Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Bożena Walentynowicz po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 08 lutego 2011 r. sygn. akt II SA/Rz 785/04 odmawiające przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi E. P. na decyzję Wójta Gminy K. z dnia [...] września 2004 r., nr [...] w przedmiocie warunków zabudowy postanawia: oddalić zażalenie

Postanowieniem z dnia 8 lutego 2011 r., sygn. akt II SA/Rz 785/04 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odmówił przyznania prawa pomocy E. P.

W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd podał, że stosownie do art. 243 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2002 r. nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem lub w toku tego postępowania. Tak więc treść cytowanego przepisu przesądza, że ramy czasowe skutecznego złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy zostały przez ustawodawcę określone w sposób jednoznaczny. Zakończenie postępowania sądowoadministracyjnego jest równoznaczne z tym, że nie będą już w nim podejmowane jakiekolwiek czynności procesowe rodzące obowiązek ponoszenia kosztów sądowych, tak więc rozstrzyganie o prawie pomocy w takiej konfiguracji procesowej jest ze zrozumiałych względów zbędne.

Wniosek skarżącego o przesłanie odpisów wydanych w sprawie orzeczeń po jej prawomocnym zakończeniu, nie jest czynnością procesową w toku postępowania, tak więc przyznanie prawa pomocy w wyżej przedstawionej sytuacji byłoby niezgodne z prawem, gdyż skarżący korzystałby z pomocy państwa poza postępowaniem.

W zażaleniu z dnia [...] marca 2011 r. E. P. podniósł, że zwracając się z prośbą do Prezesa Sądu Administracyjnego w Rzeszowie o wydanie przez Sąd uwierzytelnionych odpisów zarządzeń, postanowień i wyroków wydanych w jego sprawie przedłożył stosowny wniosek o zwolnienie go od opłat sądowych za wydane dokumenty podnosząc, że utracił majątek " na skutek pozaprawnych poczynań lokalnej zorganizowanej przestępczości". Nadto nadmienił, że od dostarczenia wyżej wymienionych dokumentów zależy bezpłatna pomoc ze strony instytucji pozarządowych i organizacji międzynarodowych w jego sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 214 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej P.p.s.a., jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie.

Stosownie zaś do art. 234 § 1 P.p.s.a. za stwierdzenie prawomocności oraz wydanie odpisów, zaświadczeń, wyciągów i innych dokumentów na podstawie akt, pobiera się opłatę kancelaryjną, której wysokość reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. ( Dz. U. z 2003 r., nr 221, poz. 2192).

W niniejszej sprawie złożony wniosek o przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od obowiązku uiszczenia opłaty kancelaryjnej Skarżący wiąże z zapowiedzią dochodzenia swoich praw przed instytucjami pozarządowymi czy instytucjami międzynarodowymi do których zwrócił się o pomoc, a nie przed sądem administracyjnym.

Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnia, że prawo pomocy wiąże się ściśle z realizacją jednego z podstawowych standardów państwa prawnego, jakim jest prawo do sądu. Zapewnia ono osobie znajdującej się w ciężkich warunkach materialnych możliwość obrony swoich praw przed sądem administracyjnym, mimo braku środków finansowych potrzebnych do poniesienia należnych kosztów sądowych. Opłaty kancelaryjnej nie uiszcza osoba zwolniona od kosztów sądowych lub tylko od opłat sądowych.

W świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny nie jest uprawniony do decydowania o przyznaniu prawa pomocy dla postępowań innych, aniżeli toczące się w trybie wyżej wymienionej ustawy. Instytucja prawa pomocy ma bowiem na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż Sąd I instancji prawidłowo odmówił przyznania prawa pomocy skarżącemu w postaci zwolnienia od uiszczenia opłaty kancelaryjnej.

Z powyższych przyczyn, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.