drukuj    zapisz    Powrót do listy

6205 Nadzór sanitarny, Inspekcja sanitarna, Inspektor Sanitarny, stwierdzono nieważność postanowienia I i II instancji, II SA/Bd 631/13 - Wyrok WSA w Bydgoszczy z 2013-10-29, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Bd 631/13 - Wyrok WSA w Bydgoszczy

Data orzeczenia
2013-10-29 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-06-14
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
Sędziowie
Leszek Tyliński /sprawozdawca/
Renata Owczarzak
Wojciech Jarzembski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6205 Nadzór sanitarny
Hasła tematyczne
Inspekcja sanitarna
Skarżony organ
Inspektor Sanitarny
Treść wyniku
stwierdzono nieważność postanowienia I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 156 par. 1 pkt 1
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2012 poz 1015 art. 18
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wojciech Jarzembski Sędziowie: Sędzia WSA Renata Owczarzak Sędzia WSA Leszek Tyliński (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Elżbieta Brandt po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 października 2013 r. sprawy ze skargi M. W. i K. W. na postanowienie Państwowego [...] Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] kwietnia 2013r. nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia 1. stwierdza nieważność zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzających je postanowień Państwowego [...] Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] dotyczących K. W. i M. W. oraz postanowień Państwowego [...] Inspektora Sanitarnego w [...] z dnia [...] kwietnia 2013 r. w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego wobec K. W. i M. W., 2. stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu, 3. zasądza od Państwowego [...] Inspektora Sanitarnego w [...] solidarnie na rzecz K. W. i M. W. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Postanowieniami z dnia [...] r. Nr [...], w sprawie znak [...] działając na podstawie art. 64a § 1 pkt 1, art. 119, art. 121 i art. 122 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 z późn. zm., dalej zwana "u.p.e.a.") Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w N. nałożył na M. W. i K. W. (na każdego z małżonków osobno) grzywnę w celu przymuszenia w wysokości 200 zł z powodu uchylania się zobowiązanych od wykonania obowiązku określonego w tytułach wykonawczych nr [...] z dnia [...] r. oraz zobowiązał w/w osoby o uiszczenia opłaty egzekucyjnej w kwocie 20 zł. Równocześnie wezwał do wpłacenia grzywny i opłaty w terminie 7 dni od doręczenia postanowień oraz do wykonania w terminie do dnia 30 września 2013 r. obowiązków określonych w tytułach wykonawczych nr [...]. W w/w tytułach wykonawczych (wystawionych dla każdego z małżonków osobno) jako obowiązek wskazano stawienie się z małoletnim synem W. W., ur. [...] r. w punkcie szczepień, w celu poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniem HIB, odrze, śwince, różyczce.

W zażaleniu z dnia 12 marca 2013 r. M. W. i K. W. w odpowiedzi na postanowienia o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia zarzucili brak złożenia wyjaśnień w sprawie nie uznania jako dowodu w sprawie, zaświadczenia informującego o czasowym zwolnieniu dziecka z obowiązkowych szczepień ochronnych do czerwca 2015 r., odnieśli się do przytoczonych przez organ zapisów art. 68 konstytucji RP w przedmiocie prawa do ochrony zdrowia. Ponadto zaskarżonym postanowieniom strony zarzuciły naruszenie art. 16 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, oraz art. 6 k.p.a. Zdaniem strony postanowienia dotknięte są również wadą nieważności w postaci niewykonalności obowiązku w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a.

Postanowieniem z dnia [...] r., znak [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B.na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, zwana dalej "k.p.a.") utrzymał w mocy zaskarżone postanowienia.

