Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie Sędzia NSA Juliusz Antosik po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 15 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 710/07 umarzającego postępowanie sądowe w sprawie ze skargi M. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w S. z dnia 14 października 2004 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego za luty 2003 r. postanawia oddalić skargę kasacyjną.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 710/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie umorzył postępowanie sądowe w sprawie ze skargi M. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w S. z dnia 14 października 2004r. w przedmiocie podatku akcyzowego za luty 2003r.

W postanowieniu tym wskazano, że wyrokiem z dnia 7 czerwca 2006r., sygn. akt I SA/Sz 896/04, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, po rozpoznaniu sprawy ze skargi M. K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w S. z dnia 14 października 2004 r. uchylił zaskarżoną decyzję oraz określił, że nie podlega ona wykonaniu.

W wyniku rozpatrzenia skargi kasacyjnej wniesionej przez pełnomocnika Dyrektora Izby Celnej w S. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 25 września 2007 r., sygn. akt I FSK 1165/06 uchylił ww. wyrok Sądu I instancji i przekazał sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania. Sprawa została zarejestrowana WSA w Szczecinie pod sygn. akt I SA/Sz 710/07.

Pismem z dnia 27 lutego 2008r. Dyrektor Izby Skarbowej w S. złożył wniosek o umorzenie postępowania sądowego, albowiem decyzją z dnia 26 lutego 2007r., wydaną w trybie art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej - P.p.s.a.), uwzględnił w całości skargę M. K. Z załączonego do ww. pisma odpisu decyzji z dnia 26 lutego 2008r., wynikało, że Dyrektor Izby Celnej w S. uchylił w całości decyzję własną z dnia 14 października 2004r., określającą stronie należne zobowiązanie podatkowe w podatku akcyzowym za miesiąc luty 2003r. oraz poprzedzającą ją decyzję Drugiego Urzędu Skarbowego w S. z dnia 21 sierpnia 2003r., Nr [...], zmienioną decyzją Naczelnika Pierwszego Urzędu Celnego w S. [...] i umorzył postępowanie w sprawie. Zdaniem Sądu I instancji na skutek uwzględnienia skargi w całości zaskarżona decyzja utraciła byt prawny, a postępowanie sądowe stało się bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej w skrócie p.p.s.a.

Sąd wskazał jednocześnie, że sytuacji tej nie zmienia, podniesiona w piśmie pełnomocnika skarżącego z dnia 25 marca 2008r., okoliczność, że decyzja autorewizyjna wydana została z naruszeniem art. 54 § 3 p.p.s.a., bez zachowania wymogu uwzględnienia skargi do dnia rozpoczęcia rozprawy, gdyż zarzut ten dotyczy decyzji autorewizyjnej i może być podniesiony tylko w przypadku zaskarżenia tej decyzji.

Na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a. zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy:

- art. 54 § 3, art 132 i art. 161 § 1 pkt 1 i 3 p.p.s.a. przez umorzenie postępowania sądowego bez podstaw faktycznych i prawnych i w wyniku - nierozstrzygnięcie sprawy wyrokiem, szczególnie zaś - przez przyjęcie za wywierającą skutki prawne w postępowaniu sądowym, autorewizyjnej decyzji organu podatkowego, wydanej z naruszeniem przepisów ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W oparciu o te zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że Sąd niezasadnie postanowił o umorzeniu postępowania w sytuacji gdy decyzja autokontrolna organu została wydana już po przeprowadzeniu rozprawy. Decyzja wymiarowa, będąca przedmiotem skargi, zgodnie z brzmieniem obowiązujących przepisów, nie utraciła więc mocy. Utrata mocy tej decyzji była jedynie przedmiotem zupełnie bezprawnego twierdzenia Dyrektora Izby Celnej. W wyniku dalszych działań Sądu, organ podatkowy stał się tu jak gdyby gospodarzem postępowania sądowego, władnym również w formie bezprawnych działań, w każdej chwili decydować o dalszym prowadzeniu postępowania sądowego. Zdaniem strony skarżącej wydana w trakcie rozprawy decyzja autorewizyjna Dyrektora Izby Celnej nie wywiera bowiem żadnych skutków prawnych. Została ona wydana poza ramami jakiegokolwiek postępowania. Sąd miał obowiązek zbadać czy wskazana decyzja autorewizyjna wywiera skutki prawne i po stwierdzeniu, że takich skutków nie ma, wydać wyrok w sprawie, rozpatrujący zarzuty wniesionej przez Stronę skargi.

W odpowiedzi Dyrektor Izby Celnej w S. wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej, podzielając w całości zaprezentowane przez Sąd I instancji stanowisko.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym badaną sprawę w całej rozciągłości podziela przyjęte przez Sąd I instancji stanowisko. Należy wyjaśnić, że Sąd I instancji zasadnie postąpił, umarzając postępowanie w tejże sprawie. Wydana bowiem przez organ decyzja autokontrolna, spowodowała, że decyzja Dyrektora Izby Celnej w S. z dnia 14 października 2004r. w przedmiocie podatku akcyzowego za luty 2003r. została wyeliminowana z obrotu prawnego. W tym momencie postępowanie sądowoadministracyjne w przedmiocie podatku akcyzowego za luty 2003 r. stało się bezprzedmiotowe z uwagi na brak decyzji będącej przedmiotem zaskarżenia. W tych okolicznościach sąd zmuszony był do wydania postanowienia o umorzeniu postępowania w ramach art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a.

Nie można przy tym zgodzić się ze stanowiskiem strony skarżącej, że decyzja autokontrolna była prawnie bezskuteczna. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, jeśli byłaby ona rzeczywiście obciążona wadą, opisywaną szeroko w skardze kasacyjnej, jej ewentualna eliminacja będzie możliwa dopiero w przypadku jej zaskarżenia (czy to w ramach nowego postępowania sądowadministracyjnego, czy też w ramach nadzwyczajnego postępowania podatkowego o stwierdzenie nieważności decyzji autokontrolnej). Do tego czasu pozostaje ona jednak w obrocie prawnym i wywołuje związane z tym faktem skutki prawne. Toteż cała argumentacja skarżącego zaprezentowana w skardze kasacyjnej, może co najwyżej służyć jako uzasadnienie ewentualnej skargi od decyzji autokontrolnej.

Z uwagi na powyższe okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 182 § 1 i 3 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.