Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Łuczaj (spr.) sędzia NSA Małgorzata Stahl sędzia del. WSA Grzegorz Czerwiński Protokolant Karolina Kubik po rozpoznaniu w dniu 15 lutego 2010 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej W. Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2008 r. sygn. akt VII SA/Wa 302/08 w sprawie ze skargi H. Ż. i W. Ż. na decyzję Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. z dnia [...] 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania decyzji nakazującej likwidację otworów okiennych oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt VII SA/Wa 302/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę W. Ż. i H. Ż. na decyzję Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania decyzji nakazującej likwidację otworów okiennych.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego Miasta Siedlce decyzją z dnia [...] września 2007 r. nr [...], na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), odmówił wydania decyzji nakazującej likwidację otworów okiennych, znajdujących się w ścianie budynku mieszkalnego położonego przy ul. [...] w Siedlcach, usytuowanej przy granicy z działką nr geod. [...] przy ul. [...]. Organ wskazał, że wnioskiem z dnia [...] lipca 2004 r. H. i W. Ż. wystąpili o nakazanie likwidacji okien w ścianie przedmiotowego budynku. Podczas wizji w dniu [...] września 2004 r. ustalono, że w ścianie spornego budynku istnieją dwa otwory okienne - jeden na parterze, doświetlający pokój mieszkalny oraz drugi, doświetlający strych, przy czym współwłaściciele nieruchomości oświadczyli, że budynek powstał w XIX wieku i posiadał ww. otwory okienne, lecz nie dysponują żadnymi dokumentami z okresu budowy. Zgodnie z treścią uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 2160/06, działania organu powinny skupić się na zbadaniu, czy istotnie okno powstało w tym samym czasie, co budynek. W ocenie organu I instancji, zgromadzony materiał dowodowy świadczy o tym, że wykonanie okna nastąpiło wraz z wzniesieniem budynku. Z ekspertyzy technicznej z dnia [...] czerwca 2007 r. wynika, że ościeżnica okna była osadzona wraz ze wznoszeniem ścian budynku, na co wskazuje technika połączenia ościeżnicy ze ścianą. Ponadto, nie stwierdzono różnicy wieku drewna w bokach ściany i ościeżnicy okna (zestawienie włókien drewna jest podobne). Nadto akt notarialny z dnia [...] stycznia 1928 r., zawiera zapis o służebności widoku. Zdaniem organu, istnienie okna stanowi istotę tej służebności, co jednoznacznie przesądza o fakcie istnienia okna. Kolejnym dowodem potwierdzającym istnienie okna jest świadectwo architekta miejskiego z dnia [...] czerwca 1897r., zgodnie z którym budynek składa się z dwóch elementów: drewnianego parterowego domu mieszkalnego oraz nowo zbudowanej drewnianej, parterowej oficyny mieszkalnej. Analiza każdego z tych budynków pod względem rozmieszczenia okien w ścianach pozwala na stwierdzenie, że architektonicznie i konstrukcyjnie nie są to elementy obce i nietypowe.

W odwołaniu od powyższej decyzji H. i W. Ż. zarzucili naruszenie art. 66 Prawa budowlanego w związku z art. 7, 10, 77 i 80 k.p.a. Odwołujący się podnieśli, że zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 2160/06, organy nadzoru budowlanego zostały zobowiązane do ustalenia, czy sporne otwory okienne powstały w tym samym czasie, co cały budynek, czy też w późniejszym okresie. Jedynym dowodem na powyższe jest opinia biegłego do spraw budownictwa, powołanego przez organ, zatem nie może go zastąpić ekspertyza przedstawiona przez stronę zainteresowaną, która jest jedynie dowodem prywatnym. Organ powinien z urzędu przeprowadzić dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa. Ponadto zarzucono, iż prawo widoku jest innym prawem niż prawo do światła, o które chodzi w niniejszej sprawie. Odwołujący się zarzucili również, że nie zostali poinformowani o złożeniu nowych dowodów, które posłużyły organowi przy wydaniu rozstrzygnięcia.

Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...], wydaną w oparciu o art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., uchylił zaskarżoną decyzję i na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane odmówił wydania decyzji nakazującej likwidację otworów okiennych w ścianie budynku mieszkalnego, położonego przy ul. [...] w Siedlcach, usytuowanej przy granicy z działką nr geod. [...] przy ul. [...]. Organ odwoławczy uznał, że rozstrzygnięcie organu I instancji jest prawidłowe, jednak wskazanie jako podstawy art. 104 k.p.a. i przepisu kompetencyjnego jest niewystarczające – przepisy te nie mogące stanowić podstawy materialno-prawnej decyzji. Organ odwoławczy wyjaśnił, iż spornego budynku nie można traktować jako samowoli budowlanej, gdyż sporne okno powstało wraz z realizacją budynku. Zauważył także, iż w sprawie nie ma zastosowania art. 66 Prawa budowlanego, ponieważ przepis ten służy usunięciu nieprawidłowości powstałych w trakcie użytkowania obiektu, a taką nieprawidłowością nie jest istnienie otworu okiennego w ścianie granicznej budynku, powstałego w chwili wzniesienia budynku. Organ przyznając, że wykonanie okna w ścianie budynku usytuowanej w granicy działki jest niezgodne z warunkami technicznymi, stwierdził jednak, iż pozbawienie pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi jedynego źródła oświetlenia i wentylacji również naruszałoby ww. przepisy. Sporne okno stanowi jedyne źródło oświetlenia dziennego pomieszczenia, w którym na stałe przebywają ludzie. W ocenie organu odwoławczego, organ I instancji przeprowadził postępowanie wyjaśniające w zakresie wskazanym w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 2160/06 - ustalił prawdopodobny czas powstania otworu okiennego, wskazał na ustanowienie służebności widoku, która stanowi podstawę istnienia w./w. otworu i oznacza akceptację takiego stanu rzeczy przez każdoczesnego właściciela działki sąsiedniej. Opinia techniczna została sporządzona przez osobę uprawnioną do wydawania tego typu ocen i ponosząca odpowiedzialność zawodową za jej opracowanie, a zatem należy uznać ją jako dowód w sprawie, świadczący o powstaniu okna wraz z budową budynku.

W skardze na powyższą decyzję H. i W. Ż. zarzucili naruszenie art. 66 Prawa budowlanego i § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.) w związku z art. 7, 77 i 80 k.p.a., a także naruszenie art. 153 p.p.s.a. Skarżący podnieśli, iż odmowa wydania decyzji nakazującej zamurowanie spornych otworów okiennych prowadzi do ograniczenia uprawnień właściciela działki niezabudowanej, przeznaczonej w planach zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę zwartą intensywną. Zarzucili naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego przez uchylenie decyzji organu I j instancji i rozstrzygnięcie sprawy w oparciu o inną podstawę prawną. Zdaniem skarżących, organ nadzoru budowlanego miał obowiązek przeprowadzenia dowodu urzędowego, mającego na celu ustalenie czasu powstania spornych otworów okiennych. Dowodu takiego nie może zastąpić ekspertyza przedstawiona przez stronę postępowania. Zarzucili również naruszenie zasady czynnego udziału stron w postępowaniu przez nierozpatrzenie zażalenia na postanowienie odmawiające wydania kserokopii ekspertyzy technicznej - samo poinformowanie na rozprawie administracyjnej o takim dowodzie nie spełnia przesłanek zapoznania się przez stronę z materiałem dowodowym. Wskazano także, iż wypis z umowy kupna - sprzedaży z dnia [...] stycznia 1928 r. zawiera oświadczenie o istniejącym prawie widoku na sąsiednią posesję bez wskazania, czy sąsiednia nieruchomość jest obciążona tym prawem. Podkreślono, że prawo widoku jest innym prawem niż prawo do światła, gdyż z przepisów Kodeksu Napoleona odnoszących się do praw sąsiedzkich nie da się wyprowadzić tezy, iż prawo widoku dotyczyło doświetlenia pomieszczeń mieszkalnych.