W uzasadnieniu przedstawiwszy dotychczasowy stan faktyczny sprawy organ II instancji stwierdził, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w N. zapewnił stronie czynny udział w każdym stadium postępowania, na bieżąco informował o podejmowanych działaniach, wyczerpująco, rzetelnie i przystępnie wyjaśniając przesłanki podejmowanych działań i zgromadzonych dowodach w sprawie. Przedstawił aspekty prawne prowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych oraz egzekwowania obowiązku poddania się szczepieniom ochronnym. Podjął z urzędu (zgodnie z art. 7 k.p.a.) wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Występował wielokrotnie do instytucji i podmiotów prowadzących działalność leczniczą w celu zebrania dowodów w zakresie formalnego zgłoszenia niepożądanego odczynu poszczepiennego, jaki wystąpił u dziecka W. W. po szczepieniu pierwotnym BCG i przeprowadzonych konsultacji specjalistycznych w celu wykluczenia przeciwwskazań do szczepień. Wyczerpująco uzasadnił swoje stanowisko w sprawie odmowy uwzględnienia dostarczonego przez matkę dziecka zaświadczenia z dnia 22 czerwca 2012 r., w którym zawarta jest informacja o zwolnieniu dziecka ze szczepień do czerwca 2015 r. Przed wdrożeniem postępowania egzekucyjnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w N. pismem z dnia [...] r. wezwał rodziców małoletniego W. do przedstawienia stanowiska lekarza specjalisty z Wojewódzkiego Konsultacyjnego Punktu Szczepień w B. celem ewentualnego odroczenia terminu szczepień. W związku z powyższym Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. postanowił nie uznać zarzutów strony dotyczących braku złożenia wyjaśnień przez organ pierwszej instancji, który stwierdził, że przedłożony dokument nie spełnia przesłanki konsultacji specjalistycznej. Organ drugiej instancji nie uwzględnił również zarzutu niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym oraz dotknięcia postanowienia wadą nieważności w postaci niewykonalności obowiązku w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a.

Organ odwoławczy podał, że ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń u ludzi w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b w związku z art. 17 ust. 1 (Dz. U. z 2008 r., Nr 234, poz. 1570 z późn. zm.) nakłada na osoby przebywające na terytorium Polski obowiązek poddania się określonym szczepieniom ochronnym. Wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych, a także osoby lub grupy osób obowiązane do poddania się określonym szczepieniom ochronnym, wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby określa rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 182, poz. 1086). Dodatkowo na podstawie art. 17 ust. 11 ww. ustawy Główny Inspektor Sanitarny ogłasza w formie komunikatu, w dzienniku urzędowym Ministra Zdrowia, Program Szczepień Ochronnych na dany rok, ze szczegółowymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek. Program Szczepień Ochronnych, choć nie mieści się w katalogu konstytucyjnych źródeł prawa, ma swoje umocowanie ustawowe i ewidentnie charakter regulacji prawnej. Strategia szczepień zawarta w Programie Szczepień Ochronnych, oparta jest na danych epidemiologicznych, które pozwalają ocenić ryzyko wystąpienia poszczególnych chorób. Kolejność poszczególnych szczepień zależy od sytuacji epidemiologicznej i dających się przewidzieć skutków zdrowotnych danego zakażenia, także od możliwości powstania odpowiedzi poszczepiennej w danym wieku, dostępności odpowiednich szczepionek oraz zaleceń producentów dotyczących ich stosowania. Program Szczepień Ochronnych reguluje czas i sposób uodpornienia, a nie zaleca konkretnej szczepionki, określając co najwyżej jej rodzaj. W realizacji Programu Szczepień Ochronnych mogą być użyte wszystkie zarejestrowane i dostępne w Polsce preparaty szczepionkowe o różnym stopniu skojarzenia.

Organ drugiej instancji uznał również, że zgodnie z art. 68 Konstytucji RP każdy ma prawo do ochrony zdrowia (pkt 1), a władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska (pkt 4). Ten konstytucyjny obowiązek władze publiczne realizują poprzez umożliwienie wszystkim osobom przebywającym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej poddanie się szczepieniom ochronnym w ramach Programu Szczepień Ochronnych, zapewniając finansowanie tych szczepień ze środków publicznych. Rodzice małoletniego W. odmawiając poddania dziecka szczepieniom ochronnym, pozbawiają go konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia i zapobiegania chorobom szerzącym się epidemicznie. Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 16 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w którym strona stwierdza, że organ nakładając grzywnę przymusza do wykonania obowiązku, co jest sprzeczne z prawem pacjenta do wyrażania zgody lub odmowy takiej zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych, organ drugiej instancji powołując się na art. 31 pkt 1 Konstytucji RP stwierdził, że wolność człowieka podlega ochronie prawnej, dopuszcza się jednak (pkt 3) ograniczenie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw poprzez zapisy w ustawie, gdy są one konieczne dla zdrowia i praw innych osób. Rozwiązania godzące w określonym zakresie w autonomię pacjenta wprowadza ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r., Nr 234, poz. 1570). W art. 1 tejże ustawy istnieje zapis, że określa ona zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a także uprawnienia i obowiązki świadczeniodawców i osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Obowiązki, o których mowa w tym przepisie, to m.in. poddanie się szczepieniom ochronnym.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 6 k.p.a. organ II instancji stwierdził, że w kontekście celów i idei prowadzenia szczepień ochronnych zgoła niewłaściwa jest interpretacja przytoczonych przepisów prowadząca stronę do wniosku, że nie można zastosować środka przymusu administracyjnego, gdy nie ma podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej. Celem szczepień ochronnych jest wytworzenie czynnej odporności przeciwzakaźnej chroniącej osoby zaszczepione przed zakażeniem drobnoustrojami chorobotwórczymi.

