Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Ziomek, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.),, Sędzia WSA Jacek Kuza, Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Mrozicka - Bąbel, po rozpoznaniu w Wydziale na rozprawie w dniu 4 czerwca 2008r. sprawy ze skargi M. A. na bezczynność Wójta Gminy w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Wójta Gminy do rozpoznania wniosku M. A. o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie przesłania kserokopii zawartych umów z wykonawcami robót, ewentualnych aneksów do tych umów, a także protokołów odbioru robót - zadań wykonanych w 2007r., dotyczących remontu budynku Urzędu Gminy w N. ul. [...] i remontu budynku Urzędu Gminy w N. ul. [...] – w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku; II. zasądza od Gminy na rzecz M A. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia [...], złożonym w Urzędzie Gminy w N., M. A. zażądał udostępnienia następujących informacji publicznych:

- kserokopii dokumentacji (ogłoszenia o przetargu, SIWZ, umowy i ewentualne aneksy do umów z wykonawcami, protokoły odbioru), wykonanych w 2007r. remontów budynków Urzędu Gminy w N. przy [...],

- wskazania wielkości kwoty, jaka została zabezpieczona w budżecie Gminy N. na realizację powyższych zadań – według stanu na dzień podpisania umów z wykonawcami tych zadań.

Wnioskodawca wniósł o udostępnienie informacji poprzez przesłanie ich pocztą na jego adres.

Zastępca Wójta Gminy N. pismem z dnia 27.02.2008r. poinformował M. A., że na wykonanie remontu pomieszczeń w budynku Urzędu Gminy przy ul. [...] nie był ogłaszany przetarg, gdyż zgodnie z art. 4 pkt 8 ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 29.01.2004r. (Dz. U. Nr 19, poz. 177), ustawy tej nie stosuje się do zamówień, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro. Z tego też względu nie jest możliwe przesłanie ogłoszenia o przetargu oraz SIWZ. Opracowania takich dokumentów nie wymagały bowiem przepisy cyt. ustawy. Natomiast wysokość kwoty, jaka została zabezpieczona w budżecie według stanu na dzień podpisania umów na powyższe zadania, wynosi 190.375,00 zł (dz. 758 rozdz. 75818, § 481 – rezerwa budżetowa).

Odmowę przesłania wnioskodawcy dokumentacji organ uzasadnił znacznymi kosztami wysyłki żądanych dokumentów, a także brakiem środków finansowych przewidzianych na ten cel w budżecie Gminy oraz zwiększeniem ilości składanych wniosków o udzielenie informacji publicznej, wskazując jednocześnie sposób i termin odebrania kserokopii umów i protokołów odbioru w Urzędzie Gminy w N..

Pismem z 27.03.2008r. M. A. ponowił swoje żądanie stwierdzając, że nie zmienił ich zakresu ani sposobu udostępnienia dokumentów.

W odpowiedzi (pismo z dnia 7.04.2008r.) organ podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko.

W dniu 16.04.2008r. M. A. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skargę na bezczynność Wójta Gminy N. w przedmiocie udzielenia mu informacji publicznej dotyczącej kserokopii dokumentacji urzędowej remontu budynków Urzędu Gminy przy [...] tj. umów z wykonawcami robót wraz z ewentualnymi aneksami oraz protokołów odbioru robót. Skarżący domagał się nakazania organowi gminy udzielenia informacji publicznej we wskazanym powyżej zakresie oraz zasądzenie kosztów postępowania na jego rzecz. W motywach skargi wskazując na art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, art. 14 i 16 ustawy z dnia 6.09.2001r. o dostępie do informacji publicznej, podkreślił, iż w niniejszej sprawie nie została wydana decyzja administracyjna o odmowie udzielenia informacji publicznej lub o umorzeniu postępowania. Tym samym organ gminy zamknął stronie prawo złożenia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy N. wniósł o umorzenie postępowania podnosząc, iż żądane informacje są aktualnie w trakcie przygotowywania i zostaną niezwłocznie przesłane skarżącemu, po skalkulowaniu kosztów i ich opłaceniu. Jak wynika z nadesłanego do tut. Sądu pisma z dnia 30.05.2008r. kwotę tą ustalono na 33,50 zł.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 2 ustawy z dnia 30.08.2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1 – 4.

Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 – 4, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa (art. 149 ustawy p.p.s.a.).