W odpowiedzi na skargę Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał skargę za bezzasadną. W ocenie Sądu, organy uwzględniły oceną prawną i wskazania co do dalszego postępowania, zawarte w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 2160/06, zgodnie z którymi zobowiązane były ustalić, czy sporne okno powstało w tym samym czasie co cały budynek. Z treści ekspertyzy techniczno - budowlanej, sporządzonej przez inż. M. K., wynika, że dokonano odkrywki na styku ościeżnicy drewnianej okna ze ścianą z bali drewnianych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sposób połączenia ościeżnicy ze ścianą. W odkrywce stwierdzono, że końce bali ściany zakończone są czopami wchodzącymi w wyżłobiony kanalik (felc) w plecach ościeżnicy, a takie połączenia występują w rzemiośle ciesielskim w dawnych budynkach, rzadziej stosowane są obecnie. Dociekano różnicy wieku drewna w balach ściany i ościeżnicy okna i w wyniku skrobania lica powierzchni bali ścian i lica ościeżnicy stwierdzono, iż istnieją takie same zestarzenia włókien drewna. Powyższe daje podstawę do przyjęcia, że ościeżnica okna została wykonana w pierwotnej budowie budynku. Sąd podzielił stanowisko organów obu instancji, że do ustalenia daty powstania spornego otworu okiennego przyczyniła się także dokumentacja w postaci odpisu aktu notarialnego z dnia [...] stycznia 1928 r., zawierającego zapis o służebności widoku, której istotę stanowiło istnienie okna. Pogląd taki potwierdza orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 1945 r. sygn. akt IC 374/45, zgodnie z którym służebność światła i widoku polega na prawie korzystania z widoku na sąsiednią posiadłość i urządzenia w murze niewspólnym, przytykającym bezpośrednio do tej posiadłości, wychodzących na nią otworów okiennych lub innych, bez zachowania przepisów art. 676-680 Kodeksu Napoleona i pociąga za sobą prawo zakazania sąsiadowi wznoszenia budowli w sposób tamujący korzystanie z powyższych okien lub innych otworów.

Zdaniem Sądu, organ odwoławczy prawidłowo podał jako podstawę prawną odmowy wydania decyzji nakazującej likwidację otworów okiennych przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), umożliwiający nałożenie obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Przepis art. 66 Prawa budowlanego – wskazany przez skarżących - służy bowiem usunięciu nieprawidłowości powstałych podczas użytkowania obiektu, natomiast istnienie otworu okiennego w ścianie granicznej budynku, powstałego w dacie budowy budynku, nie stanowi nieprawidłowości, którą można usunąć w tym trybie. Sąd nie podzielił zarzutu naruszenia zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego, gdyż powołując odmienną podstawę prawną rozstrzygnięcia, organ II instancji działał w ramach uprawnienia wynikającego z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. Nadto Sąd stwierdził, że sporządzenie ekspertyzy przez osobę posiadającą uprawnienia w tym zakresie oraz ponoszącą odpowiedzialność zawodową za opracowanie opinii pozwala na uznanie jej jako dowodu w sprawie. Art. 75 § 1 k.p.a. stanowi bowiem, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Kodeks postępowania administracyjnego przyjmuje zasadę równej mocy środków dowodowych, nie wprowadzając ograniczeń co do rodzaju dowodów, którym należy przyznać pierwszeństwo w ustalaniu istnienia danego faktu. Organy nadzoru budowlanego nie miały zatem obowiązku przeprowadzenia dowodu urzędowego w celu ustalenia, czy sporne otwory okienne powstały w tym samym czasie, co cały budynek, czy też w późniejszym okresie. W sytuacji przedstawienia przez stronę postępowania stosownej ekspertyzy, organ nie był zobowiązany do powołania biegłego z zakresu budownictwa, działającego na jego zlecenie. Za nieusprawiedliwiony Sąd uznał również zarzut pozbawienia możliwości wypowiedzenia się co dowodu w postaci ekspertyzy wskazując, że art. 73 § 1 k.p.a. stwarza stronom możliwość przeglądania w każdym stadium postępowania akt sprawy oraz sporządzania z nich notatek i odpisów. Gwarancje te przysługują stronom również w postępowaniu odwoławczym, a zatem skarżący mieli możliwość zapoznania się z treścią ekspertyzy techniczno - budowlanej także w postępowaniu przed organem II instancji. Ponadto, postanowieniem z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Miasta Siedlce z dnia [...] września 2007 r. odmawiające wydania uwierzytelnionych kserokopii dokumentów.