W ocenie organu odwoławczego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny właściwy dla miejsca zamieszkania rodziców lub opiekunów dziecka, którzy w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi są odpowiedzialni za wykonanie obowiązku szczepienia dziecka, jest organem właściwym do egzekucji administracyjnej jako organ powołany do ochrony zdrowia publicznego, zgodnie z art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zgodnie z art. 5 § 1 pkt 2 u.p.e.a. organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są uprawnione do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązku szczepień, tj. są wierzycielem w rozumieniu art. 1 a pkt 13 wyżej wymienionej ustawy.

Na powyższe postanowienie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy złożyli skarżący M. W. i K. W. wnosząc o uchylenie jego oraz postanowień organu I instancji i o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

W skardze podtrzymali zarzuty zawarte w zażaleniu. Podali również, że w przypadku ich dziecka miał miejsce, spowodowany przez szczepienie, ciężki rozstrój zdrowia oraz zagrożenie życia. Stwierdzili, że w wyniku działań z naruszeniem przepisów i zasad etyki, zostały pogwałcone konstytucyjne prawa ich dziecka do ochrony zdrowia i życia, oraz ich prawa i obowiązki jako opiekunów prawnych dziecka, do pełnej informacji oraz ochrony dziecka. W ich ocenie prawa te są nadal gwałcone poprzez próby finansowego zmuszenia do poddania dziecka procedurze medycznej, realnie zagrażającej mu utratą zdrowia lub życia, co już miało miejsce w wyniku wykonanego bezprawnie szczepienia BCG (nie udzielono im żadnych informacji odnośnie skutków szczepień, tym samym nie uzyskano świadomej zgody, która jest warunkiem legalności działania lekarza). Nakłanianie przez Sanepid wykonania przez jakiegokolwiek lekarza szczepienia bez zgody osoby uprawnionej (w tym wypadku opiekuna prawnego, jakim jest rodzic), rodzi dla lekarza odpowiedzialność z tytułu wykonania zabiegu bez zgody osoby uprawnionej, naruszenia nietykalności cielesnej, a w przypadku wystąpienia powikłań poszczepiennych, odpowiedzialność karną za spowodowanie rozstroju zdrowia lub zgonu - nakładane nakazy zaszczepienia wbrew woli, są nawoływaniem do popełnienia przestępstwa przez inną osobę (tu lekarza). Zdaniem skarżących organy nadinterpretują art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, mówiący, że władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych, ponieważ trudno uznać zdrowe dziecko za zagrożenie epidemiczne kraju.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Złożona skarga zasługiwała na uwzględnienie, aczkolwiek z innych powodów aniżeli zostały w niej podniesione.

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 134 § 1 w zw. z art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U z 2012 r., poz. 270 ze zm.), sąd administracyjny dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wzruszenie zaskarżonego rozstrzygnięcia następuje w razie, gdy przedmiotowa kontrola wykaże naruszenie przepisów prawa materialnego lub postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Przedmiotem kontroli zgodności z prawem w niniejszym postępowaniu było postanowienie (dotyczące obojga małżonków) Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] r. oraz poprzedzające jego wydanie czynności egzekucyjne, na podstawie których na skarżących nałożona została grzywna w kwocie 200 zł, celem przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytułach wykonawczych nr [...].

