Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Paweł Mierzejewski, Sędziowie: Sędzia WSA Alina Dominiak (spr.), Sędzia WSA Janina Guść, Protokolant: Starszy Sekretarz Sądowy Beata Kaczmar, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 marca 2020 r. sprawy ze skargi S. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia 21 października 2019 r. nr [...] w przedmiocie zmiany wysokości zasiłku stałego oddala skargę.

Decyzją z dnia 17 czerwca 2019 r. nr [...] Samorządowe Kolegium uchyliło decyzję Burmistrza Gminy z dnia 11 kwietnia 2019 r. , zmieniającą decyzję tego organu z dnia 5 października 2018 r. o przyznaniu S. L. zasiłku stałego – w zakresie wysokości świadczenia - i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wskazano, że w aktach sprawy brak jest dokumentów potwierdzających zmianę wysokości dochodu rodziny, a ta okoliczność spowodowała zmianę wysokości zasiłku stałego.

Decyzją z dnia 4 lipca 2019 r., nr [...], Burmistrz Gminy zmienił w części dotyczącej wysokości zasiłku stałego decyzję własną z dnia 5 października 2018 r. o przyznaniu zasiłku stałego w wysokości 111,51 zł miesięcznie w ten sposób, że w okresie od dnia 1 kwietnia 2019 r. do dnia 30 września 2023 r. zasiłek stały S. L. przysługuje w wysokości 30 zł miesięcznie.

Organ I instancji wskazał, że na dochód rodziny S. L. składa się renta socjalna jego brata, dochód z gospodarstwa rolnego i emerytura rodziców oraz jego zasiłek pielęgnacyjny. Łącznie dochód rodziny wynosi 2042,19 zł miesięcznie, co stanowi na osobę 510,55 zł, zaś kryterium dochodowe rodziny wynosi 528 zł na osobę. W przypadku osoby w rodzinie zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, a dochodem na osobę w rodzinie, z tym że kwota zasiłku nie może być mniejsza niż 30 zł miesięcznie. W przypadku S. L. różnica wynosi 17,45 zł miesięcznie.

Decyzją z dnia 21 października 2019 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania S. L., utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, wskazując na treść art. 8 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej wyjaśniło, że decyzja organu I instancji została wydana w związku ze zmianą wysokości dochodu rodziny, co doprowadziło do zmniejszenia wysokości świadczenia. Ustalenia poczynione przez organ I instancji doprowadziły do wniosku, że różnica między kryterium dochodowym (528 zł) a dochodem na osobę w rodzinie (510,55 zł) wynosi 17,45 zł. Ponieważ kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie, został on ustalony w tej wysokości.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na powyższą decyzję S. L. zakwestionował obliczenie dochodu jego rodziny. Podniósł, że i on sam , i jego brat nie są zdolni pracy, w związku z czym nie wie, skąd wziął się wspólny dochód z gospodarstwa rolnego , którego właścicielami są rodzice, będący w wieku emerytalnym, a gospodarstwo rolne prowadzone jest tylko na własne potrzeby, bez uzyskiwania dochodu. Skarżący dodał, że przyznana kwota 30 zł jest zbyt niska w porównaniu z realiami życia codziennego.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Na rozprawie w dniu 12 marca 2020 r. pełnomocnik skarżącego zarzucił dodatkowo, że z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy nie wynika, że rodzina skarżącego uzyskuje dochód z gospodarstwa rolnego, a ponadto grunty znajdujące się w posiadaniu rodziny są niskiej klasy i nie pozwalają na uzyskiwanie dochodów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2167), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie zaś z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) , sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W świetle powyższych kryteriów Sąd stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, a wydane w sprawie decyzje odpowiadają prawu.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonych decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz.U. z 2019 r., poz. 1507 ze zm., dalej jako "u.p.s."). Organy rozstrzygały w przedmiocie zmiany decyzji w części dotyczącej wysokości przyznanego skarżącemu zasiłku stałego, mając na uwadze treść art. 106 ust.5 u.p.s., z którego wynika, że decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku m.in. zmiany sytuacji dochodowej strony.

Stosownie do art. 37 ust. 1 pkt 2 u.p.s. zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie, są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Zasiłek stały ustala się - w przypadku osoby w rodzinie - w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie (art. 37 ust. 2 pkt 2 u.p.s.).

Nie budziło wątpliwości, że skarżący jest osobą w rodzinie w rozumieniu u.p.s. Rodziną – zgodnie z art. 6 pkt 14 u.p.s. są bowiem osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące, a z wywiadu środowiskowego wprost wynika, że skarżący mieszka i gospodaruje z rodzicami i bratem.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 u.p.s. kryterium dochodowym na osobę w rodzinie jest kwota nie przekraczająca 528 zł.

Zgodnie z dyspozycją art. 8 ust. 3 u.p.s., który określa pojęcie dochodu na potrzeby ustawy o pomocy społecznej, podstawę obliczenia dochodu stanowi suma miesięcznych przychodów , bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania.