Sąd podzielił natomiast stanowisko skarżących w przedmiocie niezgodności lokalizacji kwestionowanego otworu okiennego z przepisem § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.), określającym minimalną odległość od granicy nieruchomości budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi w stronę tej granicy. Jednocześnie jednak stwierdził, że kontrolowana decyzja nie może podlegać ocenie ze względu na treść tego przepisu, gdyż sporny otwór okienny wykonano wraz z wzniesieniem budynku pod koniec XIX wieku i był on objęty służebnością widoku.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wnieśli W. Ż. i H. Ż., reprezentowani przez radcę prawnego T. D. Wyrok zaskarżono w całości, zarzucając naruszenie:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - zwanej dalej p.p.s.a. - poprzez nieuwzględnienie skargi, mimo naruszenia przez organy nadzoru budowlanego § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.) w związku z art. 7, 77 i 80 k.p.a.;

- art. 141 § 4 w związku z art. 133 § 1 i art. 134 § 1 p.p.s.a. poprzez niewzięcie pod uwagę przez Sąd całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i sformułowanych zarzutów, co spowodowało pominięcie istotnych okoliczności, mających wpływ na prawidłowe ustalenie stanu faktycznego;

- art. 66 Prawa budowlanego i § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 powołanego wyżej rozporządzenia poprzez brak rozstrzygnięcia sprawy w oparciu o wskazane przepisy.

W oparciu o powyższe zarzuty kasacyjne W. Ż. i H. Ż. wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę kasacyjną H. Ż.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej W. Ż. podniósł, iż organy nadzoru budowlanego zobowiązane były – zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 lutego 2007 r., sygn. akt VII SA/Wa 2160/06 - do przeprowadzenia dowodu urzędowego na okoliczność, czy sporne okna powstały w tym samym czasie co cały budynek, czy w okresie późniejszym. Zdaniem skarżącego, jedynym dowodem na tę okoliczność powinna być opinia sporządzona przez biegłego do spraw budownictwa powołanego przez organ, która w niniejszej sprawie nie została sporządzona. Ekspertyza przedłożona przez uczestników postępowania nie może zastąpić takiej opinii, gdyż jest jedynie dowodem prywatnym. Nadto ekspertyza wydana na podstawie oględzin przeprowadzonych bez zawiadomienia stron i organu oraz bez ich obecności nie może być kluczowym dowodem w sprawie.

Skarżący podkreślił, że z wypisu z umowy kupna i sprzedaży z dnia [...] stycznia 1928 r., w którym zawarte jest stwierdzenie o istniejącym prawie widoku na sąsiednią posesję z określeniem, iż jest to posesja spadkobierców R., nie można wysnuć wniosku o istnieniu w 1928 r. okna w ścianie szczytowej dobudowanej oficyny. Skarżący wskazał, iż w według pkt 675 do 680 Kodeksu Napoleona - obowiązującego w 1928 r. na terenie Siedlec - prawo widoku możliwe jest jedynie przez istniejący mur środkowy. Możliwość wybudowania w miastach i wsiach muru środkowego dozwolona była do oddzielenia budynków aż po dach, albo między podwórzem i ogrodami. Prawo widoku mogło być ustanowione, jeżeli sąsiad wyraził na to zgodę i polegało wykonaniu w murze otworu. Prawo to winno być ustanowione jako służebność i wpisane do księgi wieczystej. Natomiast w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, której współwłaścicielami są małżonkowie F. nie ma wpisu dotyczącego służebności widoku. Dodatkowo skarżący zaznaczył, że w murze, który nie jest murem środkowym pkt 676 Kodeksu Napoleona przewidywał możliwość wykonania otworu dla widoku lub okna nie otwieranego z kratą żelazną. Przepisy powyższe były rygorystycznie przestrzegane. Okna, które zamontowane są w ścianie granicznej są normalnymi oknami otwieranymi na zewnątrz, a zatem nie można przyjąć, że zostały wykonane w czasie budowy. Nadto, jeśli ze świadectwa architekta miejskiego z dnia [...] czerwca 1987 r. wynika, że budynek został wzniesiony później niż dom mieszkalny i wybudowany został jako oficyna mieszkalna, to błędny jest pogląd, że sporne okno powstało w chwili budowy. Oficyny wznoszone na przełomie XIX i XX wieku stanowiły część boczną lub tylną kamienicy a okna wychodziły na podwórze.

