Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Artur Kuś, , Sędzia WSA Jolanta Augustyniak-Pęczkowska, Sędzia WSA Wojciech Sawczuk (spr.), po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 21 kwietnia 2021 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia P. z siedzibą w B. na postanowienie Ministra Rozwoju z dnia 30 września 2020 r., nr DLI-III.7621.26.2019.KS.9 w przedmiocie odmowy dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w sprawie pozwolenia na realizację inwestycji drogowej postanawia: poinformować Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii o istotnym naruszeniu prawa zaistniałym w toku postępowania, polegającym na: 1. nierozstrzygnięciu w terminie ustawowym zażalenia Stowarzyszenia P. z siedzibą w B., 2. nieuzasadnionym zawiadamianiu stron postępowania o powodach występującej w zwłoki.

W toku rozpoznawania niniejszej sprawy tutejszy Sąd, na podstawie przedłożonych akt administracyjnych stwierdził, że w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez Ministra Rozwoju, którego następcą prawnym na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 7 października 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1736) jest Minister Rozwoju, Pracy i Technologii, doszło do rażącego naruszenia przepisów ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (aktualny tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 256 ze zm. - dalej jako k.p.a.) określających czas jego trwania oraz obowiązki informacyjne organu względem stron postępowania.

Jak ustalono, po wydaniu przez Wojewodę Podkarpackiego postanowienia z 7 czerwca 2019 r. nr N-VIII.7820.1.50.2018 zażalenie na to rozstrzygnięcie złożyło wskazane w sentencji niniejszego postanowienia Stowarzyszenie. Środek odwoławczy wraz z aktami sprawy wpłynął do ówczesnego Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju w dniu 1 lipca 2019 r. i od tego dnia rozpoczął bieg termin na załatwienie sprawy w postępowaniu zażaleniowym.

Zawiadomieniem z 26 lipca 2019 r. nr DLI-III.4621.26.2019.KS.1 Minister Inwestycji i Rozwoju powiadomił strony o braku możliwości załatwienia sprawy w terminie ustawowym, wyznaczając nowy termin jej załatwienia na dzień 30 września 2019 r.

Ponownym zawiadomieniem z 27 września 2019 r. nr DLI-III.4621.26.2019.KS.2 Minister Finansów, Inwestycji i Rozwoju (następca prawny Ministra Inwestycji i Rozwoju) poinformował o braku możliwości załatwienia sprawy w przedłużonym terminie, wyznaczając nowy termin jej załatwienia na dzień 29 listopada 2019 r.

Kolejnym zawiadomieniem z 3 grudnia 2019 r. nr DLI-III.4621.26.2019.KS.3 Minister Rozwoju (następca prawny Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju) zawiadomił o braku możliwości załatwienia sprawy w przedłużonym terminie, wyznaczając nowy termin jej załatwienia na dzień 31 stycznia 2020 r.

Czwartym zawiadomieniem z 30 stycznia 2020 r. nr DLI-III.7621.26.2019.KS.4 Minister Rozwoju zawiadomił o braku możliwości załatwienia sprawy w przedłużonym terminie, wyznaczając nowy termin jej załatwienia na dzień 16 marca 2020 r.

Piątym z kolei zawiadomieniem z 16 marca 2020 r. nr DLI-III.7621.26.2019.KS.5 Minister Rozwoju zawiadomił strony o braku możliwości załatwienia sprawy w przedłużonym terminie, wyznaczając nowy termin na dzień 29 maja 2020 r.

Szóstym z rzędu zawiadomieniem z 29 maja 2020 r. nr DLI-III.7621.26.2019.KS.6 Minister Rozwoju ponownie poinformował o braku możliwości zakończenia sprawy w terminie, wyznaczając kolejny termin końcowy na dzień 31 lipca 2020 r.

Siódmym zawiadomieniem w sprawie z 28 lipca 2020 r. nr DLI-III.7621.26.2019.KS.7, Minister Rozwoju ponownie poinformował o przeszkodach w załatwieniu sprawy, wyznaczając nowy termin na dzień 31 sierpnia 2020 r.