Zgodnie z art. 122 ust. 1 u.p.e.a., grzywna w celu przymuszenia nakładana jest przez organ egzekucyjny, który przystępując do czynności egzekucyjnych doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, który wcześniej nie został doręczony. Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd w pierwszej kolejności poddał analizie właściwość rzeczową organu egzekucyjnego do prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń chorób zakaźnych u ludzi, osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. Analiza powyższego przepisu wskazuje, że obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym wynika z mocy przepisu prawa, nie ma zatem podstawy prawnej do jego konkretyzacji w formie decyzji administracyjnej. Tak też stanowi art. 17 ust. 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń chorób zakaźnych u ludzi wskazując, że osoby, określone na podstawie ust. 10 pkt 2, są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określonym na podstawie ust. 10 pkt 1, zwanym dalej "obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi". Co niezwykle istotne, jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 32/11, wykonanie tego obowiązku z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. 2013 r., poz. 482). Oznacza to, że wynikający z przepisów obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu, jest bezpośrednio wykonalny. Jego niedochowanie aktualizuje obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego rezultatem będzie poddanie dziecka szczepieniu ochronnemu.

Twierdzenie, że obowiązek poddania małoletniego dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym stanowi obowiązek wynikający z mocy prawa pozwala zastanowić się nad organem właściwym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie jego przymusowego wykonania. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.p.e.a. organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym jest: 1) wojewoda; 2) właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych, zadań zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne; 3) kierownik wojewódzkiej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji i postanowień; 4) kierownik powiatowej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w zakresie swojej właściwości decyzji i postanowień.

Analiza u.p.e.a. wskazuje więc, że kierownicy wojewódzkich (i powiatowych) służb, inspekcji i straży, do których niewątpliwie należy zaliczyć organy inspekcji sanitarnej, są organami egzekucyjnymi jedynie w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydanych przez siebie decyzji i postanowień. Tego rodzaju ograniczenie nie dotyczy jednakże wojewody. W ocenie Sądu należy więc przyjąć, że wojewoda jest organem właściwym do prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, wynikających zarówno z wydanych przez siebie rozstrzygnięć indywidualnych (decyzji, postanowień), jak i obowiązków niepieniężnych wynikających wprost z mocy przepisów prawa. Podobne stanowisko przyjmuje się w doktrynie, wskazując, że art. 20 u.p.e.a. wprowadza ogólną zasadę właściwości rzeczowej wojewody, co do prowadzenia postępowania egzekucyjnego zarówno w przypadku obowiązków wynikających z aktów indywidualnych, jak i obowiązków wynikających wprost z aktów normatywnych (W. Piątek, A. Skoczylas, w: red. R. Hauser, A. Skoczylas, Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2012 r., str. 142).

Konsekwentnie możliwość prowadzenia postępowania egzekucyjnego obowiązku o charakterze niepieniężnym przez organy inspekcji sanitarnej musi wynikać bezpośrednio z przepisów szczególnych. Rozważenia więc wymagało, czy organy powyższe są wyraźnie umocowane do prowadzenia egzekucji dotyczącej obowiązku poddania małoletniego szczepieniu ochronnemu.

Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej organy inspekcji sanitarnej zostały powołane do sprawowania kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne (art. 4 ust. 1 powołanej powyżej ustawy). W ramach przysługujących im kompetencji są one również uprawnione do wydawania zarządzeń i decyzji lub występowania do innych organów o ich wydanie – w wypadkach określonych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych, co wynika wprost z art. 5 pkt. 4 ww ustawy. Zgodnie z powyższą ustawą, powiatowy inspektor sanitarny jest uprawniony do wydania decyzji nakładającej obowiązki na osobę zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną albo osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną, lub osobę, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego (art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi). Ustawa z 2008 r. nie przewiduje natomiast możliwości wydania decyzji dotyczących szczepień ochronnych. Wynika to z faktu, że jak powyżej wskazano obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu, jest bezpośrednio wykonalny – wynika wprost z przepisów prawa. Brak jest więc władczego rozstrzygnięcia organu inspekcji sanitarnej (powiatowego inspektora sanitarnego), w formie decyzji administracyjnej, które nakazywałoby poddać małoletnie dziecko szczepieniu ochronnemu. Wobec powyższego brak jest podstaw do uznania, aby organem właściwym do prowadzenia egzekucji powyższego obowiązku niepieniężnego, w rozumieniu art. 20 ust. 1 u.p.e.a., a tym samym do nakładania grzywny w celu przymuszenia, był powiatowy inspektor sanitarny. Organem mającym ogólną właściwość do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie obowiązków niepieniężnych jest bowiem wojewoda. Stąd też organy inspekcji sanitarnej nie były właściwe, co do nałożenia na skarżącą grzywny w celu przymuszenia wykonania obowiązku poddania małoletniego szczepieniu ochronnemu. Tak samo w orzecznictwie NSA wskazano, że z uwagi na brak władczego rozstrzygnięcia organu inspekcji sanitarnej w formie decyzji administracyjnej, które nakazywałoby poddanie małoletniego dziecka szczepieniu ochronnemu nie ma podstaw do uznania, aby organem właściwym do prowadzenia egzekucji powyższego obowiązku niepieniężnego, w rozumieniu art. 20 ust. 1 u.p.e.a., a tym samym do nakładania grzywny w celu przymuszenia, był powiatowy inspektor sanitarny (wyrok NSA z 1 sierpnia 2013 r., II OSK 745/12, baza orzeczeń NSA https://cbois.nsa.gov.pl).