Skarżący podkreślił, że Sąd w treści uzasadnienia wyroku z dnia 15 lutego 2007 r. odniósł się do zarzutu braku zastosowania przez organy przepisu art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego, natomiast w skarżonym wyroku pomimo, iż taki sam zarzut został sformułowany, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie odniósł się do tego zarzutu. Zdaniem skarżącego przepis art. 66 Prawa budowlanego winien mieć zastosowanie w niniejszej sprawie, który jest konkretyzacją art. 61 Prawa budowlanego, tj. nakazu przestrzegania obowiązku utrzymywania i użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z zasadami sformułowanymi w art. 5 ust. 2 Prawa budowlanego. Budynek zlokalizowany na granicy z działką skarżących nie jest zgodny z § 12 ust 1, ust 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). Skarżący podkreślił, że odmowa wydania decyzji w trybie dochodzonym przez skarżących prowadzi do ograniczenia uprawnień właściciela działki niezabudowanej, przeznaczonej w planach zagospodarowania przestrzennego miasta pod zabudowę zwartą intensywną. Z opisu zawartego w protokole oględzin wynika także, iż stan budynku wyczerpuje dyspozycje art. 66 pkt 1 Prawa budowlanego z 1994 r. w związku § 12 ust. 1, ust. 4 i ust 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (jednolity tekst: Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140 ze zm.).

W odpowiedzi na skargę kasacyjną H. F. i K. F., reprezentowani przez adwokata H. S., wnieśli o oddalenie skargi kasacyjnej. Uczestnicy postępowania nie zgodzili się ze stanowiskiem skarżącego, że ekspertyza techniczna wykonana przez inż. M. K. z dnia [...] czerwca 2007 r. nie może zastąpić opinii wydanej przez biegłego powołanego z urzędu. Podnieśli, iż zgodnie z art. 75 § 1 k.p.a. jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Ekspertyza została sporządzona przez osobę uprawnioną do wydawania tego typu ocen, która ponosi odpowiedzialność zawodową za opracowanie tej opinii. Nadto bezzasadne są zarzuty dotyczące naruszenia art. 66 Prawa budowlanego w związku § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, gdyż przedmiotem niniejszego postępowanie nie jest kwestia związana z użytkowaniem budynku. Nieprawdziwy jest także zarzut, iż decyzja prowadzi do ograniczenia uprawnień właściciela działki niezabudowanej, przeznaczonej w planach zagospodarowania miasta pod zabudowę zwartą intensywną, ponieważ w tym obszarze w ogóle nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. Naczelny Sąd Administracyjny kontroluje zgodność zaskarżonego orzeczenia z prawem materialnym i procesowym w granicach skargi kasacyjnej. Oznacza to związanie zarzutami i wnioskami skargi kasacyjnej. A zatem, zakres rozpoznania sprawy wyznacza strona wnosząca skargę kasacyjną przez przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie. Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie zawiera usprawiedliwionych podstaw zaskarżenia.

Po pierwsze, nie można podzielić zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) oraz § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.)

Jak stanowi art. 5 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-7.

Kwestie dotyczące zachowania we właściwym stanie technicznych substancji obiektu budowlanego reguluje art. 61 ustawy - Prawo budowlane, nakładający na właściciela lub jego zarządcę obowiązek użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywania go w należytym stanie technicznym i estetycznym. Przepis ten nakłada z mocy prawa określone w nim obowiązki na właściciela lub zarządcę obiektu, przy czym dopiero art. 66 Prawa budowlanego daje organowi nadzoru budowlanego możliwość ingerencji w istniejący stan rzeczy zmierzającej do zapewnienia użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z wymogami określonymi w art. 61 ustawy.