Ósmym i ostatnim powiadomieniem z 26 sierpnia 2020 r. nr DLI-III.7621.26.2019.KS8 Minister Rozwoju zawiadomił o niezałatwieniu sprawy w terminie i wyznaczył nowy termin na dzień 30 września 2020 r.

Następnie postanowieniem z 30 września 2020 r. nr DLI-III.7621.26.2019.KS9 Minister Rozwoju wydał orzeczenie kończące postępowanie.

W ocenie Sądu, w sprawie były podejmowane wyłącznie czynności pozorne w postaci informowania stron o niemożności załatwienia sprawy w terminie, przy oczywistym i jednoznacznym braku podstaw do tego rodzaju działania. Doszło więc do naruszenia ustawowego terminu załatwienia sprawy, określonego przez ustawodawcę w art. 35 w zw. z art. 12 k.p.a.

Sąd jednoznacznie negatywnie ocenia ośmiokrotne powiadamianie stron o przedłużeniu terminu na załatwienie prostej sprawy w sytuacji braku jakichkolwiek powodów za tym przemawiających. Wskazać należy, że organ nie podejmował żadnych czynności dowodowych, które uzasadniałyby tak znaczną zwłokę w rozpatrzeniu kwestii dopuszczenia Stowarzyszenia do udziału w sprawie. W zasadzie już z dniem 30 sierpnia 2019 r. (stwierdzenie uchybienia terminu do wniesienia odwołania przez inne podmioty niż Stowarzyszenie), organ posiadał wiedzę wystarczającą do załatwienia sprawy. Pomimo tego zwlekał z jej załatwieniem do 30 września 2020 r. (a więc kolejne 13 miesięcy).

Z akt wynika, że postanowienie kończące postępowanie w trybie zażaleniowym wydano dopiero 30 września 2020 r., a zatem po upływie 458 dni od dnia wpływu akt do organu II instancji. Z akt administracyjnych nie można przy tym wywnioskować, poza ogólnikami wskazywanymi w powołanych wyżej zawiadomieniach, z jakich w rzeczywistości przyczyn postępowanie musiało trwać tak długo, kwalifikując się do grupy postępowań rażąco przewlekłych. Brak jest wskazań z uwagi na jakie przyczyny postępowanie nie mogło zostać zakończone wcześniej, tym bardziej, że w warstwie merytorycznej wydanego postanowienia organ stwierdza, że dla dopuszczenia organizacji do udziału w sprawie miało znaczenie to, czy inne podmioty skutecznie wniosły odwołanie, o czy przesądzono - jak wynika z akt - już 30 sierpnia 2019 r.

W konsekwencji Sąd stwierdza, iż tak długie załatwianie przez organ sprawy w istocie formalnej stanowi istotne i rażące naruszenie art. 35 w zw. z art. 12 k.p.a. zaś informowanie stron o powodach zwłoki nie spełnia wymagań art. 36 k.p.a., który przewiduje obowiązek wskazania rzeczywistych i uzasadnionych powodów niemożności załatwienia sprawy w terminie. Działanie takie istotnie podważa zaufanie obywateli do organów i państwa. W istocie może też powodować u konkretnego podmiotu wrażenie, że jego sprawa jest dla organu nieistotna lub że decydują w niej względy inne niż merytoryczne. Sądy administracyjne kładą w tym względzie szczególny nacisk na eliminowanie wszelkich zachowań mogących nawet pośrednio sugerować tego rodzaju działanie.

W tym stanie rzeczy, w trybie art. 155 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) Sąd uznaje za niezbędne poinformowanie Wiceprezesa Rady Ministrów Jarosława Gowina - Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii o stwierdzonym naruszeniu prawa w postępowaniu prowadzonym przez podległy mu urząd, celem wyciągnięcia wniosków i konsekwencji względem osób ewentualnie winnych stwierdzonych uchybień. Cykliczne, nieuzasadnione przedłużanie postępowania administracyjnego, nie może zostać uznane za działanie prawidłowe.