Jakkolwiek przepisy ustawy p.p.s.a. nie określają na czym polega stan bezczynności organów administracji publicznej, to w orzecznictwie sądowym oraz doktrynie prawniczej zgodnie przyjmuje się, że z taką bezczynnością mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie, lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale – mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. T. Woś: Postępowanie sądowoadministracyjne, Wyd. Prawnicze PWN , Warszawa 1996, s. 62-63). Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie ma przy tym znaczenia okoliczność, z jakich powodów określony akt nie został podjęty, lub czynność nie została dokonana, a w szczególności czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu w ich podjęciu lub dokonaniu, czy też wiąże się z przeświadczeniem organu, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinna zostać dokonana, wyrażającym się np. w odmowie wydania decyzji w związku z błędnym przekonaniem organu, że załatwienie sprawy nie wymaga jej wydania (por. wyrok NSA - OZ we Wrocławiu z 14.06.1983r.,sygn. akt. SA/ Wr 6/ 83, "Gazeta Prawnicza" 1983r., nr 24), albo z przekonaniem, że występują negatywne przesłanki do załatwienia sprawy (por. wyrok NSA z 05.11.1987r., IV SAB 23/87, ONSA 1988, nr 1 poz. 13. oraz W. Bochenek: "Bezczynność a milczenie organu administracji", Samorząd Terytorialny 2003r., nr 12, s. 49).

Na wstępie rozważenia wymaga kwestia dopuszczalności wniesienia w niniejszej sprawie skargi.

Nie może budzić wątpliwości, iż udostępnienie informacji publicznej jest czynnością, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy p.p.s.a. W orzecznictwie sądów administracyjnych przeważa pogląd, że w przypadku skargi na bezczynność organu administracji publicznej w przedmiocie dostępu do informacji publicznej, skarga nie musi być poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej. Ustawa kodeks postępowania administracyjnego nie ma bowiem zastosowania do udostępnienia informacji publicznej, ponieważ ustawa o dostępie do informacji publicznej zawiera odesłanie do stosowania tego kodeksu jedynie w odniesieniu do decyzji o odmowie udzielenia informacji, nie zaś do czynności materialnotechnicznej polegającej na jej udzieleniu. Wykładnia językowa art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (który określa warunki dopuszczalności wniesienia skargi) upoważnia do stwierdzenia, że przepis ten odnosi się do skarg na akty i czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, a nie skarg na bezczynność w zakresie takich aktów i czynności. W sytuacji gdy ustawodawca uzależnia zaskarżenie bezczynności od wniesienia środka zaskarżenia, czyni to w sposób wyraźny, np. art. 37 k.p.a., art. 101a ust. 1 w związku z art. 101 ust. 3 ustawy z dnia 8 czerwca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) - por. wyrok NSA z dnia 24 maja 2006r., sygn. akt I OSK 601/05, wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 marca 2006r., sygn. akt II SAB/Wa 1/06. Co zaś się tyczy bezczynności dotyczącej wniosku o udostępnienie informacji publicznej, przepisu takiego brak. Dlatego należy stwierdzić, że skarga w niniejszej sprawie jest dopuszczalna co pozwala na jej merytoryczne rozpoznanie.

Ustawa z dnia 6.09.2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), zwana dalej ustawą, statuując w art. 1 i 2 generalną zasadę udostępnienia informacji publicznej, wskazuje jednocześnie na różne sposoby jej udostępniania, wymienione w art. 7 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej, jest udostępniana na wniosek.

Bezsporne jest, iż wniosek, o jakim mowa w cyt. przepisie, został złożony przez M. A. w dniu 15.02.2008r.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy konieczne jest zatem wyjaśnienie, czy:

1. dane, których żąda wnioskodawca stanowią informację publiczną,

2. Wójt Gminy N. miał obowiązek udostępnienia tych informacji,

3. wniosek rozpatrzono w prawem przewidzianej formie,

4. wywiązano się z przedmiotowego obowiązku i czy ewentualnie uczyniono to w ustawowym terminie.

Jak wynika z treści art. 3 ust. 1 cyt. ustawy prawo do informacji publicznej obejmuje m. in. uprawnienie do uzyskania informacji publicznej. Z kolei zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. Przykładowy, jakkolwiek bardzo obszerny katalog dziedzin, w ramach których informacja publiczna podlega udostępnieniu, zawiera art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, obejmujący swym zakresem informacje o majątku, którym dysponują podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 (pkt 2 lit. f) oraz jednostki samorządu terytorialnego (pkt 5 lit. c). Tym samym z treści art. 6 ust. 1 cyt. ustawy wynika, iż informacją publiczną jest każda informacja dotycząca szeroko rozumianej działalności organów, o jakich mowa w art. 4 ust. 1, czyli również wójtów gmin – jako organów reprezentujących gminę – stosownie do art. 31 ustawy z dnia 8.03.1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.).

