Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Sygn. akt II SAB 91/03

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2003 r.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska (spr.)

Sędziowie NSA Jolanta Rajewska

Małgorzata Pocztarek

Protokolant Robert Kamorski

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2003 r.

sprawy ze skargi [...]

na bezczynność Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości w [...]

w przedmiocie udostępnienia informacji publicznych

1. zobowiązuje Zrzeszenie Właścicieli Nieruchomości w

do rozpatrzenia wniosków [...] z dnia 5 czerwca 2002 r. i 11 września 2002 r. w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem

2. zasądza od Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości w [...] na rzecz skarżącego kwotę 10 (dziesięć) zł tytułem zwrotu wpisu sądowego

Stan sprawy przedstawiał się następująco. W dniu 5 czerwca 2002r. [...] zwrócił się do Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości o udostępnienie mu kopii statutu Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości. W dniu 11 września 2002 r. wystąpił zaś o przekazanie mu kopii protokołów z ostatnich dwóch walnych zgromadzeń członków zrzeszenia wraz ze sprawozdaniami finansowymi.

W aktach sprawy nadesłanych przez zrzeszenie brak jest tych wniosków. Znajduje się w nich natomiast pismo z dnia 10 lipca 2002 r. zapraszające skarżącego na posiedzenie zarządu w dniu 22 lipca 2002r. z zapisem „w załączeniu statut". Jest awizo podwójne o zwrocie przesyłki wskutek braku podjęcia, brak natomiast informacji, czy umieszczono o tym wiadomość na drzwiach lub w skrzynce adresata. Znajduje się także w aktach notatka z dnia 12 września 2002 r. o wykluczeniu [...] z rejestru członków w związku z udziałem w rozbijackiej grupie, która doprowadziła do awantur na zebraniu członków 8 września 2002 r.

W dniu 3 kwietnia 2003 r. [...] złożył do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości w zakresie żądanych przez niego informacji publicznych.

W odpowiedzi na skargę zrzeszenie wniosło o jej odrzucenie jako niedopuszczalnej. Wskazało, że po pierwsze przedmiotem skargi może być bezczynność, która mieści się w zakresie określonym w art. 16 pkt 1-4 ustawy o NSA. Żądany przedmiot nie mieści się zaś w tym zakresie. Po drugie do stowarzyszenia nie wpłynęło wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Na pytanie Sądu zrzeszenie wskazało, że nie korzysta z dotacji publicznych ani nie dysponuje majątkiem publicznym.

Skarżący podniósł z kolei, że zgodnie ze statutem brak jest możliwości zaskarżenia decyzji Zarządu ZWN. Dlatego jedyną instancją odwoławczą jest NSA. Podniósł też, że lokal zrzeszenia na [...] został przydzielony na specjalnych warunkach i płacony czynsz nie jest wolnorynkowy. Temu twierdzeniu zaprzeczyło zrzeszenie wskazując, że lokal wynajmowany jest na warunkach ogólnych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, że:

Skarga jest zasadna. [...] zwrócił się bowiem do stowarzyszenia z wnioskiem o udzielenie mu określonych informacji. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198) prawo to przysługuje każdemu, a według ust. 2 od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. W przypadku, gdyby więc żądanie skarżącego mieściło się w zakresie ustawy o dostępie do informacji, nie musiał on podawać nawet podstawy swego żądania.

W ramach skargi na bezczynność skarżący nie musiał również wyczerpywać środków z art. 34 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.). Środkiem takim jest bowiem zażalenie, które pełni nieco inne funkcje niż inne środki prawne. Stąd m.in. w wyroku z dnia 29 sierpnia 2000 r. I SAB 52/00 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że nie ma potrzeby w przypadku skarg na bezczynność organów szczebla centralnego poprzedzać je wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Taki organ jest bowiem ostatnim w toku instancji administracyjnej i w związku z tym nie przysługują od niego środki zaskarżenia. Należy podkreślić, że zgodnie z przedstawionym statutem, stowarzyszenie nie posiada organu wyższego stopnia, powyższe uwagi można więc odnieść także do rozpatrywanej sprawy.

Zasadniczym pytaniem w sprawie było więc rozstrzygnięcie, czy stowarzyszenie objęte jest zakresem ustawy o dostępie do informacji publicznej, a więc czy zobowiązane jest udzielać informacji na podstawie przedmiotowej ustawy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 tej ustawy podmiotami zobowiązanymi są podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym. Kwestią sporną między stronami jest fakt, czy stowarzyszenie korzysta z pomocy publicznej m.in. poprzez preferencyjne udostępnienie lokalu siedziby. W świetle statutu nie budzi jednak wątpliwości, że stowarzyszenie realizuje cele i zadania o charakterze publicznym. Ze statutu wynika bowiem m.in., że dba ono o ochronę środowiska naturalnego, czy współdziała z organami władzy i administracji na terenie swego działania,

Zdaniem Sądu, realizowane zadania wskazują, iż stowarzyszenie mieści się w zakresie art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy. Jak podkreśla T.R. Aleksandrowicz, Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, W-wa 2002 r., s. 91 sformułowanie tego punktu oznacza, iż „każdy podmiot - również np. organizacja pozarządowa - jest zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej, jeżeli wykonuje zadania publiczne i ma takie informacje".

Jednocześnie należy podkreślić, że żądane dane, jak chociażby statut czy uchwały finansowe mieszczą się w pojęciu informacji publicznej o której mowa w art. 6 ustawy. Poprzez nadzór nad stowarzyszeniami realizowany, np. w odniesieniu do statutu przez organy państwowe, czy w odniesieniu do jego gospodarki finansowej, odnoszą one nie tylko do działalności stowarzyszenia ale i organów państwowych.

Na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej udostępnienie informacji na wniosek następuje nie później niż w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku, chyba, że zajdą szczególne sytuacje wymienione w art. 13 ust. 2, 15 ust. 2 czy 14 ust. 2. W sprawie nie wystąpiła jednak żadna z tych sytuacji, wnioski zostały złożone w dniu 5 czerwca i 11 września 2002 r. i do dnia rozprawy nie zostały one załatwione bądź poprzez udzielenie informacji bądź decyzję

0 odmowie jej udostępnienia.

Dlatego Naczelny Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 26 i 53 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) w związku z art. 4 ust. 1 pkt 5 i 13 ust. 1 powoływanej ustawy o dostępie do informacji publicznej.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 55 ust. 1 ustawy o NSA.