W niniejszej sprawie organy prawidłowo przyjęły, na podstawie znajdujących się w aktach dokumentów, że na dochód rodziny skarżącego składa się jego zasiłek pielęgnacyjny ( 184,42 zł ), renta socjalna jego brata wypłacana przez ZUS ( 935 zł), emerytura KRUS rodziców ( 403,33 zł miesięcznie), a także dochód z gospodarstwa rolnego rodziców (519,44 zł).

Wliczenie tego ostatniego składnika - dochodu z gospodarstwa rolnego - do dochodu rodziny było przez skarżącego kwestionowane.

Wyjaśnienia wobec tego wymaga, że ustawodawca przyjął, że w przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego dochód ustala się na podstawie ilości posiadanych hektarów przeliczeniowych. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 9 u.p.s., z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 308 zł.

Przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że określa on ryczałtowy tryb ustalania dochodu osiągniętego z gospodarstwa rolnego w ww. kwocie z jednego hektara przeliczeniowego, który nie musi pokrywać się z dochodem rzeczywiście wypracowanym. Dla ustalenia dochodu na potrzeby postępowania w sprawie świadczeń z opieki społecznej nie ma znaczenia, jakie dochody z posiadanych gruntów rolnych rzeczywiście są uzyskiwane. W tej sytuacji twierdzenia skarżącego o braku możliwości pracy w gospodarstwie rolnym, braku dochodowości gospodarstwa rolnego czy niskiej klasie gruntów nie mogły mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Należy dodać, że zgodnie z art. 6c ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1256 ze zm.) osobom fizycznym, na których ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego oraz jednocześnie podatku od nieruchomości, dotyczący przedmiotów opodatkowania położonych na terenie tej samej gminy, wysokość należnego zobowiązania podatkowego pobieranego w formie łącznego zobowiązania pieniężnego ustala organ podatkowy w jednej decyzji. Łączne zobowiązanie pieniężne należne od przedmiotów opodatkowania stanowiących współwłasność dwóch lub więcej osób fizycznych ustala się w odrębnej decyzji (nakazie płatniczym), którą wystawia się na któregokolwiek ze współwłaścicieli.

Do akt administracyjnych włączono skierowany do rodziców skarżącego nakaz płatniczy na łączne zobowiązanie pieniężne w sprawie wymiaru podatku rolnego oraz podatku od nieruchomości, z którego wynika powierzchnia gruntów rolnych, wynosząca [...] ha przeliczeniowego. Przepis art. 8 ust. 4 pkt 6 u.p.s. stanowi natomiast, że nie podlega wliczeniu do dochodu jedynie dochód z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego, wobec czego dochód z gospodarstwa rodziców skarżącego podlega wliczeniu do dochodu rodziny.

Nadto w aktach administracyjnych widnieje zaświadczenie o przyznaniu L. L. (ojcu skarżącego) w 2018 r. płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami.

Z tych dokumentów wynika jednoznacznie, że rodzice skarżącego prowadzą gospodarstwo rolne, zatem dochód z tego gospodarstwa powinien zostać wliczony do dochodu rodziny, w której skarżący funkcjonuje.

Organy prawidłowo zatem przyjęły, że dochód z gospodarstwa rolnego to kwota 519,44 zł (308 zł x [...] ha przeliczeniowego), którą należy doliczyć do dochodu rodziny skarżącego.

W konsekwencji organy prawidłowo ustaliły dochód rodziny skarżącego (2042,18 zł, czyli 510, 55 zł na osobę w rodzinie) oraz wysokość zasiłku stałego. Skoro bowiem zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie, to różnica ta - w przypadku rodziny skarżącego - wynosi 17,45 zł (528 zł - 510,55 zł). Jednak w myśl art. 37 ust. 3 u.p.s. kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Tak więc organy prawidłowo przyjęły, że zasiłek stały przysługujący skarżącemu powinien wynosić 30 zł.

Nadmienić też należy, odnosząc się do zarzutu skargi, że kwota zasiłku stałego ustalona kwestionowanymi decyzjami nie przystaje do dzisiejszych realiów , że organy administracji nie stanowią prawa , a je jedynie stosują. Sposób ustalania wysokości zasiłku stałego został precyzyjnie ustalony przez ustawodawcę, wobec czego jego wysokość nie zależy od woli organu administracji, a wynika z przepisów prawa. Organy administracji nie mają też żadnych instrumentów prawnych do stosowania np. zasad współżycia społecznego przy ustalaniu wysokości zasiłku stałego. Takiej możliwości nie ma też sąd administracyjny, dokonujący kontroli decyzji jedynie pod kątem ich zgodności z prawem.

Skoro więc organy administracji przepisy prawa prawidłowo zastosowały, nie było podstaw do zakwestionowania decyzji zaskarżonych niniejszą skargą.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., oddalił skargę jako bezzasadną.