Zgodnie z art. 18 u.p.e.a., jeżeli przepisy u.p.e.a. nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym odpowiednie zastosowanie znajdują przepisy k.p.a. Na gruncie postępowania egzekucyjnego ustawodawca dozwala na wykorzystanie instytucji stwierdzenia nieważności decyzji, przy czym zamiast decyzji na gruncie egzekucyjnym stwierdzeniu nieważności mogą podlegać wydawane w toku postępowania postanowienia (tak zob. K. Sobieralski, Stosowanie procedury administracyjnej w postępowaniu egzekucyjnym w administracji w orzecznictwie sądów administracyjnych, w: red. A. Skoczylas, J. Stankowski, Aktualne problemy postępowania egzekucyjnego w administracji, Wrocław 2013 r., str. 46-47). Z tego względu, kontrolowane w niniejszym postępowaniu sądowym postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. oraz poprzedzające je postanowienia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w N., jako wydane z naruszeniem przepisów o właściwości rzeczowej, podlegały stwierdzeniu nieważności na podstawie art. 156 §1 pkt 1 k.p.a. w zw. z art. 18 u.p.e.a.

Marginalnie należy zauważyć, że samo twierdzenie skarżących o potencjalnym zagrożeniu dla życia lub zdrowia małoletniego, powstałym w związku z obowiązkiem poddania szczepieniom ochronnym, z punktu widzenia wyraźnych obowiązków ustawowych nie może stanowić podstawy do zaniechania jego wykonania. Należy przy tym zauważyć, że ocena stanu zdrowia dziecka spoczywa na podmiocie wykonującym szczepienia ochronne, który to powinien w przypadku powstałych wątpliwości dokonać stosownych czynności, aby je wyjaśnić i mieć na uwadze argumenty przedkładane przez opiekunów prawnych dziecka.

Podsumowując dotychczasowe rozważania wskazać należy, że przedmiotowe postępowanie egzekucyjne było prowadzone przez organ niewłaściwy – powiatowego inspektora sanitarnego, a nie wojewodę, posiadającego ogólną właściwość do jego prowadzenia.

Mając powyższe na względzie Sąd, w pkt 1 na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 156 §1 pkt 1 k.p.a. w zw. z art. 18 u.p.e.a. stwierdził nieważność postanowienia Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] r. oraz poprzedzających je (dotyczących każdego z małżonków osobno) postanowień Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w N. z dnia [...] r. i [...] r.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w N jest zobowiązany do przekazania sprawy do organu właściwego, natomiast w ramach ponownie prowadzonego postępowania egzekucyjnego niezbędne jest spełnienie wszystkich ustawowych obowiązków dotyczących formy tytułu egzekucyjnego. Dodatkowo wyjaśnienia wymaga, czy małoletni pozostaje pod władzą rodzicielką obydwojga rodziców, a w konsekwencji właściwe zakreślenie podmiotów zobowiązanych oraz czy stan jego zdrowia pozwala na spełnienie obowiązku szczepienia.

W pkt 2 wyroku Sąd działając na podstawie art. 152 p.p.s.a. orzekł, że zaskarżone postanowienie nie może zostać wykonane.

W pkt 3 Sąd działając na podstawie art. 200 p.p.s.a. zasądził od Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. na rzecz skarżących solidarnie kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.



Powered by SoftProdukt