A mianowicie, właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości - określając termin wykonania tego obowiązku - w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany:

- po pierwsze, może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska albo

- po drugie, jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku, albo

- po trzecie, jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo

- po czwarte, powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia.

Obowiązek utrzymywania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym i estetycznym ma na celu zapobieżenie dopuszczenia do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej.

Za należyty stan techniczny obiektu budowlanego należy uznać stan zapewniający sprawność techniczną obiektu jako całości oraz sprawność techniczną elementów instalacji obiektu i urządzeń odpowiadający wymaganiom prawa, w tym przepisom techniczno - budowlanym.

Organ nadzoru może uznać za nieodpowiedni stan techniczny kontrolowanego obiektu i nałożyć - na podstawie art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) - obowiązek usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości wówczas, gdy stwierdzony stan tego obiektu narusza wymagania wynikające z obowiązujących przepisów techniczno – budowlanych dotyczących warunków użytkowania obiektów. Takimi przepisami są np.: przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 74, poz. 836 ze zm.) – wydanego na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, przepisy dotyczące instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej, instalacji gazowej, instalacji centralnego ogrzewania, instalacji elektrycznej, instalacji i urządzeń wentylacyjnych, przepisy dotyczące kanałów i przewodów spalinowych oraz dymowych jak też przepisy szczególne dotyczące użytkowania obiektów budowlanych przy zapewnieniu zasad bezpieczeństwa pożarowego.

Podkreślić należy, iż kwestionowane przez W. Ż. usytuowanie otworów okiennych nie mogło być przedmiotem niniejszego postępowania przed organami nadzoru budowlanego. Kwestia istniejących otworów okiennych, znajdujących się w ścianie budynku mieszkalnego położonego przy ul. [...] w Siedlcach usytuowanego przy granicy z działką położoną przy ul. [...], nie należy do zagadnień objętych przepisem art. 66 ustawy - Prawo budowlane, w szczególności nie mieści się w zakresie pojęcia "nieodpowiedni stan techniczny", o jakim mowa w tym przepisie. Usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w trybie art. 66 ustawy - Prawo budowlane może dotyczyć jedynie takich nieprawidłowości, które powstały podczas użytkowania obiektu budowlanego i wiążą się z użytkowaniem obiektu budowlanego. Przepis art. 66 Prawa budowlanego nie może być wykorzystywany do usunięcia dokonanych przez inwestora odstępstw od udzielonego pozwolenia na budowę jak i do likwidacji samowoli budowlanej popełnionej w istniejącym obiekcie budowlanym.

A zatem, przepisu art. 66 Prawa budowlanego nie można zastosować w celu nakazania likwidacji otworów okiennych i to niezależnie od tego, czy otwory okienne powstały legalnie tj. zgodnie z pozwoleniem na budowę, czy też wykonane zostały samowolnie. Kwestie dotyczące udzielenia pozwolenia na budowę, w tym lokalizacja otworów okiennych w obiekcie budowlanym, należą do kompetencji organów architektoniczno – budowlanych, albowiem organ wydając decyzję udzielającą pozwolenia na budowę zatwierdza jednocześnie projekt budowlany. Kwestie zaś dotyczące odstępstw od udzielonego pozwolenia na budowę czy też dotyczące późniejszego samowolnego wykonania otworów okiennych w istniejącym już obiekcie budowlanym należą do zagadnień uregulowanych przez przepisy określonej ustawy - Prawo budowlane normujące zagadnienia robót budowlanych wykonanych w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach – w tym normujące m.in. obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem.

Nie jest dopuszczalne łączenie szczególnego trybu postępowania legalizacyjnego z odrębnym trybem mającym na celu zapewnienie właściwego, bezpiecznego stanu technicznego istniejących obiektów jak też stosowanie tych trybów zamiennie. Odmienny jest też krąg adresatów decyzji wydanych w każdym z tych trybów - w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 50 - 51 Prawa budowlanego adresatem decyzji jest inwestor, natomiast adresatem decyzji wdanej na art. 66 Prawa budowlanego jest właściciel lub zarządca obiektu budowlanego.