Z akt sprawy wynika, że skarżący wystąpił do organu z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie dotyczącym udostępnienia kserokopii dokumentacji urzędowej remontów budynków Urzędu Gminy przy [...] tj. umów z wykonawcami robót wraz z ewentualnymi aneksami oraz protokołów odbioru robót. Istotnym jest więc wyjaśnienie, czy żądanie udzielenia tych informacji jest żądaniem udzielenia informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 cyt. ustawy, a jeżeli tak to w jakiej formie Wójt Gminy N. był zobowiązany do jej udostępnienia i czy z tego obowiązku się wywiązał. Zdaniem Sądu remont budynków Urzędu Gminy jest zadaniem realizowanym przez Gminę w ramach jej działalności i dotyczy składników majątkowych gminy.

W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że Wójt Gminy N. jest co do zasady podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji, a dane, jakich udostępnienia domaga się M. A. stanowią informację publiczną i podlegają w związku z tym udostępnieniu przez Wójta Gminy N. na zasadach i w trybie określonych w ustawie.

Obowiązujące przepisy ustawy w art. 16 ust. 1 przewidują, że odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji. Jeżeli natomiast organ udostępnia informację publiczną na wniosek to powinien dokonać to w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem ( art. 14 ust. 1 ustawy). W sytuacji, gdy informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się ( art. 14 ust. 2 ustawy).

Z pism Zastępcy Wójta Gminy N. z dnia 27.02.2008r. oraz 7.04.2008r. wynika, że w istocie organ odmówił skarżącemu udostępnienia żądanych informacji w sposób podany we wniosku, a mianowicie poprzez wysłanie na wskazany przez wnioskodawcę adres. Przyczyny dla których organ gminy wyraził takie stanowisko jak we wskazanych pismach, tj. znaczne koszty wysyłki żądanych dokumentów, brak środków finansowych przewidzianych na ten cel w budżecie gminy oraz zwiększenie ilości składanych wniosków o udzielenie informacji publicznej, nie uzasadniały w świetle art. 14 ust. 1 i 2 ustawy nieudzielania informacji. Nie budzi bowiem wątpliwości, że organ dysponował środkami technicznymi umożliwiającymi udostępnienie żądanej dokumentacji, skoro jak przyznał w w/w pismach, zostały one wykonane. Godzi się także podnieść, że ustawodawca dostrzegł problem dodatkowych kosztów, które mogą wiązać się z udostępnieniem informacji. Dał temu wyraz w art. 15 ust. 1 ustawy, który stanowi, że jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Podmiot, o którym mowa w art. 15 ust. 1, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek.

Z przytoczonych przepisów wynika zatem, że:

po pierwsze, organ nie może odmówić udostępnienia informacji publicznej w sposób wskazany we wniosku, jeżeli dysponuje środkami technicznymi umożliwiającymi udostępnienie informacji w żądanej formie i w żądany sposób,

po drugie, organ nie może uzależnić udostępnienia informacji publicznej od uiszczenia opłaty, skoro powstanie obowiązku uiszczenia opłaty w wysokości odpowiadającej kosztom związanym ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia informacji i wezwanie strony do uiszczenia tej opłaty, powoduje jedynie przesunięcie terminu udostępnienia tej informacji w zakresie określonym w przytoczonym przepisie art. 15 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. Sergiusz Szuster (w:) Komentarz do art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej, t. 4. LEX/el 2003 ).

Z akt sprawy wynika, że w dniu 30.05.2008r. organ skierował do skarżącego pismo, w którym określił wysokość i przedstawił kalkulację dodatkowych kosztów związanych z udostępnieniem żądanej przez skarżącego informacji publicznej. Uwzględniając jednak fakt, iż do dnia rozpoczęcia rozprawy (4 czerwca 2008r.) wniosek skarżącego z dnia 15 lutego 2008r. nie został załatwiony, a przepis art. 13 ust. 1 ustawy zobowiązuje organ do udostępnienia informacji bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, ewentualnie ust. 2 przewiduje, że jeżeli informacja nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku - okoliczność ta nie ma dla rozstrzygnięcia sprawy żadnego znaczenia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy uznać, że po stronie Wójta Gminy N. istnieje stan bezczynności w przedmiocie rozpoznania wniosku M. A. o udostępnienie informacji publicznej obejmującej przesłanie kserokopii zawartych z wykonawcami robót umów wraz z ewentualnymi aneksami oraz protokołów odbioru robót dotyczących wykonanych w 2007r. remontów budynków Urzędu Gminy w N. przy [...].

Co zaś się tyczy zawartego w odpowiedzi na skargę wniosku o umorzenie postępowania stwierdzić należy, iż nie zasługuje on na uwzględnienie. W żadnym wypadku nie można bowiem przyjąć, iż samo rozpoczęcie procedury, mającej na celu udzielenie informacji publicznej – poprzez dokonanie kalkulacji kosztów jej udzielenia – niweczy skutki zaistniałej w niniejszej sprawie bezczynności organu administracji publicznej.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach na podstawie art. 149 ustawy p.p.s.a. orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach orzeczono w pkt II wyroku na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 i 3 ustawy p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.)