem postępowania administracyjnego, zakończonego decyzją merytoryczną Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] września 2003 r., było uwłaszczenie państwowej osoby prawnej na podstawie art. 200 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.).

Obowiązkiem organu było więc zbadanie, czy skarżącej przysługiwało prawo strony w tym postępowaniu. W powyższej kwestii wielokrotnie zajmował stanowisko Naczelny Sąd Administracyjny, wskazując, że stronami postępowania uwłaszczeniowego są: państwowa osoba prawna legitymująca się w dniu 5 grudnia 1990 r. prawem zarządu do gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa lub gminy, podmiot, który podważa uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa lub gminy do gruntu obciążonego prawem zarządu, a także osoba legitymująca się prawem rzeczowym do nieruchomości (np. wyroki NSA: z 21 maja 1998 ISA 1637/96, z 5 sierpnia 1998r. I SA 1550/97, z 17 sierpnia 1998r. I SA 1984/98, z 18 listopada 1999r. ISA 1750/98). Wobec powyższego, aby skarżąca miała przymiot strony i mogła skutecznie domagać się wznowienia postępowania zakończonego decyzją uwłaszczeniową musiałby wykazać, że posiadała nieruchomość w zarządzie w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu art. 200 ustawy o gospodarce nieruchomościami w dniu 5 XII 1990 r. lub że legitymuje się tytułem prawnorzeczowym do tej nieruchomości .

Postępowanie tych okoliczności nie wykazało. Wskazać należy, że kwestia interesu prawnego N. była przedmiotem oceny w wyroku z dnia 3 kwietnia 2006 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie [...] w związku ze skargą N. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [..] maja 2005 r. Decyzją tą organ umorzył postępowanie odwoławcze wywołane odwołaniem N. od decyzji Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] września 2003 r. stwierdzającej nabycie z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990 r. przez W. prawa użytkowania wieczystego działki nr [...] przy ul [...] oraz własności budynków i urządzeń. Organ II instancji uznał bowiem, że skarżąca nie ma przymiotu strony w postępowaniu uwłaszczeniowym. Skargę złożoną przez N. Sąd oddalił, podzielając stanowisko organu, że skarżąca nie miała interesu prawnego w rozumieniu art. 28 kpa w uczestniczeniu w postępowaniu uwłaszczeniowym.

Odnosząc się do sprawy dotyczącej wznowienia postępowania uwłaszczeniowego podnieść należy, że z materiału dowodowego zebranego w postępowaniu administracyjnym wynika, że jednostka organizacyjna skarżącej, jaką jest Muzeum T., korzysta z nieruchomości od marca 1982 r. na podstawie postanowienia Naczelnego Architekta W. z 24 marca 1982 r. o przekazaniu terenu. W postanowieniu tym jest wprawdzie wzmianka o podjętej, podczas wizji lokalnej na terenie W. przez Prezydenta W., decyzji w [...] marca 1982 r., jednakże nie sposób przyjąć, że była to decyzja w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego. Jak wynika bowiem z pisma z 7 kwietnia 1982 r. Prezydenta W. skierowanego do prof. S. L. (prezesa zarządu głównego Towarzystwa [...] W.), w dniu 20 marca 1982 r. odbyło się spotkanie Prezydenta oraz dyrektorów Muzeum T., W. i Muzeum H., podczas którego przyjęto uzgodnienia w przedmiocie przejęcia przez muzea określonych budynków wraz z wyposażeniem. Na skutek tych uzgodnień Naczelny Architekt W. wydał postanowienie z 24 marca 1982 r. Co jest w sprawie istotne, postępowanie administracyjne nie wykazało, aby istniał dokument będący decyzją Prezydenta W. z dnia [...] marca 1982 r. Skarżąca jedynie powołuje się na tę decyzję, jednakże w toku wielu toczących się postępowań administracyjnych dotyczących nieruchomości objętej decyzją uwłaszczeniową, nigdy decyzji Prezydenta W. nie przedstawiła. Z kolei w postanowieniu Naczelnego Architekta W. z dnia 24 marca 1982 r. mowa jest jedynie o przekazaniu opisanego terenu w "gestię" Muzeum T. Dokument ten nie wskazuje podstawy prawnej rozstrzygnięcia, nie wynika z niego, w jakim trybie i jakie ewentualne prawo do nieruchomości przekazane zostało Muzeum T.

Podnieść należy, że dokumenty załączone przez skarżącą do wniosku o wznowienie postępowania uwłaszczeniowego, tj. wyżej wspomniane postanowienie Naczelnego Architekta W, protokoły zdawczo- odbiorcze, decyzja w sprawie wpisania budynków w. do rejestru zabytków wraz z aneksem były znane organowi w postępowaniu uwłaszczeniowym, a także były przedmiotem oceny Sądu w uzasadnieniu wyroku z 3 kwietnia 2003 r. Jednakże z dokumentów tych nie wynikają uprawnienia prawnorzeczowe N. do gruntu, jak również nie kreują one uprawnień skarżącej do skutecznego domagania się wznowienia postępowania uwłaszczeniowego. Nie ma przy tym znaczenia faktyczne posiadanie nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) orzekł jak w wyroku.