W niniejszej sprawie nie miały też zastosowania przepisy § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.), gdyż sporne otwory okienne – co jest bezsporne – nie powstały w okresie obowiązywania tegoż rozporządzenia. Wynika to także z przepisu § 330 tego rozporządzenia, zamieszczonego w Dział XI – "Przepisy przejściowe i końcowe", według którego przepisów rozporządzenia nie stosuje się, z zastrzeżeniem § 2 ust. 1 i § 207 ust. 2, jeżeli przed dniem wejścia w życie rozporządzenia został złożony wniosek o pozwolenie na budowę lub odrębny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i wnioski te zostały opracowane na podstawie dotychczasowych przepisów (pkt 1 - do dnia 16 grudnia 2002 r. miał brzmienie: "została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę lub odrębna decyzja zatwierdzająca projekt budowlany"); zostało dokonane zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę (pkt 2).

Nie można zatem podzielić stanowiska W. Ż., iż niniejsza sprawa winna być rozstrzygnięta w oparciu o art. 66 Prawa budowlanego z 1994 r. oraz przepisy § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). Wbrew stanowisku W. Ż. w niniejszym postępowaniu organy nadzoru budowlanego nie mogły badać ani oceniać kwestii usytuowania otworów okiennych.

Z powyższych względów chybiony jest również zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. przez nieuwzględnienie skargi, mimo naruszenia przez organy nadzoru budowlanego § 12 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.) w związku z art. 7, art. 77 i art. 80 k.p.a. Nie jest także usprawiedliwiony zarzut naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 141 § 4 w związku z art. 133 § 1 i art. 134 § 1 p.p.s.a. Wbrew zarzutom skargi kasacyjnej, Sąd pierwszej instancji odniósł się do zarzutu W. Ż. dotyczącego braku zastosowania art. 66 ustawy - Prawo budowlane, a uczynił to na stronie 6 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie jednoznacznie wskazał, iż organ odwoławczy prawidłowo podał jako podstawę prawną decyzji odmawiającej nakazania likwidacji otworów okiennych przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), umożliwiający nałożenie obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Jednocześnie Sąd pierwszej instancji podkreślił, że przepis art. 66 Prawa budowlanego – wskazany przez skarżących - służy usunięciu nieprawidłowości powstałych podczas użytkowania obiektu, zaś istnienie otworu okiennego w ścianie granicznej budynku nie stanowi nieprawidłowości, którą można usunąć w tym trybie. Podzielić należy także stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, iż Kodeks postępowania administracyjnego przyjmuje zasadę równej mocy środków dowodowych, nie wprowadzając ograniczeń co do rodzaju dowodów, którym należy przyznać pierwszeństwo w ustalaniu istnienia danego faktu (art. 75 k.p.a.). Rację ma Sąd pierwszej instancji, że w sytuacji przedstawienia przez stronę postępowania stosownej ekspertyzy -sporządzonej przez osobę posiadającą uprawnienia w tym zakresie oraz ponoszącą odpowiedzialność zawodową za opracowanie opinii - organ nie był zobowiązany do powołania biegłego z zakresu budownictwa. Tym samym organy administracji nie dopuściły się naruszenia art. 80 k.p.a. Po myśli art. 133 § 1 p.p.s.a. Sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy. W niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji zasadnie przyjął, że organy wyjaśniły należycie i rozważyły wnikliwie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Odnośnie stanowiska W. Ż., iż stan budynku wyczerpuje dyspozycję art. 66 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane zaznaczyć należy, iż tej kwestii dotyczy decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Siedlcach z dnia [...] listopada 2007r. ,wydana na podstawie art. 66 ust. 1 oraz art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2006r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) oraz decyzja Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2008 r., które były przedmiotem skargi H. Ż. i W. Ż. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie – od wyroku z dnia 14 listopada 2008r. sygn. akt VII SA/Wa 853/08 wniesiona została skarga kasacyjna – II OSK 327/09. Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł jak w sentencji.